Hamshahri Newspaper

پسرتان خجالتي است در حالي كه شما اجتماعي هستيد. او دختر زورگويي است در حالي كه شما آرزو داشتيد او ژيمناست بود. اجازه دهيد به اين مسئله اين گونه بپردازيم كه گاهي شما بسيار مشتاق بوجود آوردن تغيير در كودكتان هستيد. اگر دوباره فكر كنيد متوجه خواهيد شد كه گاهي بر خلاف كودكان، والدين احتياج به تغيير ذهني دارند. آنچه در اين مقاله مي خوانيد:
كودكم فوق العاده خجالتي است.
به محض اين كه دخترم چيزي بخواهد بايد بلافاصله به او داده شود.
پسرم زياد با من صحبت نمي كند.
دخترم مرا به مرز جنون مي كشد.
از همان لحظه اي كه زن و شوهر منتظر به دنيا آمدن كودك هستند اميدها، نقشه ها و روياها شروع مي شود. بچه شان چه شكلي خواهد شد؟ و شخصيت كدام يك از آنها را به ارث مي برد؟ تصور كودكي كاملا خوب با داشتن تمامي خصوصيات خوب والدين و بدون هيچ گونه از بدي هاي آنان امري طبيعي است و همين امر اغلب قبول واقعيت را دشوار مي سازد.
مادر «گريگ» دوست دارد پسر ۴ ساله اش صميمي و اجتماعي باشد. «اگر او را به جشن تولد يا زمين بازي ببرم، تمام مدت به من مي چسبد. اعتراف به آن مشكل است اما او مرا ديوانه مي كند.»
پدر سارا از خواسته هاي دختر ۴ ساله اش اين طور شكايت مي كند: «او بسيار در خواسته هايش ثابت قدم و مصمم است، ما هميشه جرو بحث داريم و تا تنبيه نشود از خواسته اش دست برنمي دارد. مادرش و من احساس مي كنيم پليس هستيم.»
مادر جسيكاي ۷ ساله با آه و افسوس مي گويد: «هنگامي كه او به دنيا آمد تصور مي كردم در آينده بسيار با هم صميمي باشيم. بر خلاف تصورم كه او را نزديكتر از آنچه هست مي ديدم، او اصلا با من صحبت نمي كند.»
در كنار هر يك از اين مشاهدات چاه عميقي از احساسات قوي و گيج كننده قرار گرفته است: «اي كاش احساس ديگري نسبت به كودك داشتم.» «گاهي فكر مي كنم به اندازه كافي دوستش ندارم.» «اگر فرزندم نبود نمي دانم چقدر دوستش داشتم.» داشتن چنين اظهاراتي وحشتناك است.
اين والدين احساس يأس مي كنند، نه به خاطر آن كه آرزو داشتند چشمان كودكشان آبي، موهايش فر يا كتاب خواندنش بهتر بود، بلكه عوامل عمده اي در مورد دختر يا پسرشان وجود دارد كه به راحتي قابل پذيرش نيست. يأس عميق نسبت به كودكشان و خودشان به عنوان والدين غم انگيز است. ممكن است تعجب كنند كه چه بر سر من آمده؟ يا مشكل فرزندم چيست؟ احساس گناه و سرزنش شايد تمامي جنبه هاي زندگي خانوادگي را تحت الشعاع قرار دهد. اگرشما نيز همانند والدين توصيف شده هستيد، اين احساس را تجربه خواهيد كرد. شما به اين نتيجه رسيده ايد كه براي بهبودي اين تصور كار زيادي نمي توان انجام داد، اما اين دليل خوبي نيست.
اولين قدم درك رفتار ناخودآگاه كودكتان است كه مسلما براي عصباني كردن شما طراحي نشده است. كودك شما نمي تواند غير از آنچه هست باشد، اگر ريشه هاي رفتاري او را درك كنيد براي همدلي و پذيرش او مشتاق تر مي شويد. مهم پذيرش است زيرا كودكتان آن گونه خود را مي بيند كه شما او را مشاهده مي كنيد. او ياد خواهد گرفت كه چگونه احساساتش را پذيرفته و به آن اعتماد كند و تنها در آن صورت است كه مي تواند اساس پيشرفت احساس سالم، آنچه روانشناسان آن را عزت نفس مثبت مي نامند را توسعه دهد. دومين قدم به خاطر آوردن آن روي سكه است: ويژگيهاي زيادي كه باعث مي شوند كودك كساني را كه به او در مراحل زيادي از زندگي خدمت مي كنند، دوست نداشته يا زندگي با آنان برايش مشكل شود.
همچنين به خاطر داشته باشيد باور تمامي خصوصيات منحصر به فرد كودكتان شما را در هدايت رفتار سرسختانه او موفق تر مي سازد. بنابر اين با بزرگتر شدن او توانايي هايش نيز خواهد درخشيد و شما از اين كه والدين او هستيد لذت بيشتري خواهيد داشت. در اين جا به بررسي ۴ ويژگي طاقت فرسا براي والدين و ارائه راه حل مي پردازيم:
هنگامي كه بزرگترها و يا حتي كودكان با او صحبت مي كنند او به پاهايش نگاه مي كند و هميشه خارج از نقطه ديد ديگران قرار دارد. فيليپ ،ميلي به امتحان چيزهاي جديد از قبيل غذاي جديد و يا مسير جديدي به طرف مدرسه ندارد. مادرش گاهي براي او احساس ناراحتي مي كند، اما اغلب از رفتار خشك او بي حوصله يا شرمنده مي شود.
* نكته قابل درك: توجه داشته باشيد كه احتمالا كودك شما اولين فرد خجالتي خانواده نيست. پژوهشگران دريافته اند كه ويژگي خونگرمي، تا حدود زيادي توارثي است و نوجوان خجالتي احتمالا از نظر زيست شناختي مستعد اين شيوه مي باشد؟ اما اگر شما و همسرتان هر دو خونگرم و اجتماعي هستيد تكليف چيست ؟ درخت خانوادگي كشيده و افراد خجالتي را در طول نسل ها پيدا كنيد. با اين روش ممكن است به خاطر بياوريد كه عموي شما يا پدربزرگتان يا ديگر بستگانتان زياد اجتماعي نبوده اند. شايد اين روش شما را قادر سازد خلق و خوي كودكتان را راحت تر پذيرفته و اين اولين گام در تغيير واكنشهاي خودتان است. خواهيد ديد هنگامي كه او ترجيح مي دهد در كنار شما باشد، با تحت فشار قرار دادن او براي پيوستن به كودكان ديگر، نه تنها رنجيده و مأيوس خواهيد شد بلكه كاري از پيش نبرده و او را مضطرب تر مي سازيد.
* نكته مثبت: كودكي كه ذاتا خجالتي و كمرو است، با رسيدن به سن بلوغ ميل به تفكر و تعقل در او بيشتر مي شود. احتمالا فردي آينده نگر شده و قبل از انجام دادن كاري اختياراتش را سبك و سنگين مي كند. نوجوان شما شايد ناظر خوبي از مردم و موقعيت ها شود. مانند بيشتر كودكان كه داراي اين خصلت هستند، ممكن است او در درك احساسات ديگران توانايي زيادي داشته باشد.
مادر ساراي ۵ ساله مي گويد: نيازهاي سارا تنها چيزهايي هستند كه هر لحظه باعث دردسر او مي شوند، خواه خريدن مقداري بستني باشد و يا خاموش نكردن تلويزيون، او هرگز نمي داند چه موقع دست از جر و بحث بكشد. گاهي فكر مي كنم او واقعا خودخواه است!
والديني با كودكان سرسخت و لجوج، اغلب تقاضاي نصايح مرا دارند. آنها دوست دارند كودكي قوي و مصصم داشته باشند، اما احساساتشان آنها را گيج مي كند و سپس احساس خانواده سارا به آنها نيز دست خواهد داد كه نوجوانان آنها فريبكار يا حتي سنگدل هستند.
* نكته قابل درك: يكدندگي بيشتر كودكان به صورت ذاتي است. پدر سارا هنگامي كه زندگي او را مرور مي كند درمي يابد: «از زماني كه سارا به دنيا آمد نسبت به آنچه مي خواست يكدنده بود.» او به ياد مي آورد سارا اشتهاي سيري ناپذيري داشت و وحشيانه شير مي خورد. اگر اسباب بازي مورد علاقه اش دور انداخته شده بود، هيچ نوع زبان بازي نمي توانست او را از آنچه مي خواهد باز دارد.
جنبه مثبت: اگرچه قبول اين مسئله مشكل است، به خصوص هنگامي كه در مبارزه داراي قدرت بيشتري هستيد، اما سماجت كودكتان به مرور زمان به نفع او خواهد بود. در كارهايي كه انتخاب مي كند از قبيل يادگيري پيانو، پيشي گرفتن از ديگران در اسكي(رشته ورزشي) و يادگيري تلفظ صحيح كلمات، بسيار كوشا و مصر خواهد بود. همچنين احتمالا در جمع اعتماد به نفس بيشتري خواهد داشت و در مدرسه نيز كمتر تنها مي ماند.
* چه بايد كرد: مطمئنا زندگي با زد و خورد لذت زيادي نخواهد داشت، بنابر اين انتخاب با شماست. اگر كودك يكدنده شما حمام رفتن را دوست ندارد و همين امر باعث درگيري هاي زيادي مي شود، از خودتان بپرسيد واقعا هر روز حمام كردن لازم است. احتمالا جوابتان منفي است اگر حمام كردن او را كمتر كنيد، نيمي از جنگ و دعواها را كاهش داده ايد و كمتر حمام رفتن او زياد مورد توجه نخواهد بود.
مادر سارا دلايل دعوا بين خودش و سارا را با در نظر گرفتن آنچه برايش مهم و آنچه از اهميت كمتري برخوردار بوده نوشته است، براي مثال: هنگامي كه او اسم افراد را صدا مي كند من ناراحت مي شوم و نمي توانم زد و خورد او و خواهرش را تحمل كنم. اما تعداد دعواهاي ديگر از قبيل انتخاب لباس براي رفتن به مهماني يا آنچه او بايد براي صبحانه بخورد، در نظر گرفته نشده است. او مي گويد: حالا جنجال كمتري بر سر پوشيدن لباس هنگام بيرون رفتن وجود دارد، اين يك معجزه است.»
براي كودكان يكدنده، پيشنهاد انتخابهاي محدود روشي مفيد خواهد بود. مادر سارا مي گويد: «من به او دو يا سه انتخاب مي دهم، به او مي گويم: دندانهايت را الان مسواك مي كني يا بعد؟ يا داستان را بعد از اين كه لباس خوابت را پوشيدي مي خوانيم يا الان؟ او دوست دارد صداي شليك درآورد، و لزومي به جر و بحث براي متوقف ساختن اين عمل نيست».
هنگامي كه شما در صدد كنار آمدن با برخي از يكدندگي هاي كودكتان هستيد، در مجموع يكدندگي هاي او نيز كمتر مي شوند. اين روش يكدندگي او را به سوي اراده اي راسخ سوق مي دهد.
والديني كه كودكي كم حرف دارند، ممكن است احساس تنهايي، بريدن از زندگي كودك و عدم احساس دوستي و مصاحبت واقعي با كودك داشته باشند. حتي هنگامي كه كودكان اقدام به حرف زدن مي كنند، برخي والدين با گفت وگوهاي سطحي و پيش پا افتاده باعث بوجود آمدن ياس مي شوند. پدر «سين» ۷ ساله، مي گويد:« پسرم به جز برنامه تلويزيوني مورد علاقه اش، چيز زيادي راجع به آن چه بر او مي گذرد نمي گويد، از اين كه بگويم حرف زدن با او واقعا خسته كننده است شرمنده ام.»
نكته قابل درك: اگر كودكي كه به طور طبيعي پرحرف است ناگهان تبديل به كودكي ساكت شود، اين تغيير ناگهاني اخطاري است كه بايد به آن توجه كرد. اما دست كم بيشتر كودكان به صورت عادي دستشان را رو نمي كنند. حقيقت اين است كه توسعه مهارتهاي ارتباطي در كودكان داراي تفاوتهاي بسياري است. به طور مثال: به خاطر آوردن وقايع و توانايي داستان پردازي سازمان دهي تفكرات و انتخاب كلمات صحيح براي توصيف چيزي، از قابليتهايي است كه بعدا در كودكان ظاهر مي شود.
نكته مثبت: تنها به اين خاطر كه كودك شما پرحرف نيست، گمان نكنيد كه چيزي به مغزش خطور نمي كند. كودكان غيركلامي اغلب منظور خود را با حركات توضيح مي دهند تا با كلمات. گرم در آغوش گرفتن، هديه اي قابل تفكر يا حتي انجام خرده فرمايشها بدون آن كه از آنان خواسته شود، شيوه هايي هستند تا كودكان ساكت از آن طريق محبتشان را نشان دهند.
نكته قابل درك: پدر يكي از كودكان معمولا ساكت اظهار مي دارد. «اندرو دوست دارد هنگام حمام كردن حرف بزند. آن تنها زماني است كه ما مي توانيم در مورد وقايع مدرسه، مواردي كه باعث مي شوند او معلمش را دوست داشته باشد و چيزهايي از اين قبيل باخبر شويم.» بنابر اين پدر در صدد ايجاد برنامه اي منظم در ساعات رفتن او به حمام مي شود، هنگامي كه پسرش مشغول بازي كردن است و حرف مي زند، او روي صندلي در كنار وان مي نشيند. پدر اندرو مي گويد: «هنگامي كه او حدود ۷ سال داشت بيشتر دوست داشت تنها باشد، به اين ترتيب ما از ميان پرده حمام صحبت مي كرديم. كودكان در ساعات مختلف روز به ابراز احساساتشان مي پردازند. زمان و مكاني را كه نوجوانتان نسبتا پرحرف است پيدا كنيد و سعي كنيد از آن پس آنجا باشيد. شايد هنگام رفتن به مدرسه يا در رختخواب هنگامي كه مشغول ماليدن پشتش هستيد باشد. براي شنيدن آنچه در فكر او مي گذرد با فراغ باز، آماده و در دسترس باشيد.
بيشتر كودكان هنگامي كه در يك زمان بدون برنامه قبلي كار خاصي انجام مي دهند راحت تر صحبت مي كنند. سؤال مشخصي بپرسيد و احتمالا پاسخ مشخصي دريافت نخواهيد كرد. اما نقش بازرس را بازي كنيد، از او براي كنارگذاشتن بسته هاي خريد كمك بخواهيد يا براي كشيدن نقاشي روي زمين دراز بكشيد و هر چيزي كه توجه به ارتباط راجلب كند، ممكن است شما ناگهان و ناخواسته خود را در مسير زندگي او قرار دهيد.
مادر «ليوي» ۶ ساله مي گويد: «به محض اين كه در ۹ ماهگي شروع به راه رفتن كرد، به سرعت از قفسه كتابخانه بالا مي رفت.» در حقيقت والدين «ليوي» افرادي آرام و بي سر وصدا هستند كه هرگز از بودن در كناردختري پرانرژي لذت نمي برند. مادرش با تأسف مي گويد: «واقعا احساس مي كنم او بيشتر از توان من است.»
نكته قابل درك: كودكي كه فوق العاده پرتحرك است ممكن است اين احساس را در شما بوجود آورد كه او از روي عمد نافرماني مي كند. شما را نگران مي كند، راه حل پذيرش اين حقيقت است كه شما داراي كودكي طبيعتا شاد و پرتحرك هستيد كودكي كه به راحتي بر سر شوق مي آيد و ذوق زده مي شود. به خاطر آن چه شما انجام داده يا نداده ايد آن طور عمل مي كند كه معمول نيست. از اعتراف به اين كه ترجيح مي داديد كودك آرام تري داشته باشيد، خجالت نكشيد، مواجه شدن با حقيقت مي تواند آرامش بيشتري در شما بوجود آورد و شما براي هماهنگي با خلق و خوي كودكتان آزادانه تر عمل كنيد.
* نكته مثبت: كودكان پرانرژي اهل عملند، آنها هميشه در آنچه اتفاق مي افتد حضور فعال دارند و شور و اشتياقشان نيز اغلب مسري است.
چه بايد كرد: براي ايجاد تغيير در خودتان، به نوجوانتان كمك كنيد تا انرژي ا ش را در راههاي بهتري مصرف كند. فوتبال، شنا، ژيمناستيك و يا هر چيزي كه به او اجازه مي دهد تا آزادانه براي مدتي به اطراف برود را فهرست بندي كنيد. والدين ليوي، به مدت ۳ روز در هفته او را درگير بازيهايي در فضاي باز كردند. مادر مي گويد: «با تمام شدن روز او راضي تر و احساس مشاركت بيشتري داشت.» در نتيجه والدين او از بودن با او لذت بيشتري مي بردند.
درخانه سعي كنيد به وسيله كنترل محيط كودك سطح فعاليت او را پايين بياوريد. تعجب آور است اما با در اختيار گذاشتن اسباب بازي، انتخاب و فضاي كمتر گاهي مي توان كودك پرانرژي را آرام ساخت. به جاي ۱۰ اسباب بازي ۳ اسباب بازي در اختيارش بگذاريد او يكي دو تا از آنها را انتخاب خواهد كرد. به آنها چسبيده و مدت بيشتري با آنها خواهد بود. روانكاوان كودك به اين مسئله پي برده اند كه هر چه محيط كار آنان كوچكتر و مرتب تر باشد، فعاليت كودكان كمتر وآرامتر خواهد بود.
به دنبال سرنخ هايي باشيد كه باعث بوجود آوردن جوش و خروش در كودكتان شده و در نتيجه شما را عصباني مي سازد. براي نمونه هنگامي كه او گرسنه، خسته و يا مشغول بازي خاصي با دوستانش است؟ سعي كنيد هر ۲ ساعت يك بار چيزي براي خوردن به او بدهيد، زمان خواب منظمي را دنبال كنيد. اين اصلاحات جزيي ممكن است باعث بوجود آوردن تغييراتي شود.
پيام ساده اي است: جنگيدن با واقعيت كودكتان راخاتمه دهيد. تنها پس از آن است كه مي توانيد بر روي هماهنگي و درك متقابل كار كنيد. پذيرش خصلتهاي اصلي كودكتان نه تنها به او كمك مي كند تا خود را قبول كند، بلكه شما را قادر مي سازد تا والديني شاد تر و خشنودتر باشيد.
منبع: اينترنت
ترجمه: يلدا يزدان پناه