شنبه ۱ آذر ۱۳۸۲ - سال يازدهم - شماره ۳۲۳۲
گزارشي از وضعيت رشته پزشكي در دانشگاههاي كشور
پر از مشكل ،خالي از انگيزه
000172.jpg
گزارش: لادن كريمي
از ميان يك ميليون و چهارصدهزار نفر شركت كننده در كنكور سراسري سال ۱۳۸۲ حدود ۴۵۰ هزار نفر در كنكور تجربي شركت كرده اند كه از اين تعداد تنها ۱۸۲۰ نفر توانستند وارد رشته پزشكي شوند البته با احتساب تمام سهميه ها.
دانشجويان پزشكي سه سال درس هاي علوم پايه را مي خوانند و از سال چهارم، وارد بيمارستان ها مي شوند كه در اين ميان دو سال به صورت استيجر و دو سال به عنوان انترن در بيمارستان ها، پزشكي را به صورت عملي ياد مي گيرند. پس از هفت سال، بايد ۲ سال از طرح خود را بگذرانند و سپس به عنوان يك پزشك عمومي وارد جامعه شوند، اگر در تخصص پذيرفته شوند چهار سال نيز دوران تخصص خود را مي گذرانند كه از همان سال اول به عنوان رزيدنت در بيمارستان ها كار مي كنند و اگر بخواهند فوق تخصص بخوانند...
تنها چيزي كه موجب مي شود دانشجوي پزشكي پس از اين همه سال درس خواندن و كار سخت دلسرد نشود، انگيزه قوي و اميد به آينده اي بهتر است.
در اين گزارش سعي شده مشكلات دانشجويان رشته پزشكي از ابتدا تا انتها مورد بررسي قرار گيرد.
ترم اول: بيوشيمي
ترم اول دانشگاه در رشته پزشكي نيز مثل ساير رشته ها با درسهاي عمومي آغاز مي شود فقط چند واحد درس تخصصي تا دريابيم دانشگاه با دبيرستان فرق مي كند. اولين درس تخصصي دانشجويان پزشكي شش واحد بيوشيمي است كه معمولا چند استاد اين رشته را تدريس مي كنند.
آناهيتا معصومي، دانشجوي ترم پنجم رشته پزشكي درباره درس بيوشيمي ترم يك مي گويد: استادها مي آمدند، مي گفتند و مي رفتند و ما همه فقط به آنها نگاه مي كرديم. با اين حساب كه استادان رشته بيوشيمي درس هاي خود را در شرايطي ارائه مي كنند كه نمي دانند ما در دبيرستان تا چه حد به مباحث مرتبط تسلط داشته ايم. ضمن اين كه در بسياري مواقع نمي دانستيم استاد چه چيزي مي گويد.
دانشگاه علوم پزشكي زنجان،داراي شش استاد بيوشيمي است. پورياتبريزيان، دانشجوي ترم يك پزشكي زنجان در اين باره مي گويد: ما شش واحد بيوشيمي داريم كه شش استاد  آن را تدريس مي كنند در حالي كه همه جا دو يا سه استاد واحد بيوشيمي را تدريس مي كنند.
البته اين موضوع در نوع خودش جالب است...
شيما  عرضي دانشجوي ترم يك دانشگاه آزاد، استادها را در اين كه دانشجويان دشوارتر رشته بيوشيمي را فرا مي گيرند بي تقصير مي داند و مي گويد: استادها خوب مي دانند كه ما در دوران دبيرستان چه چيزهايي خوانده ايم و چقدر به موضوع تسلط داريم ولي جنس درس ها جور ديگري است. حجم درس ها زياد شده و با دبيرستان فرق مي كند به همين خاطر بايد بيشتر بخوانيم.
دكتر مهيار جان احمدي، دانشيار دانشگاه شهيد بهشتي ، معتقد است كه بايد آموزش پزشكي و درس هاي مربوط به آن از دبيرستان تا دانشگاه به طور دائم صورت پذيرد و نبايد وقفه اي بين آن ها احساس شود عدم هم خواني بين دانشگاه و آموزش و پرورش موجب شده است كه اكثر استادان اطلاعي از سطح آگاهي هاي يك دانشجوي ترم يك نداشته باشند يعني ما نمي دانيم كه يك دانشجوي ترم جديد رشته پزشكي تا چه حد در باره زيست شناسي و يا شيمي مي داند در صورتي كه بايد اين آموزش از دبيرستان به دانشگاه به طور دائم صورت پذيرد يعني دانشجو ادامه مباحثي را كه قبلا خوانده، بخواند.
حجم زياد درس هاي علوم پايه و دير آغاز شدن علوم باليني دانشجويان پزشكي را پس از يك مدتي خسته و بي انگيزه مي كند.
حجم زياد، وقت و كاربرد كم
اكثر دانشجويان علوم پايه از حجم فوق العاده زياد درس ها ناراضي هستند و هنگامي كه وارد علوم باليني مي شوند بايد دائم به كتاب هاي خود مراجعه كنند سعيده  عليپور، استيجر بخش روان، ضمن بيان مطالب فوق، مي گويد: درس هاي علوم پايه را فقط بايد حفظ كرد، و امتحان داد و نمره گرفت . بقيه دانشگاه ها و از آن همه درس و مطلب جديد علمي كه خواندي در علوم باليني خيلي كم استفاده مي شود...
دكتر حسيني، استاديار بخش زنان است وي عقيده دارد كه دانشجويان بسياري از مطالب را فراموش مي كنند تازه وقتي به بيمارستان مي آيند ارزش درس هاي علوم پايه را مي فهمند آن موقع مجبور مي شوند به كتاب هايشان برگردند و مي خواهند تئوري و عملي را هم زمان با هم ياد بگيرند به همين دليل است كه بازده آنها پايين مي آيد و هر دو گروه خسته مي شوند...
از طرفي به خاطر مسلط نبودن بسياري از دانشجويان رشته پزشكي به زبان انگليسي، خيلي كم به كتاب ها و منابع انگليسي مراجعه مي كنند. و اين موضوع موجب شده است كه عملكردشان به روز نباشد.
انگيزه براي زبان انگليسي
باتوجه به اين كه مباحث علم پزشكي دائما در حال تغيير است و با پيشرفت زيادي روبه روست تسلط دانشجويان و استادان به زبان انگليسي لازم و ضروري است ولي اين كه دانشجويان تا چه حد به متن ها و منابع انگليسي مراجعه مي كنند بحث ديگري است.
بهزاد اسفندي دانشجوي سال آخر رشته پزشكي، دليلي براي خواندن متن انگليسي نمي بيند: « به خاطر محدوديت وقت و مشغله زياد و انگيزه كم دليلي براي خواندن text نمي بينم.»
ابراهيم عظيم زاده در حال خواندن يك مقاله انگليسي براي امتحان تخصص است: «يكي از شرط هاي قبولي در تخصص داشتن يك مدرك معتبر زبان است و با اين همه كلاس، اكثر دانشجويان مي توانند حداقل در خواندن و ترجمه كردن كتاب، انگليسي پيشرفت كنند ولي هيچ انگيزه اي براي مراجعه به اين متون ندارند اگر استادي كه به طور دائم از او راهنمايي مي خواهند موضوع تحقيق از يك متن انگليسي بدهد بسياري از دانشجويان سراغ آن استاد نمي آيند.
دكتر مهيارجان احمدي، مدير گروه فيزيولوژي دانشگاه شهيدبهشتي تسلط دانشجويان به زبان انگليسي را خوب مي داند ولي: «حتي اگر دانشجويان به زبان انگليسي تسلط داشته باشند كه اكثرا دارند، انگيزه اي براي استفاده از منابع خارجي ندارند و به سراغ منابع ترجمه شده مي روند. دانشگاه نيز از نياز جامعه اطلاعي ندارد، ارتباطش با جامعه كم است و ديگر اطلاعاتش به روز نيست. بايد حداقل اطلاعات اعضاي هيات علمي را به روز كرد.»
ولي او سطح علمي دانشجويان پزشكي از دانشجويان ديگر كشورها را در بعضي مواقع بهتر نيز مي داند: «دانشجويان ما بيشتر از دانشجويان ديگر كشورها مي دانند ولي دانسته هايشان عمق ندارد، آن ها به عمق يك مسئله مي پردازند ولي ما به مسائل زيادي به صورت سطحي مي پردازيم.»
ولي مشكل اصلي در رشته پزشكي، بي انگيزه بودن دانشجوها است كه هيچ اميدي به آينده شغلي خودشان ندارند.
براساس آمار اشتغالزايي وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي ۲۳۱۷ پزشك عمومي و ۷۷۸ نفر پزشك متخصص در سال گذشته جذب بازار كار شدند كه اين تعداد نسبت به پذيرش بالاي پزشكي در سال گذشته كم است.
دراين ميان دانشگاه علوم پزشكي اصفهان با ۴۱۰ پزشك عمومي و دانشگاه علوم پزشكي شهيدبهشتي با ۲۳۹ پزشك متخصص بيشترين آمارها را به خود اختصاص داده اند .
اين در حالي است كه بازار كلاس  هاي كنكور و كتاب هاي تست براي امتحان تخصص در محافل پزشكي بسيار داغ است و همه مي خواهند به تخصص بروند و به علاقه و انگيزه شان كاري ندارند.
آرش حسن پور كه بدون هيچ علاقه اي به پزشكي آمده و در حال حاضر نيز سخت در تلاش است تا بتواند وارد تخصص شود مي گويد: «من دوست داشتم فوتباليست شوم ولي خانواده ام خواست كه من دكتر بشوم و من هم مجبور به تحصيل در اين رشته شدم. اصلا پزشكي را دوست نداشتم الان هم ندارم چون آدم دير به پول مي رسه، ولي با اين وجود حالا كه اين راه را آمدم بايد تا آخرش برم چون جرات اين كه همين جا ولش كنم و بروم دوباره از صفر شروع كنم ندارم.»
دكتر رحيمي، استاديار دانشگاه است و در بخش داخلي يكي از بيمارستان هاي تهران در حال بحث كردن بر سر مباحث امتحان با دانشجويان است: « مشكل ترين رشته ، رشته پزشكي است. بچه ها با هزار كلاس كنكور و سختي وارد مي شوند و كنار كسي مي نشينند كه نصف زحمت هاي آن ها را هم نكشيده  بعد مي آيند بيمارستان و بايد بالاي سر مريضي بروند كه معتاد و قاتل و زنداني و خلاصه همه كاره است خوب همه اين ها بچه ها را دلسرد مي كند.»
وي در حالي كه مريض هايي را كه چند نگهبان دارند به من نشان مي دهد مي  گويد: «ما معجزه كرديم. نخبه ترين دانشجويان و با انگيزه ترين افراد وارد دانشگاه مي شوند و ما بعد از هفت سال، يك سري جوان هاي بي انگيزه وبي هدف و افسرده را به عنوان دكتر تحويل جامعه مي دهيم و مي گوييم برو كار پيدا كن.»
بهزاد اسفندي كه ماه هاي آخر دوران انترني خود را مي گذراند مي گويد: «بعد از فارغ التحصيلي تازه مشكلات شروع مي شود . هر چه قدر دوران دانشجويي طول بكشد بهتر است . تازه اگر متاهل باشي تمام مشكلات چند برابر مي شود، مدت زمان طولاني كه تحصيل مي كنيد آن هم درس هايي كه چندان فايده اي ندارد. حقوق كم، ساعت كاري بالا، آن هم براي فردي كه جامعه به او به چشم يك پزشك نگاه مي كند و از او توقع دارد.»
پزشكي آزاد
عاطفه معتمدي سال سوم پزشكي دانشگاه آزاد است. مي گويد: به طور كلي دانشجويان دانشگاه آزاد انگيزه بيشتري دارند چون شهريه مي دهند، داراي انگيزه بالايي هستند و حجم درس  آنها را نااميد نمي كند. ابتداي تحصيل در پزشكي همه از اين كه سراسري قبول نشده اند ناراحتند و توقع ديگري از دانشگاه آزاد داشتند ولي وقتي وارد مي شوند، مي فهمند كه از نظر علمي تفاوتي با دانشجويان سراسري ندارند.
دكتر فاطمه خاطفي، عضو كميسيون بهداشت، درمان و آموزش پزشكي مجلس، عدم امنيت شغلي و بي انگيزه بودن دانشجويان را مكمل يكديگر مي داند. وي مي گويد: بي انگيزه بودن و نبود امنيت شغلي از يكديگر جدا نيست و اين مسئله نيز ويژه دانشجويان پزشكي نيست. با توجه به برنامه سوم توسعه و واگذاري بعضي از بخش ها به واحدهاي خصوصي در همه ابعاد جامعه ما با مشكل روبه رو شده ايم. بنابراين نبود انگيزه نيز ويژه جامعه پزشكي نيست. شايد دانشجويان دانشگاه آزاد چون پول مي دهند انگيزه شان بالاست ولي بعد از فارغ التحصيلي چندان تفاوتي با هم ندارند و اين ها احتياج به بحث هاي جامعه شناسي دارد. مثلاً سن ورود بيشتر دختران به دانشگاه ها، چون گرايش دختران به درس خواندن بيشتر است و در نتيجه بيشتر از پسران وارد دانشگاه مي شوند، بنابراين وقتي بين دو گروه جنسي اين همه تفاوت است، مسلماً اين تفاوت در جامعه هم وجود دارد.
وي مشكلات را به صورت زنجيري به هم پيوسته بيان مي كند: تنها بحث امنيت شغلي نيست، چرا كه بسياري از دانشجويان، تمايلات خودشان را براي كسب علم از دست داده اند.
بخشي از اين مسئله به نحوه مديريت ها برمي گردد. همين افراد براي كار وارد جامعه مي شوند تعهدات كاري آنان نيز دائم كمتر مي شود و حتي مدت كار مثبت روزانه تا ۲۰ دقيقه نيز تقليل يافته است.
نماينده مردم مشهد در مجلس شوراي اسلامي در ادامه سخنانش دانشجويان پزشكي را جدا از اين جامعه نمي داند و مي گويد: كسي كه با هوش بالا وارد رشته پزشكي مي شود و درس مي خواند و وقتي واردبازار كار مي شود اگر شانس بياورد و كاري پيدا كند با حداقل حقوق دريكي از بنگاه ها و درمانگاه ها مشغول خواهد شد و در همين جامعه فردي را مي بيند كه بدون ذره اي تحصيلات و مدتي كوتاه چند برابر درآمد يك پزشك را به دست مي آورد و اين عدالت اجتماعي نيست و اين ها همه موجب درهم شكسته شدن انگيزه ها مي شود و فرد نااميد مي شود.

آموزش عالي؛ ملي يا بين المللي
محمدرضا سركار آراني
عضو هيأت علمي دانشگاه علامه طباطبايي
امروزه بيش از هر زمان ديگر سرنوشت انسان ها و ملت ها به هم ارتباط دارد و بر يكديگر تأثير مي گذارد. فن آوري هاي اطلاعاتي و ارتباطاتي نيز اين تأثيرات را سرعت مي بخشند و بر پيچيدگي آن ها مي افزايند. به طوري كه هر روز بر حجم آن ها نيز افزوده مي شود. در دنياي اطلاعات، رفع دشواري هاي موجود درحوزه جغرافيايي تأثيرات بين المللي مثبتي دارد. بنابراين، در جهان امروز ضرورت درك متقابل فرهنگ ها را بهتر فهميده مي شود. و به دنبال تعامل فرهنگي، علمي و تفاهم بين المللي روزافزون است تا آن ها را منشأ ترويج همكاري هاي علمي، اقتصادي، سرمايه گذاري هاي دو جانبه و چندجانبه، شناخت متقابل فرهنگ ها و تعاون براي كاهش دشواري هاي زندگي مسالمت آميز و بهره گيري از تجربه هاي يكديگر در دنياي ارتباطات و اطلاعات قرار دهد.
با توجه به ضرورت هاي بيان شده، هر كوششي كه مسير تفاهم، شناخت، گفتگو و تعامل ملت ها را هموار سازد، فعاليتي مغتنم است؛ به ويژه اگر آغاز اين مسير، امور فرهنگي، علمي، آموزشي و پژوهشي باشد كه پيش نياز شناخت عميق و درك متقابل فرهنگ ها،  تعاون و مبادلات اقتصادي و سياسي و همكاري هاي دو جانبه و چند جانبه بين المللي محسوب مي شود.
در اين شرايط مؤسسات آموزشي و از آن جمله دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالي، نه تنها بايد به ايجاد فرصت هاي لازم براي رشد توانايي هاي فردي و مهارت هاي زندگي و فرهنگ هاي بومي همت گمارند، بلكه لازم است به بشر و افزايش توانايي هاي او در همه زمينه ها، با رويكرد تلفيقي(۱) بينديشند و بكوشند زمينه هاي ايجاد اين فرصت ها را براي آن ها نيز فراهم آورند. اين مهم هم به دلايل اقتصادي و سياسي و هم به دلايل فرهنگي و اجتماعي حايز اهميت بسيار است و نقش دانشگاه ها بايد از اين دو منظر مورد توجه قرار گيرد. در دنياي امروز، با اقتصاد به هم پيوسته، نظام هاي مالي متأثر از هم، زمينه هاي حركت به سوي همگرايي بيشتر در حوزه هاي سياسي و جغرافيايي همگرا، دانشگاه ها نقش هاي متفاوتي به عهده مي گيرند يا به آن ها تحميل مي شود كه لازمه ايفاي اين نقش هاي متفاوت حركت دانشگاه ها به سوي بين المللي شدن است. در اين شرايط، دانشگاه ها با گسترش دانش بين فرهنگي، ارزش هاي فرهنگي، مهارت هاي پژوهشي، تفكر علمي، كار گروهي و توسعه فرآيند ياددهي - يادگيري به دانشگاه هاي آن سوي مرزها، نقش جديد خود را بهتر ايفا مي كنند.
نقش بين المللي داشتن،مستلزم تعامل، همكاري و تعاون بين المللي در فعاليت ها و برنامه هاي آموزشي و علمي براي مشاركت در توليد علم در جهان و بيش از هر چيز روحيه علمي، مدارا و ملاطفت است. گسترش همكاري هاي بين المللي به قلبي آكنده از بردباري، تفاهم، تعامل پويا و سازنده نياز دارد. به علاوه، مهارت هاي لازم براي گفتگو، پذيرش منطق، تفكر خلاق، مشاركت فعال، كار گروهي، تعامل با ديگران، تفكر منطقي،  نقدپذيري، تحمل نظريات ديگران، نگرش علمي به امور و پذيرش پي آمدهاي طبيعي و منطقي، رفتارهاي خود را مي طلبد. بر اين اساس، ديگر پيش نيازهاي بين المللي شدن عبارت اند از:
الف) توجه به اين نكته مهم كه صرف نظر از فرهنگ، جغرافيا و سياست هاي منطقه اي، همه ما انسانيم؛
ب) رغبت به شناخت و درك عميق ساير فرهنگ ها و تأكيد بر احترام متقابل؛
پ) كسب آمادگي و مهارت لازم براي تعامل سازنده، آموختن از ديگران و درك ضرورت يادگيري مداوم؛
ت) تأكيد بر درك بهتر مسائل جهاني همراه با توجه به مسائل ملي و منطقه اي؛
ث) بردباري و مدارا همراه با انعطاف پذيري و سعه صدر در مواجهه با امور فرهنگي ديگران؛
ج) درك ضرورت نگرش سازنده جهاني نسبت به مسائل بين المللي، به ويژه مسائلي كه پي آمدهاي آن همه ملت ها را تحت تأثير قرار مي دهد؛
چ) پذيرش مسئوليت در پروژه هاي ملي، منطقه اي و بين المللي و تلاش براي هدايت و انجام دادن آن ها به طور مؤثر.
در دنيايي كه فن آوري اطلاعات و ارتباطات هر روز مرزهاي آهنين گذشته را با توان بيشتري در هم مي ريزند و استواري سابق متصور  آن ها را ازبين مي برند و البته برخي مرزهاي ديگر را باز توليد مي كنند، مؤسسات آموزشي و از آن جمله دانشگاه ها و برنامه هاي درسي آن، بايد خود را به گونه اي بازسازي كنند تا از طريق گسترش همكاري هاي بين المللي، امكان شناخت متقابل ما را از يكديگر فراهم آورند. اين شناخت و تعامل پويا به ما كمك مي كند پيشينه خود را بهتر و واقع بينانه تر بشناسيم و بيش از پيش به خودآگاهي و خويشتن شناسي برسيم ، از توّهم « جهاني شدن» برهيم و آمادگي لازم را براي تفاهم و همكاري هاي بين المللي، به ويژه در زمينه مسائل ملي، منطقه اي و جهاني به دست آوريم و مشخصاًحضور آموزش عالي كشورهاي بيشتري را در توليد علم امكان پذير سازيم.
برخي از مهم ترين طرح ها، برنامه ها و راهكارهاي عملي بين المللي شدن آموزش عالي، كه حاصل تجربه هاي جهاني است عبارت است از:
- بازنگري برنامه هاي درسي دانشگا ه ها و ارائه واحدهايي با محتواي شناخت جامعه جهاني و مسائل بين المللي؛
- توسعه منابع انساني دانشگاه ها، با توجه به ضرورت هاي عصر فن آوري هاي اطلاعاتي و ارتباطي، براي درك پي آمدهاي اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي آن؛
- گسترش همكاري فرهنگي و علمي به ويژه از طريق اتحاديه هاي دانشجويان و اعضاي هيأت علمي دانشگاه ها؛
- بهره گيري از روش هاي مطالعات تطبيقي براي ارائه محتواي برنامه هاي درسي موجود؛
- طراحي بخشي از دوره تحصيلات دانشگاهي با رويكرد تلفيقي و با تأكيد بر مهارت هاي ميان فرهنگي؛
- ارائه برنامه هايي كه دانشجويان را با توانايي و مهارت هاي فعاليت در عرصه بين المللي آشنا سازد؛
- ايجاد فرصت هايي كه امكان گرفتن دو مدرك تحصيلي را از دو دانشگاه ملي، منطقه اي يا بين المللي متفاوت براي دانشجويان فراهم مي آورد؛ 
- طراحي برنامه هاي درسي ويژه دانشجويان خارجي؛
- به سازي ساختار اداري، مالي، مديريتي و اجرايي دانشگاه ها براي فراهم آوردن امكان همكاري هاي علمي بين المللي بيشتر و مؤثرتر؛
- غني سازي محيط هاي دانشگاهي براي انجام فعاليت هاي آموزشي، پژوهشي ملي و بين المللي با استانداردهاي قابل قبول فراتر از حوزه ملي؛
- طراحي برنامه هاي آموزش هاي پيش و حين خدمت، متناسب با نيازهاي زمان با همكاري دانشگاه هاي گوناگون منطقه اي و بين المللي؛
- پذيرش تعداد بيشتري از پژوهشگران، اعضاي هيات هاي علمي و دانشجويان خارجي در دوره هاي متفاوت تحصيلي و حركت به سوي تبادل دانشجويان سطوح عالي؛
- حمايت از پژوهشگران، اعضاي هيات هاي علمي و مديران جوان آموزش عالي؛
- همكاري مؤثر در طراحي، اجرا و ارزشيابي پروژه هاي تحقيقاتي بين المللي؛
- فراهم آوردن امكان بهره گيري بيشتر اعضاي هيأت هاي علمي دانشگاه ها از فناوري هاي اطلاعاتي و ارتباطي؛
- تمرين همكاري هاي علمي بين المللي از طريق گسترش همكاري هاي دانشگاه ها در سطوح ملي و منطقه اي، همكاري هاي جنوب - جنوب، شمال - شمال و جنوب - شمال؛
- تهيه پايگاه هاي اطلاعاتي مشترك و برقراري ارتباط فعال و مؤثر ميان دانشگاه ها،  پرهيزاز دوباره كاري و استفاده بهينه از سرمايه هاي موجود در آموزش عالي؛
- ايجاد آمادگي لازم در سطوح گوناگون مديريت دانشگاه ها، براي گسترش بين المللي شدن آموزش عالي، از سطوح مديريت دانشگاه ها به سوي فر آيند ياددهي - يادگيري در كلاس درس و فعاليت هاي آموزشي و پژوهشي دانشجويان؛
- كسب آمادگي لازم براي مواجهه با موانع و مشكلات بين المللي شدن آموزش عالي؛ مشكلاتي چون مسائل مالي، كيفيت هاي متفاوت آموزش و پژوهش دانشگاهي، سياست هاي اتخاذ شده در سطوح ملي، مسائل اجتماعي و منطقه اي، بازار متفاوت آموزش عالي و مسائل اقتصادي مربوط به آن؛ 
- گسترش همكاري هاي منطقه اي و بين المللي در زمينه ارزشيابي برنامه هاي آموزشي و درسي دانشگاه هاي گوناگون.

بازتاب
كنكور و دغدغه ها
در اينكه اهميت ورود به دانشگاه و دانشجو شدن با روندي روبه افزايش در كشور ما روبه رو مي باشد، شكي نيست و ابر كنكور حداقل سالي يك بار بر اكثر خانواده ها سايه مي افكند. حال كدام خانواده از اين ابر، رعد نصيب مي گيرد و كداميك باران، به عوامل مختلفي بستگي دارد. به هر حال پس از گذر از اين ابر و برآمدن آفتاب عده اي به اين مأمن آرزوها راه پيدا مي كنند.
در درستي يا نادرستي برگزاري اين آزمون و معيار سنجش دانشجويان بحث بسيار است و در اين مجال نمي گنجد، اما انتظار مي رود پس از پايان اين دوره انتظار براي هر دانش آموز و خانواده اش، ديگر دانشگاه مكان امن و قابل اطميناني براي كسب علوم و دانش باشد، طبق همه ضوابط از قبل تعيين شده، متأسفانه عدم رعايت ضوابط از پيش تعيين شده دانش آموزان را پس از ورود به دانشگاه به دانشجوياني سرخورده و بدون نشاط براي ادامه تحصيل مبدل مي كند كه بي شك اين هدف نظام آموزشي كشور و سازمان سنجش نمي باشد.
يكي از اين موارد، ورود عنوان جديدي به نام رشته هاي نيمه حضوري در دفترچه انتخاب رشته كنكور سراسري مي باشد با قيد اينكه ضوابط اين رشته ها مطابق قوانين رشته هاي روزانه است با تفاوت پرداخت شهريه براي رشته هاي نيمه حضوري. با قيد اين ضابطه، عده زيادي از دانش آموزان اين رشته ها را انتخاب كرده و پذيرفته شدند.
ولي پس از قبولي در ويژه نامه پيك سنجش عنوان شد كه ضوابط ذكر شده قبلي تصحيح مي شود و ضوابط اين رشته ها مطابق با رشته هاي پيام نور است. در حال حاضر دانشجويان رشته هاي نيمه حضوري از كتابهاي دانشگاه پيام نور استفاده مي كنند و از مقررات امتحاني پيام نور تبعيت مي كنند و از هيچ يك از امكانات رفاهي دانشگاهي اعم از غذا و خوابگاه برخوردار نيستند.
با توجه به اينكه قصور و اشتباه مسئولان باعث اين اغفال كنكوري شده و دانشجويان اين رشته متقاضي امكانات برابر با دانشجويان روزانه مي باشند، كدام مسئول پاسخگوي اين گروه از دانشجويان ناراضي مي باشد و دانشجويان متضرر به وسيله كدام نهاد بايد مشكل خود را پيگيري كنند.
به طور قطع رسيدگي و حل اين مشكل موجب اطمينان خاطر بسياري از متقاضيان سالهاي بعد خواهد شد و عدم رسيدگي به اين مهم قطعاً پيامدهاي ناگوار روحي و اجتماعي بسياري در پي خواهد داشت. مهم ترين نتيجه آن مي تواند دلسردي دانشجويان امروز و تصميم گيرندگان فرداي جامعه ما باشد.
مريم روزبهاني - دبير آموزش و پرورش

گزارشي از نمايشگاه آثار هنري دانشجويان در يازدهمين نمايشگاه بين المللي قرآن كريم
مفاهيم قرآني در خلق اثر هنري
000174.jpg
سهيلا نياكان
مي گويند قرآن كريم هفت ظاهر و هفت باطن دارد. در پس هر ظاهري، باطني هست و الي آخر. جوينده راه حق در گذر از مسير شناخت ظواهر و باطن هاي قرآن خداي خود، عالم كبير و صغير و ذات وجودي اش را مي شناسد. نوعي شناخت آفاق از طريق مراقبه نفس.
از اين رو براي شناخت چنين درياي علم و معرفتي نياز به ابزارهاي مختلفي است و در نمايشگاه هاي بين المللي قرآن، اين ابزارها به لحاظ نرم افزاري و سخت افزاري در اختيار اهل شناخت قرار مي گيرد. پيشرفت كمي و كيفي وسايل تحقيقاتي- آموزشي در حوزه قرآني، گسترش زمينه هاي شناخت، علاقه مندي روزافزون دانش پژوهان و دانشجويان و تمركز هر چه بيشتر بر روي مبناي نظري و كاربردي در قرآن شناسي از جمله دستاوردهاي يازده دوره برگزاري اين مهمترين نمايشگاه تحقيقاتي در ايران است.
اميد است در ديگر نقاط كشور و با برنامه ريزي منظم، نمايشگاه قرآن آماده پذيرايي از علاقه مندان شهرستاني بخصوص دانشجويان در اقصي نقاط كشور باشد.
در همين راستا نمايشگاهي از ۳۰ اثر هنري دانشجويان دانشگاههاي سراسر كشور در بخش دانشجويي يازدهمين نمايشگاه بين المللي قرآن برپا شده است. آثار هنري دانشجويان دانشگاههاي سراسر كشور در پي درج يك فراخوان براي برپايي نمايشگاه آثار هنري بخش دانشجويي در نمايشگاه قرآن به نمايش درآمده اند و تا پايان ماه مبارك رمضان در مركز آفرينش هاي فرهنگي هنري كانون به معرض ديد علاقه مندان گذاشته مي شوند.
در پي فراخواني كه به اين منظور اعلام شد، حدود ۱۳۰۰ اثر هنري در رشته هاي خوشنويسي، تذهيب، نقاشي، خط و طراحي به بخش دانشجويي ارسال شده كه پس از انجام مراحل اوليه۳۰، اثر برتر دانشجويان كشور براي نمايش در بخش دانشجويي انتخاب شده است.
به گفته مسئولان اين بخش، به دليل محدوديت فضاي بخش، آثار هنري برگزيده دانشجويان اين تعداد محدود به نمايش درآمده اند.
هيأت داوران از مجموع اين آثار، سه اثر را در سه رشته به عنوان آثار برگزيده انتخاب مي كند و علاوه بر دانشجويان رشته هاي هنر، دانشجويان ديگر رشته ها نيز آثار متنوع خود را به نمايش گذاشته اند. در مدت برگزاري اين نمايشگاه نيز، هر شب يكي از هنرمنداني كه اثرش پذيرفته شده، در بخش دانشجويي حاضر مي شود و به خلق آثار هنري مي پردازد.
در نهايت، پس از داوري بر روي آثاري كه هم از جانب وزارت علوم و نيز از طرف دانشگاه آثار اسلامي براي هيجدهمين جشنواره قرآني ارسال و انتخاب شده اند، در روز۳۰ آبان ماه طي مراسمي، به آثار برتر هدايايي تعلق مي گيرد.
هادي ذاكري معاون بخش دانشجويي نمايشگاه در زمينه كمبودها و مشكلات كار مي گويد: معمولاً آثار هنري جنبه هاي مختلفي دارد و يك باب آن مي تواند برگرفته از مفاهيم قرآني باشد. طبيعتاً دانشجويان ما مشكلات خاص خود را دارند و كمبود امكانات و كمبود حمايت از ناحيه متوليان امر، برايشان مطرح است. ما تا آنجا كه توانسته ايم سعي كرديم در جشنواره قرآني دانشجويان كشور فقط به مسايل حفظ، قرائت و مفاهيم و اين گونه مسايل پرداخته نشود، بلكه جنبه هاي مختلف هنري نيز تحت پوشش قرار گيرد. اما واقعيت اين است كه در اين زمينه هنوز بايد كار بيشتري صورت پذيرد. چرا كه يك هنرمند واقعاً تمام آنچه را كه دارد، در قالب تابلو و يا هر اثر ديگري به همراه مي آورد و اگر اين آثار به سمت مسايل قرآني و مذهبي سوق يابند، قطعاً مي تواند نتيجه بسيار خوبي در بر داشته باشد.
معاون بخش دانشجويي همچنين از محدوديت در ارائه آثار ياد مي كند و مي گويد: چنانچه مجموعه اين سالن را در اختيار بخش هنر دانشجويي قرار دهند، آثار هنرمندان، ظرفيت آن را پر خواهد كرد، اما در محدوده اي كه براي اين منظور اختصاص داده شده، در نهايت مي توان۲۰ تا۳۰ اثر هنري را قرار داد. به همين دليل روند نمايش آثار به اين ترتيب است كه هر تابلو يك هفته فرصت نمايش عمومي دارد.
ذاكري اشاره كرد كه شركت كليه دانشجويان كشور در جشنواره قرآني دانشجويان آزاد بوده است و از دانشگاههاي آزاد اسلامي، پيام نور، دولتي و خصوصي مانند دانشگاه علوم قرآني و نظامي حضور داشته اند.
علاوه بر اين، به غير از دانشجويان رشته هنر كه به شكل تخصصي در اين زمينه كار مي كنند، دانشجويان ساير رشته ها نيز آثار هنري شان را ارائه داده اند. به هر حال هنر، يك مسئله ذوقي است.
وي همچنين از اضافه كردن بخش فيلمنامه نويسي به اين مجموعه خبر داده و مي گويد: در جشنواره نوزدهم قرآني دانشجويان كشور، قرار است بخشي را هم مربوط به فيلمنامه نويسي قرآني يا فيلمنامه  با محوريت قرآن و با مضمون آيات الهي داشته باشيم. به اين ترتيب، طيف دانشجوياني كه در اين زمينه كار مي كنند نيز تحت پوشش اين جشنواره قرار مي گيرند.
وي درباره بحث كارشناسي اين بخشها مي گويد: در هر رشته هنري از نظرات كارشناس خاص آن رشته بهره مي گيريم. در زمينه فيلمنامه هاي قرآني نيز قطعاً از كارشناسان سينما استفاده مي شود. چرا كه در كار هنري علاوه بر مضمون اثر، كيفيت فني كار نيز اهميت دارد. در زمينه فيلمنامه هم، ابتدا بحث مضمون مطرح است و سپس استادان اين رشته به لحاظ فني يعني چارچوب فيلمنامه نويسي به همراه استادان مسايل قرآني همكاري مي كنند.

دانشجو-۴
دانشجو-۲
دانشجو-۳
دانشجو-۵
|  دانشجو-۲  |  دانشجو-۳  |  دانشجو-۴  |  دانشجو-۵  |
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |