پنج شنبه ۹ مرداد ۱۳۸۲
شماره ۳۱۲۳- July, 31, 2003
اقتصاد
Front Page

توتال خوش شانس
زير ذره بين
قرارداد تازه توتال با ايران كه از معماهاي روزگار است، وضعيت تازه اي ايجاد كرد.
مديران شركت شل كه منتظر بودند تا ببينند آمريكايي ها با توتال چه مي كنند، تاب مقاومت نياورده و به عنوان يكي از بزرگترين غولهاي نفتي خود را به بازار نفت و گاز ايران رساندند.
003600.jpg
محمدصادق جنان صفت
پس از يك دوره آ رامش نسبي ميان آمريكا و ايران در دوره اول رياست جمهوري آقاي هاشمي رفسنجاني، چند اتفاق موجب از سرگيري نبرد در همه عرصه ها شد. ايران و آمريكا در نبرد و جنگ به نقاط تازه اي رسيده بودند و برگهاي برنده خود را رو مي كردند. بيل كلينتون رييس جمهوري دموكرات آمريكا نيز يكي از برگهاي برنده خود را به زمين زد و مانع از امضاي قرارداد شركت كونكو و ايران براي اجراي استخراج گاز از سيري شد. كونكو متقاعد شده بود؛ در مقابل يك ميليارد دلار طرح استخراج گاز از يك ميدان سيري را انجام دهد. در چنين وضعيتي بود كه مديران شركت  توتال فرانسه- لابد با حمايت هاي دولت فرانسه- به مثابه قهرماناني كه مي توانند تحريم هاي آمريكا را ناديده بگيرند به بازار نفت و گاز ايران وارد شدند. قرارداد جنجالي كه در دولت آقاي هاشمي رفسنجاني با توتال منعقد شد، از جهت مالي و فني سالها موضوع داغي براي كارشناسان اقتصادي و متخصصان صنعت نفت بود.
پاداش ايران براي توتال كه تحريم آمريكا را ناديده گرفته بود تا راه براي ورود ساير شركتهاي نفتي نيز باز شود يك ميليارد دلار بود كه به يك ميليارد دلار قرارداد كونكو افزوده شد. به اين ترتيب توتال با دريافت يك ميليارد دلار حق ريسك به سيري رفت.
قرارداد تازه توتال با ايران كه از معماهاي روزگار است، اما وضعيت تازه اي ايجاد كرد. مديران شركت شل كه منتظر بودند تا ببينند آمريكايي ها با توتال چه مي كنند، تاب مقاومت نياورده و به عنوان يكي از بزرگترين غولهاي نفتي خود را به بازار نفت و گاز ايران رساندند.
مديران توتال  اما صبر كردند تا انتخاب رياست جمهوري در ايران برگزار شد و پس از آن با دولت آقاي خاتمي وارد مذاكره شدند.
پاداش مناسبي كه توتال از ايران براي امضاي قرارداد سيري بسته بودند آنها را تشويق كرد كه پا پيش گذاشته و قرارداد اجراي فازهاي ۲ و ۳ ميدان گازي پارس جنوبي را امضا كنند. چشم پوشي دولت كلينتون درباره اين بود كه يك غول نفتي انگليسي كه با آمريكايي ها روابط استراتژيك دارد نيز متقاعد شده است بايد در طرحهاي نفت و گاز ايران سرمايه گذاري كند. شركت شل بر خلاف توتال كه براي در امان ماندن از تيغ مجازات آمريكايي ها پتروناس مالزي و گاز پروم روسيه را نيز با خود همراه كرده بود، تنها به ميدان آمد.
مديران وزارت نفت، اما در اين ميان بيكار نماندند و با تأسيس شركت نفتي پترو پارس برگ تازه اي رو كردند تا زمينه هاي انحصار شركتهاي نفتي را بشكنند. سرنوشت عجيب و خيره كننده پتروپارس در سالهاي اخير كه در كانون منازعات سياسي قرار گرفت و كسي نفهميد كه چرا اين داستان پرآوازه شد، شرايط نويي در بازار نفت و گاز ايران ايجاد كرد. در چنين شرايطي كه تحريم هاي آمريكا با پرداخت حق ريسك از سوي ايران خنثي مي شد، شركتهاي اجيپ و اني ايتاليا نيز جرأت كردند و حاضر شدند در ايران سرمايه گذاري كنند. وقفه هاي طولاني در برگزاري مناقصه هاي نفت و گاز از ۱۳۷۹ تا امروز به دليل عدم درك متقابل موافقان و مخالفان روش بيع متقابل، موجب نوعي سكون در ورود شركتهاي ديگر نفتي به ايران شد. در سالهاي اخير شركت استات اويل نروژي نيز با مذاكرات طولاني به بازار نفت و گاز ايران راه باز كرد. در چند سال گذشته قراردادهاي مربوط به ميدان نفتي پارس جنوبي بيش از ساير طرحها جلوي چشم بوده است.
پس از تهاجم ۱۱ سپتامبر به آمريكا و شرايط ايجاد شده در سطح جهان، منطقه و ايران و به ويژه پس از نيمه دوم ۱۳۸۱ كه مشخص شد آمريكا و انگليس قصد حمله به عراق دارند، سرمايه گذاري در طرحهاي نفت و گاز ايران با وضعيت پيچيده اي مواجه شده است. در حالي كه در نهم تير امسال ژاپني ها بايد براي امضاي قرارداد مربوط به ميدان نفتي آزادگان حاضر مي شدند اعلام شد كه اين كشور در شرايطي نيست كه بتواند يا بخواهد قرارداد را نهايي كند. اكنون يك ماه از آن روز مي گذرد و بازار سرمايه گذاري نفت وگاز ايران در شرايط شكننده اي قرار گرفته است.
آمريكايي ها هرگز
شركتهاي غول پيكر نفتي آمريكايي كه نيرومندي آنها در تأمين سرمايه و تكنولوژي مورد نياز اكتشاف، استخراج و پالايش نفت در جهان مشهور است، در شرايط تداوم مناسبات فعلي ايران و آمريكا،  هرگز به ايران نخواهند آمد. شركتهاي آمريكايي كه در اواخر دوره رياست جمهوري بيل كلينتون براي ورود به بازار ايران لحظه شماري مي كردند و پيامهاي خانم آلبرايت به ايران آنها را اميدوار كرده بود، در شرايط دشوار فعلي اميدي ندارند كه به ايران بيايند. علاوه بر اين، غولهاي نفتي آمريكايي اكنون اميدوارند قراردادهاي خوبي براي بازسازي و توسعه ميدانهاي نفت و گاز عراق منعقد كنند و بار ديگر به خاورميانه بازگردند. شركتهاي آمريكايي از طرف ديگر علاقه مندند در بازار بكر كشورهاي نفت خيزدرياي خزر سرمايه گذاري كنند.
انگليس در ابهام
توني بلر، نخست وزير انگليس در چند سال اخير بيشترين پيوند استراتژيك با آمريكا را براي كشورش ايجاد كرده است.
اتحاد استراتژيك انگليس با آمريكا در جريان حمله به عراق موجب شده است كه اين دو كشور ديدگاههايشان نسبت به ايران نزديكتر از هر زمان ديگري شود. انگليس در دو سه ماه اخير تلاش تازه اي براي اينكه نشان دهد درباره ايران مثل آمريكا فكر نمي كند از خود نشان نداده است. سخنان تند بلر عليه ايران كه با تعجب گروههاي سياسي داخلي مواجه و به واكنش شديد آنها منجر شد، مناسبات دو كشور را در لبه پرتگاه قرار داده است. در اين شرايط انتظار مي رود فشار رهبران سياسي انگليس به شركتهاي اين كشور براي كاهش حجم فعاليتهايشان در ايران بيشتر شود. مديران شركت نفتي شل كه پس از امضاي قرارداد طرحهاي توسعه سروش و نوروز بارها از تمايل خود براي سرمايه گذاري در ساير طرحها صحبت كرده اند در عمل گامي برنداشته اند. در حالي كه گفته مي شود امكان دارد شل در ميدان نفتي آزادگان حضور پيدا كند، در شرايط فعلي معلوم نيست چه رفتاري در پيش بگيرد.
توتال خوش شانس
گويي زمين و زمان در كارند تا مديران شركت توتال خود را خوشبخت ترين مديراني بدانند كه مي توانند در ايران حضور يابند.
ژاك شيراك، رييس جمهوري فرانسه بر خلاف بلر نه تنها با ايران مخالفت جدي نشان نداده است، بلكه با به دام انداختن گروه رجوي به ايران چراغ سبز نشان داد.
اكنون كه مديران سياسي فرانسه در تقابل با آمريكا راه ديگري رفته اند، توتال مي تواند اميدوار باشد كه در طرحهاي آتي نفت و گاز با رقباي كمتري مواجه خواهد شد. برخي اظهار نظرها و پيش بيني ها نشان مي دهد كه توتال بيشترين شانس را براي بردن مناقصه گاز ۱۱ پارس جنوبي دارد. البته شانس استايت اويل نروژ نيز كم نيست.
آيا مديران توتال از شرايط تازه كه شانس به آنها روي كرده است، استفاده مي كنند و علاوه بر اين باز هم حق ريسك خواهند گرفت؟
هند، چين
آيا شركت هاي نفتي هند و چين از نظر توان تكنولوژيك در حدي هستند كه بتوانند بدون كمك شركتهاي غربي در صنعت نفت و گاز وارد شوند؟ كارشناسان در اين باره ترديد جدي دارند. نبايد در شرايط دشوار رويكردي غيرمنطقي پيدا كرده و صنعت نفت و گاز كشور را به آزمايشگاهي براي انجام آزمون توانايي شركتهايي از دو كشور ياد شده تبديل كنيم.
شانس
با توجه به نكات ياد شده مي توان نتيجه گرفت هماي شانس بر شانه هاي توتال نشسته است و دست كم احتمال مي رود اين شانس در مناقصه فاز ۱۱ پارس جنوبي به زودي در خانه مديران اين شركت را بكوبد.

گفتگو با دكتر پژويان-۲
يك ساختار مديريت كارآمد اقتصادي نداريم
003625.jpg

مشكل ما الان اين است كه شرايطي بايد به وجود بياوريم تا بتوانيم اين سيستم حمايتي را به اجرا بگذاريم، نظام پرداختها و نظام تأمين اجتماعي و سيستم مالياتي به اين كار بستگي دارد. سيستم مالياتي دراين مورد نقش مهمي دارد.
ماليات بر مجموع درآمد كه در همه كشورها اين نقش را ايفا مي كند، متأسفانه در ايران با يك اصلاحيه مالياتي حذف شد. تحت نام اصلاحيه مالياتي كه انتظار مي رود براساس آن نظام مالياتي كشور اصلاح شود آمده ايم پايه مالياتي را حذف كرديم. مي  توانستيم از اين پايه استفاده كنيم. در اجرا و كنترل بسياري از مسائل در جامعه. كشورها اين نوع ماليات را دارند. ماليات بر مجموع درآمد شما ستون اصلي سيستم مالياتي است.
در كشورهاي مختلف همه افراد مكلفند در يك زمان در يك سال در يك روز، سالنامه مالياتي درست كنند و بدهند به ا داره ماليات. مجموع درآمدها اينجا بايد منعكس شود درآمد از كار، درآمد از سرمايه درآمد از اجاره و غيره و مشخصات افراد هم هست. اين ماليات اشخاص است يعني من كه دارم ماليات مي دهم رقمي كه آنجا هست كنارش مشخص است كه من يك خانواده چهارنفري دارم دو تا از بچه هاي من مدرسه مي روند احياناً مثلاً پدربزرگ ما با من زندگي مي كند كس ديگري كه اين را مي دهد مشخص است كه اين آدم يك آدمي است مجرد كه در خانه پدر و مادرش هم زندگي مي كند اداره ماليات به راحتي مي تواند از آن مجرد ماليات بگيرد.چون حداقل دستمزد كه ما تعيين كرده ايم براي اين است كه يك خانواده بالاي خط فقر قرار گيرد.
بايد داراي نظام مالياتي باشيد كه بداند شما چكار مي كنيد. دولت در ابتدا ميزان پرداخت ها را بالا قرار مي دهد اما وقتي به يك آدم كه مجرد است، از او ماليات مي گيرد يا كسي كه فقط خودش و زنش و يك بچه دارد نه ماليات مي دهد و نه يارانه دريافت مي كند و مي رود سراغ آن كسي كه بچه معلول دارد و به او يارانه مي دهد. اين سيستم يك سيستم حمايتي و پوششي بسيار قوي است كه دنيا دارد اجرا مي كند. غير ازاين هم راهي نداريم.
بعضي از اينها اطلاعات مثبت است لزومي ندارد شما مراجعه كنيد آنها خودشان مي آيند اطلاع مي دهند. من بايد ماليات را بدهم منابع درآمد يك مسئله است جريان بايد شفاف باشد حساب هاي بانكي دراختيار اداره مالياتي است تمام جريانات تمام پرداختها از طريق بانك است. در بسياري از كشورها اين كار انجام مي شود البته اينكه در ايران نمي تواند يك شبه اجرا شود. اين برنامه اي است كه سال ها طول مي كشد. يعني ۷ سال تا ۱۰ سال طول مي كشد. اما سال ها دست روي دست گذاشتيم. اگر بيست سال پيش شروع كرده بوديم مطمئناً الان شرايط خيلي فرق مي كرد. ده سال پيش شروع شده بود پنج سال پيش هم شروع كرده بوديم، خيلي جلوتر بوديم،  اما به طور قطع اين يك برنامه است كه چند مرحله دارد و بايد مرحله به مرحله اجرا شود. سيستم مالياتي بايد اصلاح شود جريان رجوع بايد شفاف شود، نظام بيمه هاي اجتماعي و نظام پرداختها هم در كنارش. بايد اصلاح شود. جريان رجوع به اين شكل است كه وقتي همه پرداخت ها از طريق نظام بانكي است دولت به راحتي براي هر كسي با سيستم موجود اطلاعات رايانه اي كه الان وجود دارد مي توان تشخيص داد كه براي مثال در طول سال گذشته چه منابعي به فرد پرداخت كردند و كجاها پرداخت . مسئله اساسي ما در اين جامعه اين است كه يك ساختار تصميم سازي، تصميم گيري و اجرايي كارآمد اقتصادي نداريم. ما تصميم سازيمان در يك تشكيلات متخصص و كارآمد نيست. شوراي پول و اعتبارمان شوراي تخصصي نيست شوراي اقتصادمان شوراي متخصصين نيست، حوزه هاي كارشناسي و مشاوره اي كه متخصصين بايد باشند براي رئيس جمهور و مجلس و غيره نداريم. منظور من اين نيست كه از يك نفر نام ببرم مسئله وجود يك تيم كارشناسي اقتصادي مثل گروه مشاورين اقتصادي رئيس جمهور آمريكا است و هيچ كس آنها را نمي شناسد و بهترين اقتصاددان هاي آمريكا هستند و رئيس جمهور هيچ حرفي نمي زند نطقي هم نمي كند جز اينكه مسائل اقتصادي آن را ديده و خوانده باشند. تمام سياستهايي كه مي خواهد ببرد براي كابينه و براي مجلس اينها مطالعه و طراحي مي كنند. كساني كه در جريان توسعه اجرايي اقتصادي قرار دارند متخصصين اقتصادي هستند .
* در ايران مشكل پرداخت يارانه ها نيز وجود دارد در اين زمينه كه به مسائل سياسي نيز گره خورده چه بايد كرد؟
در بحث حمايت يكي از ابزارهايش نظام يارانه است. نظام يارانه اگر هدفمند باشد كارآمد است براي هدفمند شدن يارانه ها به همان بحث شناسايي افراد مي رسيم اگر نتوانيد اين كار را هدفمند انجام دهيد، مي توانيد يارانه ها را به همه افراد جامعه بدهيد. گاهي هم شما يارانه را به همه افراد نمي دهيد و يارانه را به كالاها مي دهيد به جاي اينكه به افراد بدهيد آن موقع وضع بدتر است. هر كسي كه از كالاهاي يارانه اي بيشتر مصرف بكند يارانه بيشتري مي گيرد. اما كارآمدترين روش اين است كه شما بين جمعيتي كه وجود دارد مشخص بكنيد كه كي ها درواقع نيازمندند و برويد سراغ آنها. حتي براساس نظريه هاي اقتصادي بايد يارانه ها به افراد كارآمد داده شود. يعني به صورت نقدي كارآمدتر است اگر اين راهي نداشت از جمله در اقتصاد ايران كه الان نمي توانيم اين كار را انجام دهيم راهش اين است كه شما اين را به همه بدهيد، بگوئيد كه همه بيائيد در نوبت و به همه نان بدهيد. براساس مطالعاتي كه من انجام داده ام در همه گروه هاي اجتماعي ايران فقير داريم. حتي بين كارفرمايان هم فقير داريم. در مورد نظام تأمين اجتماعي ما الان مشكلي داريم به نام مشكل شناسايي. چرا ما نمي توانيم شناسايي كنيم؟ چون نظام بيمه هاي اجتماعي پوشش گسترده و كافي ندارد.
مطالعات من نشان داده در ميان تمام كساني كه زير پوشش بيمه هستند حدوداً ۱۶ درصد زير خط فقر هستند. كساني كه كارمندان دولت هستند حدود ۱۸ درصد در خط فقر هستند. كاركنان بخش خصوصي وكسبه و شغل مستقل ۱۸ درصد.
مسئله اينجاست ، وقتي مي بينيد و حتي كارفرمايان هم ۵ درصد زير فقرهستند، چطور مي توانيد تفكيك كنيد نمي توانيد بگوييد من اينها را جدا مي كنم. همه جا فقير است هيچ جا هم فقر غالب نيست و شما نمي توانيد شناسايي كنيد. نمي  توانيم كساني را جدا كنيد جامعه را كوچك كنيم. نه مي تواني يك گروه را مشخصاً برداري بگويي من همه فقيرها را در اين دارم و شروع مي كنم به شناسايي و مي روم در خانه ها و در مي زنم شما كه نمي تواني در تمام خانه هاي ايران را بزنيد شما اگر مي خواهيد شناسايي كنيد بايد ابتدا اين زيرمجموعه را كوچك كنيد تا بتوانيد مرحله به مرحله كار كني و ما الان اين مشكل را داريم، حالا چرا اين مشكل را داريم به دليل اين است كه نه نظام پرداخت هاي ما كفايت دارد و نه بيمه هاي اجتماعي مان درست است. چگونه مي توانيم ، بايد نظام مالياتي مان را اصلاح بكنيم ماليات بر مجموعه درآمد را به اجرا بگذاريم آن وقت مي توانيم نظام پرداختها وحداقل دستمزدمان را اصلاح بكنيم و بيمه هاي اجتماعي را هم جدا از اين بايد سعي بكنيم درست كنيم.

ديدگاه
درس هاي شيلي براي هند

منبع: فايننشيال اكسپرس
ترجمه: محمدعلي توحيد
آيا آزادسازي اقتصاد موجب مي شود كه اهرم تصميم گيري از دولت به نيروي بازار يا صندوق بين المللي پول منتقل شود. آيا زماني كه در كشوري بازار آزاد حاكم شود، شركت هاي دولتي خصوصي شوند و از سرمايه گذاري خارجي استقبال شود،فقر افزايش مي يابد.
پاسخ به اين پرسشها روشن است، نه.
تجربه شيلي به عنوان يك توسعه اقتصادي موفق در آمريكاي لاتين در پيش روي منتقدان است.
رشد توليد ناخالص ملي، كاهش فقر و ثبات اقتصادي شيلي درس هايي براي كشورهاي آمريكاي لاتين و هند دارد.
كشوري كوچك با ۶/۱۵ ميليون جمعيت در حاشيه آمريكاي جنوبي درس هاي اقتصادي بيشتري از غول هاي اقتصادي دارد.
كميسيون اقتصادي سازمان ملل براي آمريكاي لاتين و كارائيب كه در سال ۱۹۶۰ در شيلي شكل گرفت به دليل سياست هاي ناموفق وارداتي مشهور شد.
در سال ۱۹۷۳ دولت شيلي بسوي تعرفه هاي بالا در تجارت روي آورد، بسياري از بانك ها صنايع و معادن را دولتي كرد و كسري بودجه سالانه به ۲۰ درصد توليد ناخالص ملي رسيد كه دو برابر كسري بودجه ايالات و دولت مركزي در هند امروز است.
يك كودتاي نظامي در سال ۱۹۷۳ آغاز دوره فروپاشي اقتصاد برنامه ريزي شده بود كه حدود چهار سال به طول انجاميد. در سال ۱۹۷۵، دولت شيلي هزينه هاي دولتي را قطع كرد و ماليات ها را كاهش داد و موانع واردات و سياست هاي نگاه به درون را تحت نفوذ فارغ التحصيلان مكتب شيكاگو كه در دانشگاه شيكاگو و اقتصاددان هايي مانند ميلتون فريدمن آموزش ديده بودند تغيير كرد.
003615.jpg

عليرغم سنت موجود نظاميان كودتاچي از اصلاحات غير نظاميان حمايت كردند و در آن دوره، اقتصاد به سوي بازار آزاد تجارت باز و خصوصي سازي گسترده هدايت شد.
در سال ۱۹۷۶ شيلي از اتحاديه آند كه تعرفه هاي بالاي واردات را بر كالاهاي توليد شده در خارج از اين منطقه اعمال مي كرد خارج شد. شيلي تعرفه ها را حذف كرد و به موافقتنامه هاي تجارت آزاد پايبند شد كه اخيرا دو موافقتنامه با آمريكا و اتحاديه اروپا امضاء كرد كه اين دو ۴۰ درصد از صادرات شيلي را تشكيل مي دهد.
موافقتنامه هاي مشابه با كره جنوبي، كانادا و مكزيك نيز امضاء شد. آزادي اقتصادي معجزه هاي خود را نشان داد.
رشد اقتصادي در اين دوره با نرخ سالانه ۶/۶ درصد در دوره ۱۹۸۵ تا ۲۰۰۰ رخ داد توليد افزايش يافت و صادرات در سال ۲۰۰۲ به ۳۷ درصد توليد ناخالص ملي شيلي رسيد كه اين رقم در سال ۱۹۹۸ تنها ۲۶ درصد بود.
دولت بجاي هزينه براي شركت هاي دولتي بودجه را به بخش عمومي از جمله بهداشت و آموزش هدايت كرد. فقر از ۴۰ درصد در سال ۱۹۸۷ به نزديك ۱۵ درصد در حال حاضر كاهش يافته است. با وجود يك بحران بانكي در سال ۱۹۸۲ كه مي رفت يك بازگشت به عقب رخ دهد شيلي مي رود كه از جرگه كشورهاي جهان سوم به كشورهاي جهان اول بپيوندد.
اين رويكرد به سوي سياست هاي بازار به اصلاح ساختارهاي سياسي نيز منجر شد و در سال ۱۹۸۸ در انتخابات سراسري مردم شيلي دولت نظامي را بركنار كردند و حكومت غيرنظامي تشكيل شد.
از آن تاريخ تاكنون سه انتخابات آزاد برگزار و سه دولت تغيير كرد و امروز دولت حزب سوسياليست قدرت را در دست دارد و همه دولت ها به روند ادغام اقتصاد شيلي در اقتصاد جهاني پايبندند و سياست هاي بازار آزاد را توسعه مي دهند.
بانك مركزي شيلي كه از دولت مستقل شده است كاهش تورم را هدف قرار داده است و آن را بين ۲ تا ۴ درصد حفظ كرده است.
از آن جالب تر اينكه دولت مقررات كاهش كسري بودجه را عملي كرده و هر سال معادل يك درصد توليد ناخالص ملي را از آن مي كاهد.
هرسال اقتصاددانان مستقل نرخ رشد توليد ناخالص ملي را مي سنجند و نرخ مس را كه ۳۷ درصد صادرات شيلي و ۵ درصد توليد ناخالص ملي را تأمين مي كند تخمين مي زنند. اين كار براي هماهنگي سياست هاي اقتصاد با نرخ مس به دليل تأييد آن بر توليد ناخالص ملي انجام مي شود.
هدف دولت تطبيق سياست هاي دولت براي كاهش كسري بودجه و تحقق يك درصد مازاد بودجه سالانه و تنظيم دوره هاي رونق و عدم رونق بازار مس است.
سياست هاي شفاف سازي اقتصادي در سال هاي اخير عليرغم بحران سراسري اقتصاد جهان به دولت شيلي امكان داده است تا از تأثير اين بحران بر اقتصاد شيلي جلوگيري كند و در سال ۲۰۰۲ پزو شيلي ۱۵ درصد ارزش خود را از دست داد كه به دليل عوامل داخلي رخ داد و بانك مركزي با تزريق پول و كاهش نرخ بهره با اين روند مقابله كرد. اگرچه اين سياست مي توانست به افزايش نرخ تورم منجر شود اما با سياست هاي پولي نرخ تورم زير ۳ درصد در سال ۲۰۰۲ حفظ شد و انتظار مي رود كه امسال نيز در حد ۳ درصد حفظ شود.
اما درس هاي شيلي براي هند چيست. اول اينكه تجارت آزاد براي رشد اقتصادي ضروري است. حذف تعرفه ها به سود ديگران نيست بلكه به سود مردم هند است. دوم، آزادسازي اقتصادي به ساختارهاي قدرتمند نيز نياز دارد، استقلال بانك مركزي  هند مي تواند سياست هاي پايدار پولي را منجر شود بدون دخالت سياستمداران و بوروكرات هاي دهلي انتظارات مردم در مورد تورم در شيلي بيش از آن چيزي است كه تحقق يافته است، چيزي كه بانك مركزي هند به مدد سياسيون از آن بي بهره است و سوم كسر بودجه سالانه.
كسري بودجه در هند به اندازه اي است كه دولت توان برخورد انعطاف پذير با آن را هنگام كاهش رشد اقتصادي ندارد و افزايش كسري به تورم و ركود سرمايه گذاري مي انجامد. مهار كسري بودجه و اجراي سياست هاي شفاف به دولت قدرت بيشتري براي اعمال سياست هاي سالانه براي كنترل آن در دوره هايي كه رشد اقتصادي كند است مي دهد. شيلي نشان داد كه يك كشور كوچك نيز مي تواند آزادي اقتصادي را تجربه كند، به اقتصاد جهاني بپيوندد، پولدار شود، تنش ها را كاهش دهد و سياست هاي دولتي به سوي حمايت از فقرا هدايت شود.
هند بايد راه شيلي را براي پيوستن به جهان اول دنبال كند و موفقيت به آزادسازي اقتصادي عميق تر، خصوص سازي جدي تجارت آزاد، كنترل كسر بودجه رام نشدني و استقلال بانك مركزي از سياست حداقل با انتخاب رئيس آن توسط يك كميته اقتصادي.

سايه روشن اقتصاد

فوتبال و كاهش كسري بودجه
دولت پرتغال اميدوار است تا مسابقات پاياني جام باشگاه هاي اروپا در سال آينده ، اقتصاد اين كشور را با جذب جهانگردان رونق بخشد. مقامات صنعت جهانگردي پرتغال در تلاش هستند تا با تبليغات گسترده و جذب تماشاچيان فوتبال و تشويق آنان به همراه آوردن خانواده و دوستان به صنعت جهانگردي پرتغال رونق بخشند.

رونق مي گيرد
مقامات صنعت جهانگردي جهاني كه در سال هاي اخير با بحران جنگ عراق و شيوع بيماري سارس شاهد ركود اين صنعت بودند اظهار اميدواري كردند كه در ماه هاي آينده اين صنعت رونق گيرد.
كارشناسان اين صنعت ابراز عقيده كرده اند كه در سال آينده ، جهانگردي در جهان صنعتي پررونق خواهد شد.

آلمان اميدوار
ولفگانگ كلمنت وزير اقتصاد و كار آلمان اعلام كرد كه در نيمه دوم سال جاري اقتصاد آلمان رونق مي گيرد.
وي تأكيد كرد كه بسيار اميدوار است كه رشد اقتصادي ۷۵/۰ درصد كه پيش از اين پيش بيني شده بود عملي شود.
وي همچنين اظهار اميدواري كرد كه بيكاري نيز در اين كشور كه بزرگترين اقتصاد در اروپا است كاهش يابد.

فشار اتاق
علينقي خاموشي رئيس فعلي اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ادعا كرده است، در حالي كه ايران از نظر ريسك پذيري سرمايه ها در رتبه هفتم قرار داشت، فشارهاي اتاق موجب شد اين نمره به ۳ كاهش يابد. وي گفته است اتاق بازرگاني تلاش مي كند تا رقم ريسك ايران را به يك يا دو برساند.
003605.jpg


۵۷ هزارم درصد
هادي زنوز استاد اقتصاد دانشكده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبايي گفته است، سهم ايران از صادرات صنعتي جهان تنها ۵۷ هزارم درصد است. تركيب كالاهاي صنعتي ايران نيز گونه اي است كه ۵۰ درصد آن از تكنولوژي پايين برخوردارند. بايد در تقسيم كار بين المللي مشاركت فعالتري داشته باشيم و اين اتفاق نمي افتد مگر اينكه سياست  خارجي ايران با نيازهاي اقتصادي سازگار باشد.

سالي خوش براي عربستان
طولاني شدن بازگشت عراق به بازار نفت سال پردرآمد و بي دغدغه اي براي دولت عربستان فراهم كرده است كه طبق گزارش ها اين كشور از سال ۱۹۸۱ تاكنون چنين شرايطي نداشته است. طبق گزارش ها در سال جاري درآمد عربستان از صادرات نفت كه ميزان آن بيش از ۹ ميليون بشكه در روز اعلام شده معادل ۸۰ ميليون دلار برآورد شده است كه ۳۷ درصد بيش از سال ۲۰۰۲ مي باشد.
مازاد تجاري عربستان نيز بيش از ۶۰ ميليارد دلار تخمين زده شده است كه ۵۰ درصد بيش از سال ۲۰۰۲ است.
003610.jpg


گاز مصر به اردن مي رود
حسني مبارك و عبدالله دوم پادشاه اردن هفته جاري مرحله نخست خط لوله گاز بين دو كشور را كه ۱۵ كيلومتر آن از كف درياي سرخ مي گذرد افتتاح كردند. اين خط لوله ۲۷۰ كيلومتر طول دارد و سالانه ۱/۱ ميليارد متر مكعب گاز مايع طيبعي مصر از طريق آن به اردن ارسال مي شود.

۴۰ سال، ۸۰۰ ميليارد دلار
شهريار خاشع رئيس شوراي مركزي كنفدراسيون صنعت گفته است، در ۴ دهه گذشته بيش از ۸۰۰ ميليارد دلار به اقتصاد ايران تزريق شده است. در حالي كه ايران و كره ۴۰ سال پيش در يك وضعيت اقتصادي قرار داشتند، اكنون اقتصاد ايران يك سوم اقتصاد كره است.
003620.jpg


گرانترين شهرهاي جهان
انتشار فهرست گرانترين شهرهاي دنيا از سوي مجله اكونوميست نشان داد كه اكثر شهرهاي كشورهاي اروپايي به صدر اين جدول صعود كرده اند و آثار افزايش نرخ يورو نسبت به ديگر ارزهاي دنيا بر اقتصاد اين كشورها مشخص شد.
در اين فهرست اگرچه همچنان توكيو و اوزاكا از سال ۱۹۹۱ درصدر قرار دارند، ولي در ميانه جدول رتبه  كشورهاي اروپايي تغييرات شديدي داشته است. پاريس از مقام هفدهم به دهم صعود كرده، فرانكفورت در آلمان از رتبه ۳۳ به ۲۲ تغيير مكان داده است. اما در صدر جدول كشورهاي اروپايي، اسلو در مقام سوم، زوريخ در مقام چهارم و كپنهاگ در مقام ششم قرار دارند كه هر سه به پول واحد اروپا يورو نپيوسته  اند.

خطر اعتصاب
رود ادينگتون مدير عامل هواپيمايي دولتي انگليس مذاكره با رهبران اتحاديه كاركنان اين صنعت در انگليس را با جديت دنبال مي كند تا از اعتصاب كاركنان اين شركت جلوگيري كند. اعتصاب در بريتيش ايرويز بارها موجب قطع پروازهاي اين شركت شده و نارضايتي كاركنان اين شركت سابقه طولاني دارد.
003630.jpg


اتهام هاي سنگين تر
لبدف سهامدار شركت ياكوش روسيه كه در جنگ سياسي گروه هاي قدرت در اين كشور بازداشت و در زندان به سر مي برد روز دوشنبه به كلاهبرداري نيز متهم شد.در يك تحول جديد در اين ماجرا كه آينده اقتصاد روسيه را تحت شعاع خود قرار داده است دادستان در يك اقدام غير متعارف حتي در روسيه، ميخاييل كاسيانف نخست وزير را مورد حمله قرار داد.كاسيانف اخيراً خواستار حل سريع تر اين ماجرا شده بود.
در سخنان دادستان كه از شبكه تلويزيوني اين كشور پخش شد سخنان كاسيانف غيرقابل قبول اعلام شده و از وي خواسته شده كه به وظايف خود بپردازد.
وي تأكيد كرد كه هر يك از قوا بايد وظايف خود را انجام دهند و در كار يكديگر دخالت نكنند.

|  ادبيات  |   اقتصاد  |   زندگي  |   سياست  |   علم  |   فرهنگ   |
|  ورزش  |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |