در نامه اي به رئيس سازمان مديريت و برنامه ريزي مطرح شد:
سه راهكار پيشنهادي وزير اقتصاد براي بازپرداخت بدهي هاي دولت به بانك ها
وزير امور اقتصادي و دارايي در نامه اي به رئيس سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور ضمن ابراز نگراني از حجم فزاينده بدهي هاي دولت به نظام بانكي سه راهكار پيشنهادي خود را براي بازپرداخت اين تعهدات ارائه كرد.
به گزارش خبرنگار ما در اين نامه آمده است: حجم تعهدات و بدهي هاي دولت به سيستم بانكي رقمي بسيار قابل ملاحظه است. كنترل هاي سخت و مراقبت هاي جدي در سال هاي اخير، شيب منحني اين تعهدات را كاهش داده است، ليكن هنوز روند آن فزاينده است و ميزان تعهدات جديد بيش از بازپرداخت تعهدات است.
وزير اقتصاد تأكيد مي كند: اين حجم از بدهي ها به نقطه ضعف جدي دولت در قبال نظام بانكي بدل شده است. مديران بانك ها، همواره دليل اصلي عدم كارآيي نظام بانكي را وجود اين ارقام مي دانند. چنين وضعيتي بايد در اسرع وقت تغيير كند. حساب دولت با بانك ها مي بايد به روز باشد و بدهي معوقي وجود نداشته باشد.
مظاهري ادامه مي دهد: همچنين با روشن شدن وضعيت بدهي هاي معوق دولت به نظام بانكي، صورت هاي مالي بانك ها شفافيت بيشتري خواهد داشت. در صورت هاي مالي بانك ها، مطالبات از دولت به عنوان مطالبات معوق و مشكوك الوصول منظور و براي آن ذخيره درنظر گرفته نمي شود، ليكن وصول آن هم محقق نمي شود. در نتيجه قدرت اعتباردهي بانك ها به شدت كاهش مي يابد و علاوه بر آن سود مطالبات ياد شده، بدون اين كه وصول شود، در ترازنامه بانك ها منظور و تصويب مي شود.
وزير اقتصاد خطاب به رئيس سازمان مديريت مي نويسد: از آنجا كه خصوصي سازي بانك هاي
دولتي نيز مطرح است، دقت در حجم بدهي هاي دولت به نظام بانكي، در تعيين ارزش واگذاري بانك ها نقش عمده و اهميت مضاعفي پيدا مي كند.
بخشي از تجديد ساختار قبل از شروع واگذاري سهام بانك هاي دولتي به عموم مردم و بخش خصوصي، همين تعيين دقيق تعهدات دولت به نظام بانكي است.
در اين نامه تصريح شده است: رقم بدهي هاي دولت به بانك ها آن گونه نيست كه بتوان صرفاً از طريق تخصيص هاي بودجه اي به تسويه حساب رسيد. ارقام انباشته در طول ۲۰ سال گذشته به ابعادي رسيده است كه حل آن تمهيد خاصي را مي طلبد.
طهماسب مظاهري در ادامه نامه خود به محمد ستاري فر راهكارهايي را براي حل مشكل بازپرداخت بدهي هاي دولت به بانك ها ارائه مي دهد.
وي مي نويسد: روش اولي كه به ذهن متبادر مي شود اين است كه همچون سازمان هاي تأمين اجتماعي و صندوق بازنشستگي، دولت با انتقال سهام شركت ها و دارايي هاي خود به بانك ها، نسبت به تسويه حساب با بانك ها اقدام كند.
از آنجا كه هنوز دولت دارايي هاي با ارزشي دراختيار دارد بي شك بانك ها از چنين اقدامي استقبال مي كنند. براساس روش دوم مظاهري پيشنهاد مي كند: مي توان در هنگام واگذاري سهام بانك ها به عامه مردم- يا بنگاه هاي اقتصادي خصوصي- تمام يا بخشي از عايدات حاصل از فروش را در بازپرداخت بدهي هاي دولت به بانك مربوطه صرف كرد. مثلاً اگر سهام بانك صادرات را مي فروشيم، جريان نقدي حاصل از فروش را صرف بازپرداخت بدهي دولت به همان بانك يا بانك هاي ديگر كنيم.
وزير اقتصاد در ادامه نامه خود به نقد و بررسي اين دو روش مي پردازد: مشكل روش اول آن است كه بيشتر بانك ها، به ويژه دو بانك بزرگتر، به بنگاه داري عادت كرده اند. اين خطر وجود دارد كه اگر مثلاً با واگذاري شركت هاي دولتي به بانك ها بدهي را تسويه كنيم حجم بنگاه داري آن افزايش يابد. اگر بانك ها بپذيرند كه متفقاً حداكثر مثلاً ۴۰ درصد سهام شركت هاي دولتي را براي تسويه در اختيار بگيرند- هر بانك حداكثر ۱۰ درصد- و ۶۰ درصد بقيه به غيربانك هاي دولتي واگذار شود، اين روش عملي خواهد بود. در آن صورت ۶۰ درصد بقيه در اختيار سازمان خصوصي سازي قرار خواهد گرفت كه با فروش تدريجي آنها بقيه مطالبات بانك ها را به صورت نقدي پرداخت كند. چنين شكلي در واقع عملاً تركيبي از روش اول و روش دوم خواهد بود.
در ادامه اين نامه آمده است: بديهي است كه مي توان روش هاي ديگري را نيز براي تسويه حساب دولت با بانك ها
به كار بست. شايد واگذاري تدريجي ارز خارجي به نظام بانكي براي تسويه حساب في مابين دولت و بانك ها «روش سوم» مؤثري باشد.
مظاهري مي افزايد: هر روشي كه انتخاب شود لازم است كه تدابير لازم در بودجه هاي سالانه به عمل آيد، شايد مناسب آن باشد كه برنامه چهارم توسعه كشور، تسويه كامل بدهي دولت به بانك ها تا پايان آن برنامه را جزو تعهدات بياورد. به هر حال، اقدام نهايي مي بايد از طريق بودجه هاي سالانه به عمل آيد.
مظاهري در پايان نامه خود به ستاري فر نوشته است: پيشنهاد مي كنم سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور نسبت به بررسي موضوع و تهيه گزارش از موضوع و راه هاي
قابل قبول جهت طرح و بررسي در شوراي اقتصاد يا هيأت وزيران اقدام كند. همكاران وزارت امور اقتصادي و دارايي نيز در تهيه گزارش و يافتن همه راه هاي بديل ممكن براي تسويه حساب في مابين دولت و بانك ها همكاري خواهند كرد. توفيق در اين امر منوط به اين است كه از ساير مجموعه هاي فكري و صاحب نظران و تشكل هاي اقتصادي و علمي نيز كمك بگيريم. اميد است بتوانيم اين گزارش را تا پايان امسال براي طرح در دولت آماده كنيم.
|