مشكل  زبان ...
اشاره :
آيا مي دانيد بيش  از نود درصد «ردي »هاي كنكور سراسري ، حتي  در تحصيلات تكميلي ، به  خاطر عدم  آشنايي  و يا فقدان ذائقه  زباني  در دوران  كودكي  است ؟
شايد به  همين  دليل  است  كه  سعدي  فرموده :«هركه  را در كودكي  ادب  نكنند در بزرگي فلاح  از او برخاست » تحقيقات  و بررسي نشان  داده  است  كه  اگر پدر و مادرها دردوره هاي  ۶ الي  ۱۲ سال  به  كودكان  «زبان »بياموزند (البته  نه  به  شيوه هاي  متداول  درمدارس ، بلكه  با روش  جديد سمعي  وبصري ) در دوره  راهنمايي ، دبيرستان  و دركنكور با نمره  بسيار خوب  موفق  خواهندبود. ذهن  كودك  در هنگام  بازي  براي  پذيرش واژه ها و اصطلاحات  زبان  بسيار مستعداست .
نويسنده  مطلب  زير ضمن  اشاره  به مصاحبه اي  كه  هفته  گذشته با دكتر محمدصنعتي ، روانكاو و روانپزشك  در صفحه  ۶همشهري  جمعه  انجام  شده  بود، با تأكيد بر اينكه  بسياري  از مشكلات  دانش آموزان  ودانشجويان  ايران  به  عدم  توجه  والدين نسبت  به  مهارت ها و نقايص  جسمي  ورواني  كودك  بر مي گردد، بر لزوم  توجه  وشناخت  مسائل  ياد شده  در دوران  كودكي  پامي فشارد. با هم  مي خوانيم :
كنكور سراسري  در سال  ۸۲ همچون سال هاي  گذشته  با نظم  و دقت  و همراه  با اضطراب  و تشويش  هزاران  داوطلب  دخترو پسر، پدر و مادر دلسوز، آموزشگاه ها ومدرسين  و مراكز آموزشي  و مدارس غيرانتفاعي  پايان  يافت  ولي  نكته ها وانتقادات  بر سر جاي  خود باقي  است . براي مثال  آزمون  رشته  تخصصي  زبان  انگليسي ،داوطلبيني  را پاسخگوست  كه  در زمينه هاي زير داراي  مهارت  متوسط باشند:
۱ـ اعتماد به  نفس  (Self Confidence)،عامل  مهم  پاسخ  گفتن  به  سؤالات  كنكوراست . بسياري  از داوطلبين  فاقد اين  مهارت مهم  بوده  و با ترس  و اضطراب  و تشويش در روي  صندلي  نشسته  و ساعت ها طول مي كشد تا بر اعصاب  خود مسلط شده و به سئوالات  پاسخ  گويند. سيستم  آموزش  وپرورش  كشورمان ، تاكنون  در اين  رابطه  دردانش آموزان  مهارت  ايجاد نكرده  است .
۲ـ مهارت  در گوش  دادن  (Listening Skills)،از آنجايي  كه  اكثر دانش آموزان  در دوره كودكي  با زبان  و صوت  و موسيقي  كلام  ازطريق  شعر و داستان گويي  و بازي  درپارك ها با مربيان  برجسته  و مسلط به  زبان انگليسي  آشنا نشده اند، بنابراين  در دوران بزرگسالي ، يعني  در دوره  راهنمايي ،دبيرستان  و دانشگاه ، قدرت  فهم  و درك مطالب  شنيداري  در آنان  ضعيف  بوده  وهمين  نقيصه  موجب  مي شود كه  در هنگام خواندن  «متن  انگليسي » داراي  مشكل  جدي باشند. اين  نكته  را فراموش  نكنيم  كه «خواندن » و «گوش  دادن » كاملا به  هم وابسته اند و ما هنگامي  مي توانيم  متني  رادرست  بخوانيم  كه  قبلا مشابه  آن  را شنيده  ويا ديده  باشيم .
۳ـ مهارت  در صحبت  كردن  (SpeakingSkills)، يكي  از شرايط مهم  در يادگيري  زبان خارجي ، داشتن  دهان  و لب  و دندان  وحنجره  و تارهاي  صوتي  و مجاري  تنفسي سالم  است . به  راستي  چه  تعداد ازدانش آموزان  ما از حيث  دهان  و دندان  سالم هستند؟ بسياري  از دانش آموزان  در كودكي داراي  دندان هاي  «پس  و پيش » و لب  و دهان و لثه  و استخوان  فك  ناهموار و نامناسب بوده  و به  علت  عدم  توجه  والدين  و يا به خاطر بالا بودن  هزينه  درمان ، جرأت مراجعه  به  پزشك  و دندانپزشك  متخصص را به  دست  نياورده اند. در نتيجه ، بسياري  ازكودكان  و نوجوانان  «دانش  زباني » دارند ولي ابزار اجراي  آن  را ندارند. در زبان شناسي كاربردي ، همه  كس  واجد شرايط تعليم  وتربيت  در «علم  زبان » نيست . دو عامل  مهم زير در يادگيري  زبان  دخالت  مستقيم  دارد.
۱ـ عامل  اول ، توانش  (Competence)، يعني دانش آموز بدون  اينكه  دهان  را باز كند وتلفظ را تقليد و عادت  كند، قادر به  فراگيري مكانيسم  جملات  و كلمات  بوده  و از راه «حافظه » همه  قوانين  نوشتاري  و قرائت  متن بدون  كلام  (Unvocalized) را مي آموزد.
۲ـ عامل  دوم ، اجرا (Performance) است .يعني  آنچه  را كه  از طريق  كتاب  و راديو وتلويزيون  و روزنامه  و كوچه  و بازار از راه گوش  آموخته  است  به  مرحله  «اجرا» درآورد.در اينجا بايد گفت  آيا كساني  كه  داراي  وضع جسمي  و دندان ها، لب ها و تارهاي  صوتي نامناسب  هستند قادر به  تقليد انواع  و اقسام صداها هستند؟ به  طور قطع  پاسخ  منفي است . در قرآن  كريم  يك  سوره  تحت  عنوان «الرحمن » به  «كلام » يا «بيان » و «اجرا» و«شكرگزاري  از نعمت هاي  الهي » اختصاص داده  شده  است . زيرا كساني  كه  از نعمت «زبان » سالم  و از حافظه  خوب  برخوردارند بايد خدا را سپاس  گويند كه  بدون  لكنت زبان  و بدون  احساس  ترس  و تشويش  ازمخزن  و گنجينه هاي  دوران  كودكي  با بهترين وجه  بر زبان  مي رانند. 
عده اي  از داوطلبان ، پس  از اينكه  دردانشگاه ها قبول  مي شوند، متوجه  نقص دهاني  و يا «اجرايي » خود شده  و بعضا انصراف  مي دهند و يا در آن  رشته  انتخابي رشد چنداني  ندارند.
به  عقيده  راقم  اين  سطور، هر رشته اي  ازرشته هاي  كنكور سراسري  نياز به  يك سلسله  تمهيدات  و دستورالعمل هاي خاص  براي  گزينش  بهترين  داوطلب  دارد ومسئولين  برگزاري  كنكور بايد با مشورت  ونظرسنجي  با اساتيد اهل  فن ، شيوه هاي آموزش  هر علم  را با دقت  بررسي  و درسئوالات  كنكور گزينش هاي  اصلح  لحاظ كنند.
انتخاب  داوطلبين  رشته  «هنر» (Art) هم چيزي  جداي  از انتخاب  داوطلب  رشته  زبان نيست . هنر نياز به  خلاقيت  (Creation) وابداع  (Innovation) دارد. بديهي  است كساني  كه  داراي  قدرت  بينايي  ضعيف ،حافظه  تصويري  و تجسمي  ناتوان  هستند،در رشته  هنر به  جايي  نخواهند رسيد و بانهايت  تأسف  اين  قبيل  افراد، واژه  «هنر» رامسخره  كرده اند و جاي  عده اي  واجد شرايط را اشغال  كرده اند كه  اين  بي عدالتي ، هرگزقابل  گذشت  نيست !
از اين  رو هر فرد بايد سراغ  رشته هايي  برودكه  از كودكي  نسبت  به  آن  گرايش  داشته  البته بدون  تحميل  يا بدون  القائات  پدر و مادر واطرافيان .
زماني  را به  ياد دارم  كه  پدر و مادرها به فرزندان  خود مي گفتند حتما «پزشك » شوندو در اين  راه  خيلي  هم  هزينه  مي كردند. ولي پزشك  ايده آل  وارد جامعه  نمي شد. واقعااينجانب  تأسف  مي خورد كه  چرا يك دانشجوي  رشته  زبان  انگليسي ، پس  از اخذمدرك  ليسانس ، فوق ليسانس ، دكترا، چرانمي تواند يك  نامه  بدون  غلط به  زبان انگليسي  انشا و تايپ  كند؟!
باور كنيد، عده اي  از پذيرفته شدگان  دركنكور سراسري ، با اينكه  نمره  خام  زبان  آنان بيش  از پنجاه  درصد است ، قادر به  مكالمه به  زبان  نيستند. نه  تنها در مكالمه  قوي نيستند، بلكه  يك  جمله  و يا عبارت  صحيح را بلد نيستند و اين  ضايعه  بزرگي  است  كه نصيب  ما شده  است  و از اين  رو در سركلاس  درس  با دشواري هاي  فراواني  روبه روهستيم . پاره اي  از دانش آموزان  و دانشجويان فقط و فقط براي  يك  تكه  كاغذ پاره  به  نام «ليسانس »  روي  صندلي  نشسته اند و نيزگاهي  اوقات  مدرس  زبان  متوجه  «برخوردن » و يا تصادفي  نمره  گرفتن  داوطلبين كنكور شده  و در جلسات  اوليه  متوجه ناتواني  آنان  در اين  رشته  شده  و به  طور خصوصي  به  بحث  و مذاكره  نشسته  وحتي الامكان  سعي  مي كنند، آنان  را از رشته زبان  منصرف  و به  رشته هاي  ديگر گسيل نمايند. معمولا موفقيت  در تغيير رشته بسيار كم  است ، زيرا كه  شانس  قبولي  دركنكور ۱۰درصد است  و براي  اين  تعداد شانس كمي  ريسك  نمي كند.
از اين  رو انتظار مي رود كه  دانشجويان  ودانش آموزان  ما داراي  خصوصيات  زير باشند:
۱ـ اعتماد به  نفس  قوي  ۲ـ مهارت شنيداري  و گفتاري  و خواندني  و نوشتاري متوسط ۳ـ قدرت  تجزيه  و تحليل  مطالب قوي  ۴ـ ذخيره  لغات  بسيار بالا ۵ـ علاقه به  مسايل  اجتماعي  و فرهنگي  ۶ـ مشتاق يادگيري  سطوح  بالاتر و كسب  مهارت هاي زباني  در زمينه  «مترجمي  همزمان »(Simultaneous Translation) كه  به  هر حال كار و كوشش  و سرمايه گذاري  كلان  رامي طلبد.