مجتبي نظري، كارشناس بازار خودرو
بررسي كاهش قيمت خودرو و نقش هزينه سبد خانوار از ديدگاه مصرف كننده يا خانوار، جذابيت هاي متعدد دارد.
از آن جا كه خودرو در اقتصاد كلان ارتباطي قوي با بخش هاي ديگر دارد، اين نكته هميشه براي خانوارها مورد اهميت است. از همين روي، در جايگاه يك وسيله حمل و نقل به خدمات خودرو بيشتر توجه مي شود و تقاضاي بالا ي خانوارها، بر همين پايه مستحكم است. در شرايطي كه ارزش واقعي خودروي سواري در عين استهلا ك كاهش نيابد يا حتي افزايش پيدا كند، مي تواند يك نوع دارايي يا وسيله پس انداز نيز تلقي شود. در اين صورت تقاضاي خودرو به عنوان يك دارايي اهميت خاص پيدا مي كند.
نوع ديگر استفاده از خودرو سواري در اين جاست كه از آن به عنوان يك نهاد توليدي بهره برداري مي شود و گروه عمده اي با حمل و نقل مسافر، درآمد كسب مي كنند. از اين رو تقاضاي اوليه آنها براي خودرو ناشي از اين نوع بهره برداري است.
ولي حالت ديگر اين است كه خودرو يك كالا ي لوكس است و درجه لوكسي آن و جنبه هاي عمده در تقاضا براي آن مهم مي نمايد. شايد يكي از شاخص هايي كه مي توان خانوارهاي غني را از فقير تميز داد، سهم هزينه حمل و نقل از كل هزينه خانوار است.
به طور محسوس و بدون استثنا براي همه زيرگروه هاي جامعه سهم هزينه حمل و نقل از كل هزينه  خانوار تأمين مي شود. به همين ترتيب، سهم هزينه حمل و نقل از كل هزينه هاي خانوارهاي غني فاصله بسيار زيادي با همين سهم براي خانوارهاي كم  درآمد دارد.
باتوجه به كاربردهاي متفاوت خودرو مي توان چنين گفت كه خودروهاي گران قيمت، همواره دو شيوه مصرف داشته اند: يكي مصرف كالا ي لوكس براي خانوارهاي پردرآمد و ديگري استفاده به عنوان كالا ي سرمايه اي كه به اين معنا سعي بر آن شده است از خودرو به عنوان كالاي سرمايه اي استفاده شود.
در بازار فعلي به دليل برآوردهاي ناموزون از آينده در جهت كاهش قيمت خودرو و وعده هاي بعضي از خودروسازان ( همسو با حفظ موقعيت سياسي و نه اقتصادي) اين شبهه پيش آمده كه بازار خودرو به عنوان كالا ي سرمايه اي به شكل يادشده دچار اشكال مي شود؛ لذا سرمايه گذاري بر روي آن اشتباه است. همين امر باعث كاهش تقاضاي خودرو در بازار شده است. از سوي ديگر انتقال ارضاي تقاضا - به جهت اين كه خودروهاي گران جزو نيازهاي لوكس است - به آينده و اميد كاهش قيمت نيز خودروهاي گران را از تقاضاهاي اين چنيني دور كرده است.
اما نياز دومي نيز به اين بازار روانه مي شود و در حقيقت كساني كه در رده خريداران خودروهاي ارزان تر بوده اند، در پي كاهش قيمت ها، اندكي به سمت خريد خودروي گران و لوكس متمايل مي شوند و بدين ترتيب، خود باعث افزايش تقاضا مي شوند. اين روند باعث ثبات و حتي افزايش قيمت كاهش يافته فعلي مي شود.
درباره خودروهاي عمومي تر مانند پرايد، اين شوك تقاضا كمتر اتفاق مي افتد. با كم شدن فاصله قيمت خودرو پرايد با پيكان به عنوان كف قيمت بازار خودرو، تقاضاهاي ديگر جذب اين خودرو شده و سبب افزايش فروش اين خودرو شده است. افزايش تقاضايي كه با كاهش قيمت نيم ميليون توماني حاصل مي گردد شايد بيش از درخواست هاي قبلي باشد.
به هر حال اين امر نياز به زمان دارد كه البته كوتاه مدت است. تقاضاي سنتي خودرو در شب عيد و تورم سالا نه كشور كم كم باعث شكست اين ركود تقاضا مي شود. البته اطمينان نداشتن به برنامه هاي ورود خودرو خارجي و برنامه دولت در جهت حمايت خودرو داخلي نيز از مسائلي است كه خريداران داخلي فارغ از شوك فعلي به آن توجه مي كنند.