دو پسر بن لادن در عمليات جست وجو و تعقيب و گريز مشترك نيروهاي ويژه آمريكا و واحدهاي نظامي پاكستان در جنوبي ترين نقطه خاك افغانستان و در ناحيه اي كه مرز سه كشور ايران، افغانستان و پاكستان تلاقي پيدا مي كند، بازداشت شدند. اين جمله عنوان خبري بود كه روز جمعه روي تلكس همه خبرگزاري هاي دنيا مخابره شد و توجه جهانيان را به خود جلب كرد. ساعاتي بعد رسانه هاي جمعي جهان از احتمال بازداشت اسامه بن لادن رهبر فراري القاعده در نقطه اي مرزي در شمال پاكستان و حد فاصل چاگاي و كويته در ايالت بلوچستان خبر دادند اما تنها چند ساعت بعد بود كه سيلي از مطالب ضد و نقيض در تائيد يا تكذيب اين دو خبر منتشر شد.
روزنامه انگليسي تلگراف در خبر اول روز شنبه خود به نقل از مقامات پاكستاني ادعا كرد واحدهاي نيروهاي ويژه ارتش پاكستان با پشتيباني نظاميان آمريكايي مناطق گسترده اي از شمال غرب پاكستان در مجاورت خاك افغانستان را در جست وجوي اسامه بن لادن به محاصره خود درآورده اند. اين روزنامه ادعا مي كند گزارشاتي را مبتني بر احتمال به اسارت درآمدن دو پسر بن لادن در تبادل آتش بين نيروهاي آمريكايي و شبه نظاميان مسلح وابسته به القاعده دريافت كرده است.
تلگراف درحالي اين مطلب را منتشر كرد كه مقامات پاكستاني، آمريكايي و افغان اخبار منتشره در مورد دستگيري سعد و حمزه، پسران اسامه بن لادن و دستگيري يا به دام افتادن بن لادن در نواحي شمال پاكستان در مجاورت مرز مشترك در افغانستان را تكذيب كردند. نقطه شروع انتشار اخبار مربوط به بازداشت پسران اسامه بن لادن اظهارات سناالله ظهري سروزير بلوچستان بود كه از مصدوم شدن و اسارت سعد و حمزه خبر داده بود. گفته مي شود نيروهاي آمريكايي عمليات جست وجوي گسترده اي در دو سوي خط مرزي افغانستان و پاكستان كه از كويته آغاز مي شود و به رباط، شهر كوچكي در جنوب شرق استان هلمند افغانستان ختم مي شود را آغاز كرده اند. اين مسير حدودا سيصد كيلومتري در منطقه اي، بياباني كوهستاني واقع شده است و در محدوده همين منطقه بود كه پاكستان در سال ۱۹۹۸ اولين آزمايش هسته اي خود را انجام داد.
روزنامه هندوستان تايمز با اين ادعا كه مقامات امنيتي آمريكا در پاكستان اخباري را در مورد محل اختفاي بن لادن در شمال غرب اين كشور دريافت داشته اند از آغاز عمليات وسيع جست وجو در اين منطقه خبر داد. اين روزنامه اطلاعات به دست آمده از خالد شيخ محمد، يكي از اعضاي القاعده كه در پاكستان دستگير شد و چند روز قبل تحويل مقامات امنيتي آمريكا شد را سرنخ اصلي گروه هاي جست وجو معرفي مي كند.
گالف نيوز هم در خبري كه روز شنبه از كويته مخابره شد شايعات در مورد اسارت دو پسر بن لادن را تكرار كرد و به نقل از مقامات پاكستاني از كشته شدن حداقل نه تن از اعضاي القاعده در تبادل آتش با واحدهاي تجسس ارتش آمريكا خبر داد. گالف نيوز هم خبر دستگيري دو پسر بن لادن را به سر وزير بلوچستان نسبت مي داد اما در ادامه به نقل از فرماندار بلوچستان خبر مذكور را تكذيب كرد.
روز شنبه تقريبا تمامي روزنامه هاي غربي به اخبار منتشره در مورد بن لادن و پسرانش پرداخته بودند و همه طرفين درگير در ماجرا در قبال اخبار منتشره موضع گيري كردند. سفارت ايالات متحده در پاكستان به ادعاي هرالدتريبون از هرگونه بحث و گفت وگو در مورد اين مسئله اجتناب ورزيد و سرلشگر رشيد قريشي از سخنگويان دولت پاكستان در اظهاراتي كه روز جمعه به طور مستقيم ازتلويزيون دولتي پاكستان PTV پخش شد شايعات اخير در مورد اسارت بن لادن يا پسرانش را رد كرد. قريشي حتي انجام عمليات جست وجوي گسترده براي يافتن بن لادن، پسرانش و ساير اعضاي القاعده را تكذيب كرد.
روزنامه آمريكايي بوستون گلوب با انتشار گزارشي در مورد شايعات اخير در صحت ادعاهاي مقامات پاكستاني و سخنگوي كاخ سفيد در تكذيب خبر بازداشت سعد و حمزه و ادامه جست وجو براي بازداشت بن لادن ابراز ترديد مي كند. اين روزنامه موضع گيري دولت پاكستان را به دليل اجتناب از ايجاد التهاب در جامعه پاكستان مي داند. پاكستاني ها اسامه بن لادن را قهرماني بزرگ مي پندارند و طي ماه هاي اخير مقامات دولتي پاكستان اصرار داشته اند حضور نيروهاي آمريكايي و خصوصا بازجويان اف بي آي و سيا در پاكستان صرفا براي حمايت لجستيك از نيروهاي پاكستاني بوده است.
شايد يكي از جالب ترين اخبار مربوط به عمليات جست وجوي بن لادن و پسرانش در نواحي مرزي پاكستان و افغانستان گزارشي باشد كه در روزنامه هرالدسان منتشر شد. اين روزنامه ادعا كرد رديابي مكالمات تلفني خالدشيخ محمد و رمزگشايي از پيام هايي كه او از طريق اينترنت ارسال كرده مقامات امنيتي پاكستان و بازجويان اف بي آي را براين استنتاج رهنمون ساخته كه بن لادن و دستياران ارشدش در نواحي مرزي پاكستان و افغانستان پناه جسته اند. ظاهرا خالد در اقرارهايش گفته چند هفته قبل از دستگيري با بن لادن ملاقات كرده است.
هرچند هرالدسان تاكيد دارد اخبار منتشره از احتمال قريب به يقين اسارت پسران بن لادن و حتي خود او حكايت دارد در انتها به اظهارات آري فلچر سخنگوي كاخ سفيد در مورد اين اخبار مي پردازد كه از تاييد اخبار اخير سر باز زد و از بازداشت بن لادن يا پسرانش اظهار بي اطلاعي كرد. انتشار خبر دستگيري دو پسر بن لادن و حتي شخص او مقارن با زماني كه بسياري از كارشناسان از احتمال آغاز يورش نظامي آمريكا به عراق طي كمتر از يك هفته خبر مي دهند خود نكته اي قابل تامل است. ناتواني نيروهاي آمريكايي در بازداشت رهبر القاعده به رغم به كارگيري تمامي امكانات و تعيين جايزه ۲۵ ميليون دلاري براي زنده يا مرده او به منزله شكستي بزرگ براي ارتش و دولت آمريكا تلقي مي شود. از دگرسو به قتل رسيدن يا حتي بازداشت بن لادن، مرد ميانسال محجوبي كه رهبري گروهي شورشي را برعهده دارد مي تواند او را به قهرماني بزرگ براي مسلمانان تبديل كند.
در يكسو جنگ با عراق و نزديك شدن انتخابات رياست جمهوري سال آينده ميلادي آمريكا قرار گرفته و در دگرسو دستيابي به پيروزي اي بزرگ براي سرپوش گذاشتن بر ناكامي هاي آمريكا در عرصه بين المللي براي همراه ساختن جهانيان با خود در جنگ عليه عراق ضروري به نظر مي رسد. تا پيش از اين بسياري از كارشناسان اعتقاد داشتند دستگير نشدن بن لادن و ساير رهبران ارشد القاعده ممكن است تعمدي بوده باشد و اكنون اين گونه گمان مي رود كه واشنگتن به دليل وجوب شرايط، دستگيري بن لادن و ساير رهبران القاعده را در دستور كار خود قرار داده است.
اگر اين چنين باشد احتمالا بازداشت القاعده و ديگر رهبران اين گروه در پروسه اي لاك پشت وار انجام خواهد شد، آن گونه كه ديگر كسي رغبتي به پيگيري اين ماجرا نشان ندهد. هرچند به طور قطع نمي توان در مورد اخبار منتشره در مورد بازداشت بن لادن، پسرانش و ايمن الظواهري مرد شماره دو القاعده اظهارنظر كرد اما احتمال صائب بودن اين اخبار به مراتب بيش از ساختگي بودن شان است.

در پي اصابت يك موشك به اقامتگاه يك خانواده افغان در حومه شهر قندهار دو تن كشته شدند. خبرگزاري رويتر كه روز دوشنبه اين خبر را منتشر كرد به نقل از شاهدان عيني ادعا كرد اين حمله دومين مورد حمله موشكي به قندهار طي روزهاي اخير بوده است. هيچ كس مسئوليت اين حمله را برعهده نگرفته است اما مقامات محلي افغان اين حملات را به بازمانده هاي تحت تعقيب طالبان و نيروهاي وابسته به حزب الاسلامي گلبدين حكمتيار، نخست وزير سابق افغانستان و از مخالفان ادامه حضور آمريكا در اين كشور نسبت دادند.
قندهار كه روزگاري نه چندان دور مركز حكومت طالبان بر ولايت اسلامي افغانستان بود طي پنج هفته گذشته هدف حملات پراكنده اما مداومي قرار گرفته كه بيش از بيست كشته و ده ها مجروح بر جاي گذاشته است.
هرچند بيش از يك سال از تشكيل حاكميت مركزي كابل به رهبري حامد كرزاي و سقوط رژيم طالبان بر افغانستان مي گذرد اما هنوز هم افغانستان ملتهب است و به رغم حضور حدود ۱۳ هزار نيروي فرامليتي در افغانستان، حاكميت كابل به تمامي نقاط افغانستان بسط نيافته است. موضوع آينده افغانستان و چگونگي رويارويي با فعاليت هاي شبه نظاميان افغان عليه دولت كرزاي و نيروهاي خارجي مستقر در اين كشور محور گفت وگوهاي كرزاي با بوش طي ديدار هفته گذشته رئيس جمهور افغانستان از واشنگتن دي سي بود. پس از آنكه كرزاي به انتهاي گذرگاه قدرت ايالات متحده در واشنگتن رسيد دريافت كه سفرش به واشنگتن متضمن يكي از سخت ترين درس هايي است كه او پس از به قدرت رسيدن در كابل گرفته است. هرچند آمريكايي ها براي او فرش قرمز پهن كردند و با احترام به استقبال او رفتند اما در ديدار با سناتورهاي آمريكايي كرزاي به نطق هاي تند آنها در مورد مخاطرات موجود در سرزمين جنگ زده و سوخته اش گوش فرا داد. انتقاداتي كه به نظر مي رسيد موجبات ناخشنودي او را فراهم آورده است.
يكسال قبل او در واشنگتن ميهماني عزيز تلقي مي شد اما اكنون واقعيات رنگ ديگري به خود گرفته اند. امروز توجه غرب معطوف نقطه ديگري شده است و او بايد به تنهايي و بدون حمايت غرب با مشكلات كشوري دست و پنجه نرم كند كه مي رود گذشته پردرد را با آينده آشتي دهد. او در واشنگتن بسيار تلاش كرد مقامات آمريكايي را متقاعد كند اجازه ندهند جنگي كه در كشور او در جريان است در سايه نبرد ديگري قرار گيرد. كرزاي مي داند به رغم وعده هاي رنگارنگ و جذاب دولت بوش در صورت حمله آمريكا به عراق، افغانستان محكوم به فراموش شدن است.
كرزاي در كنفرانس خبري خطاب به خبرنگاران گفت: «افغانستان سرزميني نابود شده است كه تقريبا به نقطه صفر بازگشته است. براي آنكه ما بتوانيم بار ديگر روي پاي خود بايستيم كارهاي بسياري بايد صورت گيرد. » او تلويحا به وعده هاي اعطاي كمك هاي مالي گسترده از سوي جامعه بين المللي اشاره داشت، كمك هايي كه هيچ گاه در سطحي كه وعده داده شده بود محقق نشد.
يكسال قبل به نظر مي رسيد مشكلات افغانستان از حائز اهميت ترين اولويت هاي ايالات متحده باشد اما بوش اكنون از كنگره مجوز حمله به عراق را كسب كرده و نگاه ها با نگراني به خليج فارس دوخته شده است. در آن زمان كرزاي در جلسه ايراد نطق وحدت ملي جنجال برانگيز سال گذشته ميلادي رئيس جمهور آمريكا حضور داشت. بوش در آن نطق از افغانستان به عنوان متحد آمريكا در جنگ عليه تروريسم ياد كرد اما ديري نپاييد كه اين قسم بيانات اميدواركننده رنگ باخت و افغان ها به فراموشي سپرده شدند.
كرزاي در ضمن ديدارش از آمريكا با اعضاي كميته روابط خارجي سنا ديدار كرد تا شايد بتواند آنها را به افزايش كمك هاي مالي ايالات متحده به كشورش ترغيب كند. او در اين نشست گفت كه به همراه پرويز مشرف، رئيس جمهور پاكستان در تلاش بوده است راه هاي مهار تروريسم و عوامل تروريستي اي كه بين مرزهاي دو كشور در آمدوشد هستند را مورد بررسي قرار دهد. او از ايالات متحده خواست از تاريخ درس بگيرد. او گفت: «به سرعت افغانستان را، آنچنان كه آمريكا پس از پايان اشغال افغانستان توسط اتحاد شوروي عمل كرده ترك نكنيد. در صورت وقوع جنگ با عراق ما را فراموش نكنيد» اما هيچ كس در كميته روابط خارجي سنا شنواي اظهارات او نبود. در برابر به او كه اكنون با معضلات بي شماري روبه روست و مشخص نيست منابع مالي مورد نياز دولتش بايد از كجا تأمين شود گفته شد بيش از اندازه نسبت به مشكلات افغانستان خوش بين بوده است.
يكي از سناتورهاي آمريكايي پا را از اين فراتر نهاد و گفت خوش بيني غيرواقع گرايانه كرزاي نسبت به آينده افغانستان مي تواند در آينده اعتبار او را مخدوش كند. اين اظهارات آنچنان كرزاي را برافروخت كه او با تأكيد گفت منظور او از اميدبخش بودن وضعيت افغانستان، در قياس با شرايط يكسال پيش اين كشور است.
كرزاي با طرح درخواست مساعدت آمريكا براي بازسازي زيرساخت هاي اقتصادي افغانستان و كسب اطمينان از اينكه ده هزار نيروي آمريكايي مستقر در اين كشور به مأموريت اصلي و اوليه خود يعني جلوگيري از مخدوش شدن فضاي امنيتي افغانستان با فعاليت هاي عوامل تروريستي، واشنگتن را ترك كرد و بي آنكه نتايج مورد نظر را از سفرش به پايتخت آمريكا گرفته باشد راهي افغانستان شد. آمريكايي ها در اين سفر به او قول دادند هزينه ساخت پل ارتباطي بين تاجيكستان و افغانستان را به همراهي نروژ متقبل شوند و از برنامه بازسازي تأسيسات آبي و آبخيزداري افغانستان با اعطاي كمك هاي مالي حمايت كنند. ديگر ثمره اين سفر اعطاي كمك ۶۰ ميليون دلاري براي ساخت يا مرمت مدارس، چاپ كتب درسي و آموزشي معلمان افغان و ايجاد ۵۵۰ مركز بهداشتي درماني طي يك دوره سه ساله بود. به رغم اين فراز و نشيب ها و اينكه رئيس جمهور افغانستان در عمل به مطالبات مورد نظر خود نرسيد شبكه CNN با انتشار گزارشي در مورد اين سفر ادعا كرد كرزاي با كسب اطمينان از اينكه آمريكا، افغانستان را فراموش نخواهد كرد واشنگتن را ترك گفت.
يكي از نكات جالب در حاشيه سفر كرزاي، به تكاپو افتادن رسانه هاي پاكستاني براي جلب نظر مقامات سياسي آمريكا در رابطه با هزينه هايي بود كه اين كشور ادعا دارد براي پيروزي آمريكا بر طالبان متحمل شده است. در يكي از مقالات چاپ شده در روزنامه هاي پاكستان آمده بود اين كشور براي حمايت از آمريكا متحمل دو ميليارد دلار هزينه شده است حال آنكه مجموع كمك هاي مالي به اين كشور مشتمل بر اعطاي وام و كمك هاي بلاعوض به سختي معادل اين مبلغ است. اين تلويحا بدان معنا بود كه پاكستاني ها معتقدند براي همراهي شان با آمريكا براي سرنگون كردن طالبان جايزه اي دريافت نداشته اند. هرچند كه ظاهرا هيچ كس در واشنگتن علاقه اي به شنيدن اين ادعاها ندارد.

• ستون پنجم آمريكايي ها
روزنامه آمريكايي واشنگتن پست در يكي از شماره هاي اخير خود از برنامه ريزي و تلاش هماهنگ شركت هاي آمريكايي فعال در منطقه خليج فارس و كشورهاي همسايه عراق براي پشتيباني از ارتش ايالات متحده، در صورت جنگ با عراق خبر داد. در مقاله روزنامه واشنگتن پست با اشاره به فعاليت شبكه اي از مهندسان فني، متخصصان نرم افزاري و كارشناسان ارتباطي آمريكا در تركيه و كويت تصريح شده اين افراد طي ماه هاي اخير گام به گام نظاميان آمريكايي در حال كسب آمادگي براي ورود به فاز نظامي عليه عراق بوده اند. بسياري از اين افراد نظاميان بازنشسته اي هستند كه طي ماه هاي گذشته دوشادوش سربازان آمريكايي زمينه را براي يورش آمريكا به عراق آماده كرده اند: «طي ماه هاي اخير مقاطعه كاران خصوصي هزاران تن از كارشناسان فني را براي حمايت از ارتش آمريكا به منطقه خليج فارس اعزام كرده اند.»

• تغيير استراتژي حاميان صلح
افرادي كه در سازماندهي بزرگ ترين مورد سلسله تظاهرات ضدجنگ در تاريخ طي ماه گذشته - كه به برگزاري تظاهرات اعتراض آميز در شصت شهر جهان منجر شد - نقش كليدي ايفا كردند، مي گويند هنوز كار خود را تمام شده تلقي نمي كنند. ۱۲۰ فعال ضدجنگ از ۲۸ كشور دنيا در پايان نشست يك روزه اي كه براي يافتن استراتژي هاي جديد براي مقابله با احتمال در گرفتن جنگ بين عراق و آمريكا در لندن برگزار شد، گفتند خواستار تشديد فشار سياسي بر متحدان نزديك دولت بوش هستند. روزنامه آمريكايي واشنگتن پست با انتشار مقاله اي اعمال فشار سياسي به رهبران بريتانيا، ايتاليا و اسپانيا را سياست جديد فعالان ضدجنگ عنوان كرد تا آنجا كه رهبران اين كشورها از ادامه حمايت خود از دولت بوش دست بردارند، اين فشارها ادامه خواهد يافت تا چنانكه آمريكا باز هم درصدد حمله به عراق بر آمد به تنهايي دست به اين اقدام بزند. اين گروه ها برآنند نهايتا در صورت درگرفتن جنگ در شهرهاي بزرگ و كوچك گوشه و كنار دنيا نسبت به برگزاري تظاهرات اعتراض آميز اقدام كنند.

• فرانسوي هاي قانون شكن
يك شركت فرانسوي در حال فروش قطعات يدكي جت هاي جنگنده و هواپيماهاي نظامي به عراق طي هفت ماه گذشته بوده است. به ادعاي مقامات اطلاعاتي آمريكا اين شركت فرانسوي كه نامش افشا نشده قطعات مذكور را به يك شركت تجاري در امارات متحده عربي فروخته كه اين محمولات در نهايت توسط شركتي ثالث و با كاميون به عراق حمل شده است. روزنامه آمريكايي واشنگتن پست با انتشار اين خبر محموله هاي فروخته شده به عراقي ها را مشتمل بر قطعات يدكي هواپيماهاي ميراژ اف ۱ فرانسوي و هليكوپتر تهاجمي Gazelle دانسته است. اين روزنامه به نقل از مقامات اطلاعاتي ادعا مي كند اين خط مواصلاتي ارسال غيرقانوني ادوات مورد نياز ارتش عراق طي دو هفته اخير شناسايي و كشف شده است. در گزارش ديگري كه همزمان با طرح اين ادعاها مخابره شد فرانسه را به فروش غيرقانوني تسليحات به عراق طي چند سال گذشته و پس از تصويب قطعنامه هاي مربوط به تحريم عراق متهم مي كند. شركت اماراتي طرف قرارداد فرانسوي ها بازرگاني التيمور معرفي شده كه در دبي فعاليت دارد. تعداد هواپيماهاي ميراژ اف ۱ عراق ۵۰ فروند برآورد شده است.

• آماده باش ارتش فيليپين
ارتش فيليپين پس از دريافت اخباري در مورد اعزام پنجاه عضو گروه ابوسياف براي انجام عمليات انتحاري در گوشه و كنار اين كشور به حال آماده باش كامل درآمد. اين اخبار تنها دليل آماده باش ارتش نبوده است. تهديد به انجام حملات تلافي جويانه از سوي شورشيان جبهه آزادي بخش اسلامي مورو كه با تهاجم گسترده دو هفته اخير ارتش از پايگاه هاي خود در ميندانائو مركزي رانده شدند دليل ديگر اعلام آماده باش كامل از سوي ستاد فرماندهي ارتش فيليپين بوده است.
ديوينسيو سانتياگو رئيس ستاد مشترك ارتش فيليپين در گفت وگو با روزنامه مانيلا تايمز گفت دستگاه هاي اطلاعاتي اين كشور با همكاري مقامات امنيتي آمريكا مستقر در منطقه به اخبار موثقي در مورد آموزش ۵۰ چريك از سوي ابوسياف دست يافته اند كه قرار است دست به انجام عمليات انتحاري در سطح منطقه بزنند.

• عذرخواهي از مسلمانان
خودداري از حضور در جلسه مذهبي مسلمانان ايالت واشنگتن در غرب ايالات متحده موجب ايجاد مشكلاتي براي دو عضو مجلس قانونگذاري آمريكا شد. لوئيس مك ماهان عضو جمهوريخواه مجلس نمايندگان كنگره آمريكا از ايالت واشنگتن و كري لوندتا هم حزبي او از واشنگتن شرقي ادعا كردند به دليل ميهن پرستي حاضر به شركت در مراسم مذهبي مسلمانان، كه از آنان براي حضور در آن دعوت رسمي به عمل آمده بود، نشده اند.
اظهارات سخيف اين دو نماينده كنگره آمريكا در رابطه با مسلمانان آنچنان جامعه مسلمانان را ملتهب كرد و اعتراضات گسترده آنها را برانگيخت كه دو نماينده مذكور در مراسم نماز جمعه مسلمانان سياتل در مركز اسلامي المپيا شركت جستند و پس از ايراد خطبه ها توسط امام محمد جوبان، رهبر مسلمانان محلي با او دست دادند و عذرخواهي كردند.

بخش پاياني
فريد مرجايي*
ترجمه: رضا سادات
داگلاس فيث كه در گذشته با مركز خط مشي امنيتي (CSP) همكاري مي كرد به عنوان جانشين معاون وزير دفاع در امور سياستگذاري و برنامه ريزي منصوب شد. در دولت ريگان فيث مسئوليت دستيار معاون وزير دفاع و كارشناسي امور خاورميانه در شوراي امنيت ملي آمريكا را برعهده داشت. از آنجا كه او ديدگاه هاي حامي اسرائيلي شديد دارد و گفته مي شود در داخل حزب نيز مسئوليت هايي را برعهده دارد انتصاب او از نظر سخنگويان آمريكايي عرب تبار از اهميت خاصي برخوردار است.
در سال ۱۹۹۶ فيث و ريچارد پرل مشتركا رساله اي را براي موسسه تحقيقات سياسي، استراتژيك پيشرفته به رشته تحرير درآوردند. در آن نوشتار كه عنوان «تحول اساسي: استراتژي نوين براي ايمن كردن حاشيه ها» را بر خود داشت نويسندگان به نتانياهو، رهبر وقت اسرائيل توصيه كردند گفت وگوهاي صلح مبتني بر زمين در برابر صلح را متوقف كند.
اگر اليوت ابراهام مي تواند به عنوان مدير ارشد اداره اشاعه دموكراسي و حقوق بشر شوراي امنيت ملي فعاليت كند ديگر عجيب نخواهد بود كه جان بولتون به عنوان معاون وزير امور خارجه در امور كنترل تسليحاتي و منع تكثير منصوب شود. ظاهرا بولتون كه از معاونين موسسه آمريكن اينترپرايز است برخلاف ميل خود در وزارت امور خارجه پستي را قبول كرده است. پيش از آن اين موسسه به طور شفاف با معاهده INF (نيروهاي هسته اي ميان برد) كه در سال ۱۹۸۸ به امضاي نمايندگان ايالات متحده رسيده بود مخالفت مي ورزيد.
بولتون در نوامبر ۱۹۹۹ نوشتاري كوتاه را با عنوان «سازمان ملل، كوفي عنان و دستيابي به قدرت» براي موسسه آمريكن اينترپرايز به رشته تحرير درآورد كه در آن آمده بود كوفي عنان دبير كل سازمان ملل متحد ادعا دارد شوراي امنيت اين سازمان تنها منشاء مشروعيت به كارگيري زور در سطح جهاني است. چنانكه ايالات متحده اجازه دهد اين ادعا بدون چالش و مشكلي كماكان مطرح شود، تصميمات مبتني بر صلاحديد ايالات متحده براي استفاده از قوه قهريه براي پيشبرد منافع ملي آمريكا احتمالا در آينده با موانعي روبه رو خواهد شد.
نئوكون ها مبتديان سياسي كاري نيستند و به نظر مي رسد در برابر مخالفان خودشكيبايي چنداني نداشته باشند. شوراي امنيت ملي نيز در برابر اين فرهنگ سياسي مصونيت ندارد. در مقاله اي كه در روزنامه نيويوركر به قلم مايكل هرش منتشر شده آمده كه تعدادي از كارشناسان منطقه اي پس از درگرفتن مباحثات تند بر سر خط مشي هاي دولتي با برخي مقامات غيرنظامي پنتاگون، شوراي امنيت ملي را ترك گفتند. (مشاجرات دروني، ۱۱ مارس ،۲۰۰۲ صفحه ۳۶).*
زلماي خليل زاد به جاي بروس ريدل كرسي خاورميانه شورا را پر كرد. عبارت محور شرارت ممكن است نوظهور به نظر آيد اما به وضوح مي توان ادبيات آن را آشنا و بجا توصيف كرد. ترجمان اين عبارات در افزايش ۴۸ ميليارد دلاري در بودجه ۲۰۰۲ پنتاگون كه به رقم بي سابقه ۳۶۹ ميليارد دلار رسيد به عيان ديده مي شود. اين بزرگ ترين افزايش بودجه دفاعي طي دو دهه گذشته بوده است. در حيطه خط مشي استراتژيك اين احتمال بسيار زياد است كه ما شاهد كناره گيري يكجانبه آمريكا از معاهده ۱۹۶۲ منع توليد موشك هاي ضدموشك بالستيك موسوم به ABM و عدم تصويب نهايي معاهده كاهش تسليحاتي استراتژيك موسوم به استارت ۲ و اقدام عملي در جهت دنبال كردن برنامه مناقشه انگيز دفاع ملي موشكي باشيم. [اين مقاله اوايل سال ۲۰۰۲ به رشته تحرير درآمده و همه پيش بيني هاي نويسنده تحقق يافته است. م]
بررسي اخير استراتژي و توان هسته اي ايالات متحده آمريكا موجبات نگراني بسياري را فراهم آورد. اين نگراني ها بدان جهت است كه در اين بررسي كاركرد بازدارنده تسليحات هسته اي جاي خود را به تجويز استفاده از اين تسليحات غيرمتعارف داده و با استفاده از تسليحات نامتعارف از منظري متعارف نگريسته مي شود و بر تقويت زرادخانه هسته اي براي استفاده احتمالي از اين تسليحات عليه كشورهاي غيرهسته اي صحه گذاشته شده است.
در حالي كه معاهده منع تكثير تسليحاتي ايالات متحده را هدف قرار دادن كشورهاي غيرهسته اي منع نمي كند اما از نقطه نظر تاريخي آمريكا را به خودداري از چنين عملكردي برحذر مي دارد چرا كه وجود اين تسليحات بالقوه موجب خلق نوعي احساس امنيتي منفي مي شود. براساس رژيم جديد ايالات متحده عزم دارد كشورهاي غيرهسته اي را از احساس امنيتي منفي محروم كند. در دوران حاكميت ريگان رفتارهاي افراطي دارودسته نئوكون ها به خلق خط مشي اي انجاميد كه از برقراري مراودات سازنده با آپارتايد، حمايت از كنتراها در نيكاراگوئه، دواليه در هائيتي، محاصره بيروت توسط ارتش اسرائيل در سال ۱۹۸۲ و اشاعه خوجه هاي مرگ السالوادر، هندوراس و گواتمالا حمايت مي كرد.
تحولات و مناقشات اجتماعي كه در بطن خود درصدد يافتن راهكارهاي گسترده تر نبوده و در مقابل بخشي از مخاصمات در حال تشديد هستند، صرفا مناقشات آينده را به تأخير انداخته و تقويت مي كنند. بسياري از كارشناسان بر اين باورند كه خط مشي هاي درازمدت در جهت تأمين منافع ملي نبايد با در پيش گرفتن برنامه هاي باندي قرباني شوند. نفوذ بي منطق ايدئولوژي هاي جنگ طلبانه و بدون برنامه موجبات نگراني كارشناسان و همچنين محافل سياسي را فراهم آورده است. بسياري هستند كه بر اين باورند اين فرهنگ سياسي به خلق فضايي انجاميده كه راه آغاز هر گونه مباحثه جدي در مورد خاورميانه را سد كرده است.
پي نوشت:
* The debate within, Newyorker