راحله فروغي
«بدبختي آدمي از جهل نيست، از تنبلي است.»
افلاطون
تمام جوامع هنگام گذار از اوضاع پيشين خود به وضعيتهاي جديدتر با مشكلات پيچيده اجتماعي مواجه بوده اند كه از آن جمله موضوع انتخاب همسر و ازدواج است. در اين وضعيت معمولاً شناخت انسانها از يكديگر كم و انتخاب مشكلتر مي شود. از طرفي چون در همه جاي دنيا و به خصوص در كشور ما بيشتر مردان انتخاب كننده هستند و پيشقدم مي شوند ،بنابراين خانم ها كمتر قادرند دست به انتخاب بزنند. حتي وقتي با مردي روبرو مي شوند كه شرايط آنها را دارد بسيار منفعلانه رفتار مي كنند.
شايد شما هم خيلي از دختران را سراغ داشته باشيد كه با وجود اينكه به مراتب بالايي از رشد اجتماعي رسيده اند اما نتوانسته اند يك خواستگار مناسب داشته باشند. يكي از مسائل ديگري كه برخي از دخترها با آن درگيرند، اين است كه خيلي خواستگار دارند اما هيچ كدام از خواستگارها در مورد ازدواج، مصمم نمي شوند. به اين گروه از دخترها، اشكال كار را بايد گفت و آموزش لازم را بايد داد. و از طرف ديگر خانم هايي را در جامعه مي بينيم كه روز به روز سنشان بيشتر مي شود در حاليكه فرصتي براي ازدواج نمي يابند. در اين مقاله ضمن آموزش برخي از موضوعات مذكور، تلاش مي كنيم اين تصور را در ذهن شما ايجاد كنيم كه نقش اراده را ناچيز نشماريد و در اين مورد خاص هم فعالانه و بااراده و خواست خود عمل كنيد. ما انسانها عادت كرده ايم وقتي مشكلي پيدا مي كنيم همه چيز را به گردن اين و آن مي اندازيم، ما بايد علت مشكلات مان را در وجود خودمان جستجو كنيم.
«روزي به تقدير است، اما تو در تدبير كوتاهي مكن».
بزرگمهر
۱- نخستين معيار براي يك مرد، وضعيت ظاهري و به ويژه چهره است، چهره اي شاداب و سرزنده و مهربان با تبسمي هميشگي. اما شايد همه ما با يك سئوال مواجه شده باشيم كه: «چرا كسي با ظاهري ضعيف تر از من و يا شرايطي (شغلي، تحصيلي، اجتماعي و...) پائين تر از من، موفق شده ازدواج مناسبي داشته باشد، اما من...؟»در اين خصوص بايد متذكر شويم چهره معيار توجه است اما معيار انتخاب نيست، پس چهره معياري براي توجه لحظه اي است اما معياري براي توقف نيست و بايد علاوه بر آن، به مهارتهاي ارتباطي جذب كننده ديگري نيز مجهز بود. در عين حال كه باز هم روي شاد بودن به عنوان يك معيار كليدي تأكيد مي شود اما علاوه بر چهره، كلاً وضعيت ظاهري فرد مثل تيپ او، تنوع در لباس پوشيدن، تميز و مرتب بودن و... همگي مهم است.
۲- اگر به مرد خاصي علاقه پيدا كرده ايد به او نشان دهيد كه مي توانيد او را درك كنيد و به نظراتش- حتي اگر مخالف نظر شما باشد- احترام مي گذاريد. اگر حرفي مخالف نظر شما را بيان كرد، يكباره آن را رد نكنيد و مخالفت نشان ندهيد بلكه بگذاريد تا حرفش تمام شود بعد در كمال آرامش و صميميت، نظر خود را مطرح كنيد و بگوئيد در برخي موارد با او موافقيد. اظهارنظر شما در مورد صحبت مرد موردنظرتان براي زندگي، بايد اين حس را در او ايجاد كند كه «من به شما نزديكتر از خودتان هستم و شما را بهتر از خودتان درك مي كنم.» از طرفي رفتار كلامي شما، هميشه بايد با رفتار احساسي شما همخواني داشته باشد. وقتي احساس مثبت خود را در كلام بيان مي كنيد، نگاه چهره اي شما هم بايد احساس مثبت و خوبتان را نشان دهد. وقتي با محبت، حرفي مي زنيد نبايد چهره اي خنثي داشته باشيد بلكه تمام محبت تان بايد در نگاه و صدايتان مشهود باشد. يا وقتي انتقاد مي كنيد لحن صدايتان بايد نشان دهد كه فقط با آن ويژگي خاص مخالفيد اما كل شخصيت او را زير سئوال نبرده ايد.
۳- مهمترين عامل در انتخاب شريك زندگي، اعتماد به نفس است، هرچه درباره اين مسئله بگوئيم كم گفته ايم. اعتماد به نفس يعني تمام زندگي شما و تمام آنچه كه داريد. اعتماد به نفس يعني فرد تصورش از خودش به اندازه واقعي باشد. برخي از دخترها اصلاً اعتماد به نفس ندارند كه ابراز وجود كنند و زندگي خود را به رسميت بشناسند، در حالي كه بايد به آنها اين آگاهي داده شود كه تا درست صحبت كردن را تمرين نكنند و نتوانند از خود به ديگران،  اطلاعات مناسب بدهند، امكان انتخاب شدنشان طبيعتاً خيلي كم خواهد بود.
شايد بگوئيد چگونه مي توانم اعتماد به نفس داشته باشم در حاليكه هميشه آن را در من سركوب كرده اند، در دوران بحراني كه شخصيت ما در حال شكل گرفتن بود والدين يا نزديكان بارها كلماتي مثل بي خاصيت، عقده اي و... نثار ما كرده اند، يا مدام كسي را به رخمان كشيدند و هيچ وقت به اعتمادبه نفس ما اجازه شكوفايي داده نشد. بخش مهمي از زندگي ما پند و اندرز، سركوفت زدن و سرزنش شنيدن به خاطر مسائل خيلي پيش پا افتاده بوده، به طوريكه از كوچكترين اشتباهها، كوهي ساخته و به سرمان كوبيدند. شايد هم بگوئيد ما هميشه تحت كنترل ديگران بوديم طوري كه اعتمادبه نفس مان رشد نكرد و قدرت خلاقيت ما نابود شد.
اما اين را بدانيد كه بزرگترين انديشمندان، محققان و حتي تمام افرادي كه شما در اطراف خود مي بينيد كه اعتماد به نفس دارند، روزي به اين درد گرفتار بوده اند اما بر آن غلبه كردند پس شما هم مي توانيد. در مرحله اول سعي كنيد از قضاوت كردن در مورد خودتان،  خودداري كنيد، همه ما اشكالاتي داريم كه به تدريج بايد آنها را رفع كنيم. وقتي اعتماد به نفس پيدا كرديد تازه متوجه مي شويد كه چه احساسي داريد؟ چه آرزوهايي داريد و در دنيا به دنبال چه مي گرديد؟
از خود بپرسيد من در كدام مورد خود را پائين تر از ديگران مي بينم؟ ظاهري، مالي، روابط اجتماعي يا تحصيلي؟ و بعد سعي در رفع آن كنيد، شايد شما هيچ نقصي نداريد و فقط تصوير منفي از خود داريد.اگر جهان را مملو از انسانهايي بالاتر و برتر و زيباتر از خود ببينيد، طبيعتاً دچار احساس حقارت مي شويد و هميشه خود را دست كم مي گيريد اما اگر نيروهاي دروني بيكران خود را بشناسيد و گسترش دهيد حتماً اعتماد به نفس بيشتري خواهيد يافت و هيچگاه محو شخصيت و جذابيت ديگران نخواهيد شد.
اگر كمي به اطراف خود نگاه كنيد، افرادي را خواهيد ديد كه نه چندان زيبا هستند و نه تحصيلات بالايي دارند اما كوهي از اعتماد به نفس هستند و اين باعث پيشرفتهاي بسيار زيادي در زندگي و ازجمله در ازدواج شان شده است.
«آينده تو بستگي به اين روزهايي دارد كه پشت سر مي گذاري، به تلاشت ادامه بده.»
جان.دي.راكفلر
۴- داشتن اعتماد به نفس اولين تأثير خود را روي طرز صحبت كردن شما نشان مي دهد. با خوب صحبت كردن مي توانيد شخصيت زيباي خود را به ديگران بشناسانيد. برخي افراد به دليل ترسي كه از اشتباه كردن دارند كمتر صحبت مي كنند ،در حالي كه بايد اشتباه كردن را به عنوان پيش آمدن فرصتي براي يادگيري بيشتر، بدانيد. كساني كه از اشتباه كردن در جلسات آشنايي يا به اصطلاح خواستگاري- و كلاً در تمام مجامع ديگر- واهمه دارند، كمتر اظهارنظر مي كنند، درنتيجه آدمي بسته و نفوذناپذير و يا خجالتي جلوه كرده و باعث مي شوند ديگران از آنها دوري كنند. پس در جلسات سئوال كنيد، حتي اگر اشتباه سئوال كنيد. انسانها و ازجمله مردها، از شخصيت بسته خوششان نمي آيد. شخصيت بسته به كسي مي گوئيم كه در اظهارنظر ترديد مي كند. مي توانيد طرز صحبت كردن بهتر را با خواندن كتابهاي مناسب تمرين كنيد. ما بايد از خودمان به ديگران،  اطلاعات بدهيم. اگر از خودمان به كسي اطلاعات خوب بدهيم، خواه ناخواه او جذب ما مي شود، حالا چه زن باشد و چه مرد. پس در جلسات اظهار نظر كنيد، شما خود را دوست داشته باشيد، ديگران هم شما را دوست خواهند داشت. در ضمن اين كه خوب صحبت مي كنيد، شنونده خوبي هم باشيد و با پرحرفي هاي خود طرف مقابل را خسته نكنيد. سعي كنيد با يك مرد در مورد مطالبي سخن بگوييد كه مورد علاقه اوست و با او هم حسي داشته باشيد، اما به او راه حلي ارائه ندهيد و خود را زياد عاقل تر از او جلوه ندهيد. گاهي به خانم ها- حتي آنها كه متأهل هستند- توصيه مي كنيم كه خيلي خود را با تجربه تر و با هوش تر از شوهرشان نشان ندهند. حتي گاهي به طور عمد اشتباهاً حرفي را بزنند تا شوهر آن را اصلاح كند و سوءبرداشت او را رفع كند. شما خانم ها با جنبه احساسي يك مرد، سروكار داريد نه جنبه عقلاني او. بگذاريد گاهي مرد شما را از سوءبرداشت تان آگاه كند و به اصطلاح چيزي را به شما ياد بدهد، آن وقت بگوييد: «اي واي، من اين را نمي دانستم!»
البته منظور اين نيست كه شما زن ها هميشه بايد كم هوش تر از مردها باشيد. در فرهنگ ما طوري است كه زن؛ مشاور مرد است. مشاور بايد عاقل تر از خود فرد باشد، اما نبايد به عاقل بودن بيشتر خود تظاهر كند. مثل پادشاهان كه در قديم، مشاوري براي خود داشتند، مشاور هميشه عاقل تر از پادشاه بود، اما در عمل سعي مي كرد پادشاه را بالاتر از خود جلوه دهد.
۵- با خودتان صادق باشيد و احساسات دروني خود را بشناسيد. شايد شما هم از آن دسته خانم هايي باشيد كه هميشه كسي بالاي سرتان بوده كه مدام به شما گفته بايد فداكاري و از خودگذشتگي داشته باشيد و هميشه بايد به فكر شوهر و بچه هايتان باشيد و از حق خود بگذريد، طوري كه هر وقت مي خواهيد حق خود را بگيريد، احساس گناه مي كنيد.
«به اغلب ما از دوران كودكي آموخته اند كه به علايم داده شده از جانب ديگران بيشتر توجه كنيم تا علايمي كه از درون خودمان است. ما را تشويق كرده اند كه نيازها و خواسته هاي خود را ناديده بگيريم و زندگي مان را براساس توقعات ديگران بنا كنيم.»
ناتانيل براندون
اگر بخواهيد جذاب باشيد بايد خود را واقعي جلوه دهيد، بپذيريد كه «من بدون اشتباه نيستم». آدم طبيعي دوست داشتني است. حتي ممكن است در حين صحبت كردن از خجالت سرخ شويد، اما هيچ اشكالي ندارد بگذاريد تا سرخ بشويد. اين ابراز طبيعي يك احساس است كه در همه ما وجود دارد. كسي كه راحت احساسش را بروز مي دهد در نظر ديگران انساني طبيعي و دوست داشتني جلوه مي كند. حتي باعث مي شود ديگران هم با شما راحت تر باشند.
«وقتي احساسات خود را مخفي مي كنيم، از خود و از ديگران بيگانه مي شويم. تنهايي ما يك امر نسبي است.»
دوروتي بريگز
بايد بپذيريد كه شما هم مثل تمام انسان هاي ديگر، حق داريد از چيزي خوشتان بيايد و يا از چيزي اجتناب كنيد. شما هم گاهي احساس تنهايي مي كنيد، گاهي نسبت به كسي خشمگين و عصباني مي شويد، گاهي دلخور مي شويد و گاهي هم احساس گناه مي كنيد. اينها همه احساساتي طبيعي هستند كه بايد آنها را به بهترين وجه ابراز كنيد. بايد راه را براي بروز تمام اين احساسات باز كنيد، اكثر بيماري هاي جسمي و روحي از انباشته شدن همين احساسات مختلف برروي هم و تخليه نشدن آن ناشي مي شود، براي همين است كه امروزه شاهد افزايش افسردگي و اضطراب در بين زنها هستيم. اكثر شما خانم ها، وقتي احساس دلتنگي و يا افسردگي مي كنيد جلوي گريه كردن خود را مي گيريد و سعي مي كنيد تا خود را نزد ديگران شاد و خوشحال جلوه دهيد.
«كساني كه از ته دل گريه كردن را نمي دانند، از ته دل خنديدن را نيز بلد نيستند.»
يك نويسنده
جلوي خشم خود را مي گيريد و اين خشم را به سوي خودتان سوق مي دهيد، در مورد نگراني و اضطرابتان با كسي صحبت نمي كنيد و خلاصه تمام احساسات قشنگ انساني خود را نابود مي كنيد. در حالي كه بروز دادن تمام اين احساسات در جاي خود و با روشي مناسب، باعث مي شود تا با حالات انساني خود بيشتر آشنا شويم و بتوانيم در ضمن كمك گرفتن از ديگران ارتباطات خود را نيز وسعت بخشيم.
۶- با ديگران نيز صادقانه رفتار كنيد. به اين مهم توجه داشته باشيد كه درست است هميشه، بايد صادقانه حرف بزنيد، اما صداقت هميشه بايد با درايت همراه باشد، ماعادت داريم صداقت را با صراحت يكي بدانيم. صداقت در مراسم معارفه- يا باصطلاح خواستگاري- به معني دروغ و راست نيست، بلكه به اين معني است كه چه چيزي را بايد بگوييد و چه چيزي را نگوييد. ما حق داريم بعضي چيزها را نگوييم اما اگر چيزي را گفتيم حق نداريم دروغ بگوييم. لازم نيست همه چيز در همان جلسه اول گفته شود. شما اگر يك عيب واضح وكاملاً مهم داريد آن را نپوشانيد بلكه زيركانه بيان كنيد، اما عيب هاي جزيي خود را- كه شايد اصلاً عيب نباشد- لازم نيست در همان جلسه اول خواستگاري بيان كنيد. خواستگاري نبايد به يك جلسه محدود شود. وقتي يك مرد بهتر و بيشتر شما را شناخت و با خصايص شما آشنا شد بهتر هم مي تواند پذيراي عيب شما باشد.
۷- لازم نيست به اصطلاح زياد از خودمايه بگذاريد و شما حقوق خود را ناديده بگيريد. اگر طرف مقابل رفتاري انجام داد كه دور از شأن شما بود، حق داريد با متانت و موقرانه حرف خود را بزنيد و خود را دست كم نگيريد. هيچ گاه خود را ديوانه او نشان ندهيد، در غير اين صورت احتمال اين كه او خود را از شما دور كند، زياد خواهد شد. هيچ وقت از اينكه ممكن است او را از دست بدهيد، نترسيد. اين ترس مي تواند آنچنان شما را مسحور او كند و ديده عقلتان را كور كند كه اثربدي روي رفتار ظاهري شما داشته باشد و همه چيز را به هم بريزد. كلاً در تمام لحظات- و از جمله در موقع خداحافظي كردن- بايد طوري رفتار و صحبت كنيد كه نشان دهيد از طرفي براي شخصيت او به عنوان يك انسان احترام قائل مي باشيد و از طرفي هم داراي اعتماد به نفس هستيد و براي رفتار خود حد و حدودي قائل مي باشيد. رفتار شما بايد در كنترل خودتان باشد. بايد هر وقت تصميم گرفتيد خداحافظي كنيد نه اينكه آنقدر صحبت را طول بدهيد كه طرف خسته شود و يا اگر ضعفي در شما است، به آن پي برد.
۸- در مورد راه هاي انتخاب درست و روش هاي شناختن طرف مقابل بيشتر بررسي كنيد تا اگر بعد از تمام اين تلاش ها به او رسيديد، روزي از انتخاب خود پشيمان نشويد. براي اينكه انتخاب درستي انجام دهيد بايد احساسات خود را كنترل كنيد.
«هرگز به احساساتي كه در اولين برخورد از كسي پيدا مي كنيد، نسنجيده اعتماد نكنيد.»
آناتول فرانس
اگر به احساسات خود بيش از اندازه فرصت بروز بدهيد باعث مي شود نتوانيد طرف مقابل را به خوبي بشناسيد و ندانسته از او قهرماني افسانه اي براي خود مي سازيد كه احساسات شما را جريحه دار مي كند.
نكته مهمي كه لازم است همه دخترها به آن توجه كنند اين است كه «تا وقتي سرسفره عقد ننشسته ايد، به كسي دل نبنديد». اين دلبستگي شديد مي تواند در روحيه و زندگي شما تأثير بسيار مخربي داشته باشد. كم نيستند دختراني كه به خاطر اين وابستگي شديد، حتي سر از بيمارستان در آورده اند. احساس شما هميشه بايد در كنترل شما باشد.
«گاهي اوقات برنده شدن از باختن، بدتر است.»
بيلي هاليدي
وابستگي داشتن، قدرت تفكر شما را محدود مي كند، طوري كه با هر بار ناكام شدن، تمام دنيا روي سرتان خراب مي شود اما اگر وابسته نباشيد مي توانيد علت رفتار طرف مقابل را بهتر درك كنيد و در رفتارتان، آرامش بيشتري داشته باشيد.به جهان بدبين نباشيد، شما خودتان را تغيير دهيد، مطمئن باشيد جهان هم خودش را براي شما تغيير خواهد داد و بايد در اين تغيير يافتن خودتان آنقدر مصمم باشيد كه موانع را از جلوي راه موفقيت خود برداريد.
«تا هنگامي كه در قلب خود احساس مي كني حق با توست، هرگز از حرف ديگران دلتنگ مباش.»
روزولت
پس در مورد ازدواج هم فعالانه برخورد كنيد، نه منفعلانه. شما مي توانيد انسان بسيار جالب تري باشيد طوري كه ديگران به شما غبطه بخورند.