Hamshahri Newspaper

گفت وگواز: ياسرمرادي
در طول عمر مجلس پنجم شايد كمتر كسي باور مي كرد كه فراكسيون اكثريت مجلس پنجم به فراكسيون اقليت در مجلس ششم تبديل شود. فراكسيون اقليت را رئيس جمهور، اقليت نجيب ناميد كه شايد علت اصلي آن رياست فردي نظير دكتر حداد عادل بر رياست اين فراكسيون قرار دارد. در آستانه انتخاب مجلس هفتم، اكثر اعضاي اين فراكسيون، با ارائه برنامه هاي خود قصد حضور پرشور را در حوزه هاي انتخابيه خود دارند. بر اين مبنا ، به سراغ موسي قرباني نماينده قائنات و به عبارتي برجسته ترين عضو فراكسيون اقليت رفتيم تا در گفت وگويي با وي شرايط سياسي كشور بويژه در مجلس ششم و همچنين عملكرد و برنامه هاي اين فراكسيون را به گفت وگو بنشينيم.
* به هر حال شما به عنوان يكي از اعضاي شناخته شده جناح منتقد دولت مي باشيد، به نظر شما زمينه هاي به وجودآورنده دوم خرداد چه مسائلي بود؟
- اساساً هر گروهي كه حاكميت پيدا مي كند، نقاط ضعفش بيشتر ديده مي شود. تا وقتي گروهها نقش اپوزيسيون را دارند و در خارج از بدنه حاكميت فعاليت مي كنند ايراداتشان پيدا نيست و كمتر نقطه ضعف هاي خود را نشان مي دهند. در دوران سازندگي و دولت آقاي هاشمي كه گام هاي بلندي هم توسط ايشان برداشته شد، به اندازه كافي و قدر متيقن به افكار عمومي توجه نشد و يكباره گام بزرگي در خصوصي سازي و مسائل عمراني برداشته شد و به اين فكر بود كه بعداً افكار عمومي هم همراه مي شود. متأسفانه در همين دوران مسايل خارجي و مشكلات ديگر نظير كاهش قيمت نفت باعث شد برخي برنامه ها محقق نشود و افرادي كه نقش اپوزيسيون داشته اند از اين مسأله استفاده كرده و شعارهايي را مطرح كردند كه در جامعه به خوبي مورد استقبال قرار گرفت و در نتيجه دوم خرداد حادث شد.
* مجلس پنجم و بحث عدم همكاري با دولت آقاي خاتمي چقدر در به وجود آمدن مجلس ششم به عنوان مجلس اصلاحات مؤثر بود؟
- علي رغم همكاري هاي گسترده مجلس پنجم با دولت آقاي خاتمي ، دوم خردادي ها در افكار عمومي چنين مطرح كردند كه كاستي هاي دولت ايشان به مجلس و عدم همكاري نمايندگان برمي گردد چرا كه وي وزراي دلخواه خود را معرفي نكرده است چرا كه اگر مي خواست اين كار را بكند رأي نمي آوردند. در همان دوره اول، ضعف هايي در دولت آقاي خاتمي ديده مي شد ولي اصلاح طلبان خود را اين طور مجاب مي كردند كه تقصير وي نيست و اگر برخي وزرا ضعيف اند به دليل عدم همكاري مجلس با دولت است. در ابتداي مجلس ششم اين قضيه رو شد چرا كه در فضاي مجلس ششم هم رئيس جمهور با كمترين تغييرات همان افراد را مجدداً معرفي كرد و لذا به شدت مورد انتقاد دوم خردادي ها قرار گرفت، ولي به هر حال اين فضاسازي باعث ايجاد مجلس ششم با حضور حداكثر همفكران رئيس جمهور شد.
* بعد از اين كه اين شبهه براي مردم پاسخ گفته شده آيا تغييري صورت گرفت؟
- بله، دقيقاً از دولت دوم آقاي خاتمي، سير نزولي جريان دوم خرداد آغاز شد، چرا كه هيچ پاسخي در برابر ضعف ها و كاستي ها وجود نداشت. نمود اين قضيه در شوراها آشكار شد و همه ديديم مردم چه افرادي را برگزيدند، البته نكته حائز اهميت اين است كه بر خلاف مسأله كاهش حضور مردم در شوراها ، حدود پنجاه درصد مردم پاي صندوق هاي رأي حاضر شدند كه عدد قابل توجهي است. البته در جاهايي كه مردم درصد بالايي هم شركت كردند همان انتخابي را كردند كه در تهران و مشهد انجام مي دادند.
اين نشان دهنده عدم رضايت از عملكرد اصلاح طلبان است كه در جامعه رشد پيدا كرده است. البته نمايندگان اصلاح طلب هم سعي كردند با دو قطبي كردن جامعه و مطرح كردن مسايل جنجال برانگيز اذهان را به سوي غافل كردن از ضعف هاي دروني شان سوق دهند. مثلاً در هفته گذشته ۴۵ موافقتنامه همكاري با ساير كشورها در يك جلسه مجلس تصويب شد كه هيچ كدام بار اقتصادي روشني براي دولت ندارد. بنابر اين وقتي مجلس مي گويد: ما درصد بالايي لوايح اقتصادي را بررسي كرديم اكثراً به همين صورت است.
اصلاح طلبان بعد از اين كه نتوانستند مسائلي را كه به جامعه وعده داده بودند برآورده كنند ، اختلاف پيدا كرده و دو دسته شدند. يك عده به رهبري رئيس جمهور اعتقاد داشتند كماكان بايد اصلاحات را در چهارچوب قانون اساسي دنبال كرد و از تمام ظرفيت هاي قانوني بهره برد. دسته افراطي ديگر در مقابل رئيس جمهور ايستادند و گفتند كه از حاكميت خارج خواهيم شد.
* اقبال گسترده مردم يك فرصت را به آنان داد كه خواسته هاي ملت را برآورده كنند، آنان از اين فرصت چگونه استفاده كردند؟
- اين فرصت مناسب و اين اعتماد عمومي به آنان متأسفانه به درستي مورد استفاده قرار نگرفت. ما از اول مجلس ششم هم به نمايندگان اصلاح طلب گفتيم حال كه تأييد صلاحيت شده و به مجلس راه يافتيد با عملكرد مثبت خودتان، نگراني شوراي نگهبان را مرتفع كنيد نه اين كه آنان را حساس كنيد، ولي اصلاح طلبان علي رغم حمايت همه جانبه رسانه ها و مطبوعات و همچنين هماهنگي كامل بين مجلس و دولت و همچنين شرايط اقتصادي مناسبي كه براي دولت ايجاد شد از اين فرصت به خوبي استفاده نكردند. الان چندين سال است كه نفت از ۲۰ دلار پايين نيامده است و حتي به ۳۰ دلار هم رسيده است ولي در دوران آقاي هاشمي ما بعضاً نفت را تا ۶ دلار هم مي فروختيم.
جريان اصلاحات بويژه در مجلس، به جاي پرداختن به مصالح عمومي در واقع در مقام تأمين نظر و خواسته هاي اقشار سياسي، مطبوعات و احزاب برآمد كه بدنه اصلي جامعه نيستند و بحث هايي مثل اشتغال، خشكسالي، تورم، حوادث غيرمترقبه همگي به فراموشي سپرده شد. مثلاً در بحث رد صلاحيت ها نمايندگان تا كجا پيش رفتند، ولي در زمينه حقوق معلمين و بازنشستگان، مطالبات كاركنان دولت از دولت و... را به اين حد و اندازه پيگيري نكردند.
متأسفانه مجلس چنين فرصت هاي طلايي را از دست داد و از اين مسئله غافل شده بودند كه اين دوره ششم هم پاياني دارد و به داوري دوباره مردم بايد رجوع كنند. حال در اين شرايط كه اوضاع را تا حدودي نامناسب مي بينند سعي در دو قطبي كردن جامعه مي كنند تا بدين سبب آراء خود را دوباره كسب كنند، ولي مردم بعيد است تحت تأثير قرار بگيرند و رأي واقعي خود را به صندوق خواهند ريخت. قطعاً رأي مردم نشان دهنده ميزان رضايت مردم از عملكرد آنان است.
* اصلاح طلبان بارها دم از استعفا، خروج از حاكميت و قهر سياسي، رفراندوم و ... زدند، ولي هيچ كدام محقق نشد؟ چرا؟
- وقتي اصلاح طلبان نزد خودشان پذيرفتند كه نتوانستند به خواسته هاي مردم جامه عمل بپوشانند، بيشتر با دوقطبي كردن جامعه و مسايلي كه اذهان را متوجه خودش كند، مردم را مشغول نگاه داشتند، از جمله مواردي كه مصداق كامل اين بحث است، بحث خروج از حاكميت است كه چندين بار مطرح كردند ولي هيچ گاه خارج نشدند و در اين شرايط هم اگر دست به چنين اقدامي بزنند قطعاً بازتاب گسترده و واكنش هاي مردمي را به دنبال نخواهد داشت و حداكثرش اين است كه مجلس هفتم يك ماه زودتر تشكيل خواهد شد.
* اگر بخواهيد كارنامه فراكسيون اقليت را به عنوان يكي از اعضاي شاخص اين فراكسيون ارائه كنيد چه نقاط روشني را براي مردم خواهيد داشت؟
- افراد اين فراكسيون سعي كردند به صورت منطقي و قانوني و در چارچوب موازين حداقل كاري كه بكنيم اين باشد كه نواقص طرح ها و لوايحي كه مطرح بوده را بيان كرده و در حدي كه مي توانيم از عملكردهاي غيرقانوني جلوگيري كرده و يا حداقل براي مردم روشنگري كنيم. در موارد متعددي اخطار قانون اساسي داديم كه اكثراً هم وارد بوده است و از تصويب يك امر خلاف قانون اساسي جلوگيري شده است و به قول خود آقاي خاتمي، اقليت مجلس، يك اقليت با نجابتي بوده است كه در عين اين كه اقليت بوده ،هم همكاري خوبي با دولت داشته است و حتي در بسياري از موارد در فرونشاندن بحران ها ما مؤثر بوده ايم.
* مثلاًدر چه مواردي؟
- در جريان آزادي لقمانيان ما پيش قدم شديم. در برخي موارد واسطه شده ايم كه طرح يا لايحه اي سه فوريتي در مجلس نيايد، حتي در برخي از مباحث اخير مثل رد صلاحيت ها، ما خيلي تلاش كرديم كه اگر افرادي شامل بحث عدم احراز شده اند، توضيح داده و شوراي نگهبان را قانع كنيم و در كليه مواردي كه احساس كرده ايم حتي دوم خردادي ها مي توانند به جامعه خدمت كنند تلاش كرده ايم. اقليت در مجموع يك نقش مؤثري را داشته است هر چند من خودم هم از عملكرد كلي آنان راضي نيستم.
* اعضاي فراكسيون اقليت چه برنامه اي را ارائه خواهند كرد كه اگر رأي بياورند در مجلس هفتم آن را محقق مي كنند؟
- ما همان مواردي را كه مكرر مطرح كرده ايم، يعني پرداختن به مسايل ريشه اي از اولويت هاي ماست. متأسفانه آنقدر به مسايل سياسي در جامعه پرداخته شده كه فاصله زيادي بين بخش هاي جامعه ايجاد شد كه لازم است بيشتر به اين مسايل پرداخته شود. فساد اداري از معضلاتي است كه مردم كشور ما را آزار مي دهد و مجلس ششم اصلاً به آن نپرداخت و اگر تحقيق و تفحصي هم صورت گرفت در بخش هاي سياسي بوده است در حالي كه رشوه از موضوعاتي است كه مي توان روي آن كار كرد. معطلي مردم در ادارات و بي احترامي به آنان در برخي سازمانها، پارتي بازي، رانت خواري و... به هيچ حزب و جناحي مرتبط نمي شود و مشكل اصلي مردم است و به اين موارد بايد بيشتر بها داد. اجرايي كردن اصول قانون اساسي در راستاي حقوق همه جانبه مردم ايران مهمترين هدف ما در مجلس هفتم است. اگر تمام اصول قانون اساسي را كنار هم قرار داده و زمينه اجرا شدن آنها را با توجه به روح قانون اساسي، فراهم كنيم جامعه و مردم به خواسته هاي خود خواهند رسيد.
* آيا بالا بردن سطح توقعات مردم بدون در نظر گرفتن ظرفيت ها، مشكل عمده فعلي كشور نمي باشد؟
- متأسفانه يكي از ضعف هايي كه در كشور ما مشاهده مي شود اين است كه هر فردي كه نياز به آراء مردم دارد، يك سري بلوف ها زده و با دادن وعده هاي كذب مشكلاتي را براي باورهاي مردمي و كل كشور ايجاد مي كند. امروز در كشور ما با توجه به بالا رفتن سطح توقعات مردم، كار كردن و انجام امور اجرايي بسيار دشوار است.
* شما يكي از اعضاي كميسيون قضايي و حقوقي مجلس مي باشيد چه اقدامات مثبتي در اين كميسيون صورت گرفته است؟
- اين كميسيون از كميسيون هاي نسبتاً موفق مجلس ششم بود و ايجاد دادسراها، آيين دادرسي، حقوق متهمان و محكومان، اصلاح قانون مدني در راستاي تأمين حقوق زنان، بحث حضانت، سن رشد و مواردي از اين قبيل از اقدامات مثبت ما بود كه اين موارد اكثراً به حقوق اساسي مردم مرتبط مي شد ولي به هر حال از عملكرد اين كميسيون در مجلس ششم به هيچ وجه راضي نيستم. در مجلس پنجم ما خيلي بيشتر كار كرديم و دو مجموعه قانون آيين دادرسي نزديك به۷۰۰ ماده را به تصويب رسانديم.