ژاوير ريووير*
پيش بيني ها غلط از آب در آمدند. به همين سادگي! در سال ۲۰۰۲ فوتبال ايتاليا به پايين ترين سطح خود طي دهه هاي متمادي نزول كرد به طوري كه حتي يك تيم ايتاليايي به جمع هشت تيم برتر اروپا در مرحله يك چهارم نهايي ليگ قهرمانان راه نيافت. اينتر و ميلان هم كه به نيمه نهايي جام يوفا رسيدند خيلي راحت توسط حريفان آلماني و هلندي از پيش رو برداشته شدند.
آمار، ارقام و تحليل ها همه حكايت از آن داشتند كه دوره كالچو ـ نوع خاصي از فوتبال سياسي و تجاري كه توسط رشته كوه هاي آلپ از فوتبال اروپا متمايز شده ـ به سر آمده است. حتي مفسران بين المللي كالچو با مقاله هايي مستند و با شديدترين لحن ممكن مديران فوتبال ايتاليا را زير سوال بردند. فرقي نمي كرد اين منتقدين ايتاليايي الاصل باشند يا خارجي. چيزي كه حقيقت داشت نگاه منفي جامعه فوتبال به كالچو بود به يك قدرت سپري شده.
بر لبه پرتگاه
آن پيشگويي هاي منفي بافانه هنگامي كه با آمار و ارقامي موثق دال بر مشكلات مالي باشگاه هاي ايتاليايي توام شدند، تبديل به سوءظن هايي جدي گشتند.
در تابستان ۲۰۰۲ وقتي رونالدو اينترناتزيوناله را به مقصد رئال مادريد ترك مي كرد به نظر مي رسيد كه مركز ثقل فوتبال اروپا به اسپانيا منتقل گشته و تصور مي شد ايتاليايي ها از آن پس فقط بايد به شكوه گذشته دل خوش دارند.
جهش سريع
اما با يك جهش سريع از آغاز نااميدكننده اين فصل سري A ـ كه باشگاه هاي كوچك و حتي متوسط براي دريافت پول حق پخش بازي هايشان استغاثه مي كردند ـ به هفته هاي اخير، حقيقتاً شگفت زده مي شويم از اينكه چگونه دو تيم ايتاليايي پاي به فينال ليگ قهرمانان گذاردند. آن هم در شرايطي كه تيم هايي از انگلستان، آلمان و به خصوص اسپانيا در ثبات كامل از گردونه رقابت ها كنار رفتند و حتي رئال مادريد با آن شكوه و جلالش نتوانست به فينال راه يابد.
آن قدرها هم بيچاره نبوديم
«در ابتداي فصل فوتبال ايتاليايي مي خواست ثابت كند آن قدرها هم كه گفته مي شود بد نيست.» اين را سرمربي يوونتوس «مارچلو ليپي» مي گويد كه با حذف رئال شگفتي آفرين شد. او مي افزايد: «در نيمه نهايي ليگ قهرمانان سه تيم بوديم كه از ايتاليا مي آمديم. ما نشان داديم آن قدرها هم بيچاره نبوده ايم.»
تجديد فراش
باشگاه هاي ايتاليايي كه همواره به ريخت و پاش شهره بودند اين فصل ظاهراً از هزينه هاي خود كاسته بودند اما خريدهاي فصول گذشته آن قدر درشت بودند كه براي چند سال كالچو كفايت كنند. تازه ايتاليايي ها در مقايسه با قبل كمتر ريخت و پاش كردند وگرنه هنوز هم ارقام نجومي كه شش باشگاه بزرگ كشور چكمه اي مي پرداختند، سر به فلك مي زد، با اين تفاوت كه كالچو طي فصل گذشته سعي كرد خريدهاي خارجي را محدود كرده و تنها به مبادله بازيكنان و سرمايه هاي موجود در سري A بسنده كند.
مثلاً اينترميلان پول درشتي براي خريد هرنان كرسپو از لاتسيو پرداخت كرد و انتقال نستا و كاناوارو به ميلان و اينتر در زمره گران ترين نقل و انتقالات اروپا بودند.
خلاصه اينكه گردش پول در كالچو به خاطر بروز مشكلات مالي عاقلانه تر از قبل شده بود.
ساده زيستي
گذشت آن روزهايي كه در اوايل دهه نود بزرگ ترين ستاره هاي دنياي فوتبال جذب سري آ مي شدند. حالا آن افكار بلندپروازانه جاي خود را به ايده آل هاي ساده تري داده اند. ميلان و يوونتوس كه به فينال ليگ قهرمانان رسيده اند مرداني مثل آنچلوتي و ليپي را بر نيمكت خود دارند كه هر دو با ارزش هاي بنيادي فوتبال ايتاليا آشنا هستند. ارزش هايي كه پيش از هر چيز استيل و ديسيپلين كاري را آموزش مي دهند.
بازيكنان درخشان
فوتبال ايتاليا شهرت خود را به خصوص در رقابت هاي ليگ قهرمانان به خاطر يك شيوه ناخن خشكانه بازي به نام «كاتاناچيو» به دست آورده اما اين فصل به لطف بازيكنان مستعد ميلان و يوونتوس بيشتر به بازي تهاجمي گرايش داشته اند تا آن سبك دفاعي و خسته كننده و اگر اينتر يا رم جلوه هايي از كاتاناچيو را به نمايش گذاشته اند به قدر كافي سرزنش شده اند.
ستاره هاي يووه
يووه در بازي فينال پاول ندود را به همراه نخواهد داشت اما مارچلوليپي كه ظرف يك هفته بيست و هفتمين قهرماني و بليت اولدترافورد را همزمان براي گورخرها به دست آورد مهره هاي ارزشمند ديگري در ميانه ميدان دارد: ادگار داويدز، مائورو كامورانزي، آلساندرو تاكيناردي و جيانلوكا زامبروتا.
يووه در خط حمله نيز بسيار غني است و اين شانس را دارد كه از ديويد ترزگه، الساندرو دل پيرو، ماركو دي وايو و مارچلو زالايتا در اوج آمادگي بهره برد. ضمن اينكه خط دفاع يوونتوس همچنان يك ركن قابل اتكا است و مجموعه اي از مهره هاي باتجربه و كاركشته را كه استاد برهم زدن نقشه هاي تهاجمي حريفان هستند در اختيار دارد.
شكوه ميلان
ميلان با فرم دفاعي مورد علاقه آنچلوتي كمي دو دل به نظر مي رسد. او دوست دارد مطابق الگوهاي سنتي دو مهره دفاعي قديمي ميلان، پائولو مالديني و الساندرو كاستاكورتا را عقب زمين با هم تركيب كند.
در جلوي اين خط دفاعي آنچلوتي از دو بازيكن متعلق به دو طيف كاملاً متفاوت فوتبال ايتاليا بهره مي برد. آندره آپيرلو و گنارو گتوسو. در مجموع سيستم بازي ميلان بيشتر با سليقه فوتبال دوستان تطبيق دارد و به كارگيري چند فانتزيستاي نامي چون ريوالدو، روي كاستا و سيدورف اين تيم را به روياي «سامباي فوتبال» نزديك تر ساخت.
آتش و التهاب
با اين وجود آن شور و هيجاني كه در بازي يوونتوس وجود دارد در ميلان به چشم نمي خورد. چنانكه دربي ميلان در مرحله نيمه نهايي ليگ قهرمانان حوصله خيلي ها را سر برد اما رقابت رئال و يوونتوس در تورين نمايش زيبا و ديدني از فوتبال ناب بود.
افتخار ايتاليا
هر طرف پيروز ديدار فينال شود افتخاري است براي ايتاليا. البته شانس يوونتوسي كه سري آ را نيز فتح كرده بيشتر از حريف ميلاني است.
تا پيش از اين فصل فقط اسپانيايي ها موفق شده بودند، سه نماينده در جمع چهار تيم پاياني يك رقابت اروپايي داشته باشند و يك فينال تمام اسپانيايي برگزار نمايند اما حالا ايتاليايي ها هم به چنين افتخاري دست يافته اند. يك فينال تمام ايتاليايي همان رويايي كه برلوسكوني در مخيله مي پروراند.
* «ژاوير ريووير» دبير بخش ورزش بريتانيا در روزنامه اكيپ فرانسه و نويسنده سايت يوفا