گفت وگو: مريم غفاري
خبرنگار اعزامي همشهري به مكه مكرمه
اشاره: حج، زماني براي انديشيدن، تأمل در خود و قرار گرفتن در زير باران وحي است. پا گذاشتن در غار حرا، درست جايي كه نخستين آيات بر رسول گرامي اسلام نازل مي شود. اين آغازي است بر تدوين و تكريم مناسك و سنن جديد،تا تو نيز قدم در عرصه بگذاري و به جرعه اي حيات بخش در رسي و جاودانگي را لمس كني!
گفت وگوي حاضر مقدمه اي است براي آشنايي با چنين جايگاهي. با هم مي خوانيم.
گروه انديشه
* ارزيابي شما از حج امسال چيست و براي ارتقاي سطح بهره وري از حج، بعثه رهبري چه تمهيداتي انديشيده است؟
- ارتقاء كاربرد و كاركرد حج بيش از هر چيزي معطوف به ريشه فكري حجاج است. اگر حاجي شناخت عميق و ژرفي از مناسك حج و فلسفه آن، سرزمين وحي (مكه و مدينه) و زمان و مكاني كه در آن تنفس مي كند. داشته باشد، مطمئناً بهره وري و بازدهي معنوي، مادي، فردي، اجتماعي و ملي و جهاني حج صد چندان خواهد شد. ولي علاوه بر درك و شناختي كه حجاج بايد حايز آن باشند، برنامه ريزي صحيح و اصولي از ناحيه متوليان تأثير بسيار كارسازي دارد. از اين رو بعثه به عنوان سكوي تدبير و تلاش براي توسعه و ارتقاي كارآيي و كاربرد حج و برخورداري حجاج از اين موهبت تلاش مي كند تا اين هدف را تأمين كند. يعني آگاهي بخشي به حجاج و برنامه ريزي براي ارتقاي درك و توسعه كيفي عمل حاجيان و قصد كنندگان حرم نبوي و حرم الهي. در اين باره كتاب هاي سال حج منبع خوبي است تا رسانه ها براي آگاهي بخشي به متصديان امر حج و مردم از آنها استفاده كنند.
* با بعثه هاي كشورهاي اسلامي ديگر تا چه اندازه تفاهم و تبادل افكار داريد؟
- البته برخلاف فلسفه حج كه مكاني براي تعامل بين مسلمانان است و بزرگترين و مهمترين كنگره سالانه فراملي مسلمين تلقي مي شود، متأسفانه بعثه هاي كشورها چندان درصدد تماس با هم نيستند، ولي بعثه جمهوري اسلامي از چند سال پيش با بعثه هاي كشورهاي مختلف در تماس است،  نشستهايي برگزار مي كند، كه گاه منشأ آثار ارزشمندي بوده است؛ حتي در حد تجديد روابط بين كشورمان با برخي از كشورهاي اسلامي كه رابطه ما با آنها قطع بوده است.
* به نظر شما حج قبل از انقلاب و حج پس از انقلاب چه تفاوتي با هم دارند؟
- حج قبل از انقلاب و پس از انقلاب همان تفاوتي را دارد كه حج ايران با حج ساير كشورها دارد. اغلب كشورها مناسك بي روح و كم خاصيتي را اجرا مي كنند كه عمدتاً اهتمام آنها معطوف به ظواهر مناسك است. تنها صورت تحقق پيدا مي كند با غفلت از سيرت حج. جمهوري اسلامي كه مولود و محصول انقلاب اسلامي است يكي از خدماتي كه به مردم ايران ارائه داد و در پي آن به مردم ديگر كشورها، اين بود كه روح حج و فلسفه مناسك و غايات و اهدافي كه بر اين عبادت بزرگ مترتب است و موردنظر خدا و اولياء الهي است را مطرح و برجسته كرد. گرچه موانع و كارشكني هاي داخلي و خارجي از سوي كشورهاي اسلامي و غيراسلامي مانع آن است آنچنان كه بايد و شايد حج ابراهيمي، حج مهدوي كه حج انتظار، حج اعتراض، حج فرج طلبي و فرجام خواهي است حج آينده نگري است. حج جهاني ديدن و به جهان انديشيدن و به معضلات و مشكلات فكركردن و به راه كارها پرداختن است تحقق پيدا كند؛ اما به هر حال درحد مقدورات و به حد ميسور با وجود موانع كار در محتوا و معنا و قالب حج، انقلاب اسلامي تحول ايجاد كرد. اين تلاش امروز كشورهاي ديگر و دست كم حجاج كشورهاي ديگر را متأثر كرده است، لهذا مي توان گفت كه حج مسلمانان پس از پيروزي انقلاب اسلامي با حج مسلمانان قبل از اين انقلاب تفاوت كرده است. در تفاوت آن مي توان گفت كه اكثريت حجاجي كه به سرزمين وحي مي آيند نسبت به مشكلات مسلمانان، توطئه ها و دسيسه هاي دشمنان حساس هستند. حال اگر موانع برطرف شود حج مي تواند پيچيده  ترين مشكلات را از پيش روي مسلمانان جهان بردارد.
* مراسم حج چه نقشي مي تواند در وحدت مسلمانان داشته باشد؟
- مراسم حج اصولاً خود مظهر توحيد و وحدت است، توحيد در مقام نظر و وحدت در مقام عمل. اينجا (مكه) سرزمين توحيد و وحي است در اين فضا عطر وحي پيچيده است و آواز پر فرشتگان گوش انسان را مي نوازد. انسان در اينجا توحيد تنفس مي كند. با اين حال دو ميليون مسلمان از ۱۷۰ مليت از سراسر جهان در اينجا حضور پيدا مي كنند. با زبان ها، نژادها، فرهنگها، سلايق، علايق، و رنگهاي گوناگون، با دلي يكسان و جهتي يك سو و بياني واحد به خدا لبيك مي گويند و شرك و كفر را طرد مي كنند. ظلم و تعدي را نفي مي كنند و عدالت و توحيد، آزادي و احسان و وحدت و همبستگي را فرياد مي كنند. بزرگترين انجمن و كنگره اي است كه ميليونها دل را به هم گره مي زنند. قطعاً و بي شك، بي نظير ترين و بي سابقه ترين تجمع وحدت است كه در طول تاريخ هر سال در جهان در اين سرزمين رخ مي دهد.
* به نظر جنابعالي   وضعيت سياسي جهان تا چه اندازه مي تواند روي حج تأثير بگذارد؟
- حج نبض مسلمانان است و اگر سران وابسته و احياناً ترسو و بي شخصيت و فاقد اعتماد به نفس به مسلمانان و ملتها آزادي بدهند، حج مي تواند مهمترين مسائل مسلمانان را همه ساله مطرح كند و براساس منافع مسلمانان به آن جهت دهد. در نتيجه اگر در يك منطقه اي از جهان به مسلمانان يا يك كشور اسلامي حمله اي شد مسلمانان مي توانند به موقع عكس العمل نشان دهند، همدل و يكدست شوند و هر سال حج ليله القدر نقطه تقدير سرنوشت مسلمانان و نقطه عزيمتي براي حل مشكلات و مواجهه با دشمنان قلمداد شود. در حال حاضر نيز شاهديم كه توطئه ها، حمله ها و لطماتي كه آمريكا و غربي ها بر جهان اسلام وارد مي كنند، در مراسم حج عكس العمل ايجاد كرده و مسلمانان با يك گرايش تند به سمت ضديت با غرب خصوصاً آمريكا پيش مي روند.
* به نظر شما چه بهره هايي مي توانيم از سفر حج بگيريم؟
- حج به هرحال علاوه بر ابعاد اجتماعي، سياسي و حماسي واجد باطن معنوي است. حاجي وقتي به اينجا مي آيد بايد بخشيده از اينجا برگردد بايد گناهانش را همين جا بريزد و رذايل را به فضايل در وجودش تبديل كند. حج مناسك الهي و معنوي است. هر عملي كه حاجي اينجا انجام مي دهد در واقع نمادي است از معرفت به دين و تعاليم الهي. لهذا علاوه بر جنبه هاي اجتماعي، حجاج بايد كوشش كنند روحشان را از آلودگي ها بيالايند و جانشان در آبشار شفافي كه در هر نقطه اي از سرزمين وحي بر سر انسان فرو مي ريزد بشويند. پس از اين پيرو حق باشند و عمل حق انجام دهند. حج فرصت بازسازي و خودسازي است و نبايد از اين فرصت غافل شويم. به تفريح و تفرج نبايد پرداخت. سفر عادي نيست، سفر الهي است.

عرفان، تجربه ديني و گفت وگوي اديان
دانشگاه تربيت مدرس با همكاري دانشگاه امام صادق(ع) و مركز بين المللي گفت وگوي تمدن ها كنفرانس «عرفان و تجربه ديني» را خرداد ماه ۸۳ در دانشگاه تربيت مدرس برگزار مي كند.به گزارش خبرگزاري مهر، مركز مطالعات فرهنگ و انديشه ديني وابسته به دانشگاه تربيت مدرس در راستاي فعاليت هاي فرهنگي خود اقدام به برپايي كنفرانسي در باب نسبت عرفان و تجربه ديني و گفت وگوي اديان نموده است. برخي از موضوعات اين كنفرانس عبارتند از: عرفان و مناسبات ديني، عرفان و وحدت متعاليه اديان، عرفان و مطالعات گزارش تجربه عرفاني در سنت هاي مختلف ديني. محققان و پژوهشگران مي توانند مقالات خود را حداكثر تا پايان روز ۲۰ فروردين ۸۳ به دبيرخانه اين كنفرانس واقع در دانشكده علوم انساني دانشگاه تربيت مدرس ارسال كنند. تجربه ديني از جمله مسائلي است كه در نيمه دوم سده نوزدهم و نيمه نخست سده بيستم در اروپا مطرح شده و ديري نپاييد كه در كانون مباحث فلسفه دين، روانشناسي دين، پديدارشناسي دين و معرفت شناسي جاي گرفت. هر يك از اين شاخه هاي علمي با روش هاي متفاوت به بحث درباره اين مسئله پرداخته اند.
خوانش  جاودانه هاي ادبيات و فلسفه
كانون مطالعات و پژوهش دانشگاه محقق اردبيلي، گردهمايي «خوانش جاودانه هاي ادبيات فلسفه» را از بهمن ماه سال جاري تا خردادماه سال آينده، به طور روزانه برگزار خواهد كرد.
به گزارش ايسنا، قرار است دانشجويان علاقه مند، مجموعه اي از بهترين هاي ادبيات كلاسيك و فلسفه جهان را در كنار يكديگر بخوانند و به بحث و تبادل نظر در خصوص آنها بپردازند.
فهرست آثاري كه در اين همايش خوانده خواهد شد، در دو بخش عبارت است از:
ادب: ايلياد و اديسه هومر، تلماك، كمدي الهي، بهشت گمشده و دوره آثار شكسپير.
فلسفه: متفكران يونان، دوره آثار افلاطون و دوره آثار فلوطين پاسپيا . اين گردهمايي ها به طور پيوسته در سالن كنفرانس دانشگاه محقق اردبيلي برگزار خواهد شد.

حيات فيلسوفان نامدار
حيات فيلسوفان نامدار ترجمه حسين كلباسي منتشر شد.
به گزارش ايسنا اين اثر ترجمه اي است از بخش هاي زندگي سقراط و افلاطون از مجموعه ده جلدي «حيات فيلسوفان نامدار» اثر ديوگنس لانرنيوس كه توسط حسين كلباسي اشتري ترجمه شده است.
حيات فيلسوفان نامدار اثر ديوگنس لانرنيوس مشتمل بر ۱۰ كتاب است كه شامل شرح هايي درباره فيلسوفان يوناني است و حدود ۱۸ قرن از تاريخ تأليف آن گذشته است.اين كتاب به لحاظ رعايت انصاف و نداشتن موضع گيري مولف آن در بيان زندگي فيلسوفان و نيز به خاطر انتقال بخشي از مطالب منابعي كه تدريجاً از ميان رفته اند، هنوز هم جزو عالي ترين منابع تاريخ فلسفه يونان به شمار مي رود.
دكتر كلباسي بخش هاي سقراط و افلاطون اين اثر را ترجمه كرده و در آينده نزديك مابقي آن را ترجمه خواهد كرد. اين كتاب توسط موسسه فرهنگي دانش و انديشه معاصر به چاپ رسيده است.
«حاصل عمر»
چاپ دوم «حاصل عمر»، سيري در انديشه هاي فلسفي و كلامي استاد مطهري به قلم عبدالله نصري از سوي دفتر نشر فرهنگ اسلامي روانه بازار شد.
به گزارش خبرگزاري فارس، در پيش گفتار، نويسنده هدف از تأليف اين كتاب را اين طور عنوان مي كند: سالها در انديشه نگارش كتابي پيرامون آثار و انديشه هاي استاد مطهري بودم، اما عوامل گوناگون موجب شد تا اين آرزو تحقق نيابد... بالاخره پس از مدت ها سلب توفيق موفق شدم تا برخي كارهاي فكري و قلمي خود را كنار گذارده و وقت خود را يكسره صرف پژوهشي در باب انديشه هاي استاد كنم... يكي از دردها و ضرورت هايي كه مرا به چنين پژوهشي واداشت اين است كه ما به متفكران اصيل خود- كه انگشت شمارند- بهاي چنداني نمي دهيم.نصري درباره استاد شهيد مرتضي مطهري مي نويسد: استاد مطهري از جمله فيلسوفان بزرگي است كه در حوزه تفكر فلسفي، هم به متافيزيك توجه داشت و هم به فلسفه هاي مضاف و همين امر موجب برتري او بر بسياري از متفكران جهان اسلام است... هرچند مطهري از نظر مباني فلسفي، ملاصدرايي بود، اما چون فيلسوف بود، نه مقلد؛ لذا نقدهاي بسياري را بر برخي آراي ملاصدرا و تابعان وي مطرح كرده كه در اين اثر با نمونه اي از آنها آشنا مي شوند.
«حاصل عمر» جلد اول پژوهش هاي نصري با رويكرد فلسفي است كه شامل ۱۵ فصل با عناوين: گذر ايام، چيستي فلسفه، فلسفه و عرفان، نظام معرفت شناسي، معقولات ثانيه فلسفي در مقايسه با مقولات كانت، حركت، ماده و صورت و... است. اين كتاب در هزار نسخه و ۴۸۱ صفحه و به قيمت ۲۴۰۰ تومان منتشر شده است.