سه شنبه ۳۱ تير ۱۳۸۲
شماره ۳۱۱۴- July, 22, 2003
سياست
Front Page

مقاومت هنگ كنگي ها در برابر «قانون ضدبراندازي» در حال تبديل شدن به رويه اي براي دمكراسي  خواهي است
قدرت مردم
زير ذره بين
هيچ يك از صدها مقام چيني مستقر در هنگ كنگ درباره تظاهرات بزرگ دو هفته پيش كه دانشجويان و مردم عادي در آن حضور داشتند هشدار نداده بودند. شايد اين كار آنها تابعيت از اين قانون باشد كه «افراد رده پايين نمي خواهند اخبار بد را به رؤسا بدهند.»
001830.jpg
شش سال پيش وقتي هنگ كنگ مستعمره سابق انگليس به چين بازگردانده شد، دولت پكن تأكيد كرد كه اين جزيره آزادي هاي سنتي خود را در چارچوب اصل «يك كشور، دو نظام» حفظ خواهد كرد. اما اين ادعا را كمتر كسي باور كرد.شاهد اين ناباوري امسال وقتي تانگ چي هوا حاكم هنگ كنگ قانون «ضد براندازي» را اعلام كرد، براي همه روشن شد.
در هفته هاي اخير نيم ميليون نفر از مردم هنگ كنگ با برپايي تظاهرات اعتراض آميز نسبت به اين قانون اعتراض كردند.
تصويب اين قانون و اعتراض هاي مردمي به آن بزرگترين بحران سياسي كه اين جزيره تاكنون شاهد آن بوده را رقم زد، بحراني كه دو قرباني از ميان مقامات نه چندان محبوب دولت هنگ كنگ گرفت.
استفاده از يك موضوع جزئي براي برپايي يك تظاهرات بزرگ سراسري از تاكتيك هاي سياسي كلاسيك چيني است. تظاهرات سال ۱۹۸۹ كه به كشتار ميدان تيان آنمن منجر شد با گردهمايي كوچك به مناسبت يادبود هو يائوبانگ دبيركل نه چندان خوش نام حزب كمونيست چين آغاز شد.
قانون ضدبراندازي چيست
از زمان بازگشت هنگ كنگ به حاكميت چين در سال ۱۹۹۷، اين جزيره براساس يك شبه قانون اساسي به نام «قانون اصلي» اداره مي شود.
بند ۲۳ اين قانون مي گويد، دولت هنگ كنگ بايد قوانيني براي منع اقدامات زير وضع كند.
- خيانت و براندازي؛ مانند اقدام به سرنگوني يا ارعاب دولت
-تحريك عمدي ديگران به خيانت يا براندازي كه شامل انتشار فروش يا نمايش مطالب تحريك آميز نيز مي شود.
- سرقت اسرار دولتي؛ شامل افشاء غيرقانوني اطلاعات دولتي كه امنيت ملي را به خطر مي اندازد.
- سازمان هاي سياسي خارجي كه فعاليت سياسي در هنگ كنگ مي كنند.
-سازمان هاي سياسي درون هنگ كنگ كه با سازمان  هاي سياسي خارجي ارتباط برقرار كنند.
- در اين قانون از دولت هنگ كنگ خواسته شده قوانين لازم را براي عملي  كردن اين ممنوعيت ها وضع كنند. اين درخواست به سال ۱۹۹۷ بازمي گردد اما به دليل انتقادات و مخالفت هاي بسيار تصويب و اجراي اين قوانين تا كنون به تأخير افتاده است. امسال دولت هنگ كنگ براي ارائه اين لايحه به شوراي قانونگذاري هنگ كنگ و تصويب آن اعلام آمادگي كرد.
مخالفان اين لايحه مي گويند، اين ممنوعيت ها تهديد مستقيم آزادي هاي سياسي، مذهبي و رسانه اي است. آنها همچنين نگران اين هستند كه هنگ كنگ قصد تصويب فوري اين قانون بدون طي روند مذاكرات و مشورت را دارد.
نگران كننده ترين بخش اين لايحه براي فعالان حقوق بشر و مردم عادي هنگ كنگ قدرتي است كه در آن به دولت هنگ كنگ براي غيرقانوني اعلام كردن گروههايي كه در چين ممنوع هستند داده شده است.
فرقه «فالون گنگ» يكي از عمده ترين اين گروههاست. آنها مي گويند به راحتي مي توان با توسل به اين قانون گروههاي ديگري چون اتحاديه هاي كارگري گروههاي حقوق بشر و سازمان هاي مذهبي را محدود و حتي ممنوع كرد.
با توسل به بخشي كه به براندازي مربوط مي شود همچنين مي توان، مانع هر گونه تظاهرات و گردهمايي صلح آميز شد.
دولت هنگ كنگ همه اين نگراني ها را رد كرده و تأكيد مي كند كه اين لايحه هيچ يك از حقوق شهروندان را نقض نمي كند و حتي قدرت و اختيارات كنوني دولت را نيز تضعيف مي كند.
طبق قوانين كنوني هنگ كنگ، حاكم اجرايي و شوراي قانونگذاري از سال ۲۰۰۷ در انتخابات آزاد برگزيده مي شوند. فعالان حقوق بشر در هنگ كنگ مي گويند، تصويب اين قانون آماده شدن براي تضمين حفظ قدرت از سوي منصوبين پكن در اين جزيره است.
درپي چندين روز تظاهرات، تانگ سه ماده از مواد جنجالي اين لايحه را حذف يا اصلاح كرد. اين مواد شامل قدرت و اختيار پليس براي جستجو بدون حكم قضايي، ممنوعيت گروههايي كه اكنون در چين از فعاليت منع شده اند و مجازات سرقت اسرار دولتي است.
اما مخالفان هنوز راضي نشده اند. تظاهرات بزرگ دو هفته پيش مردم هنگ كنگ در مخالفت با اين لايحه، تنها بزرگترين تظاهرات ضددولتي در تاريخ هنگ كنگ نبود، بلكه بزرگترين تظاهرات دمكراسي خواهانه اي بود كه از سال ۱۹۸۹ در خاك چين روي داده است. مهم نيست مقامات چيني يا منصوبين آنها در هنگ كنگ چه واكنشي نشان خواهند داد، بي تفاوت باشند سازش كنند يا مقاومت؛ اين تظاهرات تأثير خود را خواهد گذاشت. اما چطور دولت چين اينچنين غافلگير شد؟
گروهي از تحليلگران اين غافلگيري را به ناتواني اطلاعاتي رهبري جديد حزب كمونيست نسبت مي دهند. هيچ يك از صدها مقام چيني مستقر در هنگ كنگ درباره تظاهرات بزرگ دو هفته پيش كه دانشجويان و مردم عادي در آن حضور داشتند هشدار نداده بودند. شايد اين كار آنها تابعيت از اين قانون باشد كه «افراد رده پايين نمي خواهند اخبار بد را به رؤسا بدهند.»
اين تظاهرات ها رهبران چين را نگران كرده و آنها را به اين فكر انداخته است كه اگر اين تجمعات به پكن كشيده شد چه پيش  مي آيد.
تانگ چي هوا براي مذاكره و مشورت با رهبران چين به پكن رفت و در حالي كه گمانه زني ها حول بركناري او از اين سمت جريان داشت، رهبران چين از او حمايت كردند.
اما او به عنوان رهبري به هنگ كنگ بازمي گردد كه مانند گذشته رأي اعتماد مردم را همراه ندارد.
پكن در مذاكرات روز شنبه به تانگ اين پيام را داده است كه قانون ضدبراندازي سرانجام روزي بايد تصويب و اجرا شود.
خبرگزاري شين هواي چين به نقل از هو جينتائو رئيس جمهور اين كشور نوشت: هنگ كنگ به چين و مردم هنگ كنگ تعلق دارد. ما قويا مخالف هر اقدامي از سوي نيروهاي خارجي و ديگر نيروهايي هستيم كه از خارج قصد دخالت در امور داخلي هنگ كنگ را دارند.
رهبران چين از تانگ و مديريت سياسي و اقتصادي او ناراضي هستند، روند رشد اقتصادي هنگ كنگ كند شده و ميزان بيكاري در آن اكنون ۳/۸ درصد است. اما بركناري او نوعي دخالت آشكار در امور داخلي هنگ كنگ و عدول از اصل يك كشور دو نظام است كه پكن آن را به تايوان هم پيشنهاد كرده است.
يك مقام بلندپايه دولت هنگ كنگ هفته گذشته به خبرگزاري رويتر گفت، چين تا زمان تصويب اين لايحه امنيتي در شوراي قانونگذاري صبر مي كند و سپس تانگ ۶۶ ساله را به دليل «بيماري اش» بازنشسته مي كند.
رويتر

ابومازن در گفتگو با نيويورك تايمز انگيزه خود را از مذاكره با اسرائيلي ها توضيح داد
كار به جاي محبوبيت

001850.jpg

محمود عباس نخست وزير فلسطين شنبه شب در نخستين مصاحبه خود با يك روزنامه آمريكايي در دفترش در رام الله با روزنامه نيويورك تايمز درباره استراتژي گفتگوهايش، رابطه با ياسرعرفات و ديدگاهش درباره كشور فلسطين گفتگو كرد. او گفت، توقف حملات، پذيرفتن اسرائيلي ها به عنوان همسايگان و تشكيل كشور فلسطين تنها در غزه و كرانه باختري به نفع فلسطيني هاست.
عباس در پاسخ به اين سئوال كه چرا در ميان فلسطيني ها محبوبيتي ندارد گفت: من به دنبال محبوبيت نيستم بلكه به دنبال انجام كار درست هستم.
او نقشه اي از فلسطين واقعي در تاريخ را به خبرنگاران نيويورك تايمز نشان داد و گفت، قصد دارد اين نقشه را به بوش نشان دهد تا معلوم شود كه فلسطيني ها با تشكيل كشور فلسطين در غزه و كرانه باختري تنها ۲۲ درصد از سرزمين واقعي فلسطين را مي خواهند و اين يك تقسيم برابر ۵۰-۵۰ نيست؛ به همين دليل فلسطيني ها نمي توانند شهرك هاي اسرائيلي را در كرانه باختري و غزه تحمل كنند.
نخست وزير فلسطين در اين مصاحبه دوساعته كه در آن به زبان انگليسي سخن مي گفت در پاسخ به اين سئوال كه آيا در تلاش براي پايان دادن به حملات فلسطيني ها در پي جلب رضايت بوش است گفت: من در پي جلب رضايت خودم هستم، اين كار نه به خاطر شما (آمريكايي ها)ست و نه اسرائيلي ها بلكه به خاطر فلسطيني هاست.
001855.jpg

عباس با اشاره به طرح نقشه راه گفت، نخستين مرحله از اين طرح سه مرحله اي با عقب نشيني نيروهاي اسرائيلي از مواضع خود در سپتامبر سال ۲۰۰۰ پيش از شروع انتقاضه طي دو ماه پايان مي يابد.او گفت، نيروهاي امنيتي فلسطين براي جمع آوري سلاح ها به خانه ها هجوم نمي آورند اما هركس در خيابان سلاح داشته باشد از او مي گيريم.ابومازن تأكيد كرد: قصد وارد شدن به درگيري داخلي به گروه هايي چون حماس را نداريم؛ حماس بعد از يك سال مذاكرات با به تعليق درآوردن حملات موافقت كرد، زيرا دريافته بود كه در غير اين صورت با خطر رويارويي مستقيم با نيروهاي امنيتي تشكيلات خودگردان روبرو مي شود.او پيش بيني كرد كه حماس سرانجام موافقت كند كه به حزبي سياسي تبديل شود و براي بدست آوردن كرسي در رهبري، درون جامعه فلسطين با ديگران به رقابت بپردازد.عباس گفت، اولويت وي، درخواست از اسرائيل و آمريكا براي پايان دادن به انزواي عرفات است، زيرا اين كار كمكي به او به عنوان نخست وزير است.ابومازن گفت، به حمايت كامل عرفات نياز دارد، چرا كه او رهبري محبوب با مهارت هاي سياسي بسيار است.

يادداشت سياسي
انتظار امريكا
001840.jpg

فاطمه هاشمي
مجموعه پيام هايي كه امريكايي ها از زمستان گذشته تاكنون در رابطه با ايران فرستاده اند يك دست نبوده است. آنها گاهي از اراده اي قاطع براي برخورد سخن مي گويند و گاه ديگر از اين نظريه برائت مي جويند.
يك بار ايران را در كنار كره شمالي و عراق جزيي از «محور شرارت» مي نامند و بر ضرورت  «استفاده از همه ابزارها» عليه همه آنها تأكيد مي كنند و بار ديگر ايران را قابل مقايسه با دو كشور ديگر نمي دانند.
يك روز از همكاري هسته اي ايران و روسيه ابراز نگراني عميق مي كنند و حتي از زبان كارشناسان رسانه اي خود از احتمال حمله هوايي به نيروگاه بوشهر خبر مي دهند و چندي بعد مي گويند اين نيروگاه هنوز خطرناك نيست. چرا از سوي كشوري كه سياست خارجي آن بر بوروكراسي عقلاني (و اراده معطوف به منافع و هدف) بنا شده است، اين همه پيام هاي متناقض يا دست كم متناقض نما صادر مي شود؟ به نظر مي رسد اين پيام ها پاره ها يا تاكتيك هاي استراتژي بزرگي هستند كه هدف آن حل نهايي مسائل ايالات متحده در همه كانون هاي مناقشه خيز جهان است. اين كانون ها كدامند و چرا امريكايي ها اينگونه پيام مي فرستند؟
از نظر امريكايي ها در جهان يك كانون خفته مناقشه در شبه جزيره كره وجود دارد كه بدون بي اثر كردن قدرت تسليحاتي كره شمالي، هر آن ممكن است به كانون فعال تبديل شود. امريكايي ها بيم اين را دارند كه روزي يا بر اثر يك خطاي محاسبه (دريافت نادرست پيام ها يا اقدام خودسرانه) و يا تصميم عمدي و از سرناچاري، كره شمالي به متحدان امريكا در شرق آسيا (ژاپن و كره جنوبي) حمله كنند.
كانون دوم مناقشه جهاني پهنه وسيعي شامل خاورميانه، آسياي مركزي و قفقاز و جنوب آسياست كه در بخش هايي (خاورميانه) هم اكنون فعال است، در بخش ديگري (آسياي مركزي و قفقاز) نيمه فعال است و در بخش سوم يعني شبه قاره هند فعال اما به علت توازن قوا بين هند و پاكستان، خنثي است.
تصوري كه امريكايي ها از نقش ايران در خاورميانه، آسياي مركزي و قفقاز و جنوب آسيا دارند اين است كه اين كشور به هرحال توان تأثيرگذاري بر مناقشات همه اين مناطق را دارد. به زعم امريكايي ها، مشكل شماره يك كانون هاي مناقشه خيز خاورميانه، جنوب آسيا و آسياي مركزي، وجود شبكه گسترده اي از اسلام گرايان مخالف نظم  نوين جهاني است كه درصددند با سرنگون كردن رژيم هاي متعارف، نظام هاي حكومتي نامتعارف (شبيه حكومت طالبان در افغانستان) ايجاد كنند. امريكايي ها يا بر اثر يك توهم اطلاعاتي يا تلاشي آگاهانه براي ايجاد بهانه لازم براي حل مسائل ۲۳ ساله خود با جمهوري اسلامي همواره مي گويند سرنخ همه اين جريان ها در تهران است. آنها اميدوارند با قبولاندن اين ادعا به متحدان اروپايي و شركاي ژاپني و روسي خود، راه را براي حمله اي فراگير و جدي به ايران فراهم كنند.
از نظر امريكايي ها «تروريست هاي خاورميانه» اگرچه گروه هايي پراكنده با خاستگاه هاي متفاوتند اما استعداد اتحاد زير چتر واحد ضدامريكايي را دارند و اگر چنين اتحادي شكل بگيرد و احياناً در كشوري به قدرت سياسي دست يابد، مهار آن ناممكن يا بسيار پرهزينه است.
بنابراين امريكايي ها اكنون از مرحله استراتژي «بازدارندگي» كه در پنج دهه دوران جنگ سرد رفتار آنها را تعيين مي كرد به استراتژي تازه «اقدام پيش دستانه» روي آورده اند.
در استراتژي اول وقتي كشوري براي امريكا تهديد تلقي مي شد مي كوشيدند با آرايش نظامي و امنيتي اطراف آن قرنطينه و مهارش كنند. اما طبق استراتژي اقدام پيش دستانه، امريكايي ها مي كوشند هر جريان سياسي - ايدئولوژيك و يا كشوري را كه احتمال مي دهند روزي به نيروي معارض تبديل شود، در همان آغاز راه متوقف كنند.
ايران، در استراتژي نوين امريكا كشوري است كه مي بايست پيش از آنكه به قدرت برتر منطقه اي تبديل شود، راه آن را سد كرد.
اينكه امريكايي ها براي بستن راه رشد ايران، شتاب به خرج نمي دهند، اين است كه مي خواهند اين موضوع در مقياس جهاني و با كمك متحدان اروپايي، روسيه، ژاپن و حتي چين انجام شود تا هزينه اقتصادي و بيشتر از آن تاوان معنوي يك مواجهه بزرگ را بين كشورهاي جهان سرشكن كنند.
رفتاري كه اروپايي ها در دو ماه اخير از خود نشان داده اند گوياي فعال شدن اين استراتژي امريكايي هاست. اروپايي ها پيشتر در قالب هايي نرم مانند گفتگوي سازنده و سپس در چارچوبي سختگيرانه تر به نام «گفتگوي انتقادي» با ايران روبرو مي شدند. اما پس از آنكه از اين دو مرحله گذشتند و گفتگوهاي منعطف تري را تحت عنوان «گفتگوهاي فراگير» آغاز كردند اكنون به دوران گفتگوي انتقادي و حتي قدري سختگيرانه تر از آن بازگشته اند.
اين روزها اروپايي ها علاوه بر تكرار ادعاهاي مندرج در بيانيه هاي لوگزامبورگ و بروكسل (حقوق بشر، تروريسم، صلح خاورميانه و سلاح هاي كشتارجمعي) در مورد برنامه هسته اي ايران از مفاد آن بيانيه ها فراتر رفته اند و دوشادوش امريكا به ايران فشار مي آورند كه حتماً قرارداد الحاقي معاهده منع گسترش سلاح هاي هسته اي راامضا كند. سندي كه قرار است وزيران خارجه اتحاديه اروپا امروز در پايان اجلاس بروكسل منتشر كنند در همين چارچوب تنظيم شده است.
اين رفتار اروپايي ها نشان مي دهد كه امريكا با اتخاذ شيوه «اعتراف و فشار» در برابر ايران فضا را به سويي مي برد كه موافقت كامل اروپا را براي فشار بر ايران به دست آورد آنگاه در چارچوب برنامه اي كه مشكلات عراق را براي اين كشور در پي نداشته باشد به مواجهه با ايران برخيزد. جريان هدايت  شده رسانه اي اروپا و امريكا اين روزها بر اين موضوع تأكيد زيادي دارند و چنين نتيجه گيري مي كنند كه امريكا و اروپا در مورد ايران روز به روز به يكديگر نزديك تر مي شوند.

سايه روشن سياست

تهديد اروپايي
خبرگزاري فرانسه گوشه اي از پيش نويس سند اجلاس وزيران خارجه اتحاديه اروپا را كه قرار است امروز در بروكسل منتشر شود، فاش كرد.
در اين سند از ايران خواسته شده است اگر به دنبال روابط سياسي و اقتصادي گسترده تر با اتحاديه اروپاست بايد همكاري خود را با آژانس بين المللي انرژي اتمي افزايش دهد.
در اين سند كه پيش نويس آن را ايتاليا، رئيس دوره اي اتحاديه اروپا تنظيم كرده با طرح اين ادعا كه «برنامه هسته  اي ايران كه بيم آن مي رود به توليد سلاح هاي هسته اي بينجامد، مايه نگراني اروپاست» آمده است «ايران بايد بدون قيد و شرط، پيشنهاد آژانس بين المللي انرژي هسته اي را براي پيوستن به قرارداد الحاقي معاهده منع گسترش سلاح هاي هسته اي بپذيرد.»
قرارداد الحاقي به آژانس امكان مي دهد كه هرگاه اراده كند از تأسيسات هسته اي كشورها - چه تأسيساتي كه رسماً  اعلام شده و چه آنهايي كه گمان مي رود وجود دارد -بازديد كند.
001835.jpg

كوبا: امريكايي ها دروغ مي گويند
دولت كوبا اين ادعاي روزنامه امريكايي واشنگتن پست را كه برنامه فرستنده هاي تلويزيوني ايرانيان مخالف جمهوري اسلامي را با ارسال پارازيت مختل مي كند، تكذيب كرد.
به گزارش خبرگزاري فرانسه از هاوانا، وزارت خارجه كوبا با انتشار بيانيه اي مطالب واشنگتن پست را «دروغ پردازي عليه كوبا» خواند و اعلام كرد: تحقيقات درباره اينكه آيا كساني خودسرانه به چنين كاري دست زده اند يا نه آغاز شده است.
ريكاردو آلاركون رئيس پارلمان كوبا نيز در اظهاراتي مشابه با محكوم كردن مداخله امريكا در امور داخلي كوبا گفت: كوبا از حق قانوني خود براي مقابله با امواج امريكايي  كه به سوي كوبا ارسال مي شوند استفاده كرده است، استفاده مي كند و استفاده خواهد كرد.
001845.jpg

تحريك اسرائيلي
اسرائيل پريروز از نخستين ساعاتي كه اعلام شد موشك شهاب -۳ رسماً وارد تشكيلات نظامي ايران شده است اين خبر را به دستاويزي براي تحريك كشورهاي منطقه و اروپا عليه ايران تبديل كرد.
به گزارش خبرگزاري فرانسه از بيت المقدس، سخنگوي وزارت خارجه اسرائيل در اين باره گفت: موشك شهاب ۳ نه تنها اسرائيل و منطقه بلكه اروپا را نيز تهديد مي كند.
خبرگزاري فرانسه در توضيح پيرامون اين گفته مقام اسرائيلي گزارش داد: ايران كه قابليت هسته اي شدن دارد، موشكي را وارد ارتش خود كرده است كه مي تواند اسرائيل را هدف قرار دهد.
نخستين مرزبانان عراقي
به نوشته روزنامه «الشرق الاوسط» چاپ لندن، نخستين گردان از نيروي ژاندارمري عراقي پس از پايان يك دوره آموزشي كوتاه مدت، در مرز اين كشور با ايران مستقر شد.
اين گردان كه از نيروهاي پيشمرگ كرد عراقي تشكيل شده است اخيراً در مراسمي با حضور نيروهاي آمريكايي و تعدادي از اعضاي رهبري اتحاديه ميهني كردستان عراق به عنوان نخستين واحد نظامي براي پاسداري از مرزهاي اين كشور معرفي شد.

نشر سياست
زيبا كلام و «وداع با دوم خرداد»

صادق زيبا كلام نويسنده و استاد دانشگاه تهران و از فعالان سياسي سالهاي اخير آخرين اثر خود را روانه بازار نشر كرد. «وداع با دوم خرداد» كه اخيراً توسط انتشارات روزنه كار منتشر شد، حاصل ۵ سال يادداشتها و مقالات زيباكلام در روزنامه هاي دوم خردادي است كه پيشتر در مطبوعات به چاپ رسيده بودند. وي در اين كتاب به مشكلات اصلاح طلبي از منظر يك ناظر بيروني و مستقل پرداخته است.
نويسنده كتاب «ماچگونه ما شديم» و «سنت و مدرنيسم» در اين كتاب ميزان عدم موفقيت را در چشم انداز جامعه سياسي ايران پس از دوم خرداد ۷۶ به چالش مي گيرد و معتقد است كه عليرغم اينكه اصلاح طلبي در ايران مخالفيني داشت در داخل نيز با ضعفهاي ساختاري روبرو بود. او در مصاحبه با خبرنگار ايران بين خاطرنشان ساخت: اين كتاب به دنبال جريان اصلاحات و اصلاح طلبي در ايران نوشته شده و مشكلات اصلاح طلبان در به ثمر رساندن اصلاحات در ايران را مورد بحث و بررسي قرار داده است. وي در بخش ديگري از اين مصاحبه در پرسش از اينكه آخرين كتابي كه خوانده ايد چيست پاسخ داد: در ميهماني آقايان، خاطرات فرهاد بهبهاني و حبيب داوران.

|  ادبيات  |   اقتصاد  |   سياست  |   فرهنگ   |   ورزش  |   هنر  |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |