حالا اوضاع كمي بهتر و ماجرا قابل هضم تر است. به جاي دلسوزي، مي تواني گوشي تلفن را برداري و يك شماره بگيري. يك شماره سه رقمي تا حداقل كاري را كه از دستت بر مي آيد، انجام دهي. آدرس دقيق را بگويي و بعد... به راهت ادامه دهي!
در صورت تصويب طرحي در شوراي شهر، كارتن خواب ها از طريق اطلاع رساني مردم با شماره تلفن ۱۳۷ جمع آوري خواهند شد. اين خبر را دو روز پيش رسول خادم، رئيس كميسيون فرهنگي و اجتماعي شوراي شهر، داد و به نظر مي رسد پس از مصوبه، عمليات اجرايي نيز به زودي آغاز شود. فرجي، دبير كميسيون فرهنگي و اجتماعي احتمال مي دهد اوايل بهمن ماه، كار حالت اجرايي به خود گيرد، اما مهم اين است كه بالاخره تحركي ديده شد! چند سال پيش، در دوره رياست «زم» بر سازمان فرهنگي و هنري شهرداري تهران اتفاق غيرمنتظره و ناگواري افتاد، اتفاقي كه در نهايت به ضرر «كارتن خواب ها» تمام شد. در حين جمع آوري اين افراد، يكي از آنها فوت كرد. اين اتفاق باعث شد تا دستور توقف اجراي طرح صادر شود. چرا كه او نمي خواست مسووليتي در اين زمينه داشته باشد، حالا تغيير در ديدگاه باعث شده تا طرح جمع آوري دوباره به جريان بيفتد.
اما مشكلاتي بر سر راه وجود دارد، از جمله محل جمع آوري كارتن خواب ها. مسوولان هنوز به طور دقيق نمي دانند آنها را كجا اسكان دهند. گرچه مكان هايي در نظر گرفته شده، اما اين مساله به طور كامل حل نشده است. مشكل اصلي هنگامي آغاز مي شود كه دوره سرما به پايان رسيده است. قرار نيست كه نهادهاي درگير براي هميشه از كارتن خواب ها نگهداري كنند. پس آنها در صورت ترخيض به كجا خواهند رفت و چه سرنوشتي در انتظار آنان است؟ اسماعيل فرجي مي گويد: «ما داريم روي اين مساله فكر مي كنيم. قصد اوليه بر اين است كه اين افراد براي بازپروري در اختيار بهزيستي قرار بگيرند. اما شوراي شهر تهران مي تواند به افرادي كمك كند كه تهراني باشند، كارتن خواب هايي كه شهرستاني هستند بايد به شهر خود بازگردانده شوند.»
كارتن خواب هاي شهرستاني پس از مراجعت به شهر خود در اختيار اداره بهزيستي همان شهرستان قرار خواهند گرفت، بنابراين حداقل در ظاهر، همه چيز خوب پيش بيني شده است.
كارتن خواب ها، پس از آنكه جمع آوري شدند، دو الي سه روز در قرنطينه خواهند بود و معاينات كامل پزشكي بر روي آنها انجام خواهد شد. فرجي مي گويد: «بايد مطمئن شد تا بيماري مسري نداشته باشند.» سپس آنها مي توانند به خوابيدن زير «سر پناهي» عادت كنند.
عمليات اجرايي طرح به نيروي انتظامي سپرده خواهد شد، آنها هستند كه با رويت هر يك از اين كارتن خواب ها، او را به ميني بوس ويژه اي كه براي اين امر اختصاص داده شده، منتقل مي كنند. در صورتي كه نيروهاي انتظامي در برخي موارد قادر به پيدا كردن اين افراد نشدند، نوبت شماست كه با گرفتن شماره ۱۳۷ آنان را در جريان قرار دهيد.
اتفاقي كه در سال هاي پيش افتاد و منجر به توقف عميلات شد مي تواند اين بار نيز رخ دهد. در حين جمع آوري كارتن خواب ها ممكن است بار ديگر يكي از آنها جان خود را - بر اثر سرما - از دست بدهد، گرچه احتمال رخ دادن چنين واقعه اي يك در هزار است، اما آيا ترس از پيش آمدن حادثه اي اين چنيني كه چندان نيز محتمل نيست، بايد باعث پاك كردن صورت مساله شود؟
دبير كميسيون فرهنگي - اجتماعي شوراي شهر پاسخ مي دهد: «خير، به هر حال آنها در سطح شهر پراكنده اند. تامين امنيت و محافظت از آنها به خصوص در مقابل سرما، وظيفه همه ماست. اگر با ديد بازتري به ماجرا نگاه كنيم، شايد ديگر، جايي براي درنگ كردن باقي نماند.»
اجراي اين طرح، مثل طرح هاي ديگر، نيازمند همكاري بسياري از ارگان ها و سازمان ها چه به صورت مستقيم و چه به صورت غيرمستقيم است. شايد به همين دليل باشد كه طرح مذكور در شوراي عالي استان به بحث و بررسي گذاشته شده تا با استفاده از اختيارات استانداري، بتوان همكاري ارگان هايي را كه لازم است در اجراي اين طرح مشاركت داشته باشند، جلب كرد.
رسول خادم، رئيس كميسيون فرهنگي - اجتماعي شوراي شهر از برخي دستگاه ها به دليل سلب مسووليت از خود در خصوص مسايل و آسيب هاي اجتماعي انتقاد مي كند و مي گويد: «موفقيت شوراها در گرو توجه به آسيب ها و شكاف هاي اجتماعي و تصميم گيري و برنامه ريزي درست براي آنهاست. امروزه شاهد نگاه سخت افزاري به امور شهري هستيم در حالي كه اگر در كنار سيستم هاي فني، ارزش ها، نيازمندي ها و مشكلات فرهنگي- اجتماعي ناديده گرفته شود، موفقيتي حاصل نخواهد شد.»
با اين حال او و همكارانش در حال برداشتن گام اول هستند، گام اول ساماندهي به آسيب هاي اجتماعي كه «تعريف وضعيت و شرايط آن» است.
به نظر مي رسد طرح جمع آوري كارتن خواب ها «فصلي» باشد. شايد نهادهاي درگير، اين طرح را تنها به اين خاطر به مرحله اجرا در مي آورند تا از آنها در مقابل سرما محافظت كرده باشند، اما آيا بهتر نيست كه اين عده از شهروندان را براي هميشه سامان داده و راهي براي بازگشت آنان به جامعه پيدا كرد؟
اگر ما نيز در حال برداشتن گام اول هستيم، بهتر است عجله نكنيم. پس از جمع آوري اوليه نوبت به ديگر امور نيز خواهد رسيد. چند روزي صبر كنيد تا طرح به مصوبه تبديل شود، آنگاه شما نيز مي توانيد در اجراي طرح به شهرداري و نيروي انتظامي كمك كنيد، با گرفتن شماره ۱۳۷.
به راحتي مي توان محل تجمع كارتن خواب ها را يافت. كلوني آنها در پل سيدخندان تشكيل مي شود، يا خيابان هاي منتهي به ميادين اصلي شهر. مثل قديمي «آسمان سقفم است و زمين فرشم» حالا فقط در مورد آنها صدق مي كند. چقدر شما از كنار اين هموطنان رد شديد و صرفا نگاهي به آنها انداختيد و ديگر هيچ؟ و چند نفر شما دستي از آنان گرفتيد؟
فقط بايد به اين فكر كنيم كه آنان نيز به عنوان شهروند حقوقي دارند و طرح جمع آوري اين «شهروندان» را - اگر درست ساماندهي شود - گام اول براي احقاق حقوق آنان بدانيم. بهتر است نگاهمان را نسبت به كارتن خواب ها تغيير دهيم، آن وقت خيلي چيزها حل مي شود.