گردش جهاني سرمايه گذاري مستقيم خارجي (FDI) سال گذشته ارزشي معادل ۶۵۳ ميليارد دلار داشت كه تقريباً نسبت به سال ۲۰۰۲ بدون تغيير باقي ماند.
اين گردش در سال ۲۰۰۰، ۴/۱ تريليون دلار، در سال ۲۰۰۱، ۸۲۴ ميليارد دلار و در سال ۲۰۰۲ در حدود ۶۵۱ ميليارد دلار بود. به پيش بيني (UNCTAD)، اين گردش در سال ۲۰۰۴ افزايش خواهد يافت كه از عوامل مؤثر در اين افزايش مي توان به بهبود شرايط اقتصاد جهاني و افزايش اعتماد سرمايه گذاران اشاره كرد.
كشورهاي توسعه يافته
ورود سرمايه گذاري مستقيم خارجي به كشورهاي توسعه يافته از ۴۶۰ ميليارد دلار در سال ۲۰۰۲ به ۴۶۷ ميليارد دلار در سال ۲۰۰۳ افزايش يافت. در حاليكه اين رقم در سال ۲۰۰۰ در حدود ۱/۱ تريليون دلار بود.
البته آمريكا از ورود سرمايه گذاري مستقيم خارجي بيشترين بهره را برد، بيشترين كاهش را اتحاديه اروپا به ويژه فرانسه و آلمان متحمل شدند. همچنين ورود (FDI) به ژاپن نيز با كاهش روبه رو شد.
با توجه به بهبود وضعيت اقتصاد جهاني، پيش بيني مي شود ورود (FDI) به كشورهاي توسعه يافته در سال ۲۰۰۴ افزايش يابد.
قاره آفريقا
ورود (FDI) به آفريقا در سال گذشته ۳۰ درصد افزايش يافته و به رقم ۱۴ ميليارد دلار رسيد در حاليكه اين رقم در سال ۲۰۰۲، ۱۱ ميليارد دلار بود. عامل اصلي اين افزايش سرمايه گذاري هاي عظيم در بخش منابع طبيعي و ارائه برنامه همكاري جديد براي توسعه آفريقا (NEPAD) بود. البته هنوز عامل جذب كننده (FDI) در آفريقا، منابع نفتي اين قاره است.
همچنين چشم انداز ورود (FDI) به آفريقا در سال ۲۰۰۴ بسيار مثبت است چون پيش بيني مي شود، سرمايه گذاري در بخش نفت افزايش يابد. با اين حال، احتمال خصوصي سازي در منطقه ضعيف است اما احتمال دارد معاملات و قرارداد هاي بزرگ در بخش برق و مخابرات صورت بگيرد.
منطقه آسيا و پاسيفيك
ورود (FDI) به منطقه آسيا- پاسيفيك از ۹۵ ميليارد دلار در سال ۲۰۰۲ به ۹۹ ميليارد دلار در سال ۲۰۰۳ افزايش يافت. چين، كره جنوبي، تايلند، ويتنام و آذربايجان، همگي با افزايش حجم (FDI) روبه رو بودند. رشد قابل توجه داخلي، بهره وري مناسب از (FDI) و سرمايه گذاري در بخش نفت باعث افزايش حجم (FDI) در منطقه شد. در اين مدت، رشد (FDI) در جزاير پاسيفيك بدون تغيير باقي ماند اما پس از جنگ عراق ورود (FDI) به غرب آسيا محدود شد.
در مجموع، (UNCTAD) پيش بيني مي كند، حجم (FDI) ورودي به آسيا و پاسيفيك در سال جاري ميلادي افزايش يابد. نكته قابل توجه اينكه بيماري سارس اثر چنداني بر گردش (FDI) در منطقه نداشت. پيش بيني مي شود در سال جاري، ورود (FDI) به بخش خودروسازي، برق و صنايع خدمات بيش از بخش هاي ديگر خواهد بود. همچنين افزايش همكاريهاي منطقه اي و ايجاد مناطق آزاد تجاري تأثير مثبتي بر اقتصادهاي آسيا- پاسيفيك خواهد داشت و (FDI) را افزايش مي دهد.
آمريكاي لاتين و جزاير كارائيب
اين منطقه از جهان بار ديگر بيشترين آسيب را در ميان كشورهاي در حال توسعه متحمل شد. سال گذشته براي چهارمين سال متوالي، حجم (FDI) وارد شده به اين منطقه كاهش يافت و از ۵۶ ميليارد دلار از سال ۲۰۰۲ به ۴۲ ميليارد دلار در سال ۲۰۰۳ رسيد.
در سالي كه گذشت، آرژانتين، برزيل و مكزيك متحمل ضررهاي هنگفتي شدند كه از جمله علل اين ضررهاي هنگفت مي توان به وضعيت بي ثبات سياسي و كند شدن روند خصوصي سازي اشاره كرد. همچنين سرازير شدن سرمايه ها به مناطق كم هزينه جهان مانند چين عاملي ديگر در تضعيف موقعيت كشورهاي منطقه شد.
با توجه به بهبود شرايط اقتصاد جهاني و منطقه، چشم انداز ورود (FDI) به آمريكاي لاتين و كارائيب در سال ۲۰۰۴ اميدواركننده است البته عملكرد آرژانتين و برزيل در تغيير شرايط موجود سرنوشت ساز خواهد بود.
اروپاي شرقي و مركزي
در سال ۲۰۰۲ پس از اينكه حجم (FDI) به ۲۹ ميليارد دلار افزايش يافت، اين رقم در سال ۲۰۰۳ تقريباً ثابت ماند و به ۳۰ ميليارد دلار رسيد. البته ورود (FDI) به فدراسيون روسيه از ۴/۲ ميليارد دلار در سال ۲۰۰۲ به ۲/۵ ميليارد دلار در سال ۲۰۰۳ افزايش يافت. همچنين ورود (FDI) به جنوب شرقي اروپا (از جمله كشورهاي بلغارستان و روماني كه قرار است در سال ۲۰۰۷ به اتحاديه اروپا بپيوندند) و كشورهاي اروپايي مستقل مشترك المنافع در سال گذشته افزايش يافت. با توجه به اينكه كشورهاي منطقه به بازارهاي اتحاديه اروپا دسترسي دارند و در حال بازسازي زيرساخت هاي ارتباطات و حمل نقل مي باشند و علاوه بر اين از نيروي انساني و منابع طبيعي قابل توجهي برخوردار هستند پيش بيني مي شود ورود (FDI) به منطقه در سال (۲۰۰۴) افزايش يابد. البته توزيع (FDI) ۱۰ برابر خواهد بود و تنها كشورهاي محدودي از آن بهره مند خواهند شد. عملكرد فدراسيون روسيه و افزايش دستمزدهاي نيروي كار در ۸ كشور اروپايي كه در آستانه پيوستن به اتحاديه اروپا هستند روي عملكرد اقتصادي منطقه تأثير گذار خواهد بود.
منبع: UNCTAD - ترجمه: امير بهادري نژاد
|
۲۰۰۳
|
۲۰۰۲
|
۲۰۰۱
|
منطقه
|
|
۱/۶۵۳
|
۲/۶۵۱
|
۸/۸۲۳
|
كل جهان
|
|
۴۶۷
|
۳/۴۶۰
|
۴/۵۸۹
|
كشورهاي توسعه يافته
|
|
۸/۳۴۱
|
۴/۳۷۴
|
۴/۳۸۹
|
اتحاديه اروپا
|
|
۷/۱۵۵
|
۱/۱۶۲
|
۴/۲۰۹
|
كشورهاي در حال توسعه
|
|
۴/۱۴
|
۱۱
|
۸/۱۸
|
آفريقا
|
|
۳/۴۲
|
۵۶
|
۷/۸۳
|
آمريكاي لاتين و كارائيب
|
|
۹۹
|
۱/۹۵
|
۹/۱۰۶
|
آسيا و پاسيفيك
|
|
۳/۳۰
|
۷/۲۸
|
۲۵
|
اروپاي شرقي و مركزي
|
|
