ترجمه: غلامرضا رضايي نصير
لبنان
توليد ناخالص داخلي: ۱۹ ميليارد دلار
سرانه توليد ناخالص داخلي: ۵۱۲۰ دلار
جمعيت: ۶/۳ ميليون نفر
رشد توليد ناخالص داخلي: ۶/۱ درصد
تورم: ۵/۲ درصد
جنگ قدرت بين دو مرد در راس هرم سياسي لبنان، يعني رفيق حريري، نخست وزير و اميل لحود، رئيس جمهور رو به وخامت است. تاكنون حريري در پيشبرد اصلاحات اقتصادي مورد نظر خود موفقيت هايي كسب كرده است. اما در سال ۲۰۰۳ اين امر دشوارتر خواهد شد. اگر چوب لاي چرخ او بگذارند، احتمال دارد كه استعفا دهد.
فروش قريب الوقوع دو امتياز عملياتي تلفن همراه كه انتظار مي رفت تا پايان سال ۲۰۰۲ كامل شود، چشم انداز برنامه خصوصي سازي و از اين رو سرمايه گذاري خارجي را روشن تر ساخته است. اگر برنامه هاي زماني تعيين شده رعايت شوند، كنفرانسي در مورد اعطاكنندگان كمك هاي خارجي ممكن است در نيمه اول سال ۲۰۰۳ در اين كشور برگزار گردد.
عربستان سعودي
توليد ناخالص داخلي: ۱۹۶ ميليارد دلار
سرانه توليد ناخالص داخلي: ۸۶۴۰ دلار
جمعيت: ۴/۲۲ ميليون نفر
رشد توليد ناخالص داخلي: ۸/۲ درصد
تورم: ۵/۱ درصد
روابط عربستان سعودي با ايالات متحده همچنان تيره باقي مي ماند؛ آمريكايي ها فراموش نخواهند كرد كه اكثر هواپيماربايان حوادث ۱۱ سپتامبر اهل كجا بوده اند. اما حداقل فعلاً، واشنگتن و رياض آن قدر به يكديگر نياز دارند كه اجازه نخواهند داد روابطشان به كلي قطع گردد. با پايان جنگ عراق روابط بين دو كشور تقويت مي شود (ظاهراً با توجه به اوضاع كنوني، اكونوميست در اين مورد هم اشتباه كرده است. م)
عربستان بزرگ ترين ذخاير نفتي جهان را دارا است و قادر است هر وقت بخواهد شيرهاي نفت را باز كند يا ببندد؛ از اين جهت براي آمريكا و كل جهان از اهميت فراواني برخوردار است. اما نبايد فراموش كرد كه عراق در اين زمينه رتبه دوم را در جهان دارد. اگر صدام حسين بر كنار شود و توليد نفت عراق افزايش يابد، قيمت نفت كاهش شديدي خواهد يافت و از نفوذ عربستان سعودي كاسته مي گردد. آيا نظم نوين نفتي جديدي در جهان حاكم خواهد شد؟
نكته ديگر اين كه شاه فهد به سختي بيمار است و طوفان جانشيني وي در راه. عبدالله، وليعهد وارث تاج و تخت و حاكم عملي عربستان طرفدار اصلاحات است، اما شاهزاده سلطان، وزير دفاع و برادر شاه فهد خيلي به اصلاحات علاقه اي ندارد.
كشورهاي حوزه خليج فارس
اگر قرار است دموكراسي به دنياي عرب قدم بگذارد، بهترين دروازه براي ورود آن، كشورهاي حوزه خليج فارس هستند. در سال ۲۰۰۳ بسياري از كشورهاي كوچك اين منطقه مدرنترين، مرفه ترين و بازترين كشورهاي جهان مسلمان خواهند بود و مطمئناً اوضاع آنها بهتر هم خواهد شد.
برخي از حكام اين منطقه كه از مشروعيت لرزان خود آگاه هستند، دست به تجاربي دموكراتيك خواهند زد. قانون اساسي جديد قطر راه را براي يك پارلمان منتخب با دندان هاي شيري هموار خواهد ساخت. پارلمان بحرين مي توانست دندان هاي قويتري داشته باشد، هر چند امير آنجا هنوز سعي دارد با استفاده از يك شوراي مشورتي كه «در كنار» پارلمان فعاليت خواهد كرد، به مجلس پوزبند بزند. ديگران همچنان سعي خواهند كرد با بريز و بپاش و صرف پول مشكل را مسكوت بگذارند. امارات متحده عربي همچنان استوار و ثابت قدم غيرسياسي باقي خواهد ماند و هيچ پارلماني در آنجا شكل نخواهد گرفت.
اما هتل هاي باشكوه جديد ساخته خواهد شد؛ مركز تجارت جهاني دوبي ميزبان وزيران اقتصاد و دارايي و بانكداران ارشد براي اجلاس سالانه صندوق بين المللي پول و بانك جهاني در اواخر سپتامبر خواهد بود. تظاهركنندگان و معترضين به جهاني سازي راهي به آنجا نخواهد يافت.
براي عربستان سعودي كه نسبت به بقيه كشورها فقيرتر است، تشكيل يك حكومت دموكراتيك در كشور بزرگ و عمدتاً شيعه عراق پس از رژيم صدام حسين همچون بختكي بر شانه شمالي اش خواهد بود. در مواجهه با رشد دموكراسي در جهان عرب، كارت هاي سياسي عربستان سعودي بين پسران سالخورده عبدالعزيز بُر خواهد خورد. مطمئناً شاهزاده عبدالله، وليعهد عربستان بدون دردسر تبديل به شاه عبدالله خواهد شد، اما نبردي براي جانشيني موقعيت فعلي او، هر چند دور از چشم ها، به درازا خواهد كشيد.
براي بسياري از كشورهاي حوزه خليج فارس گاز نفت جديد محسوب مي شود، بنابراين منتظر انبوهي از سرمايه گذاري ها در زيرساخت هاي جديد توليدگاز باشيد. حتي عربستان سعودي نيز، پس از تعلل فراوان، به شركت هاي خارجي اجازه خواهد داد كه ذخاير عظيم گازش را توسعه دهند. اما اين امر براي لشگر بيكاران جوان عربستان سعودي كه ممكن است هنوز براي آرزوهاي سياسي خود به عراق جديد در شمال كشور چشم داشته باشند، توفير چنداني ندارد.
توليد ناخالص داخلي درصد
۲۰۰۳
|
۲۰۰۲
|
۲۰۰۱
|
سال
|
۶/۳
|
۸/۳
|
۸/۴
|
بحرين
|
۶/۴
|
۰/۲-
|
۰/۱-
|
كويت
|
۹/۴
|
۴/۲
|
۹/۵
|
عمان
|
۵/۵
|
۲/۳
|
۲/۵
|
قطر
|
۸/۲
|
۴/۰
|
۲/۱
|
عربستان سعودي
|
۶/۳
|
۸/۳
|
۹/۲
|
امارات متحده عربي
|
|