گروه شهري: نوبت  دوم  عمليات  ايمن سازي  خانه  به  خانه  فلج  اطفال  از امروز در مناطق  شرقي  كشور آغاز مي شود.
به  گزارش  روابط عمومي  وزارت  بهداشت  ، درمان  در نوبت  دوم  عمليات  ايمن سازي  خانه  به  خانه  فلج  اطفال  كه  تا هشتم خردادماه  ادامه  خواهد داشت  به  همه  كودكان  زير پنج  سال  ايراني  و مهاجران خارجي  قطره  فلج  اطفال  داده  خواهد شد.
نوبت  اول  عمليات  ايمن سازي  خانه  به  خانه  فلج  اطفال  از ۲۵ تا ۲۸فروردين  ماه  اجرا شده  است  .
اين  عمليات  در استانهاي  سيستان  و بلوچستان، هرمزگان، شهرستانهاي شرقي  و جنوبي استان  خراسان، شهرستانهاي  بم ، جيرفت  استان  كرمان  و نيز براي  همه  مهاجران  خارجي  ساكن  در اردوگاهها و يا بيرون  از آنها توسط تيمهاي  سيار در سراسر كشور اجرا مي شود.

گروه اجتماعي: هزينه هاي درمان بيماريهاي ناشي از مصرف دخانيات بين ۲ تا ۳ هزار ميليارد تومان يعني ۲ تا ۳ برابر هزينه سيگار دودشده در كشور است و اين افراد ۲۰ سال زودتر از ديگران مي ميرند.
به گزارش سرويس بهداشت و درمان خبرگزاري دانشجويان ايران، وزارت بهداشت در نخستين روز هفته بدون دخانيات كه روز سلامت، خانواده و زندگي بدون دخانيات نامگذاري شده است، اعلام كرد: ۱۰ ميليون نفر سيگاري در كشور وجود دارد كه برآورد مي شود اگر هر كدام از افراد سيگاري روزانه ۱۰ نخ سيگار بكشند درسال يكهزار ميليارد تومان هزينه دود شدن مي شود.
طبق آمار سازمان جهاني بهداشت معمولا ۲ تا ۳ برابر هزينه هاي مصرف، صرف هزينه درمان بيماريهاي ناشي از مصرف دخانيات مي شود.
مصرف دخانيات صدمات مالي و جاني جبران ناپذيري بر خانواده ها تحميل مي كند و براساس تحقيقات به عمل آمده در خانواده هاي فقير يك سوم از درآمد خانوار صرف استعمال دخانيات مي شود كه مي توان با اين مبلغ نيازهاي ضروري تر خانواده را برآورده كرد.
همچنين تحقيقات نشان مي دهد چنانچه افراد در سنين نوجواني شروع به كشيدن سيگار كنند و مدت ۲۰ سال يا بيشتر به اين عمل ادامه دهند بين ۲۰ تا ۲۵ سال زودتر از كساني كه به هيچ وجه در زندگي خود سيگار نكشيده اند، خواهند مرد.
از سوي ديگر مصرف دخانيات علاوه بر عوارضي چون سرطان ريه يا بيماريهاي قلبي، موجب بروز مجموعه اي از مسائل و مشكلات حاد بهداشتي از جمله از دست دادن موها، آب مرواريد، چين و چروك پوست، ضايعات شنوايي، سرطان پوست، فساد دندانها، پوكي استخوان و زخم معده را در پي دارد.
افراد غيرسيگاري نيز از مضرات ناشي از استعمال دخانيات در امان نيستند. به نحوي كه آثار بيماريزاي كوتاه مدت و درازمدتي شامل خارش چشم، بيني،گلو و بيماريهاي قلبي و عروقي و نيز افزايش ابتلا به برونشيت، عفونت ريه و ساير بيماريهاي تنفسي از جمله مضرات ناشي از استنشاق تحميلي دود سيگار است كه ۴۰درصد افراد غيرسيگاري در جامعه در معرض اينگونه خطرات قرار دارند.
همچنين خطر سكته هاي قلبي در غيرسيگاريهاي همنشين با افراد سيگاري ۳۰درصد بيشتر از سايرين است.
شايان ذكر است شركت ساماندهي صنايع و مشاغل شهرداري تهران چندي پيش همزمان با هفته سلامت بهره برداران كيوسك هاي مطبوعاتي را ملزم كرد از عرضه سيگار و مواد دخاني از طريق كيوسك ها پرهيز كنند كه با استقبال چشمگيري مواجه شد و پيش بيني مي شود با فراگيرشدن اين حركت دست كم كانونهاي عرضه سيگار به ويژه براي نوجوانان و جوانان كمتر قابل دسترس شده و گامي به سوي جامعه بدون دخانيات برداشته شود.

ايرنا: رئيس  سازمان  بهزيستي  گفت  سالانه  ۱۲هزار كودك  خياباني  توسط بهزيستي  كشور ساماندهي  مي شوند.
محمدرضا راه چمني  روز يك شنبه  در آئين  توديع  و معارفه  مديران  كل  بهزيستي  استان  زنجان  افزود: بهزيستي  تنها سازمان  متولي  امور توانبخشي  در كشور است .
وي  گفت : در زمان  حاضر ۵۰۰ هزار معلول  جسمي  حركتي ، ذهني ، نخاعي ، نابينا و ناشنوا تحت  پوشش  خدمات  بهزيستي  قرار دارند. راه چمني  رسيدگي  به  آسيب  ديدگان  اجتماعي ، دختران  فراري ، زنان  آسيب  ديده  و ارائه  خدمات  به  معتادان  از طريق  فوريت هاي  اجتماعي  را از جمله  فعاليت هاي  بهزيستي  ذكر كرد.
وي  بهزيستي  را نهادي  اجتماعي  و حمايتي  توصيف  و تأكيد كرد بدون  پشتيباني  و مشاركت هاي  مردمي  اين  نهاد به  اهداف  خطير خود نايل  نخواهد شد.
راه چمني  گفت:  در زمان  حاضر ۱۰ هزار بيمار رواني  مزمن  در بهزيستي  ساماندهي  شده  و ۱۰ هزار كودك  بي سرپرست  نيز در ۲۷۰ مركز شبانه روزي  نگهداري  مي شوند.
وي  تعداد افراد تحت  پوشش  اين  سازمان  را بيش از ۱۳۰ هزار خانوار اعلام  كرد و افزود در اين  سازمان  سالانه  به   ۵/۲ ميليون  نفر مددجو كمك هاي  موردي  ارائه  مي شود.

ايرنا: مهديه  محمدي  همسر احمد زيدآبادي ، روز يكشنبه  با ارسال  نمابري  به  ايرنا، اظهار كرد كه  همسرش  از حقوق  مربوط به   يك  زنداني  محروم است .
احمد زيدآبادي  از ۲۴ فروردين  ماه  جاري ، براي  سپري  كردن  ادامه  محكوميت  ۱۳ماهه اش  در زندان  اوين  به  سر مي برد.
محمدي ، مشكل  تماس  تلفني  شوهرش  با خانواده  و نگهداري  وي  در بند زندانيان  مالي  زندان  اوين  را از جمله   اين  محروميت ها ذكر كرد.
محمدي  خاطرنشان  كرد: زيد آبادي  ۴۰ روز است  كه  در بند زندانيان  مالي به  سر مي برد در حالي  كه  طبق   آيين  نامه  داخلي  زندانها، زيدآبادي  بايد در كنار زندانيان  سياسي  و مطبوعاتي  باشد.
از سويي  رئيس  سازمان  زندانها و اقدامات  تأميني  و تربيتي  كشور در گفت وگو با خبرنگار گروه  اجتماعي   ايرنا در اين  خصوص  گفت : برابر آيين نامه  زندان ، فراهم  آوردن  ملاقات  كابيني  براي  زندانيان ، از حقوق  مربوط به  فرد زنداني  است .
مرتضي  بختياري  افزود: مسئولان  زندان ، برابر  آيين نامه  هر چند وقت  يكبار به  زنداني  ملاقات  مي دهند، مگر اينكه  به  حكم  قانون  و مراجع  قضايي ، زنداني  براي  انجام  تحقيقات ، از ملاقات  منع  شده  باشد.
وي  در خصوص  ارتباط تلفني  زندانيان  با خارج  از زندان ، تأكيد كرد كه ارتباط تلفني  اعطاي  يك  امتياز به  زنداني  است  و الزامي براي  مسئولان  زندان  در  اين  خصوص  وجود ندارد تا در صورت  برقرار نشدن  ارتباط تلفني  تصور شود كه حقي  از زنداني  تضييع  شده  است .
رئيس  سازمان  زندانها درباره  نگهداري  زيدآبادي  در بند زندانيان  مالي ، گفت : محل  نگهداري  زنداني  در زندان  براساس آيين نامه  طبقه بندي  زندانيان ، شخصيت ، جرم  و ميزان  محكوميت  زنداني  تعيين  مي شود.
بختياري  تأكيد كرد: به  دليل  آنكه  هنوز قانون  جرم  سياسي  تصويب  نشده  و تعريفي  از زنداني  سياسي  وجود ندارد، لذا در زندانهاي  كشور، بند سياسي نداريم .
وي  خاطرنشان  كرد كه  زيدآبادي  نيز همانند ساير زندانيان  با توجه  به مقررات  موجود در زندان ، نگهداري  مي شود.

ايسنا: عليرضا اشراقي گفت: اميدوارم پرونده ام با خوشي به پايان برسد.
وي در خصوص وضعيت پرونده خود به ايسنا گفت: در حال حاضر هيچ اطلاع رسمي از دادگاه در مورد وضعيت پرونده ام ندارم و تنها اطلاعات من به اظهارنظر برخي مسئولان از طريق رسانه ها برمي گردد.
وي افزود: اخيراً يكي از مقامات دولتي اظهار داشته است كه بر اساس نظر كارشناسان وزارت اطلاعات جرم منتسب به اين جانب عمدي نبوده است و همچنين يكي از اعضاي هيأت نظارت بر مطبوعات نيز گفته است كه عمل اينجانب تخلف نبوده است و به طور كلي عنصر مادي موضوع منتفي است تا در مورد عنصر معنوي آن اظهارنظر شود.

گروه اجتماعي: رئيس  فرهنگسراي  پايداري ، از ارگان هاي  دولتي  و نظامي خواست  تا براي نمايان  كردن  نيمه  پنهان  هشت  سال  دفاع  مقدس  و جنگ  تحميلي  تلاش  كنند.
ياسر هشترودي  به  مناسبت  سوم  خرداد روز «آزادي  خرمشهر» افزود: در جنگ  تحميلي  نكاتي  وجود داشت كه  حتي  با گذشت  ۱۴ سال  از پايان  جنگ ، قابل  بررسي  و بيان  براي  مردم  است .
وي  گفت :  فرهنگسراها ي تهران با برپايي  نمايشگاه هاي  مختلف  عكس ، فيلم  وكتاب  سعي  دارند گوشه اي  از نيمه  پنهان  جنگ  را به  مردم  نشان  دهند.
اين نمايشگاه ها در هفته  فرهنگي  دفاع مقدس از هشتم  تا چهاردهم  خرداد برگزار مي شود.
وي  اظهارداشت : نمايشگاه هاي  عكس  در فرهنگسراهاي  ورزش ، جوان ، هنر، ملل ،خانواده ، كودك ، پايداري  و ساير فرهنگسراها با همكاري  بنياد شهيد استان تهران ، مجتمع  فرهنگي  بلال ، جمعيت  هلال  احمر و ساير ارگان هاي  مربوط برگزار مي شود.

ايسنا: با تجهيز آمبولانسها به وسايل نجات بخش به منظور رسانيدن سريع بيماران به بخش هاي مراقبت ويژه، از شمار مرگ و مير بيماران قلبي كاسته خواهد شد.
به گزارش سرويس بهداشت و درمان خبرگزاري دانشجويان ايران، دبير پنجمين كنگره سراسري تازه هاي قلب و عروق گفت: حدود ۶۰ درصد از مرگ هاي ناشي از سكته هاي قلبي طي ساعت نخست سكته رخ مي دهد، اين در حالي است كه حداقل نيمي از بيماران دچار سكته قلبي درخواست كمك خود را به دليل ناآگاهي يا دسترسي نداشتن به پزشك دو ساعت يا بيشتر به تعويق مي اندازند.
دكتر مسعود اسلامي كه در آستانه برپايي پنجمين كنگره سراسري تازه هاي قلب و عروق سخن مي گفت، با اعلام اين مطلب افزود: اقدام سريع اورژانسي نه تنها مي تواند، جان بسياري از بيماران مبتلا به بيماري هاي قلبي را نجات دهد، بلكه مي تواند آسيب ناشي از سكته قلبي را به حداقل برساند.
وي تجهيز آمبولانس ها و ساير وسايل نقليه اورژانسي به وسايل نجات بخش، رسانيدن سريع بيماران به بخش CCU را از مهمترين اقدامات مورد نياز براي نجات جان بيماران قلبي برشمرد و تصريح كرد: تجربه پزشكي نشان داده كه قويترين داروهاي جديد كه مي توانند، از مرگ عضله قلبي جلوگيري كنند، تنها پس از ۴ تا ۶ ساعت اول پس از سكته مؤثرند.
وي تغيير شيوه زندگي، ترك سيگار، تغيير عادات غذايي، ورزش و دوري از استرس را از مهمترين فاكتورهايي دانست كه روند پيشرفت دائمي آترواسكلروز (تصلب شرايين) را كند مي كند.

گروه اجتماعي: فعاليت هفت خانه فرهنگ مشاركتي صبح ديروز با حضور مسئولان فرهنگي شماري از شهروندان در غرب تهران آغاز شد.
به گزارش روابط عمومي قلمرو غرب سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران خانه هاي فرهنگ مشاركتي شهر آرا، ويلاشهر، ستارخان، پونك،  فردوس، الغدير و صادقيه از جمله خانه هاي فرهنگ مشاركتي هستند كه با هزينه اوليه بخش مردمي داير و براي بهره مندي همگاني گشايش يافته است.

خواهر بي دقت شما نوشابه بر روي فرش مي ريزد. راننده اي با ماشين شما تصادف مي كند و خسارت زيادي به آن وارد مي شود. همه اين اتفاقات كافي است تا عصباني و ناراحت شويم. در حالي كه در دهه ۷۰ جنبشهاي روانشناسي معتقد بودند كه بايد خشم را نشان داد، پژوهش هاي جديد حاكي است كه بخشش واكنش بهتر و سالم تري است.
پژوهش ها نشان مي دهد كه كينه دلي ضربان قلب و فشار خون را كاهش مي دهد. دكتر شارلوت ديت ولت استاد روانشناسي دانشگاه هوپ مي شي گان دريافته است افراد بخشنده شادترند و بهتر مي توانند زندگي شان را كنترل كنند و افسردگي در آنان كمتر است.
چرا كينه دلي خطرناك است؟
دكتر اورت ورس مدير اجرايي مركز پژوهش هاي بخشش مي گويد:  «كينه دلي توهم ايجاد مي كند، اگر خشم مزمن ادامه يابد، بر شما تسلط پيدا مي كند، آرامش تان را از بين مي برد و حتي به سيستم ايمني آسيب مي رساند.» دكتر گستلين لارز استاد روانشناسي دانشگاه تنيس مي گويد: «فشار رواني بيماري در افراد بخشنده به مراتب از كساني كه نمي بخشند كمتر است.»
شخصيت افراد مهم ترين عامل در بخشش و كينه دلي است. توانايي بخشيدن در افراد عصبي، زود خشم، ترسو، بسيار حساس كمتر از افراد مثبت و مقاوم است. اما هر كسي توانايي بخشيدن را دارد. با روش هاي زير مي توانيد توانايي تان را افزايش دهيد؟
* براي كسي كه شما را ناراحت كرده نامه اي بنويسيد. دقيقاً آنچه را كه باعث ناراحتي تان شده شرح دهيد.
* دقيقاً چه مسئله اي شما را اذيت مي كند؟ با توجه به احساسات، توانايي تان را افزايش مي دهيد.
*مدتي را براي بخشيدن اختصاص دهيد. تغيير عادات عاطفي يك شبه امكان پذير نيست.
* روزانه مسائلي كه باعث ناراحتي تان مي شود يادداشت كنيد.
دكتر كارل توسن مي گويد: «نظر زنان و مردان نسبت به بخشش متفاوت است. زنان بيش از مردان تمايل به بخشيدن دارند، درحالي كه مردان آنرا رفتار ملايم مي دانند.»
دكتر ورس معتقد است: «بخشيدن، تأييد خشم با چشمان باز و آزاد كردن انرژي است. براي بخشيدن ديگران، بايد احساسات مثبت را جايگزين احساسات منفي و عشق را جانشين خشم و دلسوزي كنيد.»
دكتر فردريك لاسكين پژوهشگر مركز پژوهش هاي پيشگيري از بيماري ها در استانفورد مي گويد: «رهايي از خشم راهي براي بازگشت به آرامش دروني است.»
جسارت
هنوز متقاعد نشده ايد كه صرف انرژي براي بخشيدن باارزش است؟
بخشش نشانه قدرت است و بهداشت رواني و جسمي از مزاياي آن است. در نهايت تأثيرات مثبت بخشش براي فرد بخشنده بيش از فرد خاطي است. پس اول به فكر سلامت و شادي خود باشيد. ببخشيد و با عشق و علاقه زندگي كنيد.
مترجم: الهام مؤدب
برگرفته از: اينترنت

زندگي واقعي مانند فيلم ها و رمان ها نيست. در خانواده هاي مختلف شادي كمتري ديده مي شود. تارا فاس مي گويد: «براساس آمار معمولاً ۳ تا ۵ سال طول مي كشد تا روابط افراد خانواده با هم خوب شود.»
با چند اقدام مي توانيد روابط افراد خانواده را بهتر كنيد. فاس، كارشناس خانواده درماني مي گويد: «والدين و فرزندخوانده، مسئول ايجاد روابط هستند پس نبايد از هم فاصله بگيرند. در ابتدا آنان احساس ناراحتي مي كنند، ولي بايد به فرزندان، همسر و خود اجازه دهند حرفشان را بزنند. به صحبت هاي يكديگر گوش كنند و به هم احترام بگذارند. فرزندان اصلي نسبت به ناخواهري يا نابرادري حسودي مي كنند و نگرانند. والدين مي توانند زماني را براي فرزند خود اختصاص دهند و از نظر عاطفي از او حمايت كنند.»
خانواده درماني به بهترشدن روابط اعضاي خانواده كمك مي كند. دكتر كريستفر مكد روانشناس باليني مي گويد: «عبادت يا حضور در نيايشگاه به ارتقاء معنوي فرزندان و بهترشدن روابط اعضاي خانواده كمك مي كند.» جهت كمك به ثبات عاطفي خانواده خود، با همسران جديد و قبلي براي مراقبت از فرزندان برنامه ريزي و مسئوليت هاي هر يك را مشخص كنيد. همسر قبلي خود و همسرتان را به بعضي از ميهماني ها دعوت كنيد.
اجازه دهيد فرزندان شما و همسرتان در تعطيلات و تولدها به خانه همسر قبلي بروند. از دوستان و خانواده فرزندان همسرتان در خانه با آغوش باز استقبال كنيد.
فاكس مي گويد: «اگر شما نمونه و سرمشقي براي بقيه اعضاي خانواده باشيد، مي توانيد به راحتي با هم كنار بيائيد، روابط اجتماعي آزاد و راحتي را ايجاد كنيد تا همه شاد باشند.»

وقتي بچه دار مي شويد زندگي فرق مي كند! چگونه مي توانيد براي يكديگر وقتي را اختصاص دهيد؟
هنگامي كه بچه دار مي شويد، براي همسرتان وقت نداريد خودتان بايد زماني را پيدا كنيد.
***
اول، هر دو بپذيريد كه زندگي تان تغيير كرده است و با حضور فرزند روابط تان در جايگاه دوم قرار دارد. حتي طبيعي است كه پدر از همسرش كه الان تازه  مادر شده و سرگرم مراقبت و توجه به نيازهاي كودك مي باشد فاصله بگيرد. پس از مدتي، وقتي كه زندگي به روال طبيعي برگردد متوجه مي شويد صميميت و محبت جديدي بين شما ايجاد شده است.
تغيير از نقش همسر به والد مدتي طول مي كشد. پيشنهادهاي زير كمك مي كند تا وقت بهتري با همسر داشته باشيد:
* يك شب با هم بيرون برويد. فرزندتان را نزد مادر يا خواهرتان بگذاريد و با همسرتان بيرون برويد. هدف آن است زماني را براي تنها بودن با هم اختصاص دهيد. به پياده روي، به سينما يا پارك يا رستوران برويد.
* شب وقتي را در منزل براي هم اختصاص دهيد، براي توجه به يكديگر هميشه نياز نيست كه فرزندتان را نزد كسي بگذاريد. وقتي كه فرزندتان چند ساعتي مي خوابد، وقتي را براي خودتان كنار بگذاريد. به جاي دراز كشيدن و تماشاي برنامه تلويزيون يا تكميل كارها، رودرروي هم بنشينيد. ده دقيقه توجه به يكديگر تأثير زيادي دارد. تازه والدها حتي فراموش مي كنند كه چشم شان به چشم هم بيفتد. با اختصاص لحظاتي براي صحبت با هم، صميميت بيشتر و روابط تان بهتر مي شود.
* خلاق باشيد با هم بودن نبايد محدود به بعدازظهر يا شب باشد. براي مثال يك روز يك ساعت از محل كار مرخصي بگيريد و ناهار را با هم بخوريد. خودتان از پويايي صحبت ها و بهتر شدن كيفيت روابط تان متعجب مي شويد.
* بليت كنسرت موسيقي يا تئاتر بخريد. اگر بليت كنسرت يا تئاتر پيش خريد كنيد، ملزم مي شويد كه حتماً به تماشاي آن برويد. مي توانيد با زوج ديگري نوبتي فرزندان را نگه داري كنيد. براي مثال يك بار شما به تئاتر برويد و آنان فرزندتان را نگه دارند و دفعه بعد نوبت آنان باشد.
* آخر هفته را آخر هفته بدانيد. ساك، وسايل بچه و كالسكه اش را برداريد و مانند اعضاي ساير خانواده ها به گردش برويد و لذت ببريد. همه بچه ها با محيط جديد مانند پارك، مكان هاي تفريحي اطراف شهر و ... سازگاري مي كنند.
* پس از كار روزانه، بعضي از فعاليت ها را به صورت عادت درآوريد. سعي كنيد عصرها يا شب با همسر و فرزندتان مدت كوتاهي به پياده روي برويد. بدين ترتيب در پايان روز مي توانيد با هم صحبت كنيد.
برنامه ثابت هفتگي داشته باشيد. سفارش شام از بيرون و تماشاي فيلم ويدئو را جزو برنامه هاي ثابت هفتگي قرار دهيد. وقتي نوزاد عادت كرد ساعت خاصي بخوابد زندگي واقعاً تغيير مي كند. اين امر دليل خوبي است تا بكوشيد كودك در ساعت معيني بخوابد. تماشاي فيلم راه خوبي براي لذت بردن از لحظات با هم بودن است.
* بازي كنيد. بازيي نظير شطرنج و... راه خوبي براي برقراري ارتباط است.
* زماني را براي خود اختصاص دهيد. تازه والدها، بخصوص مادرها نياز دارند زماني براي خود داشته باشند و به كارهاي مورد علاقه شان بپردازند. زيرا والدين شاد و خرسند فرزندان شادتر و خرسندتر تربيت مي كنند.
براي تازه  والدها، نظافت و مرتب بودن خانه ضروري است، ولي روابط از اهميت خاصي برخوردار مي باشد .اگر وقت نداريد، براي بهتر شدن روابط تان، اتاق را جارو نكشيد ولي ۱۰ دقيقه با هم صحبت كنيد.

سالها پس از آن كه كريستف كلمب سرزميني دور را به آرزوي رسيدن به هند، «اينديانا» ناميد و آن را به جهان معرفي كرد، پرتغاليهاي مهاجر پس از غارت سرخپوستان اين سرزمين پررمز و راز، به هنگام بازگشت گياهي را با خود به ارمغان آوردند كه راه استعمال آن را از همان مردم غارت زده آموخته بودند. توتون، اين ماده سكر آور و پرسود امروزه تبديل به يكي از موارد مهم تجارت، حال چه از راه قانوني و چه از كانالهاي زيرزميني شده است و هميشه هم سر از كشورهاي پايين پله جهان در مي آورد. در اين كشورها نيز تنها يك قشر هستند كه سپر انواع و اقسام سيگارهاي رنگي پيچيده در زرورقهاي زيبا مي شوند و كم كم خود را تا سنين پيري بالا مي كشانند، جوانان و امروزه حتي كمتر از جوانان، نوجوانان. در تمامي كشورهاي جهان نسل جوان اولين گروهي است كه در معرض انواع آسيبهاي اجتماعي قرار گرفته و گرايش به بزهكاري پيدا مي كند. كشيدن سيگار به تنهايي شايد يك بزه نباشد، اما بسياري از جرم شناسان معتقدند گرايش به مواد مخدر مي تواند در پي استعمال سيگار آغاز شود و صد البته كه اين قضاوت كلي نيست، اما وجود آماري معادل ۶۰۰ هزار دانش آموز معتاد به سيگار در مدارس كشور كه غالباً نيز در بين گروه سني دبيرستان و گاه حتي راهنمايي يعني در بين ميانگين سني ۱۴ تا ۱۸ قرار دارند به نوعي زنگ خطر افزايش آمار معتادين حتي به سيگار را به صدا در آورده است. كاهش سن استعمال سيگار در جامعه امروز ما از سنين جواني به سنين نوجواني نگراني هاي فراواني را ايجاد كرده است. ميانگين سني آغاز استعمال سيگار در حال حاضر از ۱۸ به ۱۵ سال كاهش يافته و با توجه به ميزان گستردگي نسل نوجوان در كشور بسيار نگران كننده است. ايران جوانترين هرم سني جهان را داراست و با احتساب ۵۰ درصد افراد زير ۳۰ سال مستعد گسترش استعمال دخانيات طبق تحقيقي كه توسط جمعيت مبارزه با دخانيات در سطح مدارس راهنمايي و دبيرستان تهران انجام شده است، نزديك به ۵۸ درصد دانش آموزان پسر و ۲۲ درصد از دانش آموزان دختر حداقل يك بار اقدام به كشيدن سيگار كرده اند. در ظرف زماني ۷ دقيقه در مقابل يك هنرستان پسرانه در يكي از نقاط شمالي تهران شاهد خروج ۲۶ پسر ۱۵ تا ۱۸ ساله بودم كه بلافاصله شروع به روشن كردن سيگار مي كردند و يا با سيگار روشن پا را از مدرسه بيرون گذاشتند.
در گرايش به سيگار عوامل مختلفي دخالت دارد. باز بودن درهاي ورود سيگار، وفور و امكان دسترسي آسان به سيگار يكي از مهمترين عوامل گرايش به سيگار در نزد نوجوانان است.
راههاي ورود سيگارهاي خارجي به كشور كاملاً  باز است و رنگارنگي آن اغواكننده. در كشور ما تنها ۲۳ درصد از سيگار مصرفي توليد داخل است و ۷۷ درصد باقي مانده عمدتاً از محل توليدات كشورهايي مثل آمريكا تأمين و از طريق مرزهاي قاچاق بي نياز از گفتن اسم شب وارد ايران مي شود. با نگاهي به آمار توليد سيگار در آمريكا به راحتي مي توان دريافت كه چرا بازار اين توليدات كشورهايي مثل ايران وامثالهم هستند. افزايش هرم سني جوانان بازار خوبي براي صادرات محصولات خارجي است، از هر نوع آن. براساس آمار منتشر شده توسط جمعيت مبارزه با دخانيات به طور سالانه در آمريكا كه قطب توليدكننده سيگار نيز هست، ۶۰ هزار ميليارد نخ سيگار توليد مي شود. توليد سيگار با اين حجم انبوه در سال سودي معادل ۳۰۰ ميليارد دلار نصيب اين كشور مي كند. از اين ميزان سيگار توليد شده تنها ۳ درصد مصرف داخلي آمريكا را شامل مي شود و ۹۷ درصد باقي مانده در بازارهاي جهاني و به خصوص در بازارهاي كشور هاي جهان سوم به فروش مي رسد. ضمن آن كه بايد اشاره كرد مرغوبترين و بهترين نوع توتون نيز تنها در آن سه درصد مصرف شده در داخل آمريكا استفاده مي شود و سيگارهاي صادر شده عمدتاً  توليد شده از توتون درجه پايين تري هستند.
از اين ميزان ۹۷ درصد سيگار صادر شده، ۲۷ درصد به كشورهاي اروپايي و ۷۰ درصد ديگر به ساير كشورهاي دنيا صادر مي شود. در اين كشورها نيز نزديك به ۸۰ درصد از مشتريان اين سيگارها را جوانان تشكيل مي  دهند. سود عمده اي كه از اين تجارت دود نصيب شركتهاي توليدكننده آمريكايي مي شود رقمي معادل ۳۰۰ ميليارد دلار در سال است. ايران به لحاظ دارا بودن بيش از ۵۰ درصد جمعيت جوان زير ۳۰ سال يكي از بهترين بازارهاي فروش سيگار است. علاوه بر وفور سيگار از هر نوع آن، آساني دسترسي به سيگار يكي ديگر از عوامل اشتياق در گرايش جوانان و نوجوانان به سيگار است. يك تحقيق در سطح جهاني نشان داده است كه ميانگين زمان صرف شده براي تهيه خوراك در كشورهاي اروپايي ۳ تا ۴ دقيقه، پوشاك ۷ تا ۱۰ دقيقه و خريد سيگار ۱۰ الي ۲۰ دقيقه است. اما اين زمان در كشورهايي مثل ايران كاملاً  برعكس است. در تمام سوپرماركتها، كيوسكهاي روزنامه فروشي و حتي در اغذيه فروشيها شاهد فروش سيگار هستيم و در اين ميان مجوزي نيز براي فروش سيگار لازم نيست. فروش سيگار در ايران به افراد زير ۱۸ سال ممنوع نيست و عملاً نيز از فروش سيگار ممانعتي به عمل نمي آيد. مهندس حيدري مدير اجرايي جمعيت مبارزه با استعمال دخانيات است. اين جمعيت يكي از پيشنهاددهندگان طرح ممنوعيت فروش سيگار در كيوسكهاي مطبوعات به شوراي شهر سابق بود. وي ضمن اشاره به عدم ضابطه مندي فعاليتهاي دخاني در كشور مي گويد:«پيشنهادهاي زيادي به هيأت دولت و شوراي شهر داده بوديم، از جمله عدم فروش سيگار به افراد زير ۱۸ سال و نياز به جواز براي فروش سيگار.» اين جمعيت داراي كلينيكهاي ترك سيگار متعددي است و به گفته وي اكثر مراجعه كنندگان به اين كلينيكها اكثراً سنين بين ۱۷ تا ۳۰ سال را دارا هستند. طرح مذكور هم اينك و به شكلي كلي تر در حال اجراست. كيوسكهاي مطبوعات از فروش سيگار منع شده اند ولي اين تنها يك گام كوچك است.
از كانونهاي مورد توجه جامعه شناسان مي توان به خانواده، جامعه، گروه همسالان را خصوصاً رسانه هاي ديداري نام برد كه ممكن است به روي گرايش به استعمال سيگار تأثير بگذارند. تبليغات سيگار در جامعه بسيار گسترده است. به موجب تبصره ۲ ماده ۲ تصويب هيأت وزيران به تاريخ ۱۵/۱۰/۱۳۷۶ تبليغ هر گونه اقدامي كه به ترتيب مقرر منجر به تشويق عموم به مصرف دخانيات شود، ممنوع است.
اما  آيا به راستي قانون رعايت مي شود؟ پاسخ منفي است چرا كه تبليغ غيرمستقيم سيگار گستردگي بسياري دارد و يكي از عوامل اصلي موجود در گرايش به سيگار توسط نسل جوان و نوجوان امروز است. صدا و سيما يكي از رسانه هايي است كه به طور غيرمستقيم اقدام به تبليغ سيگار مي كند. در اكثر صحنه هاي جذاب تلويزيون و سريالهاي پربيننده اين رسانه خواسته و يا ناخواسته صحنه هاي استعمال سيگار و حتي مواد مخدر به وضوح و با جاذبيتهاي فراواني ديده مي شود. مردها هميشه با سيگاري روشن به لب به مقابله با سختيها برمي خيزند. شخصيتهاي جذاب و همه فن حريف پليسهاي ماهر فيلمهاي پخش شده از تلويزيون كه عمدتاً  هم وارداتي است، هميشه سيگاري روشن به لب دارند و ... به موجب قانون مصوب هيأت وزيران در مورد منع تبليغ مواد دخاني، سازمان صدا و سيما، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، شهرداريها و مطبوعات بايد ترتيبي اتخاذ نمايند كه در كارها و انتشارات خود، فيلم و سريال هاي توليدي، تبليغ دخانيات به طور مستقيم و غيرمستقيم صورت نگيرد و شخصيتهاي فيلم استعمال دخانيات ننمايند. شهرداري تهران قدمي نيم لنگان را در منع فروش سيگار در دكه هاي مطبوعات برداشته است. آيا صدا و سيما اين قدم را ادامه خواهد داد؟
دكتر غلامرضا آذري محقق علوم ارتباطات و استاد دانشگاه معتقد است كه تبليغات سيگار در كشور ما بسيار وسيع است: «تبليغات سيگار در كشور ما حتي به صورت مستقيم از رسانه ها بسيار گسترده است. رسانه اي مثل تلويزيون نه تنها منعي براي استعمال سيگار را ايجاد نمي كند بلكه اقدام به تبليغ براي سيگار نيز مي كند. اين تبليغ به اين صورت نيست كه ما تصوير مردي همراه با يك پاكت سيگار را بر روي صفحه تلويزيون ببينيم كه با نشان دادن آن ما را تشويق به كشيدن سيگار مي كند، اما مارك معروفترين سيگارهاي خارجي را هميشه از تلويزيون شاهد بوده ايم كه با سرعت زياد و در حالي كه بر روي يك اتومبيل فرمول دو نقش بسته است از خط پايان مي گذرد و قهرمان مي شود. اثر اين نوع تبليغ بسيار بيشتر از تأثير تبليغ رو در رو و واضح است.»
وفور سيگار در جامعه ما محلي از اعراب براي تبليغ آن نمي گذارد. عادت به حضور سيگار در همه جا پذيرش آن را نيز آسان كرده است.
فضاهاي هنرمندانه، اكثراً با دود غليظ سيگار همراه است و اين براي نوجواناني كه طالب شهرت، عشق، هيجان و ... هستند يعني گرايش. به گفته دكتر آذري ۹۰ درصد از افراد در رسانه ها چه نوشتاري و چه ديداري به استعمال سيگارمشغولند و آنچه كه البته تأثيرگذاري بيشتري دارد تلويزيون است كه فضاي استعمال اين ماده را به داخل خانه ها نيز مي كشاند. هنگامي كه در يك برنامه تلويزيوني شاهد تعارف سيگار از پسركي به دوستش هستيم، آن هم با تكيه كلام «بگير بابا بچه ننه، تو كي مي خواهي بزرگ بشي؟» مرد شدن با سيگار را تبليغ كرده ايم و وقتي كه سيگار كشيدن با مردانگي يكي شود، نوجوان براي مرد شدن حتماً به اين وسيله روي خواهد آورد.
همسالان يكي از مهمترين مسائلي است كه جامعه شناسان به آن اشاره دارند. امروزه دوستيها در هم تنيده شده و اين پيچيدگي اگر يا بي هدفي و در بسياري موارد غفلت خانواده همراه باشد صدمات جبران ناپذيري به همراه خواهد داشت. همسالان هميشه يكي از مهمترين نقش آفرينان در زندگي نوجوانان بوده اند و مطمئناً تأثير پذيري يك جوان ۲۵ ساله به اندازه تأثير پذيري يك نوجوان ۱۴ ساله از دوست همگن خود نخواهد بود.
مهرداد فيروزبخت روانشناس معتقد است: «يك نوجوان در اولين گام براي اجتماعي شدن وارد دسته همسالان مي شود. در ميان همسالان نيز قوانين خاصي حكمفرماست و براي وارد شدن بايد شرايط آن گروه را پذيرفت و در واقع انجام اين رفتار مجوز ورود به گروه همسالان مي شود. در حال حاضر هم شرط ورود به يك گروه همسال انجام يك عمل خلاف و يا بزه در حد گروه است تا به اين ترتيب هم از طرف هم پيمان جديد احساس امنيت داشته باشند و هم بتوانند گروه را گسترش دهند.»
به گفته اين روانشناس: «بچه ها هميشه به دنبال الگو هستند و اين الگو هميشه از جايي يافت مي شود. كتاب، تلويزيون،  خيابان، دوست، خانواده و ... كودك زماني به پيروي از الگوي رفتاري خارجي مي پردازد كه خانواده هيچ تلاشي براي الگوسازي نداشته باشد.»
اكثر جامعه شناسان معتقدند كه همه چيز از خانواده شروع مي شود. كودك با زمينه هاي ذهني و تربيتي يك خانواده پا به جامعه مي گذارد. به موجب يك تحقيق بيش از نيمي از نوجوانان و جوانان سيگاري در خانواده اي رشد يافته اند كه پدر آن خانواده سيگاري بوده است. در گرايش به سيگار، خانواده مي تواند علت اصلي باشد. اگر خانواده اي از نيازهاي جسمي و روحي نوجوان غافل باشد زمينه را براي پناه بردن نوجوان به انواع بزهكاري فراهم كرده است.
هر چه خانواده از درك بالاتري نسبت به نوجوان برخوردار باشد، گرايش به مسائلي مانند انزوا، پيوستن به گروههاي همسال بزهكار و گرايش به استعمال سيگار و مواد دخاني كمتر مي شود.
نوجواني كه با تحقير بزرگ شده است،  اعتماد به نفس ندارد و با كشيدن سيگار سعي در ايجاد اعتماد به نفس كاذب در خود مي كند.
ممانعت خانواده از بسياري اميال و علائق بحق نوجوانان آنان را به سوي مسائل ممنوع و بزهكاري بيشتر سوق مي دهد. ايجاد محدوديت براي استفاده از حقوق بحق نوجوانان باعث تجربه كردن اموري مي شود كه گاه خطرناك تر از نيازهاي اوليه آنان است. در حال حاضر علاوه بر عدم برنامه ريزي كافي و مناسب جامعه، خانواده ها نيز براي اين مرحله از رشد حساسيت زيادي قائل نيستند. سيگار از نظر بسياري از جوانان عامل ابراز شخصيت و گذر از مرحله نوجواني است. متأسفانه در جامعه ما نهادهايي براي تمرين نقش پذيري وجود ندارد. با مقايسه اي سطحي بين فعاليتهاي اجتماعي در ايران و ساير كشورها درمي يابيم كه قشر نوجوان در مسائل اجتماعي كمتر به بازي گرفته مي شود. سازمانهايي نظير پيش آهنگي كه با تشكيل گروههاي كشاورزي، ورزشي، امدادي و شركت در فعاليتهاي مختلف نوعي مسئوليت پذيري را در نوجوان ايجاد مي كند. اما متأسفانه امروز فضاها محدود شده اند و تنها بخشي از نوجوانان امكان حضور دراين تجمعات را دارند. اين به معناي ناديده گرفتن برنامه هاي اردويي و تفريحي انجام شده در مدارس نيست، اما شايد لازم باشد با توجه به گستردگي گرايش و استعمال سيگار و مواد مخدر در ميان نوجوانان و جوانان، فعاليتهاي جانبي براي نوجوانان را با توجه به شرايط اقتصادي و اجتماعي كلي حاكم بر جامعه افزايش داد. تنها با يك برنامه ريزي دقيق، واقع بينانه  و منطقي مي توان از ورود اين ۶۰۰ هزار دانش آموز سيگاري به دنياي مواد مخدر جلوگيري كرد.
ويدا سامعي
عكس از مسعود خامسي پور