حدود ۴۰ سال پيش، وقتي «مالاريا» در مناطق وسيعي از كشور ما شيوع پيدا كرده بود، وزارت بهداري آن زمان، عده اي از جوانان مستعد و علاقمند را، پس از طي آموزش هاي كوتاه مدت بهداشتي و درماني به عنوان «مأموران مبارزه با مالاريا» به مناطق مختلف مي فرستاد. علاوه بر فعاليت هاي گوناگوني كه اين مأموران براي پيشگيري از مالاريا انجام مي دادند، يكي از بهترين روش هاي آنها استفاده از فيلم و سينما براي اطلاع رساني و آگاه سازي مردم روستاها بود. براي نمايش اين قبيل فيلم ها، ميدانگاه مناسبي انتخاب مي شد. پرده آماده برپا مي گرديد و با استفاده از يك دستگاه نمايش فيلم كه متصدي داشت، فيلم به نمايش در مي آمد.
ميزان علاقه و استقبال مردم از اين فيلم ها به اندازه اي بود كه با پيدا شدن سروكله اكيپ نمايش فيلم و ماشين آنها شادي زايدالوصفي در مردم بخصوص كودكان پديد مي آمد. اين سينماهاي سيار تأثير فوق العاده اي در فراگيري نكات آموزشي در مردم داشت و كمك زيادي به مبارزه با بيماري مالاريا مي كرد.
اما حالا كه كودكان و نوجوانان ما در همه شهرها و روستاهاي كشورمان بايد درباره مشكلات مربوط به آلودگي محيط زيست بيشتر بدانند، چنين سينمايي در اختيار نداريم و در ۲تلويزيون هم سهم چنداني به اين موضوع اختصاص داده نمي شود.
آيا بهتر نيست سازمان حفاظت محيط زيست بجاي برگزاري بعضي از سمينارهاي بسيار پرهزينه، به آموزش هاي زيست محيطي با استفاده از وسايل ارتباط جمعي از جمله همان سينماي سيار سامان بدهد. موقعيت ضعيف آموزش هاي زيست محيطي در مدارس و دانشگاهها سبب شده است كه هنوز شاهد آلوده شدن آب و خاك و هوا، توسط مردمي باشيم كه شايد نسبت به عواقب اين عمل آگاهي ندارند. يا كساني كه در اين فصل بهار، شاخه هاي پر از شكوفه را مي شكنند، گل ها و گياهان وحشي را ريشه كن مي سازند، بطري هاي نوشابه و قوطي هاي كنسرو را در طبيعت رها مي كنند، اگر تحت آموزش هاي مؤثر قرار مي گرفتند، حتما دست به چنين اعمالي نمي زدند. جاي خالي فيلم هاي داستاني، سريال هاي تلويزيوني جذاب در مورد مسايل محيط زيست در كشور ما خالي است و خالي تر از آن، آموزش هاي سازمان يافته و مؤثر محيط زيست در مدارس و خانواده هاست كه طبعا، از وظايف سازمان حفاظت محيط زيست است.
بلال خيري

با توجه به اين كه جمعيت تهران با مهاجرت هاي بي رويه و نرخ رشد بالا در اوايل انقلاب تهران را به يكي از پرجمعيت ترين شهرهاي دنيا تبديل كرده، تنها راه جلوگيري از اين رشد بي رويه كنترل مهاجرت و نرخ رشد از طريق آگاهي دادن به خانواده هاست.
از مسائل فوق كه بگذريم و فرض كنيم كه جلوي مهاجرت هاي بي رويه گرفته شود و نرخ رشد هم معقول باشد، اين حقيقت قابل كتمان نيست كه مهاجرت معكوس نداريم يا بسيار كم خواهد بود و نرخ رشد فعلي هم كاهش نخواهد بود پس بهتر است شهري ساخته شود كه جوابگوي اين جمعيت در بيست سال آينده باشد و اگر نمي توانيم همه شهر را در حال حاضر طراحي كنيم بياييم قسمتي را كه مي خواهيم بسازيم درست بنا كنيم كه بعداً مجبور به تخريب اين قسمت نباشيم، مثلاً يك ساختمان بزرگ اگر قرار است به صورت پنج طبقه ساخته شود از هم اكنون اگر بودجه يا امكان لازم را براي ساختن پنج طبقه كامل نداريم بياييم قسمتي از ساختمان را در قالب ساخت در ارتفاع تكميل كنيم و بعدا كه فرصت مناسب پيش آمد، توسعه را طبق نقشه پيش بيني شده تكميل كنيم و اين درست نيست كه تمام پروژه را دو طبقه بسازيم و در آينده براي تكميل پروژه به علت هاي فني مجبور به تخريب قسمت قبلي شده و دوباره بنا را پنج طبقه بسازيم و مصالح قبلي را كه جزء سرمايه ملي است دفن كنيم.
خلاصه كلام اين است كه مصوبه جديد شوراي عالي معماري و شهرسازي جوابگوي آينده تهران نخواهد بود و اين مصوبه باعث دفن سرمايه هاي ملي در آينده اي نه چندان دور خواهد شد.
به نظر نگارنده محاسبه اي صورت بگيرد كه با اين مصوبه چه تعداد منازل مسكوني مورد نياز مردم تأمين خواهد شد و ضوابط بر همين اساس تهيه و تدوين و جهت صدور پروانه ابلاغ گردد.
اما اگر قرار است كه ساختمان پنج طبقه جوابگوي آينده باشد، از هم اكنون به جاي صدور ۱۰ پروانه دو طبقه و يا سه طبقه فقط ۶ پروانه پنج طبقه صادر گردد كه در آِينده شاهد تخريب همان ساختمان سه طبقه نباشيم و تبديل آن به ساختمان پنج طبقه به طور مثال ضابطه ۳۰۰ متر مربع در منطقه يك به ۵۰۰ متر مربع افزايش يابد و زمينهاي كوچكتر از متراژ فوق در صورت تجميع بتوانند از اين مجوز برخوردار شوند. با اين روش موارد ذيل قابل پيش بيني است:
۱- به تعداد مسكن مورد نياز هيچ گونه لطمه اي وارد نخواهد شد.
۲- بعد از چند سال شاهد تخريب ساختمانهاي دو طبقه و سه طبقه نخواهيم بود.
۳- قسمتي از شهر كه ساخته مي شود تكميل است و تخريب آن به هيچ عنوان صرفه اقتصادي ندارد.
۴- ساختمان از اول براي پنج طبقه طراحي مي شود و بعداً معضل اضافه طبقه (اضافه اشكوب) را نخواهيم داشت.
(در اضافه اشكوب اصول فني و مهندسي و طراحي طبق آئين نامه ها امكان ندارد و مقاوم سازي صورت نمي گيرد.)
۵- هماهنگي ساختمان هاي ساخته شده با ساختمان هايي كه ساخته مي شوند،حفظ خواهد شد.
ناصر خرم
مهندس عمران

چين، يكشنبه پيش، راه رودخانه عظيم يانگ تسه را بست؛ و پر كردن مخزن بزرگترين طرح برق آبي جهان را كه سبب غرور ملي است آغاز كرد، اما منتقدان مي ترسند كه اين طرح به يك كابوس زيست محيطي بزرگ تبديل شود.
به گزارش خبرگزاري رويتر از پكن، تلويزيون چين به طور زنده آبشارهايي از آب سفيد را كه در حال بستن دريچه ها غرش كرده و به پايين سرازير بود نشان داد. اين سد روي سه دره بسته شده و بزرگترين طرح مهندسي اين كشور پس از ديوار بزرگ چين است كه ۲ هزار سال پيش ساخته شد.
خبرگزاري شين هوا گفت از ۲۲ دريچه سد در يي چانگ، در استان مركزي هوبي، ۱۹ دهانه آن بسته شد، و جلوي رودخانه سيل خيز يانگ تسه را گرفت تا درياچه پشت سد را به طول ۶۰۰ كيلومتر پر از آب كند. بنابه همين گزارش «طرح بستن دريچه ها براي پر كردن درياچه پشت سد موفقيت آميز بوده است.»
چين مي گويد بزرگترين طرح برق آبي جهان براي نيازهاي ملي به نيروي برق، حياتي است و كمك خواهد كرد كه رود ۶۳۰۰ كيلومتري يانگ تسه را مهار كند. اين رود در طغيانهاي سالانه، در قرن گذشته، ۳۰۰ هزار تن را كشته است.
شين هوا گفت: «پس از يك دهه ساخت و ساز، طرح سد سه دوره اي امسال به بهره برداري مي رسد، و نقش مهمي در كنترل سيل، توليد نيروي برق، كشتيراني، انحراف مسير آب و حفظ محيط زيست خواهد داشت.»
اما ناقدان چيني و خارجي مي گويند اين طرح ۲۵ ميليارد دلاري كه اجراي آن در سال ۱۹۹۳ آغاز شد و قرار است در سال ۲۰۰۹ به پايان برسد، فاجعه اي زيست محيطي به همراه خواهد آورد، زيرا آلودگي ناشي از فاضلاب شهرها، روستاها، كارخانه ها و بيمارستانها در بستر درياچه سد انباشته خواهد شد. بيش از ۷۲۰ هزار نفر از مردم چين اعم از ماهيگيران و كشاورزاني كه در كناره رود يانگ تسه فعاليت مي كنند ناچار به مهاجرت خواهند شد و بيش از يك ميليون نفر از كشاورزان نيز، به دليل غرق شدن اراضي كشاورزي در درياچه پشت سد، ناچار به ترك زمين هاي آبا و اجدادي مي شوند.
همچنين كارشناسان ميراث هاي فرهنگي چين هشدار داده اند كه برخي آثار ارزشمند باستاني نيز در ۱۲ بخش استان به زير آب خواهد رفت.
«سون يات سن»، رهبر انقلابي چين براي نخستين بار ساخت اين سد را در سال ۱۹۱۹ پيشنهاد كرد، اما به خاطر موانع فني و ناآرامي هاي اجتماعي ساخت آن ۷۰ سال به تعويق افتاد.
ترجمه:سعيد علوي نائيني