شنبه ۲۵ بهمن ۱۳۸۲ - شماره ۳۳۰۸
فرهنگ
Front Page

نگاهي به آثار عدم رعايت حقوق مالكيت فكري بر اقتصاد روسيه
از تقلب در مدرسه تا كپي رايت!
نوشته: مارتا گلي زير
002526.jpg

معاون مدير مسئول روزنامه مسكوتايمز
يك شب در خانه دوستي در مسكو، ناخواسته وارد بحثي داغ در مورد تقلب شدم. همان روز با يك دانش آموز ۱۵ ساله بسيار باهوش صحبت كرده بودم. او كه الگا نام داشت، به شدت از نظام آموزشي روسيه ناراحت بود، چرا كه تقلب به اندازه امتحان و شايد بيش از يادگيري جزيي از اين نظام است. نظام آموزشي روسيه بسيار سختگير تر از نظام آموزشي آمريكاست. اما دوست جوان من دو سال در آمريكا مدرسه رفته بود و ياد آن روزها را مي كرد كه به خاطر گرفتن نمرات بالا در كلاس، تشويق شده و پاداش گرفته بود.
وقتي اين بحث را آن شب در ميهماني مطرح كردم، يكي از زنان روس حاضر در ميهماني گفت: وي درس هايي را كه دوست داشت، مي خواند، اما در درس هايي كه دوست نداشت، تقلب مي كرد و اين امر كاملاً عادي بود. وقتي در درس هايي كه او دوست داشت، بقيه تقلب مي كردند، اصلاً ناراحت نمي شد. ميزبان كه آمريكايي بود، گفت: جامعه آنان به اين شكل كار مي كند و به همين علت متفاوت است. من با اين امر مخالف بودم، شايد نه به دليل اعتقادم به اصول اخلاقي، بلكه چون اين رويه اي است كه در كل جامعه تجاري روسيه وجود دارد، يعني تفكر بقا بدون توجه به ساختار اخلاقي. سئوالي كه همه مي پرسند اين است كه آيا اين نظام سياسي و اقتصادي دوام مي آورد؟ دوست من گفت:  «دوام مي آورد! فقط بايد قواعد را بدانيد!»
نمي دانم آيا خارجياني كه در روسيه زندگي كرده و در مورد برخورد با دارايي خصوصي دچار سئوال شده اند، با روسها صحبت كرده اند يا نكرده اند؟ آدم، آدم است، اما آنچه در جامعه از نظر اخلاقي نادرست يا غيراخلاقي است بر نظام قضايي و به دنبال آن فضاي تجاري غلبه مي كند.
وقتي كلاس اول دبيرستان بودم، آموزگاري در درس تاريخ آمريكا داشتم كه از آن دسته معلماني بود كه الهام بخش يادگيري به خاطر يادگيري است و در نتيجه آنچه از وي آموختم، با من ماند. مفاهيمي كه آقاي بل در مغز من كاشت، شامل معنا و كلمات اعلاميه استقلال و لايحه حقوق در زمينه حقوق مالكيت افراد است. در اعلاميه استقلال آمده است: «ما اين حقايق را بديهي مي دانيم كه تمام انسانها يكسان آفريده شده اند، كه آفريدگارشان برخي حقوق غيرقابل سلب به آنان اعطا كرده است، از جمله زندگي، آزادي و پيگيري خوشبختي.» پنجمين ضميمه لايحه حقوق نيز تصريح كرده است: «بدون فرايند قانوني مقرر، نمي توان كسي را به پاسخگويي واداشت... يا از زندگي، آزادي يا ملك محروم كرد؛ بدون جبران سازي به جا، نمي توان ملك شخصي را براي استفاده عمومي تصاحب كرد.»
به گفته آقاي بل، گذار از كلمات در اعلاميه استقلال به لايحه حقوق نشان دهنده اهميت «مالكيت» در آمريكاست و پيگيري خوشبختي در آمريكا واقعاً با كسب ملك يكسان است. دولت يا هيچ كس ديگري (بدون فرايند مقرر يا جبران سازي به جا) حق سلب مالكيت را ندارند.
002523.jpg

انگار گفته هاي اين استاد براي تشريح ابعاد مفهوم مالكيت خصوصي در جامعه آمريكا كافي نبود زيرا كه قانون هومستد در سال ۱۸۶۲ تصويب شد و براساس آن ۲۷۰ ميليون جريب زمين يا ۱۰ درصد مساحت آمريكا به تصرف «مهاجران آتي» درآمد. تا سال ۱۸۹۶، هر آمريكايي حق داشت ۱۶۰ جريب زمين (البته در برخي مناطق خاص) به بهاي ۱۸ دلار داشته باشد كه اين مبلغ هزينه ثبت آن بود. اين امر نيز باز هم مويد اين سنت و اين برابر سازي بنيادي در جامعه آمريكا است: پي جويي خوشبختي مساوي است با مالكيت.گفت وگوهاي من آن شب درباره تقلب در مدارس روسيه به بحث در مورد حقوق مالكيت فكري و نشر انجاميد. وقتي دوست من گفت كه در طول دوره تحصيلات تكميلي در دانشگاه استنفورد تمام مطالب درسي، اگر كتاب درسي خريداري شده نبودند، توسط شركت نشر مربوط تأييد شده بود و هر بسته متون تكثير شده با ذكر اين مطلب مي آمد كه مجوز تكثير لازم كسب شده است، ميهمانان روس همگي يكه خوردند و شگفت زده شدند. هيچ كدام از مدارس يا همشاگردي هاي آنان پول آن را نداشتند كه براي خود كتاب درسي بخرند و كسب مجوز تكثير خنده دار مي آمد. يكي از آنان گفت: «كي متوجه مي شود؟» اين عبارت خشك نگرش غالب نسبت به حقوق مالكيت در روسيه است. اگر كسي متوجه نشد كه چيزي را بدون اجازه برداشته ايد، اين كار را بكنيد.
استادان دانشگاه، سياستمداران و ديپلماتها مكرراً درباره عدم رعايت حقوق مالكيت در روسيه امروز هشدار مي دهند. الكساندر ورش باو سفير آمريكا در روسيه مقاله متقاعد كننده اي در نشريه مسكو تايمز نوشت و در آن از روسها خواست حقوق مالكيت فكري هنرمندان و نوآوران را رعايت كنند. تكثير غيرقانوني سي دي، دي وي دي و نسخه برداري از داروها و نرم افزارها مخل انگيزه هاي توليد و نيز سرمايه گذاري خارجي در اين صنايع است.
«ورش باو» در مقاله خود نوشت: «نتيجه نهايي اين است كه در درازمدت، آثار مالي تكثير و توليد غيرقانوني جلوي رشد صنايع داراي ارزش محتوايي بالا را مي گيرد. اينها صنايعي است كه شماري از بهترين مشاغل را براي روسها ايجاد خواهد كرد- مشاغلي كه بر دانش، خلاقيت و نوآوري متمركز است... و اين به ضرر همه ما دراينجا و سراسر جهان تمام مي شود كه از دستاوردهاي غني فرهنگي و علمي روسيه كه بزرگترين ميراث تاريخي قرن بيست و يكم اين كشور است، محروم مي شويم- و نيز محروميت از وعده كمكهاي بيشتر روسيه در قرن ۲۱ به جهان.»
همه مي دانند تكثير غيرقانوني، دزدي ادبي و سرقت هنوز در غرب اتفاق مي افتد، اما برخلاف روسيه، اين كار غيرقابل پذيرش و معمولاً غيرقانوني است.
چگونه مي توان به طور نظام مند به برچيدن فرهنگ «تقلب و دزدي» در روسيه كمك كرد؟ يك نظام اقتصادي موفق دو اصل دارد كه روسها نه فقط ناديده مي گيرند بلكه به اعتقاد من اصلاً متوجه نمي شوند:
۱- تقلب بد و غيراخلاقي است. هرگز نبايد اين كار را كرد و اگر در حين تقلب گير بيفتيد، پيامدهاي آن بسيار وخيم است.
۲- مالكيت خصوصي، چه به معناي مادي يا معنوي،بايد محترم شمرده شود.

آشنايي با همايش ها و سمينارها

دومين همايش بررسي جايگاه جاده ابريشم
۱- تاريخ برگزاري: ۲۸ ژوئن تا ۳ جولاي ۲۰۰۴
۲- مكان برگزاري: چين/ دانهونگ(دانهوانگ)
۳- مسئولين برگزار كننده: آكادمي دانهوانگ و موسسه گتي
۴- وب سايت:
www.getty.edu/conservation
سي وهفتمين همايش بررسي وضعيت تحصيل در آسيا وآفريقاي شمالي (ICANAS)
۱- تاريخ برگزاري: ۲۱-۱۶ آگوست ۲۰۰۴
۲- مكان برگزاري: مسكو
۳- مسئولين برگزار كننده: مركز بين المللي برنامه ريزي درسي و مطالعات آسيا و آكادمي بين المللي مطالعات روسيه و آكادمي علوم روسيه
۴- مهلت ارسال مقاله: تا قبل از اول مي ۲۰۰۴
۵- تلفن:۹۲۸۵۷۶۴(۰۹۵)۷+ / دورنگار(فكس): ۹۲۵۷۷۸۸(۰۹۵)۷+
۶- پست الكترونيكي:
ٍe-mail: orgcom@orc.ru
۷- وب سايت:
www.orientalistica.ru/icanac
همايش و نمايشگاه بين المللي صنعت حمل و نقل درياي خزر و درياي سياه
۱- تاريخ برگزاري: ۱۵-۱۳ مي ۲۰۰۴
۲- مكان برگزاري: تركيه / استانبول
۳- مسئولين برگزار كننده: سازمان حمل و نقل تركيه با همكاري ايران، روسيه، قزاقستان، آذربايجان، روماني، بلغارستان، اوكراين
۴- تلفن: ۲۰۷۵۹۶۵۲۰۶(۰)۴۴+ / دورنگار(فكس) ۲۰۷۵۹۶۵۲۰۴(۰)۴۴+
۵- پست الكترونيك:
ingram@bemltd.com
شصتمين همايش سالانه انجمن آلرژي، آسم و ايمني
۱- تاريخ برگزاري: ۲۳-۱۹ مارس ۲۰۰۴
۲- محل برگزاري: آمريكا/ ايالت كاليفرنيا/ سانفرانسيسكو
۳- مسئولين برگزار كننده: آكادمي آسم، آلرژي و ايمني آمريكا
۴- تلفن: ۱۴۱۴۲۷۲۶۰۷۱ / دورنگار (فكس): ۱۴۱۴۲۷۲۶۰۷۰
۵- پست الكترونيكي:
info@aaaai.org
تنظيم: مهتاب صفرزاده خسروشاهي

بازارفرهنگ

اسكار و خانم صورتي
نويسنده: اريك امانوئل اشميت/ مترجم: مهتاب صوري/ ناشر: بازتاب نگار/ چاپ اول، ۱۳۸۲/ ۷۵ صفحه/ ۸۰۰ تومان.
داستان اين نمايش تك پرده اي، ديدار فرويد با خداست. براساس اين داستان نمايشنامه هايي تهيه و در تئاتر شانزه ليزه پاريس به نمايش درآمده است.
شانه به سرهاي ژوليده
شاعر: هوشنگ ملكي/ ناشر: ثالث/ چاپ اول، ۱۳۸۲/ ۱۰۴ صفحه/ ۸۰۰ تومان.
كتاب «شانه به سرهاي ژوليده» شامل مجموعه اشعار هوشنگ ملكي است.
اتفاقي كه روي پيراهن پرتقال افتاد
مجموعه شعر محمدحسين همافر/ ناشر: نيم نگاه/ چاپ اول، ۱۳۸۲/ ۱۰۸ صفحه/ ۹۰۰ تومان.
باراني كه تو را مي نوشت
شاعر: محمد زندي/ ناشر: نيك آئين/ چاپ اول، ۱۳۸۲/ ۶۰ صفحه/ ۵۰۰ تومان.
آوازهاي چاپ اول (شعر جوان جم)
به سعي: محمد ولي زاده- مجيد اجرايي/ ناشر: نيم نگاه/ چاپ اول، ۱۳۸۲/ ۶۸ صفحه/ ۷۰۰ تومان.
پنجره عشق
سرايش: احمد عبدالله پور/ ناشر: مؤلف/ چاپ دوم، ۱۳۸۲/ ۸۶ صفحه/ ۱۰۰۰ تومان.
اين كتاب دفتر سروده هاي احمد عبدا... پور است.
002529.jpg

زن اگر اين گونه مي بود
مؤلف: راضيه محمدزاده/ ناشر: جهان جام جم/ چاپ اول، ۱۳۸۲/ ۱۲۸ صفحه/ ۱۲۰۰ تومان.
كتاب براي جواناني كه مي خواهند ازدواج كنند و يا سالهاي اول ازدواج را مي گذرانند و در طول سال هاي قبل از ازدواج، فرصت مطالعه نداشته اند، تأليف شده است.
در اين كتاب با شيوه نوين گلچيني از معارف قرآني و روايي و كتاب هاي تربيتي امروزي در زمينه با خود چگونه رفتار كنيم، با همسر خود چگونه رفتار كنيم، زن در آغاز مادري و مراحل زندگي فرزند نوشته شده است. يك زن چگونه مي تواند روحيه زنانه اش را تقويت كند (۸۲ توصيه به خانم ها)، يك مرد چگونه مي تواند روحيه مردانه اش را تقويت كند(۶۵ توصيه به آقايان)، حقايقي براي زندگي (توصيه هايي براي جلب دوستي ديگران، براي رفع خستگي، براي سعادتمند كردن خانواده ها)، از مهمترين عناوين كتاب است.
تازيانه هاي سرخ
مؤلف و ناشر: رز فضلي استبرق/ چاپ اول، ۱۳۸۲/ ۹۲ صفحه/ ۹۹۰ تومان.
كتاب حاضر شامل مجموعه اشعار رز فضلي است.
من تنها نيستم
نويسنده: محمد مولانا/ ناشر: آشيانه كتاب/ چاپ اول، ۱۳۸۲/ ۱۲۸ صفحه/ ۹۰۰ تومان.

|  ادبيات  |   اقتصاد  |   انديشه  |   سياست  |   فرهنگ   |   ورزش  |
|  هنر  |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |