راهپيمايي روز قدس ديروز علاوه بر ايران در دهها كشور اسلامي و اروپايي نيز برگزار شد. اما مهم ترين اين راهپيمايي ها در عراق رخ داد. مردم اين كشور براي نخستين بار و با وجود آنكه تحت اشغال امريكايي ها به سر مي برند ديروز در شهرهاي مختلف عراق از انتفاضه مردم فلسطين حمايت كردند.
به گزارش خبرگزاريها در شهر بغداد پنج راهپيمائي در منطقه هاي كاظميه، اعظميه، باب المعظم، حي الشعب و مدينه الصدر برگزار شد. برخي از تظاهر كنندگان پلاكاردهايي را با خود حمل مي كردند كه در يكي از آنها خواستار تعيين روزي براي همبستگي جهان اسلام با مردم مظلوم عراق شده بودند. در پلاكاردهاي ديگر اين جمله امام خميني به چشم مي خورد: اسرائيل يك غده سرطاني است و بايد از بين برود.
در شهر نجف اشرف هزاران تن مردم در پشتيباني از ملت فلسطين در روز جهاني قدس تظاهرات كردند. تظاهر كنندگان در شعارهاي خود خواستار از بين رفتن رژيم صهيونيستي و آزادي بيت المقدس شدند. در بيانيه پاياني اين تظاهرات آمده است كه ملت عراق تا آزادي كامل فلسطين از مبارزه مقدس ملت فلسطين پشتيباني مي كنند. راهپيمايان از اشغالگران خواستند كه هر چه زودتر عراق را ترك و حاكميت را به طور كامل به عراقيها تسليم كنند.
ستايش خطيب جمعه كوفه
از امام خميني
سيد مقتدا صدر خطيب جمعه مسجد كوفه تلاش هاي امام خميني در پشتيباني از ملت فلسطين را ستود. وي با اشاره به تعيين روز قدس گفت شخصيت امام خميني نقش مهمي در تبديل مسئله قدس به يك مسئله جهاني داشت. مقتدا صدر با تاكيد بر برگزاري انتخابات براي انتقال حاكميت به مردم عراق افزود ما خواستار برگزاري انتخابات زير نظر عراقي ها و سازمان كنفرانس اسلامي هستيم.
در شهر العماره نيز مراسم روز قدس با شكوه فراوان برگزار شد. مردم العماره در اين مراسم با حمل تصاويري از امام خميني، مقام معظم رهبري و شهيد آيت الله حكيم و مراجع تقليد عراق فرياد مرگ بر اسرائيل سردادند. آنها همچنين پلاكاردهايي عليه جنايات رژيم صهيونيستي حمل مي كردند.
تخليه يك پايگاه در وسط شهر كركوك
بنا به گزارش فرانس پرس مقام بلند پايه پليس عراق اعلام كرد كه نيروهاي امريكايي روز پنجشنبه يك پايگاه در وسط شهر كركوك (به دليل كثرت حملات به آن) را تخليه كردند. سرگرد عدنان محمد صابر مدير مركز پليس مقداد كه اينك مسئوليت آن منطقه را بر عهده دارد گفت: نيروهاي امريكايي به دليل كثرت فشارهاي ناشي از حملات موشكي، خمپاره و آرپي جي در شش هفته گذشته، مجبور به ترك اين موضع شدند.
دستگيري داماد صدام
در همين رابطه يك افسر بلند پايه پليس عراق اعلام كرد كه ارشاد ياسين داماد صدام حسين دستگير شده است. ارشاد كه خلبان هليكوپتر ويژه صدام بود به همراه سرهنگ دوم علي الحريموس يكي از محافظان صدام روز چهارشنبه گذشته در يك روستا در ۴۰ كيلومتري شهر كركوك دستگير شد.

به نوشته روزنامه الحيات چاپ لندن آگوست هانينگ رئيس سازمان اطلاعات و امنيت آلمان در مصاحبه با كانال يك تلويزيون اي. آر.دي گفت برخي از گروه هاي اسلامي كشورهاي اروپايي مثل انگلستان، آلمان و بوسني را ترك كرده و به صورت سري وارد عراق شده اند تا بر عليه نيروهاي بيگانه بجنگند. وي نسبت به انجام عمليات جديد تروريستي در عربستان هشدار داد. هانينگ گفت: اخباري به ما رسيده است كه از احتمال وقوع حملات جديدي برعليه سفارتخانه هاي خارجي، مناطق مسكوني خارجيان مقيم حكايت مي كند. ولي احتمال حمله بر عليه حكومت عربستان سعودي افزايش مي يابد كه يك حالت جديد را به وجود خواهد آورد.

نيروهاي آمريكايي روز پنج شنبه ۴ شبه نظامي متهم به موشك پراني به سوي يك پايگاه آمريكايي مستقر در جنوب شرق افغانستان را دستگير كردند.
به گزارش خبرگزاري فرانسه از كابل سخنگوي ارتش آمريكا مستقردر پايگاه هوايي بگرام در شمال كابل ديروز اعلام كرد آنها يك موشك به سوي ماپرتاب كردند و ما به تعقيب آنها پرداختيم و آنها را در يك سايت پرتاب موشك دستگير كرديم.
گفته مي شود حملات موشكي روزانه كه در طول مرز ۲۴۵۰ كيلومتري افغانستان با پاكستان به سوي پايگاه هاي امريكا شليك مي شود كار طالبان، گروه القاعده يا حاميان گلبدين حكمتيار است.

كشورهاي  انگليس  و روسيه  در نشست  ديروز شوراي  حكام  به  مساله  ايران پرداختند و تأكيد كردند كه  نبايد در همكاريهاي  آژانس  با ايران  خدشه  وارد شود.
به گزارش ايرنا از وين نماينده  انگليس  در نشست  ديروز اظهار داشت  نبايد اقدامي اتخاذ شود كه چارچوب  حقوقي  فعلي  با ايران  را كه  مذاكره  كرده ايم 
خدشه  دار كند.وي  با اشاره  به  اقدامات  آتي  آژانس  گفت  بايد اساس  را بر ديدگاه  مثبت جديد ايران  مبني  بر همكاري  با آژانس  قرار داد.
انگليس  گفت  با اينحال  چنانچه  ايران  تخطي هاي  جديد و پنهان  كاري  بيشتري نشان  دهد، آن گاه  شورا مي تواند ارجاع  به  شوراي  امنيت  سازمان  ملل  را موردبررسي  قرار دهد.به  گفته  برخي  از ديپلمات  ها، بيانيه  انگليس  كه  در نشست  قبلي  شوراي حكام  درباره  ايران  بسيار شديداللحن  بود اين  بار گرچه  انتقاداتي  از ايران داشت  اما بر خلاف  آمريكا بر همكاريها و حل  كامل  اين  مسئله  تأكيد داشت .
نماينده  روسيه  نيز در بيانيه اي  كه  ديروز توسط وي  قرائت  شد، تأكيد كرد كه بايد تبعيضي  كه  تابه  حال  درباره  ايران  روا شده ، رفع  شود.وي  گفت : براساس  گزارش  ده  نوامبر مديركل ، هيچ  گونه  شواهدي  مبني  برارتباط فعاليت هاي  هسته اي  ايران  با برنامه  سلاحهاي  هسته اي ، بدست  نيامده است  و بهتر است  كه  از همكاريهاي  فعلي  ايران  و آژانس  حمايت  شود.نماينده  روسيه  گفت  كه  بهتر است  روش هاي  كهنه  و بي اعتبار براي  برخورد خصمانه  با اين  موضوع  كنار گذاشته  شود.كشورهاي  كانادا و نيوزيلند نيز ديروز بعدازظهر بيانيه هاي  خودرا درباره  ايران  اعلام  كردند. با تصميم شوراي حكام آژانس قطعنامه  مربوط به  ايران چهارشنبه  آينده  مورد بررسي  قرار مي گيرد.

ايران  ديروز به  اظهارات  آمريكا در نشست  ديروز شوراي  حكام  پاسخ داد و تاكيد كرد كه  ارجاع  موضوع  به  شوراي  امنيت  از نظر مقررات  ان . پي .تي ، پادمان  و اساسنامه  آژانس  هيچ  جايگاه  حقوقي  و منطقي  ندارد.
دكتر سيد حسين  موسويان  رئيس  كميته  سياست  خارجي  شوراي  عالي  امنيت  ملي در گفت وگو با ايرنا در وين  با بيان اين مطلب افزود: ايران  در پاسخ  به  اظهارات  آمريكا از لحاظ حقوقي  روشن  ساخت  كه  گزارش  مديركل  و كليه  فعاليت هاي  هسته اي  ايران  به  هيچ  وجه  بيانگر عدم  پايبندي  ايران  به  معاهده  ان  پي  تي  نبوده  است .
موسويان  گفت : ما در مورد ادعاي  سفير آمريكا كه  نيات  ايران  به  سمت  ساخت  سلاحهاي  هسته اي  است ، به  گزارش  البرادعي  اشاره  كرديم  كه  بر اساس  آن  كليه  فعاليت هاي  ايران  و حتي  قصورات  گذشته  نشان  مي دهد كه  ايران  هيچ  انحرافي  به  سمت  توليد سلاحهاي  هسته اي  نداشته  است .
وي  گفت : ايران  تاكيد كرد وظيفه  آژانس  آن  است  كه  براساس  اسناد و مدارك از صلح  آميز بودن  فعاليت  كشورهاي  عضو اطمينان  حاصل  كند.
موسويان  گفت : از نظر ما، آمريكا گروگان  ادعاهاي  ۲۰ ساله  گذشته  خود در مورد عدم  صلح  آميز بودن  فعاليت هاي  هسته اي  ايران  است  و گزارش  مدير كل  در واقع  رد اثبات  ادعاي  آمريكا در مورد برنامه  ايران  جهت  ساخت  سلاح  هسته اي  است .

امريكا با تقلبي خواندن انتخابات جديد پارلمان گرجستان كه چند هفته قبل برگزار شد و دور جديدي از ناآرامي هاي سياسي بين دولت و مخالفان را موجب گشت، حمايت خود را از ادوارد شوارد نادزه،  رئيس جمهور گرجستان كه زماني محبوب واشنگتن تلقي مي شد، را در پرده ابهام قرار داد.
به گزارش خبرگزاري فرانسه از واشنگتن آدام اريلي، سخنگوي وزارت امور خارجه امريكا اعلام كرد« نتايج انتخابات جديد پارلمان گرجستان بيانگر اراده و خواسته مردم اين كشور نيست ودر عوض نشان دهنده تقلب گسترده  مي باشد». وي افزود: ما عميقا از اين نتايج و رهبري گرجستان ناراضي هستيم.اريلي گفته است نتايج انتخابات گرجستان كه پس از نزديك به سه هفته از برگزاري آن اعلام شده بسيار غيرقابل قبول است. انتقاد امريكا از انتخابات پارلماني گرجستان روز پنج شنبه اندكي پس از اعلام رسمي نتايج شمارش نهايي آرا توسط مقامات گرجستان، صورت گرفت.

استانبول هنوز از شوك انفجار كنيسه ها بيرون نيامده بود كه دو انفجار ديگر صبح پنجشنبه اين شهر را لرزاند. اين بار هدف بانك انگليسي اچ.اس.بي.سي واقع در منطقه لونت و كنسولگري انگليس در بي اغلوي استانبول بود. درست مثل دفعه قبل انفجارها تقريباً همزمان در دو نقطه شهر رخ داد. ۲۷ كشته و بيش از ۴۵۰ زخمي و شعبه بانك ملت ايران كه در نزديكي محل انفجار قرار داشت دچار خسارت و كارمندان آن نيز مجروح شدند . اين بار ابعاد حادثه بزرگتر از انفجار كنيسه ها بود.نام راجر شورت سركنسول انگليس در تركيه در اولين ساعات حادثه در ميان اسامي كشته شدگان مخابره شد. شبكه هاي خبري به ويژه بي بي سي و سي .ان.ان كه در انفجار شنبه گذشته كنيسه ها تنها به گزارشهاي كوتاه از حادثه بسنده كرده بودند اين بار از زمان وقوع انفجارها به پخش مستقيم آن پرداخته و ميزگردهاي متعددي در تجزيه و تحليل موضوع تشكيل دادند. جرج بوش رئيس جمهور آمريكا نيز كه در لندن به سر مي برد تقريباً سه ساعت پس از حادثه به همراه همتاي انگليسي اش توني بلر مصاحبه  مطبوعاتي ويژه اي در مورد انفجارهاي استانبول ترتيب دادند . جك استراو وزير خارجه انگليس نيز مانند وزير خارجه اسرائيل چند ساعت پس از انفجار راهي آنكارا و استانبول شد تا از نزديك به بررسي موضوع بپردازد. باز بحث برسر عاملان عمليات تروريستي آغاز شد طبق معمول سالهاي پس از رويداد يازدهم سپتامبر نام القاعده و گروههاي اسلامي وابسته به آن در راس ليست مظنونان قرار گرفت. البته گروهي موسوم به «چكش آهنين عمليات اسلامي» كه منتسب به القاعده هستند ظاهراً مسئوليت حادثه را به عهده گرفته اند با وجود اين آنكارا هنوز به طور رسمي در مورد عاملان بمب گذاريها اظهار نظر نكرده است، اما پيام استراو نيز مشابه پيام شالوم بود: تركيه در جبهه جنگ عليه تروريسم جاي خواهد گرفت. جبهه اي كه تركيه در سخن در آن جاي داشت اما در عمل با توجه به تلاشش براي اجتناب از همكاري در جنگ آمريكا عليه عراق از آن دوري مي جست. ليكن اين بار به نظر مي رسد تركيه به آساني نمي تواند از كمربند ضدتروريستي آمريكا- انگليس- اسرائيل خارج شود.
به اعتقاد برخي كارشناسان تركيه ناچار خواهد شد در سياست خارجي خود به ويژه در مورد كشورهاي مسلمان و همسايه اش تجديد نظر كند چرا كه برخي از اين همسايگان جزء اهداف اصلي پروژه جنگ عليه تروريسم هستند. گرچه اگمن باغيش رئيس كميسيون سياست خارجي مجلس تركيه در گفتگوي اختصاصي با روزنامه همشهري در اين باره مي گويد: بحث تغيير سياست خارجي تركيه هرگز مطرح نيست و ما همچنان به روش هاي قبلي مان چه در مورد غرب و چه شرق ادامه خواهيم داد و آنكارا بر اين اعتقاد است كه هيچ كشور همسايه اي از بروز چنين حوادثي در كشور همسايه اش نفع نخواهد برد.
ماهر كايناك يكي از اعضاي ارشد بازنشسته سازمان اطلاعات تركيه
( ميت ) و كارشناس ترور نيز با اشاره بر اين كه اين رويدادها باعث نزديكترشدن تركيه به اسرائيل و آمريكا خواهد شد به همشهري گفت: به اعتقاد من و برخي ديگر از همكارانم عمليات ها يا توسط سازمانهاي اطلاعاتي اسرائيل و آمريكا و يا با اطلاع مستقيم آنها صورت گرفته است نه توسط يك گروه. بنابراين يكي از اهداف آن دور كردن تركيه از ديگر همسايگان اسلامي اش است اما به نظر مي رسد آنكارا نيز به اين اهداف آگاه بوده و از تغيير موضع مثبت در مقابل همسايگانش دوري خواهد كرد. نكته ديگر كه در سخنان استراو وجود داشت پاسخش به سئوال چرا تركيه مورد هدف قرار گرفته است بود. استراو مهمترين دليلش را دموكراسي و مدنيت تركيه به عنوان كشوري مسلمان در منطقه خواند از نظر وي ديگر كشورهاي اطراف تركيه به دليل حضور حكومتهاي استبدادي و عدم دموكراسي در آنها هدف تروريستها واقع نمي شود به نظر مي رسد استراو با زبان بي زباني به تركيه هشدار داد كه نبايد در كنار اين كشورها جاي گرفته و بر عكس بايد در جبهه عليه آنها حضور يابد. در ضمن اين پيامي بود به حزب اسلامگراي عدالت توسعه تا خود از رشد گروهها و حركتهاي اسلامي در تركيه جلوگيري كند. گرچه عبدالله گل نيز بلافاصله با بيان اين كه به اعتقاد وي هدف تركيه نبوده بلكه اسرائيل و انگليس بوده اند اظهار داشت كه دموكراسي دليل اين حملات نيست بلكه اين تروريسم جهاني است كه از هر كجا كه باشد سر برآورده و تروريست مي تواند از هر مليتي باشد و اين چيزي نيست كه مربوط به نوع حكومت كشورها باشد! گل با اين جواب بار ديگر تلاش تركيه را براي وارد نشدن در ائتلاف بوش، بلروشارون عليه ترور نمايان كرد اما آينده مشخص خواهد كرد كه تا چه حد مي تواند در اين راه موفق باشد.
موضوع ديگر توان امنيتي تركيه است. چهار بمب گذاري ظرف پنج روز در شهر توريستي استانبول مي تواند به عنوان ناتواني تركيه از ايجاد امنيت در كشور به تنهايي و بدون حضور آمريكا، اسرائيل يا حتي انگليس باشد. آنكارا پس از اشغال عراق توسط آمريكا به بهانه اين كه از يك سو زمان حضور نيروهاي آمريكايي در پايگاه اينجرليك تركيه به پايان رسيده است و از دگر سو خطر صدام ديگر وجود ندارد از واشنگتن خواست تا اين پايگاه را ترك كند پايگاهي كه يكي از مهمترين قرارگاههاي امنيتي آمريكا در منطقه به شمار مي رفت. همچنين طي يك سال اخير تركيه فعاليتهاي نيروهاي رژيم صهيونيستي در اين كشور را نيز محدود كرده بود. اما با اين اتفاق ها بهانه جديدي براي گسترش حضور نيروهاي آمريكايي و اسرائيل بوجود خواهد آمد. جالب اين كه به نظر مي رسد انگليس نيز اين بار از شرايط بوجود آمده بهره جسته و حتي زمزمه هايي در مورد كمك به تركيه در حفظ امنيت كشور آغاز كرده است حال آن كه حتي در زمان جنگ عراق نيز تركها كه از زمان فروپاشي عثماني و تغيير نقشه امپراطوري توسط انگليس و فرانسه دل خوش از بريتانيا ندارند از گشودن حريم هوايي شان براي انگليسي ها سرباززدند.
از دگر سو بعضي شواهد از جمله محدودكردن پخش خبرها و بحث بر سر مطابقت اخبار منتشره در مورد انفجار با ديدگاه حكومت نشان دهنده آن است كه برخي سعي خواهند كرد با الگوبرداري از سياستهاي كاهش آزاديها و افزايش كنترل اشخاص پس از يازدهم سپتامبر در آمريكا به نوعي از فعاليت بعضي گروه ها به ويژه گروههاي اسلام گرا و حتي كرد به بهانه برقراري امنيت جلوگيري كنند. انصار اغلو رئيس «مظلوم در» يكي از سازمانهاي غير دولتي تركيه نيز ديروز در اطلاعيه اي بر اين نكته اشاره كرده و از افزايش فشار بر برخي نويسندگان و روزنامه نگاران اسلام گرا خبر داده بود.
اينها گوشه اي از تاثيرات بمب گذاري ها بر تركيه بود اما اين انفجارها در سطح بين المللي نيز مورد استفاده آمريكا و متحدانش قرار خواهد گرفت. محبوبيت بوش و محافظه كاران آمريكا پس از جنگ عراق به شدت رو به كاهش بوده است بسياري از انديشمندان و مخالفان بوش به نقد تئوريستي جنگ عليه تروريسم پرداخته اند و آن را دستاويزي براي سياستهاي جنگ طلبانه محافظه كاران مي دانند. وقوع چنين حوادثي مي تواند به مشروعيت بخشيدن سياست جنگ عليه تروريسم بوش به محافظه كاران آمريكا در آستانه انتخابات كمك كند. از سوي ديگر موج ضد آمريكايي كه در غرب به ويژه در كشورهاي اروپايي و حتي انگليس متحد واشنگتن در جنگ عراق آغاز شده با نگران شدن افكار عمومي غرب در پي اين حوادث كاهش خواهد يافت.
نفيسه كوهنورد