تصميم اجلاس روز دوشنبه شوراي حكام آژانس انرژي اتمي در مورد فعاليتهاي هسته اي جمهوري اسلامي ايران از اهميت ويژه اي نه تنها در عرصه فن آوري هسته اي بلكه در ارتباط با حيثيت سياسي كشورمان برخوردار است. در يك سال اخير در اثر فشارهاي آمريكا و رژيم صهيونيستي بحثهاي اين آژانس در مورد ايران كه مي بايست براساس معيارهاي فني و حقوقي صورت گيرد مي رفت كه دچار جهت گيري هاي سياسي شود.
لكن در اجلاس ۲۹ خرداد شوراي حكام تلاشهاي نمايندگي جمهوري اسلامي ايران در آژانس موجب مقاومت كشورهاي غيرمتعهد در مقابل تلاشهاي كشورهاي غربي شد و البته همكاري مثبت مديركل مصري آژانس نيز به عنوان عامل مؤثر ديگر باعث گرديد تا در بيانيه جمع بندي رييس شوراي حكام برخلاف خواست آمريكا و ديگر كشورهاي غربي از همكاريهاي ايران براي تعامل با آژانس تشكر به عمل آمد و لحن بيانيه به جاي الزام، لحني تشويق آميز براي تداوم اين همكاريها داشت و تصميم گيري بعدي به اجلاس ماه سپتامبر كه امروز برگزار مي گردد موكول شد.
در طول دو ماه گذشته مديريت آژانس آمريكا و لابيهاي كشورهاي غربي و كشورهاي غيرمتعهد به صورت فعالانه در قضيه ايران برخورد نمود ند و حاصل اين شد كه هم اكنون سه احتمال براي تصميم گيري امروز مطرح است.
نخستين احتمال صدور قطعنامه اي جهت ارجاع موضوع فعاليتهاي هسته اي ايران به عنوان نقض پيمان عدم تكثير سلاح هاي هسته اي به شوراي امنيت است هدف از اين كار محكوم كردن ايران در سازمان ملل متحد و مشروعيت بخشيدن به اقدامات خصمانه بعدي عليه جمهوري اسلامي ايران و فراهم شدن زمينه هاي تحريمهاي سازمان ملل عليه ايران مي باشد. اين سناريويي است كه آمريكا و در پشت صحنه اسرائيل به شدت در پي اجراي آن بوده اند و برخي از اروپائيان با انگيزه هاي متفاوت از آن حمايت كردند. انگليس به علت هم پيماني با آمريكا و سابقه هاي ديرينه و تاريخي خصومت با ايران و فرانسه نيز به منظور جبران مافات عدم همدلي با آمريكا در ماجراي اشتغال عراق و دلجويي از آمريكا در اين راستا سردمدار شدند. كشورهايي مانند آلمان نيز كه در مذاكرات خصوصي نارضايتي خود از جهت گيري آمريكا را ابراز مي دارند در موضعگيري علني دچار ملاحظات قديمي خود با آمريكا شده و از اين سناريو حمايت مي كردند.
البته مخالفت مجموعه شانزده عضوي كشورهاي غيرمتعهد و مسلمان عضو شوراي حكام اين بار بيش از گذشته منسجم بود انگيزه اين كشورها صرفاً دفاع از ايران نبود بلكه تحليل اين كشورها اين است كه اين شيوه آغاز هجوم گسترده اي بر عليه جهان اسلام است و بايد براي حفظ حيثيت و امنيت از هم اكنون اين روشها را خنثي نمود. همين امر سبب شده است تا آمريكا احتمال توفيق اين قطعنامه را پايين ارزيابي كند و اقدام به تهيه پيش نويس قطعنامه ديگري نمايد.
لذا احتمال دوم صدور قطعنامه اي است كه طي آن از ايران خواسته شود تا الزاماً فعاليتهاي غني سازي اورانيوم را متوقف نمايد و پروتكل الحاقي ۲+۹۳ را امضاء كند كشورهاي غيرمتعهد و برخي ديگر از كشورها و حتي مدير آژانس اين قطعنامه را خلاف مفاد معاهده منع گسترش سلاح هاي هسته اي (NPT) به ويژه ماده ۴ مي دانند. زيرا طبق اين معاهده كشورهاي عضو از حق غني سازي صلح آميز برخوردار بوده و آژانس نمي تواند مانع دستيابي اعضا به فن آوري هسته اي با مقاصد صلح آميز بشود. شانزده كشور غربي عضو شوراي حكام از اين قطعنامه حمايت مي كنند. لذا رأي برخي از كشورهاي عضو كه نه غيرمتعهد هستند و نه غربي مانند تركيه براي سنگين كردن رأي به نفع يا زيان اين قطعنامه مي تواند بسيار حساس باشد ولي از قرائن برمي آيد كه اين كشورها علاقه اي به پذيرفتن قطعنامه اي برخلاف مفاد معاهده NPT و كشيده شدن موضوع ايران به شوراي امنيت سازمان ملل نداشته و بيشتر راغب به استمرار روند فني و حرفه اي همكاريهاي آژانس و ايران در قالب معاهده NPT و تشويق ايران به امضاء پروتكل الحاقي ۲+۹۳ مي باشند.
سومين احتمال صدور قطعنامه يا بيانيه جمع بندي رئيس شورا با لحني معتدل مي باشد. در اين متن ضمن تشكر از همكاريهاي ايران از اين كشور خواسته خواهد شد كه به اين همكاريها جهت رفع سوءتفاهمات ادامه دهد و براي امضاي پروتكل الحاقي از لحني تشويق آميز استفاده خواهد شد و هيچگونه درخواست خارج از چارچوب معاهده اصلي NPT مطرح نخواهد شد. ظاهراً احتمال اجماع بين غيرمتعهدها و بسياري از كشورهاي اروپايي و اعضايي از قبيل تركيه و ژاپن بر روي اين متن بيشتر است.
گرچه اسرائيل به عنوان مديريت صحنه اين جنجال سازيها نهايت تلاش را براي تندتر كردن لحن متن صادرشده از اجلاس شوراي حكام به عمل خواهد آورد. اسرائيل از اين امر دو هدف را دنبال مي كند. نخستين هدف معطوف كردن افكار عمومي جهانيان از تهديد واقعي خاورميانه يعني زرادخانه اتمي اسرائيل كه داراي بيش از سيصد كلاهك هسته اي است به تهديدي موهوم به نام توان هسته اي بالقوه ايران است. دومين هدف نيز تشديد فشارها عليه جمهوري اسلامي ايران به منظور چالش منجر به از صحنه خارج شدن اين نظام است زيرا نگراني اصلي اسرائيل نه توان هسته اي بلكه توان الهام بخشي ايران به انديشه مسلماناني است كه اسلام سياسي را منجي خود از تحقيرهاي غرب و صهيونيسم مي دانند.
در پايان اين نكته نيز شايان ذكر است كه اي كاش وزارت امور خارجه خيلي  زودتر از تصميم دبيرخانه شوراي عالي امنيت ملي براي اعزام هياتها به كشورهاي عضو شوراي حكام به فكر فعال كردن كامل ظرفيت ديپلماسي ايران در راستاي خنثي كردن اين توطئه مي افتاد. متأسفانه بحثهاي مطرح شده در محافل خصوصي ديپلماتهاي ايراني و بويژه گردهما ئي سال گذشته و امسال سفرا در تهران حاكي از توجيه نبودن ديپلماتها در مورد ارتباط فعاليتهاي هسته اي و منافع ملي و مواضع سطوح عاليه تصميم گيري در جمهوري اسلامي ايران بود. بي ترديد ديپلماتهاي ايراني بايد مواضعي را در عرصه جامعه بين المللي نشان دهند كه منعكس كننده قاطبه افكار عمومي ملت ايران باشد كه خواهان عزت و مخالف اقدامات تحقيرآميز غرب براي ممانعت از دستيابي ايران به فن آوري پيشرفته است. آنچه كه ديپلماتهاي هندي و پاكستاني در دفاع از سياستهاي هسته اي غيرصلح آميز كشور خود در عرصه ديپلماسي نشان مي دهند بايد براي ديپلماتهاي ايراني درجهت دفاع از سياستهاي هسته اي جمهوري اسلامي ايران كه صلح آميز بودن آن كراراً از سوي رهبر و رئيس جمهور كشور مورد تأكيد قرار گرفته است درس آموز باشد.