مريم غفاري
شمالي ترين نقطه تهران با جاده اي باريك و پرپيچ و خم به محدوده اي ختم مي شود كه فقيرترين بيماران كشور در آنجا نگهداري و درمان مي شوند. در سال ۱۳۲۰ هجري قمري، مظفرالدين شاه به بيماري ريوي مبتلا شد. توصيه پزشكان فرانسوي وي به استراحت در مكاني خوش آب و هوا بهانه اي مي شود تا اداره بيوتات سلطنتي يكي از باغات مايملك خود را در قريه دارآباد (شاه آباد آن روز) به اسكان شاه بيمار و بهره مندي او از هوايي پاك اختصاص دهد. از آن زمان به بعد اين محل به عنوان مركز درمان سل شناخته شده و طي يك صد سال اخير ۲۰ ساختمان به بناي اصلي اضافه شده و امروز نيز به نام مركز مسيح دانشوري (از نخستين پزشكاني كه در اين امر خدمت بزرگي نمود) تحت پوشش دانشگاه شهيد بهشتي در خدمت بيماران مسلول است. اين مركز يكي از مراكز شش گانه سازمان بهداشت جهاني در سطح جهان است و به عنوان مركز همكاريهاي آموزشي منطقه مديترانه شرقي سازمان بهداشت جهاني (WHO) قلمداد مي شود و مركز رفرانس برنامه هاي آموزشي در سطح كشور نيز است.
افزايش بيماريهاي ريوي چون آسم و نقش ايدز در ابتلا به سل انگيزه اي براي تهيه گزارش از اين مركز شد. ابتدا به سراغ دكتر ولايتي رئيس مركز رفتيم.
ايشان در طول مدتي كه به عنوان وزير امورخارجه در امر ديپلماسي كشور فعال بوده، سلامت مردم نيز همواره يكي از دغدغه هاي اصلي اش بوده است. عموم مردم دكتر ولايتي را به عنوان كسي كه شانزده سال تمام و در دوره جنگ تا قبل از دوم خرداد، سكان ديپلماسي كشور را در دست داشت و در حساسترين مقاطع تاريخي كشور از جمله در دوره جنگ و مذاكرات قطعنامه ۵۹۸ نقش برجسته اي بر عهده وي بود، مي شناسند و به ياد دارند كه پس از محكوم شناخته شدن عراق در حمله به ايران، سيل تبريكات به سوي وي سرازير شد. گروهي نيز با مصاحبه هاي وي در برنامه هاي تلويزيوني پس از كناره گيري از وزارت در مورد تاريخ معاصر ايران آشنا هستند، اما عده اي بسيار كمتري به سوابق و فعاليتهاي پزشكي وي واقفند. شايد كساني كه به مطب او رفته اند و يا در بيمارستان با او برخورد داشته اند و يا دانشجوي او بوده اند، با اين بخش از زندگي دكتر ولايتي آشنا باشند. دكتر ولايتي قبل از وزارتش ساليان دراز طبابت مي كرد و حتي مدتي معاون وزارت بهداري بود.
دكتر ولايتي داراي دكتراي تخصصي كودكان و فوق تخصص بيماري هاي عفوني اطفال از دانشگاه جانزهاپكينز آمريكا است. فعاليتهاي وي در حوزه تخصصي و پزشكي به داخل كشور محدود نشده و با عضويت در مجامع بين المللي به عنوان رييس كنفرانس منطقه اي IUATLD و عضو انجمن جهاني تاريخ طب از شهرت بين المللي نيز برخوردار است. از دكتر ولايتي تاكنون بيش از يكصد و سي مقاله پزشكي و تخصصي در مجلات داخلي و خارجي چاپ و به كنگره هاي گوناگون ارايه شده است.
تاليفات و كتب ترجمه شده پزشكي و تخصصي وي بالغ بر ۳۰ جلد مي شود. دكتر ولايتي همچنين اجراي بيش از ۲۲ طرح تحقيقاتي را عهده دار بوده و از سال ۱۳۵۳ به عنوان عضو هيأت علمي دانشگاه هاي علوم پزشكي و مراكز پژوهشي مشغول فعاليت بوده است.
زير ذره بين
متخصصان بيماري هاي ريوي يكي از راه هاي بهبود بيماران را استفاده از هواي پاك مي دانند. وجود فضاهاي جنگلي و سرسبز مي تواند بخشي از مشكلات بيماران مسلول و ريوي را حل كند. واگذاري اراضي جنگلي اطراف بيمارستان مسيح دانشوري توسط سازمان زمين تهران بيماران را از امكان استفاده هوايي پاك محروم مي كند و مردم اطراف را نيز در معرض ابتلا قرار مي دهد.
گفت وگو با دكتر ولايتي ، رئيس مركز
* آقاي دكتر قبل از هر چيز بفرماييد بيماري سل چيست و راههاي ابتلا به آن كدام است؟
- بيماري سل يك بيماري قديمي شناخته شده است كه در مصر باستان آثاري از اين بيماري در اجساد موميايي كشف شده و در طول تاريخ، بشر با اين بيماري دست به گريبان بوده است. طبق آمار متخصصان امر، به طور تخميني هر ده ثانيه يك نفر در جهان بر اثر بيماري سل مي ميرد. اين بيماري مزمن است و در حال حاضر ۲۰ ميليون نفر در جهان به اين بيماري مبتلا هستند.
در طول تاريخ، بيماري سل عامل مرگ آفرين ترين همه گيري ها در جهان بوده است. امروزه سل نزديك به سه ميليون نفر را هر ساله به كام مرگ مي برد. كه اين ميزان مرگ بيش از مجموع مرگ و مير ناشي از بيماريهاي ايدز، مالاريا و بيماريهاي عفوني است.
اگر جهان از ابزارهاي مبارزه با بيماري سل بهتر استفاده نكند ، اين وضعيت بدتر از اين هم خواهد شد. پس از ورود ميكروب به ريه سلولهاي سيستم ايمني بدن عليه ميكروب سل وارد نبرد مي شوند ولي معمولاً توان از بين بردن تمام ميكروبها را ندارند. اين ميكروب مكن است در داخل ريه حفره هايي ايجاد كند. همچنين مي تواند به جز ريه، ستون مهره ها، غدد لنفاوي، دستگاه گوارش، كليه ها و دستگاه عصبي را نيز درگير نمايد.
مهمترين راه انتقال بيماري سل از طريق ترشحات تنفسي (سرفه، عطسه و صحبت كردن) است. اصولاً بيماري سل هر فردي را مي تواند گرفتار كند، ولي اكثر بيماران سل را، فقرا، مهاجرين، حاشيه نشينان و جنگ زدگان تشكيل مي دهند. در واقع بيماري سل، بيماري فقراست و بسيار مسري است. رها شدن بيمار مسلول در جامعه مي تواند همه را مبتلا كند.
* مهمترين علل بروز بيماريهاي ريوي چيست؟
- مهمترين علت عفونت است و در درجات بعد: سرطان، بيماريهاي سرشتي كه موجب تخريب بافت ريه مي شود و تبديل به دو كيسه هوايي مي كند كه توان تبادل گاز اكسيژن و هيدروكربنيك را ندارد و علل ديگر بيماريهاي ريوي عوارض سلاح هاي شيميايي، تصادفات است كه موجب پار گي ريه مي شود و عوارض ناشي از بعضي اعمال جراحي مي باشند.
* با توجه به آلودگي هوا و افزايش مواد حساسيت زا و شيميايي مثل مواد سفيد كننده و استعمال دخانيات احتمالاً بيماري آسم به شدت شيوع پيدا مي كند. شما به عنوان مركز تخصصي بيماريهاي ريوي چه برنامه هايي را در اين زمينه در دست اقدام داريد؟
- يكي از فعاليتهاي مركز ما همكاري با فعالان محيط زيست و كساني است كه در اين امور مسئوليت دارند . يعني بخشي از طرح ها در مورد آلودگي محيط و مطالعه در مورد آسم و علت آلرژي، آلودگي هوا و تماس روزافزون با مواد سنتيك باعث شده كه شيوع آسم افزايش پيدا كند و اين مركز غير از اينكه در رابطه با كارهاي تحقيقاتي در مورد شيوع آسم و راههاي مقابله با اين مرض همكاري مي كند مركز پژوهشي چون مركز پژوهش هاي بيماري سخت و صلب العلاج بيماريهاي ريوي هم هست .گاهي اوقات آسم هاي مقاومي وجود دارد كه به درمان سرپايي و داروهاي معمولي جواب نمي دهد و منزل آخر اين بيماران اين مركز است.
مبارزه با سيگار يكي از محورهاي مهم كار ماست. افراد سيگاري و غيرسيگاري كه در معرض دود سيگار قرار دارند دچار برونشيت مزمن، سرطان ريه، حساسيت و آسم مي شوندو به همين جهت سيگار به عنوان يك هدف اصلي براي كنترل بيماريهاي ريه مطرح است. از دولت و مجلس تقاضاي ما اين است كه يك مبارزه اساسي با استعمال دخانيات را شروع كند و اميدواريم با گامهايي كه دولت و مجلس برداشته ، بتوانيم افق خيلي خوبي در چند سال آينده در ايران داشته باشيم.
در خصوص مصرف سيگار از ابتدايي ترين كار كه تهيه بروشورهاي اطلاعاتي در اين خصوص است شروع كرديم و در نهايت منجر به تأسيس جمعيت مبارزه با دخانيات گرديد كه اين جمعيت اقداماتي در جهت ترك سيگار نظير تهيه داروها، و آدامس هايي كه در اختيار كساني كه داوطلب ترك هستند گذاشته و صرفاً كارش تبليغ و نصيحت نيست و اقدامات عملي بسياري در اين خصوص در دستور كارش است.
* از آنجايي كه بيشتر مبتلايان به بيماريهاي تنفسي را سالمندان تشكيل مي دهند ، طب سالمندي را چقدر ضروري مي دانيد؟
- طب سالمندي يا ژري آتريك، طب جامعي است كه بخشي از آن ريه است. يعني يك General Hospital
است كه شامل همه بخش ها نظير قلب، عروق و كرونر، آلزايمر، بيماري هاي كليوي، انواع سرطان ها و ... مي باشد.
طب سالمندي در ايران شكل سازماندهي شده ندارد شايد علتش اين بوده كه متوسط عمر در گذشته پايين بوده و الان كه متوسط عمر افزايش يافته، پرداختن به طب سالمندي مي توانديكي از ضرورت ها در حوزه پزشكي باشد. در كشورهايي كه طب سالمندي شناخته شده است، تحقيقات فراواني در رابطه با بهداشت و سلامت سالمندان انجام مي شود و با توجه به اينكه طب سالمندي در كشور ما نيز در حال شناسايي است، لذا توجه به توانبخشي سالمندان امري حائز اهميت است.
* در خصوص فعاليت هاي پژوهشي و پيشگيري از بروز بيماري هاي ريوي با سازمان هاي بين المللي هم همكاري داريد؟
- سازمان بهداشت جهاني، اتحاديه بين المللي مبارزه با سل و بيماري هاي ريوي (yark) يا آژانس بين المللي مبارزه با سرطان در فرانسه همكاري تحقيقاتي داريم. با برخي از دانشگاه هاي آمريكا مثل دانشگاه هاروارد و دانشگاه ييل همكاري تحقيقاتي و مبادله آموزشي داريم. با آلمان، فرانسه، انستيتو پاستور پاريس و مراكز متعددي در منطقه و همچنين با كشور روسيه همكاري هاي بسيار خوبي داريم.
از طريق (EMRO) قسمت منطقه اي سازمان بهداشت جهاني كه مقرش در قاهره است، مركز ما به عنوان مركز منطقه اي مبارزه با سيگار شناخته شده و توسط سازمان مبارزه با سل و بيماري هاي ريوي (IUATLD) به عنوان مركز مبارزه با سل در كل منطقه مديترانه شرقي شناخته شده است.
* بيماري سل به دنبال نقص سيستم ايمني بدن، ظهور مي يابد، شيوع ايدز چه نقشي مي تواند در افزايش و كاهش ايمني ابتلا مردم به سل داشته باشد؟
- با توجه به اينكه اين اشخاص استعداد ابتلاي به بيماري سل را بيشتر از بقيه دارند، همان طور كه از اسم آن برمي آيد كه سندرم نقص اكتسابي ايمني بدن است .اين ايمني بيشتر برمي گردد به ايمني سلولي كه براي دفاع در برابر سل بيش از هر چيز نياز به ايمني سلولي است. چون در جريان ايدز ايمني سلولي آسيب مي بيند. بنابراين اين اشخاص زودتر به سل مبتلا مي شوند.
دفاع بدن انسان، سل را در يك جايي محدود مي كند و مانع از بروز بيماري سل مي شود .چون در ايدز نقص ايمني وجود دارد اين دفاع يا وجود ندارد و يا ضعيف است و به سل مبتلا مي شود و اين سل بسيار خطرناك است.
اين مركز همكاري بسيار نزديكي با مركز مبارزه با بيماري هاي وزارت بهداشت و كميته كشوري سل دارد . مطالعه مشتركي در مورد وجود سل در زندان ها صورت گرفته است. چون عده اي از زنداني ها، معتادين به مواد مخدر تزريقي هستند. يكي از راه هاي انتقال ايدز استفاه از سرنگ مشترك است. پس اين معتادين زمينه ابتلاي به ايدز را دارند، به ايدز كه مبتلا شدند، استعدادشان براي ابتلا به سل بيشتر مي شود. در محيط زندان هم كه محيط مسدودي است و تعدادي از افراد در يك محيط محدود و بسته اي زندگي مي كنند، اگر يكي سل بگيرد، بقيه را مبتلا مي كند. بنابراين براي مقابله با سل ناشي از اين يكي از كارهاي بسيار مهم رسيدگي به امور بهداشتي زندانيان معتاد به مواد مخدر تزريقي است.
* بعضي فعاليت ها و مشاغل چون نانوايي، چاپخانه، كار در معدن و ... مي توانند بستر ابتلا به بيماري سل را فراهم كنند و به همين دليل بايد از استانداردهاي بهداشتي بالايي برخوردار باشند . به نظر شما كشور ما از نظر وضعيت بهداشت شغلي در چه سطحي قرار دارد؟
- عوامل مؤثر در ابتلا به سل چند چيز است، يكي ژنتيك است يعني عوامل سرشتي. گاهي مي بينيد در بعضي خانواده ها چند نفر از اعضاي خانواده مبتلا هستند يا استعداد ابتلا به سل را دارند. زيرا كه براي دفاع در مقابل سل بايد سيستم ايمني انسان درست كار كند. پس اگر كسي به طور مادرزادي دچار نقص ايمني بود زودتر از بقيه مبتلا مي شود. عامل دوم تغذيه است .عامل ديگر محيط زندگي است كه بايد آفتاب رو باشد، تهويه(جريان هوا) داشته باشد و نمناك نباشد. و عامل آخر اينكه در يك فضاي كوچك تعداد زيادي آدم زندگي مي كنند يعني تراكم جمعيت در يك فضاي بسته است. پس محيط زيست به خصوص خانه انسان هم نقش دارد. محيط كار هم مهم است. كارهايي كه در آن هواي آلوده به سنگ و شن و ... تنفس مي كنند، مثل: كارگران ذغال سنگ كه اينها را كه غيرقابل هضم است تنفس مي كنند كه اينها سلول هاي مسئول دفاع را به عنوان عناصر بيگانه مي گيرند بنابراين ظرفيت سلولهاي دفاعي پرمي شوند. وقتي دفاع پرشود بدن ضعيف مي شود. مشاغلي چون رفته گران، كساني كه در روستا كه تنور با سوخت ذغالي است كه دود حاوي ذرات كربن است كه اينها ظرفيت دفاعي را مي گيرند و زمينه مبتلا شدن را آماده مي كند.
* گاهاً فرد مسلول به دليل ترس ديگران از ابتلا و مدت زمان طولاني درمان از خانواده خود طرد مي شود. اين وضعيت از نظر روحي صدمات بسياري را به مريض وارد مي كند. براي اين كار هم برنامه هايي انجام داده ايد؟
- ما تا آنجا كه بتوانيم مريض را زود مرخص مي كنيم اما گاهي اوقات بعضي مريض ها مبتلا به سل مقاوم هستند و داروهاي معمولي به آنها جواب نمي دهد كه در بهترين شرايط و بهترين داروها ۵۰ درصد جواب مي دهند كه در شرايط بيمارستان اين داروها قابل استفاده هستند اين آدم مسلول كه اغلب هم فقير هستند امكان اين دارو درماني را ندارند و چون آگاهي لازم را ندارد، شما نمي توانيد به دليل اينكه بخواهيد جامعه را حفظ كنيد از ضرر انتقال سل مقاوم نمي توانيد آن را مرخص كنيد. چون وارد جامعه شود ديگران را مبتلا مي كند و اگر مبتلا شود سل مقاوم را منتقل مي كند.
مدت درمان سل مقاوم گاهي تا دو سال طول مي كشد. آمارها نشان مي دهند كه ۸۰ درصد آنها دارو را آن طور كه بايد مصرف نمي كنند و بدنشان نسبت به ميكروب مقاوم مي شود و بقيه را نيز مبتلا مي كنند.پس وظيفه بهداشتي مركز ايجاب مي كند كه اين مريض را نگه دارد تا هم خودش خلاص شود و هم از حالت آلوده كننده در بيايد و مبتلا نكند.
در شرايط عادي هر مريضي كه خلط دارد، در طول مريضي اش ۱۰ تا ۱۵ فرد را مبتلا مي كند. بنابراين مصلحت در اين است كه وقتي بيمارستان مطمئن شد كه ديگر سرايت نمي كند مرخص كند. طبيعي است كه آنها دچار افسردگي مي شوند، اما مصلحت جامعه در اين است كه اين بيمار در جامعه رها نشود و ديگران را مبتلا نكند. چون سل مرضي است كه هيچ نشاني ندارد مثلاً فردي كه مبتلا به بيماري پوستي جذام باشد به دليل تغيير شكل برخي از قسمت هاي بدنش بيماري اش ظاهر مي شود؛ ولي بيماري سل هيچگونه علامتي ندارد و با بقيه مردم فرد مسلول فرقي نمي كند و اين مركز كه مركز سل و بيماري هاي ريوي است بايد درست اقدام كند و مصلحت فرد و جامعه را هر دو با هم رعايت كند.
***
در بازديد از مركز چهره عريان فقر را با مشاهده خيل بيماران و نشستن پاي صحبتشان به عينه مي توان ديد:
«سه سال در قسمت ذوب سرب كيهان كار مي كردم، يك مهندس آلماني در آن موقع مي گفت، حتماً هميشه شير بخور، بعد از آن هم سالها در نانوايي كار كردم، آن وقتها جوان بودم و بدنم قوي بود و به همين خاطر مي توانست در مقابل بيماري مقاومت كند. اما الان كه ضعيف شده ام به اين بيماري (سل)مبتلا شده ام.»
اين درددل يك پيرمرد ۶۴ ساله مسلول است. مي گويد: پيش از اينها و از همان جواني به اين بيماري مبتلا شده ام. اما قبلاً كمتر به اين خاطر نزد پزشك رفته ام اخيراً پس از پيگيري و مراجعه مكرر، يك ماه است فهميدم به سل مبتلا شده ام.
فقر اقتصادي وقتي در كنار فقر فرهنگي قرار مي گيرد در مورد اين بيماري مي تواند نتايج فاجعه باري را رقم زند.افراد مسلولي كه از بيماري خود اطلاع ندارند عامل شيوع و توسعه اين بيماري در جامعه اند. چرا كه بيماري سل مسري است و راه انتقال آن ترشحات تنفسي چون عطسه و صحبت كردن با ديگران است.
حجت صبور سرپرستار بخش مسلولين مركز در اين زمينه مي گويد: در بيمارستان وقتي ما متوجه مي شويم مريضي مسلول است ماسك مي زنيم ولي شما مي توانيد تصور كنيد موقعيتي را كه فرد مسلول از بيماري خود آگاه نيست و آن وقت در اتوبوس محل كار، خيابان و خانه با ديگران ارتباط برقرار مي كند.
وي مي افزايد: افرادي بيشتر به اين عارضه دچار مي شوند كه در مسير مشاغلي قرار دارند كه آلودگي در پي دارد. اين گونه افراد ممكن است در جواني كه از قدرت بالايي برخوردارند، مشكل نداشته باشند اما وقتي پا به سن گذاشتند سيستم ايمني آنها ضعيف شده و بدن، آن توان مقاومت در برابر اين ويروس را ندارد و به ناچار به عنوان آخرين راه در بيمارستان بستري مي شوند. وي افاغنه را بيشترين مبتلايان اين بيماري اعلام كرده و مي گويد:
افغاني ها به دليل سوء تغذيه و نامناسب بودن مكان زندگي شان بيش از سايرين به اين عارضه گرفتار مي شوند. سرپرستار بخش بيمارستان مسلولين، آب و هواي پاك را علاج بيماران مسلول مي داند و مي گويد: دوره درمان سل دست كم ۹ ماه است كه طي اين مدت مريض بايد به صورت جدي به دوره درمان بپردازد تا بيماري اش كنترل شود.
وي بيماران مسلول را به سه دسته تقسيم مي كند و مي گويد: گروهي هستند كه احتمال ابتلا به سل دارند، گروهي ديگر مسلوليت آنها محرز شده و در حال درمان قرار دارند و گروه سوم كساني هستند كه در مرحله درمان با شكست مواجه شده و بدن آنها نسبت به درمان مقاومت نشان مي دهد، لذا ادامه درمان آنها مشكلي را حل نمي كند. به ناچار از بيمارستان ترخيص و راهي خانه مي شوند. البته ذكر اين نكته ضروري است كه بيماري آنها، كسي از اعضاي خانواده را تهديد نمي كند.
علايم بيماري سل چيست؟ چگونه فردي به سل مبتلا شده و به چه طريقي از مسلوليت يك فرد مي توان مطلع شد، اينها پرسش هايي است كه حجت صبور در پاسخ به آنها مي گويد:
گاهي فردي در اثر يك سرماخوردگي جزيي شبكه ايمني بدنش واكنش نشان مي دهد كه نخستين علامت آن آشكار شده است. بدن اينگونه بيماران در مقابل كمترين ويروس غيرقابل تحمل مي شود و نسبت به مصرف دارو مقاومت نشان مي دهد.
وي مي افزايد: ۸۵ تا۹۰ درصد بيماران مسلول مشكل مالي دارند كه البته بخشي از مشكل آنها از طريق شعبه مددكاري حل مي شود و بخشي ديگر توسط افراد نيكوكار و بستگان آنها تأمين مي شود.
پس از شنيدن نظرات سرپرستار بيمارستان مسلولين به سراغ بيماراني مي رويم كه براي معالجه و درمان عارضه خود در اين بيمارستان بستري شده اند.
بيماري كه از همدان به تهران آمده و در اين بيمارستان بستري شده است، مي گويد:
۳۳ سال قبل به بيماري ريوي مبتلا شدم و با پيگيري و درمان تحت كنترل بوده و اكنون نيز به دنبال بيماري، ديگر بيماري ريوي ام نيز عود كرده و هم اكنون در بخش TB بستري هستم. وي مي گويد: مدت طولاني در بيمارستان ماندن و دوري از خانواده بسيار ناراحت كننده و عذاب آور است. مدتي است كه كپسول «سيكلوسرين» قطع شده است؛ لذا تقاضا داريم اين قرص را در دسترس ما قرار دهند تا بتوانيم از اين غربت رها شويم و زودتر به خانواده مان برگرديم.
در پاسخ به ابهامات موجود بيماران مسلول، زهره معماريان، كارشناس پرستاري مي گويد: متأسفانه آموزش در جامعه ما خيلي ضعيف است. وقتي كسي مريض مي شود هيچ چيز راجع به بيماري خود نمي داند و حتي نمي تواند اين اطلاعات را به دست بياورد. مثلاً در خصوص مصرف دارو، تداخل داروهاي قبلي با داروهاي جديد، عوارض داروها و... متأسفانه پزشكان هم زمان ويزيت بيمار وقت كافي را براي توضيحات اساسي نمي گذارند و بيماري عملاً گنگ است و اين خودش درمان را به تأخير مي اندازد.
با وجود آنكه شمار بيماري سل به نسبت گذشته بسيار كم شده است، اما زندگي ماشيني و بهره مندي از برخي مواد حساسيت زا عوارض ديگري را در پي آورده است كه شاخه اي از بيماري سل يا حداقل از خانواده مسلولين است. آلودگي هوا، استفاده بيش از حد از مواد شيميايي مثل وايتكس از علل بروز بيماري هاي آسم به شمار مي روند.
راه حل ها كدام است؟
راهكارهاي سازمان بهداشت جهاني براي شكست بيماري سل بسيار آسان و قابل دسترسي است و برنامه هاي كنترل بيماري سل در نقاط مختلف دنيا به مرحله اجرا درآمده است.
درمان كوتاه مدت سل با نظارت مستقيم سازمان ملل به مرحله اجرا درمي آيد كه چنانچه اين روند امتداد يابد از شمار ۳۰۰ ميليون ابتلا به اين عفونت جلوگيري خواهد شد.
گفته مي شود، بيماري سل يكي از چهار بيماري است كه سازمان بهداشت جهاني براي از بين بردن آن تلاش مي كند چرا كه اين بيماري مسري هر سال دو تا سه ميليون نفر را در جهان مي كشد.
در همه دنيا بيماران عفوني و ريوي را در مكان هاي خوش آب و هوا به دور از مراكز مسكوني اسكان داده مي شوند. چرا كه متخصصان بيماري هاي ريوي يكي از راه هاي بهبود بيماران را استفاده از هواي پاك مي دانند. وجود فضاهاي جنگلي و سرسبز مي تواند بخشي از مشكلات بيماران مسلول و ريوي را حل نمايد. به همين دليل نيز اين مركز در ميان كوهستان و در دامنه ارتفاعات شمال تهران قرار گرفته كه با درختان سرسبز و كوه محصور شده است. در جهت توسعه و تامين فضاي سبز طبيعي مورد نياز مركز در سال ۱۳۷۶ بخشي از ارتفاعات پايين ۱۸۰۰ متر با توافق منابع طبيعي استان تهران، سازمان جنگل ها و سازمان فضاي سبز به وسعت ۶۰ هكتار طي توافقي از سوي وزير وقت مسكن و شهرسازي به مركز مسيح دانشوري واگذار و با همكاري شهرداري قريب ۲۵ هزار اصله درخت هاي سوزني برگ در اين محدوده غرس شده، اما اخيرا افراد حقيقي و حقوقي با مراجعه به اين مركز با ارايه قرارداد واگذاري بخشي از اين زمين ها از سوي سازمان زمين شهري به خود خواستار جمع آوري حصار بيمارستان و قطع درختان شده اند.
واگذاري اين اراضي به مردم و دستگاه هاي مختلف و تخريب فضاي سبز و مشجر آن، گذشته از آن كه فضاي حياتي مورد نياز بيماران را محدود و آنها را از امكان استفاده از هواي پاك محروم مي كند، مردم را نيز با دادن مجوز احداث اماكن مسكوني و اداري در محدوده بيمارستان مسلولين در معرض ابتلا به بيماري قرارمي دهد كه غيرمنطقي و مغاير با استانداردهاي بين المللي بهداشت و مراقبت از بيماري هاست.گذشته از اين موضوع با توجه به تاكيد اخير مقام معظم رهبري و نيز وزير مسكن و شهرسازي بر حفظ كمربند سبز تهران، تخريب فضاي سبز با قدمت ۱۰ ساله مغاير با سياست هاي شهري و زيست محيطي است. اميد است با اتخاذ درست تصميم، بيماران و شهروندان را در معرض خطر قرار نداده و به قيمت حفظ منافع شخصي سياست هاي زيستي و شهري و بهداشت عمومي را به مخاطره نيفكنيم.
