پنج شنبه ۲۹ آبان ۱۳۸۲ - سال يازدهم - شماره ۳۲۳۰
«اختلالات متابوليسم چربي»
000182.jpg
يك ليوان كاكائو در روز ميزان ابتلا به بيماري هاي قلبي و سرطان  را به نحو چشمگيري كاهش مي دهد. به گزارشMSN ، با بررسي ميزان آنتي اكسيدان ها در كاكائو، مشخص شده است كه ميزان فنل و فلاونوييد كاكائو به ترتيب 611 و 564 ميلي گرم در يك وعده 40 گرمي است. اين ميزان چندين برابر آنتي اكسيدان هاي موجود در چاي سبز و چاي سياه است.
توجه كنيد كه مصرف شير كاكائو يا كاكائوي آماده شده با آب كمتر از مصرف شكلات داغ و شكلات ضرر دارد، در حالي كه داراي همان فوايد هم هست. چرا كه شكلات داراي مقدار بسيار زيادي چربي است.
امروز سراغ يك بيماري خيلي جدي نمي رويم، بلكه سخن از مشكلي است كه مي تواند باعث ايجاد انواع مختلفي از بيماري هاي خيلي جدي شود.همان طور كه در مقاله اي كه در ادامه مي آيد، مي بينيد، اختلالات در سوخت و ساز (متابوليسم) چربي ها جداي از چاقي و عوارض ظاهري و نقص هاي زيبايي ناشي از آن، خيلي مشكلات ديگر را پديد مي آورند. اما در عين حال، درمان نادرست اين مشكلات هم خود باعث ايجاد مشكلات جديدتري مي شود. پس اگر تا قبل از بيماري مي توان با مشاوره پزشكي، راه هاي كارآمدتري براي حفظ سلامتي يافت، بعد از بروز نشانه هاي مشكوك به بيماري (از جمله، در برگه هاي آزمايشگاه) رجوع به پزشك و تعهد دقيق به اجراي دستورات او به يك «بايد» تبديل مي شود.

امروزه اختلالات متابوليسم چربي، زيادي تري گليسيريد، بالا بودنLDL و ... از شايع ترين اختلالات آشكار به ويژه در برگه آزمايش افراد مسن و ميانسال است. البته با وجود مسائل دنياي امروز جوانان نيز از اين اختلالات در امان نخواهند بود.
در صورتي كه چربي خون يكي از والدين زياد باشد، يا بيماري عروق كرونر قلب قبل از 55 سالگي رخ دهد، بايد ميزان كلسترول را در فرزند اندازه گرفت. ميزان كلسترول تام سرم و كلسترولHDL را در هر فرد بزرگسالي بايد در سال هاي دهه سوم عمر اندازه گرفت. در صورتي كه ميزان كلسترول تام در هر زمان از روز، كمتر از۰۰۲mg /dl باشد، نيازي نيست آزمايش زودتر از 5 سال ديگر تكرار شود. اما در صورتي كه بيش از۰۰۲mg /dl باشد، بايد كلسترول تام، تري گليسيريد و كلسترولHDL را پس از 14 ساعت ناشتا اندازه گرفت.
بزرگسالاني كه يكي از بستگان درجه اول آنها دچار بيماري عروقي يا اختلالات چربي است نيز بايد تحت همين آزمايشات قرار گيرند.
در صورتي كه ميزان كلسترولHDL ، كمتر از 53mg /dl در مردان و يا كمتر از۵۴mg /dl در زنان باشد، مي توان استنباط كرد بيمار به ميزان زياد در معرض خطر است. اگر ميزان تري گليسيريد بيش از۰۰۵mg /dl باشد، بايد درمان اختصاصي افزايش تري گليسيريد خون انجام شود.
زياديHDL باعث مي شود فرد از گزند ابتلا به بيماري عروق كرونر قلب در امان باشد. زياديHDL نيازي به درمان ندارد. اما در صورتي كه ميزانHDL ، پايين باشد، بايد عوامل ديگر نظير حتي درجات خفيف زيادي LDL (بيش از(031mg /dl قاطعانه درمان شوند. ميزان كلسترول تام در يك فرد تقريبا حد واسط بين ميزان كلسترول در والدين اوست. بنابراين 60 تا۷۰ درصد ميزان كلسترول ياLDL بيمار تحت تاثير ژنتيك است و 30 تا۴۰ درصد باقيمانده، تحت تاثير سن، جنس، برنامه غذايي و ... است. بررسي هاي انجام شده طي سال هاي دهه اخير نشان داده اند كه كاهش كلسترول از طريق رعايت برنامه غذايي كنترل شده، مصرف داروها يا جراحي باعث مي شود خطر ابتلا و يا پيشرفت بيماري عروق كرونر قلب، كاهش مي يابد. به طور كلي يك درصد كاهش كلسترولLDL ، با تقريبا 2 درصد كاهش بيماري عروق كرونر قلب، همراه است.
با تمام توصيفات بالا، عموم صاحبنظران معتقدند كه مصرف كمتر چربي هاي اشباع شده و كلسترول، رعايت برنامه هاي خاص غذايي و فعاليت جسماني به منظور كاهش چاقي، اثر مفيدي بر سلامتي اكثر مردم داشته باشد.در درمان غذايي، كربوهيدرات ها (نان، سيب زميني و ...) را غالبا جايگزين چربي هاي اشباع شده مي كنند اما در عين حال برنامه هاي غذايي غني از كربوهيدرات مي توانند تري گليسيريد را افزايش دهند وHDL را كم كنند.در عمل، برنامه غذايي شبيه به برنامه غذايي ماهي - گياهخواري، براي كم كردن كلسترول مهم است. البته اجراي كامل برنامه غذايي مهم است زيرا در غير اين صورت نتيجه مطلوب به دست نخواهد آمد. ميزانLDL در افرادي كه در زمينه هاي استقامتي ورزش مي كنند، ده درصد كمتر است. اما اثر ورزش روي افراد دچار افزايش تري گليسيريد به مراتب بيشتر است. هنگام انتخاب دارو براي درمان بالا بودن ميزان كلسترول بايد به چند نكته توجه كرد: اول اينكه داروها معمولا براي چندين سال تا چند دهه مصرف مي شوند و اكثرا گران هستند بنابراين بايد فوايد آن به معايبش ارجحيت داشته باشد. رزين ها، موثر و بي خطرند و تنها داروهاي مناسب براي كودكان هستند. مصرف مقادير زياد غذاي حاوي سبوس گندم يا ذرت مانع از ايجاد يبوست طي مصرف رزين مي شود ولي در برخي بيماران باز هم احساس نفخ وجود دارد. رزين ها به علاوه روغن ماهي براي درمان بالا بودن چربي هاي متفاوت خون، مفيد است.
دقت شود كه رزين ها را نبايد به افراد با تري گليسيريد بالا تجويز كرد.نياسين براي درمانLDL بالا مفيد است، البته در استفاده از آن بايد احتياط به عمل آورده شود چون مي تواند باعث ايجاد كبد چرب و سيروز كبدي شود.لواستاتين و پراواستاتين جزو داروهايي هستند كه براي درمان كلسترول بالا در هر سني كه همراه با بيماري عروق كرونر قلب است، به كار مي رود همچنين براي درمانLDL بيش از۰۹mg /dl 1كاربرد دارند. در اين رابطه مراجعه به پزشك و انجام آزمايشات لازم براي تشخيص ميزان چربي هاي خون موثر و مفيد خواهد بود تا در صورت وجود اختلال در ميزان طبيعي اين چربي ها، موارد لازم جهت پيشگيري از پيشرفت بيماري رعايت شود.
نشميل تبريزي

مصرف خودسرانه دارو :مادربزرگ يا پزشك؟
000188.jpg
بدون وجود دارو پزشكي و طبابت تقريبا بي معني مي شود. اعجاز داروهاست كه در كنار جراحي، پزشكي را بعضا به حرفه اي معجزه آسا بدل ساخته است اما همين داروها اگر نابجا مصرف شوند سود كه هيچ، هزاران عارضه و ضرر به همراه مي آورند. در ايران مصرف خودسرانه دارو يك عادت سنتي است. در ايران همه و همه پزشك هستند و صاحب قدرت تشخيص و تجويز دارو و زياد هم دور از ذهن نيست كه با چنين مشكلي مواجه باشيم.
به محض اينكه كسي سرفه مي كند -گلودردمي گيرد يا سينه اش خس خس مي كند يا دل درد و اسهال و غيره مي گيرد- فورا از طرف پدربزرگ، مادربزرگ يا يك بزرگتر ديگر تجويزهايي از قبيل چهار تخمه، شيرنشاسته، بالنگ، شربت بومادران و ... دريافت مي كند داروهاي گياهي مثل موارد فوق في نفسه ايرادي ندارند ولي واقعا چه تاثيري بر روي بيماري هاي عفوني مي توانند داشته باشند؟ اين داروها بخصوص وقتي خودسرانه تجويز شوند اغلب وضعيت ظاهري بيمار را بهبود مي بخشند غافل از اينكه عامل بيماري زا سرجايش باقي است. حال، پزشك بخت برگشته هم اگر بيمار را معاينه كند بخاطر تخفيف يا از بين رفتن تظاهرات بيماري براي تشخيص صحيح دچار سرگيجه مي شود كه اين دور باطل را ادامه مي دهد. استفاده از داروهاي گياهي و سنتي نكته اي است كه صحت عملي آن مدتهاست ثابت شده است ولي سوال اينجاست كه چه كسي صلاحيت تجويز آنها را دارد- مادربزرگ يا پزشك متخصص؟!
داروهاي گياهي اگر هر ايرادي هم داشته باشند (كه تقريبا ندارند) عمدتا عارضه جانبي به همراه ندارند و مشكل مضاعفي براي بيمار ايجاد نمي كنند. اما در مورد داروهاي شيميايي وضع، بسيار پيچيده تر از اين حرفهاست و در بين تمام داروهاي شيميايي اصلي ترين مشكل مربوط به مصرف بي رويه و بي حساب و كتاب آنتي بيوتيك هاست. وقتي كسي اصطلاحا مريض مي شود يعني مثلا تب دارد، گلويش درد مي كند، سينه اش خلط چركي دارد و... مهمترين چيزي كه بعد از شربت سينه و آنتي هيستامين به ذهن مي رسد آنتي بيوتيك است. بيمار محترم از روي تنبلي يا به خاطر ترس از آمپول يا به خاطر چشم و هم چشمي با فلان فاميل و همسايه اش راسا دست بكار مي شود؛ مي رود داروخانه و مي گويد: «چرك خشك كن بدهيد»! حتما مي دانيد كه فروش آنتي بيوتيك بدون نسخه ممنوع است ولي مسوول فني داروخانه مگر چقدر مي تواند مقاومت كند؟ اگر او هم ندهد بالاخره بيمار سمج از داروخانه بغلي يك چرك خشك كن مي گيرد. حال اين به اصطلاح چرك خشك كن كه به احتمال قريب به يقين اشتباه هم تجويز شده در فواصل زماني ناصحيح، در اندازه هاي اشتباه و در مدت زماني بسيار كوتاهتر از زمان لازم مصرف مي شود. بيمار در ظاهر بهبود مي يابد در حالي كه مصيبت هنوز پابرجاست، علائم ظاهري عفونت حذف مي شوند درحالي كه عامل بيمار ي زا ريشه كن نشده است. بنابراين بدن پس مدت كوتاهي بعد از قطع آنتي بيوتيك عفونت مي كند يا اينكه بيماري به حالت مزمن در مي آيد با اين فرق كه حالا به احتمال زياد به داروي قبلي مقاوم شده است چون اصل تجويز آنتي بيوتيك جدا از انتخاب صحيح آن،مصرف به اندازه ومدت زمان كافي استفاده از آن است وگرنه باكتري ها به سرعت به آن مقاوم مي شوند، حال همان بيمار اگر در مرحله اول با يك آنتي بيوتيك ساده و كم عارضه و ارزان مي توانست درمان شود حال مي بايست داروهاي گران قيمت و پرعارضه و اغلب تزريقي دريافت كند. تازه اين يكي از دهها عارضه بود و بيان همه عوارض مصرف خودسرانه آنتي بيوتيك ها از حوصله اين مختصر خارج است. حالا از خود سوال كنيد آيا ارزش دارد؟
به عنوان يك قانون هيچ كس جز پزشك معالج حق تجويز دارو را ندارد. اين را به ذهن بسپاريد.
عليرضا آشوري

دكسترومتورفان يا اسانس آويشن؟
000184.jpg
در بررسي براي پايان نامه دو دانشجو به نام هاي شهره حيدري فرج و عليرضا پناهي، از ميان 80 بيمار مبتلا به سرفه حاد و خشك كه به صورت تصادفي مورد بررسي قرار گرفتند 40 نفر به عنوان گروه شاهد با داروي دكسترومتورفان و 40 نفر به عنوان گروه مورد بررسي با شربت خوراكي توسيان كه داراي اسانس و آويشن است، تحت درمان قرار گرفتند. ميزان بهبود كامل در گروه دكسترومتورفان كمتر از اسانس آويشن بود (30 به 45 درصد) درحالي كه بهبود نسبي در گروه دكسترومتورفان بيشتر از اسانس آويشن بود و عدم پاسخ به درمان در دو گروه تفاوت كمي داشت.
خطر بروز حساسيت معمولاً براي اسانسي درماني مطرح مي شود، اما در هيچ كدام از بيماران هيچ كدام از دو گروه، تحريك پذيري (عصبي)، تشنج، استفراغ، يبوست، درد معده و حساسيت پوستي ديده نشده است.

۲ ميليون ايراني به ديابت مبتلايند
000180.jpg
ديابت بر دو نوع است. نوع 2 كه مستقيم به شيوه زندگي افراد ربط دارد و نوع يك كه با تغيير شيوه زندگي قابل جلوگيري نيست.
كارشناس مسئول برنامه كنترل و پيش گيري ديابت وزارت بهداشت اعلام كرد 90 تا 95 درصد از جمعيت 2 ميليون نفري مبتلا به ديابت در كشور به ديابت نوع 2 و باقي به ديابت نوع 1 مبتلايند. نيمي از بيماران ديابتي بدون دارو با رژيم غذايي و ورزش قابل درمانند.
به گفته دكتر عليرضا مهدوي، 7 درصد افراد بالاي 30 سال تهراني دچار ديابت و 14 درصد آنها گرفتار عدم تحمل گلوكز (قند خون) هستند.

كاهش سرطان پستان با مصرف سويا
000186.jpg
منبعUSDA Pea and lentil concil :
۳۰۰ Nelson Farms2
سارا صرافي زاده - كارشناس تغذيه 
يك بررسي نشان داد كه مصرف سويا هيچگونه ارتباطي با مبتلا شدن به سرطان پستان وجود ندارد. رژيم غذايي غني از سويا باعث كاهش سطح كلسترول خون شده و در نتيجه موجب كاهش پيشرفت بيماري هاي قلبي مي شود.
اما در گذشته فرضيه اي وجودداشت كه «سويا مي تواند با هورمون هاي زنانه تداخل ايجاد كند و باعث ايجاد تومور پستان مي شود.»
اين نظر به اين دليل است كه چون سويا نوعي هورمون جنسي (اما از نوع گياهي)، به نام «فيتواستروژن» دارد اين هورمون مشابه هورمون جنسي انسان عمل مي كند.
انجمن دانشمندان تغذيه در دانشگاه تورنتوكانادا اين طور مي پندارند خانمهايي كه معتقدند رژيم هاي غني از سويا ممكن است جايگزين هورمون درماني شود، بسيار در اشتباهند هورمون هاي زنانه مورد آزمايش قرار گرفتند و ثابت شد كه آن هورمون اواستروژن(oestrogen) است. بعضي از سرطان هاي پستان به اين هورمون حساس هستند و اين بدين معني است كه رشد تومور در اثر توليد اين نوع هورمون در بدن، افزايش خواهد يافت.
دانشمندان بررسي  هاي زيادي در مورد هورمون هاي خانمها انجام دادند ودريافتند خانمهايي كه سويا مصرف مي كنند نسبت به آنهايي كه از رژيم كم چربي استفاده مي كنند ميزان «اواستروژن» در ادارار آنها كمتر است. سويا علائم يائسگي را تخفيف نداده و در نتيجه اثرات «اواستروژن» را ندارد و همچنين اثرات خطرناك هورموني نيز ايجاد نمي كند. خواص سودمند سويا در حفظ سلامتي قلب به كررات گفته شده است. سويا باعث كاهش LDL (كلسترول بد) شده و HDL (كلسترول خوب) را در بدن نگه مي دارد، سويا سرشار از پروتئين و جايگزين خوبي براي گوشت قرمز است چرا كه پروتئين كافي دارد و چربي آن كم است و همچنين تهيه آن راحت  و قيمت آن ارزان است.

A.H.A چه مي گويد...
طبق تحقيقات و جلسات علمي «مركز بين المللي تحقيقات قلب آمريكا»(A.H.A) افزايش مصرف مواد غذايي حاوي ويتامين 6B، 12B و اسيد فوليك؛ براي كاهش ميزان هموسيستئين ضروري است.
پزشكان اين مركز، افزايش هموسيستئين در بدن را عامل بيماري ها و حملات قلبي مي دانند. دكتر «رونالد كراس» رئيس اين مركز مي گويد: 6« نفر از 11 نفري كه در يك روز دچار حمله قلبي شده و به اين مركز مراجعه كرده بودند، هموسيستئين بالايي داشتند.» محققين اين مركز طي سه دوره تحقيقي كه روي بيماران مختلف انجام دادند ارتباط بين بيماري ها و حملات قلبي را با بالا بودن ميزان هموسيستئين تاييد مي كنند.
دكتر «پائول ريدريك» يكي ديگر از محققين اين مركز، 244 خانم را مورد بررسي قرار داد و نتيجه گرفت اين افراد به علت بالا بودن ميزان هموسيستئين دچار حملات قلبي و پارگي عروق خوني شده اند.
هموسيستئين بالا، علاوه بر حملات و بيماري هاي قلبي، باعث ضخامت ديواره شرائين (سرخرگ ها) شده و در صورت بالا بودن ميزان كلسترول خطر حمله قلبي 18 درصد افزايش مي يابد.
اما چه مواد غذايي منبع مناسبي از ويتامين ها و اسيدفوليك هستند؟ ويتامين 6B، 12B و اسيد فوليك به وفور در انواع سبزي ها، ميوه ها، غلات و بقولات وجود دارند.
علاوه بر اينها مي توان از مكمل هاي دارويي نيز استفاده كرد. اما مصرف مكمل ها ميزان مشخصي داشته و در صورت افزايش مصرف (دوزبالا) اثرات نامطلوبي به جا مي گذارند. بنابراين قبل از مصرف ، حتما با پزشك مشورت كنيد. اما ميزان مصرف اين مكمل ها براي هر يك از اين ويتامين ها عبارت است از: اسيد فوليك 400 ميكروگرم؛ ويتامين 6B، 2 ميلي گرم؛ ويتامين 12B، 6 ميكروگرم.
اما توجه كنيد اگر اين ويتامين ها از طريق مصرف مواد غذايي تازه (نه به صورت قرص و شربت) وارد بدن بشوند مشكلي ايجاد نخواهند كرد، حتي اگر بيش از ميزان نياز در بدن ذخيره شوند.
كنترل ميزان هموسيستئين، در خانواده هايي كه سابقه اين بيماري ها در آنها ديده شده ضروري است: حملات قلبي و بيماري هاي قلبي، بيماري هاي كليه، لوپوس و كمبود مواد مغذي در بدن به هر دليل (كمبود غذايي اختلال در كار هضم و جذب و...). به علاوه در افرادي كه از اين داروها استفاده مي كنند، كنترل ميزان هموسيستئين ضروري است: «تئوفيلين»، «نيكوتينيك اسيد»، «متوتگزات (متوكلسات)» و «لودوپا.»
البته دكتر «كراسوس» يكي ديگر از محققينA.H.A كنترل ميزان هموسيستئين را براي همه افراد از يك محدوده نسبي به بعد توصيه مي كند اما آن را براي گروه هاي فوق (خانواده ها با مشكلات ارثي و مصرف كننده هاي داروهاي خاص) ضروري مي داند. سلامت باشيد!
مهتاب صفرزاده خسروشاهي 
كارشناس علوم و صنايع غذايي 

يا دياليز يا مرگ
«۱۵۰ نفر جوان 18 تا 23 ساله عمدتاً شهرستاني روزانه براي فروش كليه به انجمن حمايت از بيماران كليوي مراجعه مي كنند تا بتوانند از طريق پول كليه شان، شغلي براي خود ايجاد كنند.» مصطفي قاسمي، مديرعامل اين انجمن با اعلام اين خبر افزود: «زماني كه روي يك شيئي كه قيمتي نداشته و صحبتي از پول درمورد آن مطرح نبوده قيمت گذاشته مي شود و دولت نيز رسماً مبلغي بابت آن تحت عنوان «هديه ايثار» پرداخت مي كند، در اصل خريد و فروش ايجاد مي شود.»
وي در ادامه افزود: «متاسفانه وزارت بهداشت در طول يك سالي كه ما با اين مسايل درگير بوده ايم هيچ پاسخي نداده، حتي به تكذيب يا تاييد صحبت هاي ما نيز نپرداخته كه اين نشان دهنده اين است كه وزارت بهداشت غم و غصه اين مسايل را ندارد.»
وي به ايسنا گفت: درصورت ادامه روند خريد و فروش كليه، بيماران مجبور به انتخاب يكي از دو راه دياليز يا مرگ هستند و سلامتي تحت عنوان پيوند براي آنها وجود نخواهد داشت و شايد چون وزارت بهداشت مي داند كه در آينده نمي تواند جوابگوي اين بيماران باشد، مي خواهد پيوند كليه تعطيل باشد.
به عنوان مثال بيمه خدمات درماني كه به وزارت بهداشت مربوط مي شود حاضر به رايگان كردن داروهاي بيماران كليوي، دياليزي و پيوندي نيست.

بي اعتمادي مردم به بيمارستان هاي دولتي
از معضلات بزرگ امروز جامعه پزشكي، بي اعتماد كردن مردم نسبت به بيمارستان هاي دولتي توسط برخي پزشكان است. درواقع برخي از پزشكان محترم، با هدايت سيل بيماران بيچاره به سوي مطب ها و بيمارستان هاي خصوصي، به اين نارضايتي و ايجاد حس ناامني درمردم دامن مي زنند. در عين حال مراكز دولتي ملزم به سود دهي نيستند ومي توانند مواد اوليه و داروهاي قابل اعتمادي را با كيفيت خوب و هزينه كمتر به بيماران ارائه كنند. بنابراين به رغم برخي ادعاها، بيمارستان هاي دولتي مي توانند نتيجه مطلوب و رضايتبخش را - در صورتي كه برخي پزشكان محترم و با انصاف اين امكان را فراهم كنند- براي بالا بردن حس اطمينان بيماران تامين كنند.
بابك بهلولي، معاون اسناد پزشكي سازمان تامين اجتماعي، به خبرگزاري «مهر» گفت: اكثر پزشكان در حال حاضر علاوه بر فعاليت در مراكز دولتي، در مراكز خصوصي نيز كار مي كنند و اين امر به معضلي بزرگ مبدل شده است. چنانچه پزشكان موظف شوند كه تنها در مراكز دولتي يا خصوصي خدمت كنند، از بروز چنين مشكلاتي تا حد زيادي كاسته مي شود.

درمانگاه
آرمانشهر
ايرانشهر
در شهر
سفر و طبيعت
يك شهروند
|  آرمانشهر  |  ايرانشهر  |  در شهر  |  درمانگاه  |  سفر و طبيعت  |  يك شهروند  |
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |