گنجينه هاي گياهان دارويي
سر به فلك كشيده است ، سرسبز و سربلند. شاخه هايش سايه سار و حريم امني براي آفريدگان خدا و شكوهش سنبلي براي طپيدن قلب زندگي است .
سبزي بي مانندش ، الفباي متن پر نشاط زندگي را هرباره از نو مي نويسد و انبوه درختاني كه با تواضع در مقابل عظمت خالق سرخم مي كنند به شماره نمي آيند.
استواري درختان بلوط ، رنگ زندگي بخش گل سرخ و معني شفا بخش گل ختمي همين نزديكي ها است . ميان سرزمين هاي سبزي شاخ و برگ مي دهند كه هميشه كساني چشم انتظار حضور هميشگي شان هستند.
شاخه هاي گياه ارغوان با دستهاي هنرمند اهالي روستا سبد مي شوند و به فروش مي رسند، تك تك درختان بنه كردستان نيز نسل به نسل اقتصاد خانواده اي را چرخانده است ، از اين رو حرمت دارند و حفاظت مي شوند.
رييس گروه بهره برداري و جنگل داري دفتر جنگلهاي خارج از شمال سازمان جنگلها و مراتع كشور، گفت : تمام وسعت منابع طبيعي كشور داراي محصولات فرعي بويژه دارويي با ارزشي هستند.
مهندس فريبرز غيبي ،افزود: در سال گذشته در مجموع بيش از چهارهزارتن انواع محصولات فرعي از جمله كتيرا ، موسير، آويشن ، برگ كنار و ريشه شيرين بيان در كشور توليد شده است .به گفته وي ، مهمترين مزيت جنگلهاي خارج از شمال ، وسعت محصولات فرعي توليد شده در اين منطقه نظير بلوط، بنه ، سقز و آنغوزه است .
وي ادامه داد: به منظور حفظ و بقاي اين گونه هاي گياهي باارزش و پايداري ذخاير ژنتيكي آنها بايد بهره برداري از آنها به روشهاي علمي ،فني و كارشناسي صورت گيرد.
اين كارشناس محيط زيست با اشاره به انواع محصولات گياهي فرعي ، گفت :دسته اي از اين گياهان چون گل پونه كه جزو دسته بندي اقلام مجاز هستند، بهره برداري از اين گياهان صدمه اي به بقاي آنها نمي زند و صادرات آنهانيز آزاد است .غيبي به دسته ديگري از محصولات گياهي فرعي اشاره كرد و افزود: گياهان اقلام غير مجاز جزو ذخاير ژنتيكي بوده و هرگونه برداشت از آنها به دليل نداشتن شرايط توليد مثل طبيعي ، باعث نابودي آنها مي شود.
وي گفت : محصولاتي كه از طريق طرحهاي بهره برداري و تحت نظارت ، برداشت مي شوند، براي تاييد در صادرات بايد تنها گواهي سازمان جنگلها و مراتع را داشته باشد.
به گفته وي ،ريزوم ثعلب كه در صنعت بستني سازي استفاده مي شود، ريشه ختمي و كاسني از جمله اقلام غيرمجاز براي بهره برداري هستند.
اين كارشناس محيط زيست ، اظهار داشت : يكي از دلايل عدم موفقيت در كنترل شرايط زيست اين نوع گياهان ، نبود مديريت پايدار براي اكوسيستم هاي شكننده آنها است .
غيبي ، افزود: از آنجا كه به دليل مسايل مختلف ، از جمله بهره برداري بي رويه و خشكي هاي مداوم ، توان اكولوژيك گياهان منطقه كم شده است ، بايد براي اجراي تمام طرحهاي حفاظتي اين گياهان ، توجيه اقتصادي همراه با احياي اين گونه ها را رعايت كرد.وي ادامه داد: از نمونه هاي بارز اجراي اين طرح دركردستان ديده مي شود، بطوري كه در اين منطقه ، درختان بنه ، داراي ارزش اقتصادي براي مردم هستند و توسط اهالي منطقه حفاظت مي شوند.
اين كارشناس زيست محيطي گفت : در ميان ۲۵ استاني كه تحت نظارت دفتر محصولات فرعي سازمان جنگلهاي كشور است ، استان فارس بيشترين توان توليدگياهان دارويي بويژه ريشه شيرين بيان را دارد.
غيبي افزود: اين گياه دارويي كه حدود پنج هزار نوع مصرف متفاوت دارد به عنوان داروي معده ، ماده افزودني در كيك پزي ، ماده معطر، عامل كف كپسول آتش نشاني و كف خمير دندان استفاده مي شود.
وي ادامه داد: ريشه شيرين بيان كه علف هرز مزارع و نوعي گياه خودرو است و در مناطق سردسير و نيمه سرد حيات دارد، جزو اقلام مجاز مشروط به شمار مي رود و در ۱۰ درصد محصولات دارويي سراسر دنيا نيز استفاده مي شود.
(حميده السادات هاشمي -ايرنا)
|