- ادبيات به عنوان بخش خلاقه در حوزه نشر، همواره يكي از پر مخاطب ترين شاخه هاي بازار كلي نشر محسوب مي شود.
بي جهت نيست كه اكثر ناشران كتاب در كنار چاپ و انتشار كتاب در موضوعات گوناگون همواره گوشه چشمي به اين مقوله داشته اند و بسياري از ناشران اين قسمت از حوزه نشر را به عنوان محور اصلي فعاليت هاي خود برگزيده اند. حضور پررنگ اين گونه ناشران گاهي به بازار كتاب هاي ادبي رونقي افزون تر مي دهند. در گزارش اين هفته چند ناشر فعال در حوزه كتابهاي ادبي حضوري پررنگ تر دارند كه با هم فعاليت هاي اين طيف را مرور مي كنيم:
گزارش اين هفته بر اساس آمار خانه ايران (گزارش نشر؛ فهرست كتابهاي منتشره كشور از تاريخ ۳۰/۹/۸۲ تا ۳/۱۰/۸۲ ضميمه هفته نامه «كتاب هفته» به تاريخ شنبه ۱۳ دي ماه ۱۳۸۲) نگاهي گذرا و آماري به كتابهاي منتشره در زمينه ادبيات است.
همانند هفته هاي قبل آمار كلي كتابهاي منتشره در اين بخش تغيير چنداني نكرده است. اين هفته ۸۰ عنوان كتاب در بخش ادبيات منتشر شده كه بين زير مجموعه هاي عنوان كلي ادبيات همچون، داستان، شعر، نمايشنامه، تحقيق و پژوهش ادبي و... تقسيم بندي شده است.
بخش شعر اين هفته ساكت و خلوت ترين قسمت اين بازار است. در اين بخش همانند هفته هاي قبلي اغلب كتابهاي شعر متعلق به شاعران كلاسيك ايران تجديد چاپ شده و تعدادي نيز از شاعران گمنام و ناشناخته به چاپ رسيده كه كمترين تيراژ را در بين كتابهاي منتشره در اين بخش دارند و باز به احتمال قوي اين كتابها با هزينه شخصي خود شاعران به چاپ رسيده است، چرا كه در اين روزگار هيچ ناشري براي چاپ كتاب اول يك شاعر سرمايه گذاري نمي كند. اين واقعيتي است كه چه بخواهيم و چه نخواهيم در اين روزها به وقوع مي پيوندد.
اما بخش داستان اين هفته پررونق ترين شاخه ادبيات در حوزه نشر بوده است و موفق ترين و پركارترين ناشر اين بخش نشر افق در تهران است كه اين هفته ۵ عنوان كتاب داستاني قابل تأمل را منتشر كرده است. البته ۳ عنوان از اين كتابها تجديد چاپي هستند و ۲ عنوان ديگر براي بار اول به چاپ رسيده اند.
كتابهاي تجديد چاپي اين ناشر ۳ عنوان چاپ دومي است «برادران جمالزاده/ احمد اخوت»، «سيماب و كيمياي جان/ رضا جولايي» و «فعلاً اسم ندارد/ احمدغلامي» كه هر سه با تيراژ ۳۰۰۰ نسخه منتشر شده اند.
اما دو عنوان كتاب چاپ اول اين ناشر: «آسيابان سور/ خسرو حمزوي» و «ارواح/ پل اوستر؛ مترجم: خجسته كيهان» هر دوي اين كتابها با تيراژ ۲۲۰۰ نسخه به بازار كتاب راه يافته اند.
همچنين در اين هفته ۲ ناشر به صورت مشترك يك مجموعه ۳ جلدي را به بازار كتابهاي ادبي فرستاده اند، محمد ايوبي نويسنده اين رمان قطور ۳ جلدي براي عنوان كلي سه گانه اش «آواز طولاني جنوب» را انتخاب كرده است. جلد اول اين سه گانه با عنوان «غمزده مردگان» در ۲۴۸ صفحه، جلد دوم با عنوان «سفر سقوط» نيز در ۲۴۸ صفحه و جلد سوم با عنوان «زيتون تلخ، خرماي گس» در ۳۳۶ صفحه انتشار يافته است. تيراژ هر يك از اين سه گانه ها ۲۲۰۰ نسخه است كه نشر فرهنگ گستر و نشر شاهد به طور مشترك آنها را منتشر كرده اند.
بقيه كتابهاي منتشره اغلب كتابهاي تجديد چاپي هستند كه اتفاق تازه اي در بازار كتابهاي ادبي محسوب نمي شوند و تنها براي راكد نبودن بازار كار و كسب ناشران منتشر شده اند و بيشتر براي كساني كه حائز اهميت هستند در فرصت چاپهاي قبلي موفق به تهيه و مطالعه آنها نشده اند. به هر حال در اين هفته براي اهالي داستان هفته پررونقي بوده كه مي توانند بر مجموعه آرشيو كتابهاي ادبي خود بيفزايند.
علي الله سليمي

واحه در باران
مجموعه شعر/ شاعر: محمدتقي حرآبادي فراهاني/ ناشر: انتشارات آهوان/ چاپ اول / شمارگان: ۲۰۰۰ نسخه/ ۳۳۷ صفحه، وزيري/بها: ۱۹۰۰ تومان.
«واحه در باران» نخستين مجموعه شعر محمدتقي حرآبادي فراهاني است كه شعرهاي ۱۳۶۱ تا ۱۳۸۱ وي را دربر مي گيرد. از خصوصيات اين دفتر، مي توان به سلاست، رواني و دوري از تكلف اشاره داشت. عشق به طبيعت و مظاهر آفرينش در بيشتر اشعار حرآبادي ديده مي شود. اكثر اشعار اين مجموعه در قالب هاي كلاسيك (غزل، مثنوي، دوبيتي و قصيده) است. اما شاعر علاوه بر اينها، در قالب هاي نوقدمايي و نو نيز طبع آزمايي كرده است؛ قالب هايي چون : چهارپاره (دوبيتي هاي به هم پيوسته)، غزل مثنوي و سپيد.
همچنين شاعر در اين مجموعه اخوانيات خود و دوستانش را به مناسبت هاي مختلف
(از جمله بهاريه ها) به چاپ رسانده است.
ديوان پروين اعتصامي
تصحيح و مقدمه: هيات تحريريه سازمان چاپ و انتشارات اقبال/ ناشر: انتشارات اقبال/ چاپ اول/ ۴۰۸ صفحه وزيري/ با جلد سلفون/ بها: ۳۰۰۰ تومان.
ديوان پروين تركيبي است از دو سبك آميخته، ولي كاملاً مستقل، نخست سبك خراسان را به شيوه ناصرخسرو و به زيباترين وجهي عرضه مي دارد و ديگر، سبك فارسي را به شيوه سعدي و از حيث معاني، تعادلي است از افكار عرفا و حكماي اين مرزوبوم. پروين اعتصامي با بيان ناصرخسرو و تمثيلات سنايي و فصاحت حافظ و صراحت سعدي، چنان دنياي رنگارنگي را به وجود آورده است كه خواننده را هيچگاه از مطالعه ديوانش خسته و كسل نخواهد كرد.



انگيزه شكست ها و پيروزي هاي ايرانيان در جنگ ها
مولف: عبدالعظيم رضايي/ ناشر: انتشارات دْر/ چاپ اول/ ۶۸۲ صفحه/ قطع: وزيري/ با جلد گالينگور/ بها: ۴۵۰۰ تومان.
انگيزه پيروزي و شكست هر دولت و توده اي در جنگ ها و پيكارها، بستگي به شايستگي و كارداني و بخردي و دلاوري سران و فرمانروايان هر كشور و فرماندهان و گردانندگان آن دارد.
فرمانروا و ملتي كه هوشيارانه و بخردانه به پيرامون نگريستند و در انديشه آب و خاك خود بودند، هرگاه دشمني را فراسوي خود مي ديدند، با باريك بيني و يورش هاي پي درپي، دشمن را از پاي در مي آوردند، بدون آنكه زياني به كشور خود رسانيده باشند و شكستي بر آنها وارد شده باشد. و هرگاه در كارهاي كشوري و لشگري سهل انگاري مي نمودند و نگرشي به سپاه نداشتند، هنگام يورش دشمن، به زودي از پاي درمي آمدند و سرزمينشان لگدكوب سم ستوران دشمن مي شد و يورش كنندگان، هم فرمانروا را از بين مي بردند و هم مردم آن سرزمين را چپاول  و گاه مانند آشوري ها، دست به كشتار همگاني مي زدند و...




شب خاطرات
نويسنده: ريحانه كياني فر/ ناشر: انتشارات توفيق آفرين/ چاپ اول، پائيز ۱۳۸۲/ ۱۶۶ صفحه/ قطع: رقعي/ بها: ۱۶۵۰ تومان.
«شب خاطرات» اولين تجربه داستاني ريحانه كياني  فر است كه توسط انتشارات توفيق آفرين منتشر شده است. اين ناشر پيشتر چند عنوان از كتابهاي رمان دانيل استيل و چند فيلمنامه را به بازار نشر عرضه كرده است.

چند مدتي است كه از سوي انتشارات جهان فرهنگ و نشر زمان كتاب هايي كم حجم با طراحي جلد يكسان و به نام برخي از چهره هاي فرهنگ و هنر اين مرز و بوم به بازار كتاب عرضه شده و بر پيشخوان برخي كتاب فروشي ها قرار گرفته است. اين مجموعه گوشه ديگري از كار قابل اعتنا و تقدير «چهره هاي ماندگار» است كه مهرماه هر سال در سالن همايش هاي صدا و سيما برگزار و در آن از چهره هاي مختلف حوزه هاي فكري، فرهنگي و هنري تجليل به عمل مي آيد. دست اندركاران اين برنامه سعي كرده اند، آن مراسم را در همان محدوده يك شب و اعطاي جايزه اي گران بها متوقف نكنند و براي چهره هايي كه از آنها تجليل مي شود، كتاب هاي كوچكي نيز اختصاص دهند كه در آنها خوانندگان را با گوشه هايي از آراء و افكار اين بزرگان آشنا سازند. طرح انتشار كتاب هايي كوچك و در قطع رقعي كه عمده آنها زير ۱۵۰ صفحه حجم دارند، نيز گوشه اي ديگر از اين كار ارزنده است كه علاقمندان جدي تر فرهنگ را با اين نام ها و آثارشان آشنا مي سازد. تورقي در محتواي كتاب ها نشان مي دهد كه عمده مطالب اين كتاب ها، نوعي گردآوري، با اندكي كاست و فزود از سوي تدوين كنندگان، از مصاحبه ها، مقالات و سخنان اين بزرگان در نشريه هاي ديگر به خصوص نشريه كيهان فرهنگي است كه زماني خود اين نشريه، به خصوص در دوره سال هاي دهه ۶۰، نقشي ارزنده در معرفي چهره هاي ماندگار و ارزنده فرهنگ و هنر و فكر و انديشه ايفا كرد.
مقالات و نوشته هاي هر يك از اين چهره هاي ماندگار با دقت و وسواس خاصي انتخاب شده و نشان مي دهد كه حداقل در انتخاب اين مقالات، و چينش آنها در كنار يكديگر، دغدغه اي فرهنگي مد نظر بوده است. اگر چه به نظر مي رسد كه اين مجموعه در چاپهاي بعدي بايد به شكل و هيئتي واحدتر درآيد و نوعي بررسي زندگي و آثار را، توأمان، در برگيرد، كه البته اين كار هم نيازمند صرف وقت افزونتر و كاري طاقت سوزتر است. به خصوص كه اگر دست اندركاران اين مجموعه بخواهند، قالب كار را به سمت گفت وگويي دو طرفه سوق و كار را پخته تر انتشار دهند،مي بايست از افراد خبره و با اطلاع به تكنيك هاي گفت وگوهاي اين گونه استفاده كنند.
تا كنون ۸ كتاب از اين مجموعه منتشر شده اند كه عبارتند از: حسين زمرشيدي، غلامرضا اعواني، عباس  كي منش(مشفق كاشاني)، مجيد كياني، عبدالمحمد آيتي، محمود شاهرخي، مهدي گلشني، سيد مرتضي نجومي.

به اهتمام: محمود اسعدي/ ناشر: انتشارات جهان فرهنگ، چاپ اول پاييز ۱۳۸۲/ قطع  رحلي، گالينگور با روكش/ ۳۳۲ صفحه/
مجموعه هاي چهره هاي ماندگار، حاصل عكس هاي چند تن از عكاسان صاحب نام پرتره ايراني است كه در هيئت كتابي شكيل و چشم نواز به بازار نشر عرضه شده است.
بر عنوان بندي و شناسنامه كتاب نامهايي چون استاد غلامحسين اميرخاني (خوشنويس صاحب نام و صاحب سبك) كه خوشنويسي روي جلد را انجام داده، اسرافيل شيرچي كه خوشنويسي مقدمه كتاب را نوشته و عكاساني چون فخرالدين فخر الديني،( كه از جمله عكاسان نامي پرتره به شمار مي رود)، عبدالخالق طاهري، قدير چين جو، مجيد مردانيان، مصطفي حضرت نيز در اين كار مشاركت جدي داشته اند.
در اين مجموعه از هر استاد نامي حوزه هاي مختلف فكري و فرهنگي و علمي، چهار پرتره در چهار زاويه مختلف و با چاپي مرغوب روي كاغذهاي گلاسه آمده است. چهره هايي كه نام بسياري از آنها را بارها و بارها، در عنوان آثار و مقالاتشان خوانده ايم و به جهت فروتني و گوشه گيري اكثر آنها، كمتر چهره  اي و عكسي از آنها را در اينجا و آنجا ديده ايم.
در كنار هر عكس و در ابتداي صفحه خلاصه اي بسيار موجز، مختصر، مفيد اما كامل و رسا از زندگي و آثار يك چهره ماندگار نوشته شده است كه خود نوعي دانشنامه كوچكي از زندگي و آثار اين بزرگان است. اين فهرست و زندگي نامه كه به نظر مي رسد، يكي از كاملترين ها باشد، مي تواند براي علاقه مندان، به خصوص كساني كه دست اندركار حوزه هاي فكري و فرهنگي هستند، بالاخص ، خبرنگاران حوزه هاي فرهنگ، بسيار مفيد فايده باشد.
در هر حال اميد مي رود كه اين مجموعه  همانند مراسم چهره هاي ماندگار تداومي جدي و طولاني داشته باشد و البته در حد چهره هايي كه در اين مراسم معرفي و از آنها با هديه اي گرانبها تجليل مي شود، متوقف نماند و تمامي چهره هاي ماندگار را معرفي و از آنها تصوير و زندگينامه اي مختصر ارائه كند.