نگاه ديگر
ناهمگون
گزارش تصويري از: مسعود خامسي پور
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
سيد افشين اميرشاهي
تخت جمشيد، بناي خيره كننده و اعجاب آوري است كه در ۴۵ كيلومتري شيراز و در نزديكي مرودشت قرار گرفته است. اين بناي سترگ با نام افسانه اي «تخت جمشيد» بر صفحه اي وسيع به ابعاد تقريبي ۲۷۴*۴۵۷ متر و با تسطيح حجم انبوهي از كوه به دستور داريوش بزرگ در سال ۵۲۱ پيش از ميلاد بنا نهاده شده است.
تخت جمشيد سواي معماري بي نظير و سابقه تاريخي آن، از اين منظر كه فشرده اي از اطلاعات قيمتي را در خود جاي داده است داراي اهميتي دوچندان است. چرا كه براي تحقيق و پژوهش در خصوص دوران هخامنشي مهم ترين و قابل اتكاترين منابع، بقاياي معماري و معدودي از كتيبه هاي ارزشمند آن دوره را مي توان مورد بررسي قرار داد. در اين ميان «تخت جمشيد» ارزشمندترين سندي است كه از دوران هخامنشي به يادگار مانده و مستندات ملموس و بازمانده هاي فيزيكي قابل اطمينان آن، يك منبع مهم براي محققان، پژوهشگران و باستان شناسان محسوب مي شود. تخت جمشيد از ساختمان هاي جداگانه اي تشكيل شده كه هر يك از اين ساختمان هاي بي نظير و مجلل در طول چند قرن به تدريج شكل گرفته است. صرف زماني طولاني براي احداث اين بناي عظيم و پرشكوه باعث شده است كه دقت و ظرافتي مثال زدني در معماري تخت جمشيد به كار رود. از اين رو در تك تك اجزاي اين بناي سترگ و چشم نواز مي توان شاهد هنري عالي و مديريتي ستودني بود. چرا كه تخت جمشيد علاوه بر اين كه يك مركز حكومتي بود به مركزي نيز براي برگزاري مراسم مهم مذهبي و آئيني تبديل شده بود. اما گويي تخت جمشيد با چنان انديشه اي بنا نهاده شده كه متعلق به همه زمان هاست. اگر در دوران هخامنشيان، جشن هايي باشكوه در تخت جمشيد برگزار شده است كه مردم را به سوي خود جذب مي كرده است امروز هم جشن هاي «نور وصدا» در تخت جمشيد برگزار مي شود كه ناهمگوني تجهيزات به كار رفته در اين جشن ها، در عكس هاي حاضر پيداست. اگر چه خرابه هاي تخت جمشيد، هنوز شكوه و عظمت خود را حفظ كرده و هنوز هر بيننده اي را مبهوت مي كند، اما ميراث فرهنگي فارس براي ماندگاري اين مجموعه با عظمت مدت هاي طولاني است كه داربست هايي را براي حفظ و مرمت آثار تخت جمشيد تدارك ديده و ظاهرا اين داربست ها مي بايست تا مدت هاي طولاني در كنار اين آثار تاريخي باقي بماند. سرستوني سنگي كه دستان هنرمند هنرمندان ايراني در روزگاران دور آن را خلق كرده اند و امروز براي حفظ دست ساخته هاي آن پيشينيان هنرمند ريسماني با دستاني دور از هنر و هنرمندي ولي براي حفظ هنر پيشينيان گرداگرد اين سرستون پيچيده شده است.
مجموعه تصاويري كه پيش رو داريد، گزارشي تصويري از مسعود خامسي پور است. خامسي پور فارغ التحصيل مقطع كارشناسي عكاسي از دانشكده هنرهاي زيباي دانشگاه تهران است و كار عكاسي را به طور حرفه اي از سال ۱۳۶۵ آغاز كرده است.
مجموعه تصاوير پيش رو، نگاهي انتقادي به شيوه حفظ مجموعه آثار تخت جمشيد دارد. نگاهي از اين منظر كه اگر تخت جمشيد در سالهاي طولاني و با صبر و حوصله احداث شد، حفظ و مرمت آن هم گويا قرار است در زماني طولاني و با صبر و حوصله فراوان صورت پذيرد.
مسعود خامسي پور تاكنون در جشنواره هاي متعددي به عنوان نفر اول و برگزيده معرفي شده است.
...زاويه اي ديگر
راهب هماوندي
تاكنون تخت جمشيد از زواياي مختلفي توسط عكاسان ثبت شده و بيشتر از همه يادآور مجد و عظمت از دست رفته گذشته بوده است. اما اين بار عكاس با نگاهي ديگر به اين مجد و عظمت از دست رفته مي نگرد و به صورتي ديگر ويراني اين آثار باقيمانده را در تصاوير پيش رو به نمايش مي گذارد. به طوري كه اين بار بيننده را دريغ و افسوس دوچندان فرا مي گيرد. اسبي كه شاهد ويرانگري هاي سواران بيگانه بوده است و توانسته به گوشه اي بخزد تا زخم بر ندارد و بماند و بعدها سخن بگويد، اين بار بر اثر سهل انگاري ما وارثان اين آثار ويران شده. كسي هجوم نياورده ولي بي توجهي ما آن را خرد كرده و پشتش را شكسته است. در آخر مجبور شديم با سيم و تخته هايي نه چندان زيبا اين موجود زيبا و اين هنر گويا را ببنديم و از زيبايي و گويايي اش بكاهيم.
بوق بلندگويي كه در كنار هماي سعادت به آسمان رفته، ناهمگوني اش با هما فريادي است كه از آن بوق به طرف بيننده پرتاب مي شود.نورافكن ها و بلندگوي ديواري وسط محوطه هم چشم آزاران ديگري هستند در اين مجموعه و در آخر شير سنگي به قفس افتاده نيز نشانگر تلاش شايد عبث براي حفظ شير.
نگاه مسعود خامسي پور نگاهي انتقادي است و مخاطب او نيز مسئولين حفظ و ارائه اين آثار گرانبها هستند.
شايد بتوان جاي پايي باقي گذاشت نه براي تخريب و ناهماهنگي. پاهايي بايد به اين صحنه بيايد براي زيباتر و ماندگارتر شدن تخت جمشيد.
|