Hamshahri Newspaper

در نگاه اول به نظر مي رسدخريد دارو در سبد هزينه شما جايگاه ويژه اي ندارد، چرا كه دولت در زمينه بازار دارو حضور فعالي دارد. قيمت ها بسيار اندك هستند: مثل آمپول پني سيلين ۱۲۰۰ كه ۱۵۰ تومان است يا ديفنوفناك ۳۰۰ تومان. شما براي قرص هيوسين ۷۰ تومان و پراپرانول ۴۰ تومان مي پردازيد. اما اين كه قيمت دارو در ايران تا چه حد ارزان است نياز به بررسي بيشتري دارد. در شرايطي كه بسياري داروها بيش از حد ارزان به نظر مي رسند، مثل قرص هاي متداول و در دسترس كه اكثر شهروندان آنها را مثل نقل و نبات مي خورند و يا با قيمت بسيار اندك مي خرند و در گوشه يخچال خود انبار مي كنند و سپس دور مي ريزند، برخي از داروها گران به شمار مي روند.
نكته اصلي در فرهنگ اسراف مصرف دارو نهفته است. دارو در ايران در مقايسه با اكثر كشورهاي جهان ارزان است و شهروندان هرگز عنايتي به كاهش خريد دارو نشان نداده اند. دارو براي افراد درگير بيماري هاي روزمره مجاني به نظر مي رسد. در حقيقت اصرار به پزشكان در جريان نوشتن نسخه، بخشي از فرهنگ حضور در مطب ما به شمار مي رود. اين امر با استفاده از دفترچه هاي بيمه درماني تشديد شده و بيماران معمولا بيش از نياز دارو مي خرند.آن چه كه نمونه هاي مشابه انگشت شماري در دنيا دارد.
به هر حال دو هفته پيش بود كه شركت هاي توليد كننده دارو وزارت بهداشت اعلا م كردند قيمت حداقل ۲۰۰ قلم دارو افزايش خواهند يافت. ضمن آن كه اساسا از ابتداي امسال قيمت دارو روند صعودي را طي كرده بود.
صاحبنظران مي گويند افزايش قيمت دارو منطقي است به شرط آنكه همه اقشار آسيب پذير تحت پوشش بيمه قرار داشته باشند و بيمه بهاي خريد دارو را بپردازد.
شركت هاي بيمه در شرايط فعلي تنها بخشي از هزينه هاي خريد دارو را تقبل مي كنند و بسياري از داروها تحت پوشش بيمه نيستند، ضمن آن كه اساسا بسياري از مردم نيز بيمه نشده اند افزايش قيمت دارو، اقشار كم درآمد را هدف قرار خواهد داد.
در حقيقت جدل اوليه در اين گذرگاه مربوط به افرادي است كه تحت پوشش بيمه قرار ندارند و ناچارند شخصا همه هزينه هاي مربوط به خدمات درماني شامل دارو را از جيب خود بپردازند. اين افراد علنا به افزايش قيمت دارو اعتراض كرده و خواهان دخالت بيشتر دولت در اين زمينه هستند. اكثر آنها مي گويند:«وظيفه دولت حفظ سلا متي مردم است، و دولت بايد در اين قالب همه هزينه هاي مربوطه را بپردازد.» بسياري از آنها الگوي بيمه كشورهاي اروپايي را به عنوان مثال ذكر مي كنند كه همه شهروندان تحت پوشش كمك هاي دولتي قرار دارند. دولت در همه شرايط درگير مداواي آنها مي شود.
گفت و گوي ايسنا با مردم نيز گوياي اين مطلب است كه شهروندان نسبت به افزايش قيمت دارو معترضند.
مراجعه كنندگان به داروخانه هاي هلا ل احمر و ۱۳ آبان اعتقاد داشتند با قيمت قبلي دارو هم دچار مشكل بودند و اين افزايش قيمت در آينده فشار وارد بر آنها را تشديد مي كند.
رضا توكل كه براي تهيه دارويGCDS مربوط به بيماري سرطان، به داروخانه هلا ل احمر مراجعه كرده، در رابطه با افزايش قيمت دارو مي گويد: بسياري از افراد مراجعه كننده با قيمت فعلي نيز دچار مشكل شده اند و مطمئنا با بالا رفتن قيمت ها، مشكلا تآنها چند برابر خواهد شد. اين در حالي است كه تنها اجبار باعث مي شود كه براي تهيه اين داروها اقدام كنند.آنها نياز مبرمي به داروهاي مورد درخواستشان دارند.
اين مراجعه كننده معتقد است زماني كه افراد گرفتار يك بيماري مثل سرطان مي شوند، آواري از مشكلات بر سرشان مي ريزد كه يكي از آنها تامين هزينه هاي دارويي است. وي در مورد پرداخت هزينه هاي دارو به كمك بيمه اشاره و تصريح كرد: بيمه در هر لحظه بايد پشتيبان بيمار باشد نه اينكه تنها نيمي از هزينه هاي درماني را تامين كرده و نيمي ديگر به عهده بيمار باشد. برخي افراد توانايي مالي لا زم براي پرداخت همين هزينه را هم ندارند.
به نظر مي رسد آن چه در مورد افزايش قيمت حداقل ۲۰۰ قلم دارو توسط وزارت بهداشت ناديده گرفته شده، عدم توانايي بيماران و خانوارهاي آنها در تهيه داروهايي است كه در بيماري هاي جدي مثل سرطان گريبان بيمار را مي چسبد. در حقيقت حتي اگر قيمت اين داروها مستقيما افزايش نيابد، افزايش قيمت تزريق شده به بازار دارو اين دسته را هم در بر گرفته و عملا بيماران را در مخمصه قرار خواهد داد.
به نظر مي رسد وزارت بهداشت با بالا بردن قيمت دارو، جهت برابري قيمت دارو نسبت به كشورهاي ديگر در جستجوي حفظ تعادلي منطقي در ايران است. گفته مي شود اين تعادل با توجه به بالا رفتن قيمت يورو در يك ماه اخير مطلوب است، اما بايد به اين نكته توجه داشت اگر قرار است با نرخ بين المللي تعادل برقرار شود، درآمد افراد نيز بايد با همين نرخ مقايسه شود، در صورتي كه چنين چيزي ديده نمي شود، بسياري از بيماران خاص جزء افرادكم بضاعت هستند و توانايي مالي چنداني ندارند.
وي به بيمه خدمات درماني اشاره و خاطر نشان كرد: شخصي كه از اين بيمه استفاده مي كند، مطمئنا توانايي آن را ندارد كه از انواع ديگر بيمه استفاده كند لذا بايد از لحاظ مالي بيشتر حمايت شود. ولو آن كه روند توزيع دارو را مناسب شود و بگويند: روند توزيع دارو در داروخانه ها، اگرچه ايدهآل نيست، اما مورد قبول مراجعه كنندگان است.
نكته اصلي اين است بازار دارو و اساسا كيفيت خدمات درماني نيز تابعي از شرايط بازار ايران شده و تفاوت درآمد قشر بالا ي جامعه با قشر متوسط و سرانجام قشر كم درآمد به حدي است كه نمي توان نيازهاي اين اقشار را در يك كاسه قرار داد و به نتيجه روشني در قبال « افزايش قيمت دارو» رسيد. قيمت دارو براي اقشار با درآمد بالا بسيار ناچيز و اندك است ، در حالي كه همان قيمت بسياري از خانوارها را در تنگنا قرار مي دهد.و دشواري ها در اين زمينه برجسته مي شوند، چرا كه اگر خانواده هاي كم درآمد، خوراك و پوشاك خود در مقايسه با خانوارهاي متمول را كاهش داده و قناعت كنند، اين امر در مورد دارو كه مترادف با سلا متي و زنده ماندن است صدق نمي كند. بيمار، بيمار است و فقير و غني يك جور درد مي كشند.
فردي كه شغل آزاد دارد، افزايش قيمت دارو را سبب مشكلا ت اساسي دانست و افزود: در صورتي كه دارو گران شود، با مشكلا تي كه در حال حاضر وجود دارد امكان پديده آمدن بازار سياه، براي داروهاي گران شده بيشتر خواهد شد. او در اين رابطه مي گويد: اين كار مي تواند با توجه به اهداف وزارت بهداشت عاقلا نه باشد ولي درآمد افراد ايران، با كشورهاي ديگر متفاوت است.وي با تاكيد بر اينكه هدف دولت جلب رضايت مردم است، يادآور شد: در اين مورد چنين به نظر نمي رسد. اين مراجعه كننده كه از بيمه خدمات درماني استفاده كرده، خدمات اين بيمه را تنها در استفاده از دفترچه بيمه مي داند و مي گويد: متاسفانه ساير خدمات اين بيمه موقتي است.
او كه براي تهيه داروي يكي از بيماريهاي خاص به داروخانه هلا ل احمر مراجعه كرده است، در ارتباط با افزايش قيمت داروها مي گويد: اين افزايش قيمت اثر سوئي مخصوصاً براي بيماران خاص دارد، چرا كه با گران شدن دارو، خريد آنها نيز سخت تر شده و اين امر بر سلا متي بيماران تأثيري سوء مي گذارد.
او با اشاره به اين كه داروي موردنظر خود را مدت ۵ سال است كه تهيه مي كند، تصريح كرد: قيمت اين دارو طي ۴ ماه اخير با افزايش روبرو بوده و تقريبا هر ۲ ماه يك بار به نرخ آن افزوده شده .
وي با بيان اين كه تحت بيمه تأمين اجتماعي است،مي گويد: هر ۶ ماه يكبار، فاكتور داروهاي خريداري شده را به بيمه مي دهم تا كسري قيمت را از بيمه دريافت كنم.
وي در پايان تأكيد كرد: با افزايش قيمت داروها، بيمه ها بايد از مصرف كنندگان اين داروها، حمايت بيشتري كنند.
سحر بيات كارمند بهزيستي كه براي تهيه دارو به داروخانه ۱۳ آبان آمده است، گفت: هر ماه براي خريد داروي بچه هاي مركز بهزيستي، به اينجا مراجعه مي كنم و در صورت افزايش قيمت داروها، براي تهيه آنها بايد به هر صورتي اقدام كنيم، چرا كه تعداد زيادي از كودكان بيمار، تحت نظر اين مركز هستند.
اين كارمند بهزيستي افزود: قيمت تعدادي از داروهاي كمياب طي چند ماه اخير افزايش پيدا كرده است و براي تهيه داروهاي «كولا نازپام» و «لا رگاتي» با مشكل مواجه بوده ايم. وي يادآور مي شود: اگر بيمه ها از بخش خصوصي هم حمايت كنند، افزايش قيمت داروها محسوس تر خواهد بود.
او روند توزيع دارو را تقريباً مناسب دانست و خاطرنشان كرد: به دليل اين كه تهيه داروها، جزو كار من است، مشكل خاصي ندارم؛ اما در صورتي كه شخصاً مجبور به خريد اين نوع داروها باشم، تحمل صفهاي طولا ني، قابل تحمل نخواهد بود. كافي است سري به داروخانه ۱۳ آبان بزنيد تا دريابيد آنهايي كه با دست خالي و سري افكنده از پله هاي آن پايين ميآيند چه احساس تلخي رامتبادر مي سازند. آنها مجبورند براي تهيه داروهاي مورد نيازشان وارد بازار سياه دارو شوند و بسياري از آنها خوب مي دانند توانايي پرداخت هزينه هاي مربوطه را ندارند.
حسين فرزانه كه كارگر ساختمان است و از شهرستان براي خريد داروي «سل سپ» به تهران آمده عنوان كرد قيمت دارو بسيار گران بوده و تنها به خاطر بيماري پسرم مجبور به تهيه داروهاي گران هستم، اين در حالي است كه به علت شغلي كه دارم از بيمه نيز استفاده نمي كنم.
به هر حال نكته گريز ناپذير اين است؛ بسياري از بيماران در سنين سالمندي قرار دارند و اگر تحت پوشش بيمه قرار نداشته باشند بسيار دير است كه تحت اين پوشش بيمه قرار بگيرند. شايد اگر قانوني وضع شود كه افرادي بالا ي ۶۰ تا ۶۵ سال اساسا به صورت خودكار تحت پوشش بيمه دولتي قرار گيرند كارساز باشد. اين مقوله اي است كه بايد به به صورت جدي بدان پرداخت. بسياري از كارگران و كشاورزان و مشاغل آزاد هرگز تحت عنوان پوشش بيمه نبوده اند، ولي در حال حاضر با بيماري هاي جدي روبه رو هستند و نياز به داروهاي مختلف دارند.
محمد فرخي، نماينده مردم جيرفت اخيرا در اين رابطه اظهار داشته است: افزايش قيمت دارو طبعاً به نفع مردم به خصوص طبقات آسيب پذير جامعه نيست و كميسيون بهداشت و درمان با چنين تصميم گيري هايي مخالفت خواهد كرد.
اما به نظر مي رسد اين مساله بايد به صورت بسيار جدي تر و عميق تر در مجلس مورد بررسي قرار بگيرد. آنهايي كه اهميت اين امر را در نيافته اند، گاهي سري به داروخانه ۱۳ آبان يا بازار سياه دارو بزنند تا دريابند كجا ايستاده ايم و در صورت رويارويي با يك بيماري جدي چه جايگاه لرزاني داريم.