بانوان ايراني از امكانات ورزشي بسيار محدودي برخوردار هستند، ولي از همان فرصت هاي اندك به دست آمده نيز براي عرضه استعدادهاي ورزشي خويش حداكثر استفاده را كرده اند
ورزش بانوان پر هزينه است
چرا كه آنها نمي توانند در همه فضاهاي باز موجود ورزش كنند.
چرا كه اكثر ورزشگاهها در تسخير مردان قرار دارد.
چرا كه در مقايسه با مردان اجازه ندارند تا ساعات پاياني شب ورزش كنند.
چرا كه امكانات ورزشي دولتي براي آنان اندك است.
چرا كه به سوي باشگاههاي خصوصي كشيده مي شوند.
چرا كه پرداخت هزينه باشگاههاي خصوصي اندك نيست.
مينو حصيبي
يك واقعيت ملموس
هزينه ورزش بانوان بالقوه بيشتر از آقايان است. آنها نياز به پوشش مناسب تر و فضاهاي بسته بيشتري دارند. آنها براي دويدن ساده هم بايد هزينه هاي بيشتري بپردازند.
چرا؟ چگونه؟ و به چه ترتيبي؟ تاكنون خود ما و خواهران ومادران ما چند بار تصميم گرفته اند ورزش كنند و از تصميم خود صرف نظر كرده اند؟
دليل اين امر چه بوده؟ كمبود امكانات يا هزينه بالا ي حضور در مراكز ورزشي؟ بسياري از زنان در خانه كار مي كنند و نيازمند به تحرك جسمي وراي محيط مسدود و كوچك خانه هستند. بسياري از آنها به دليل بيماري بايد به ورزش بپردازند.
اما آنها به دليل همه محدوديت ها و كمبود مراكز ورزشي براي بانوان از ورزش كردن محروم مانده اند و فقط معدودي كه توانايي پرداخت هزينه حضور در مراكز و باشگاه هاي ورزشي را دارند طعم شيرين ورزش را مي چشند.
فراموش نكنيم
خانم رضايي كه كارمند بانك است در اين زمينه مي گويد: به نظر مي رسد آقايان فكر مي كنند ما نيازي به ورزش نداريم. اما ما هم جسمي خسته و فرسوده داريم كه بايد آن را حفظ كنيم، ولي مراكز مربوط به فعاليت هاي بانوان بسيار كم شمار است و من براي هر جلسه استخر حداقل ۴ هزار تومان مي پردازم. در حالي كه اگر محيط بسته مناسبي براي دويدن داشتم، يقيناً اين هزينه هفتگي را كه برايم سنگين است نمي پرداختم.
آنچه در اين شيوه زندگي، آسيب بزرگي به خانواده ها وارد مي كند، عدم تحرك و فعاليت بدني افراد است كه پس از مدتي به شدت از بازدهي مفيد آنها خواهد كاست.
تركيب مشاغل در گذشته ها به شكلي بودند كه حداقل تا حدي از فعاليت بدني مورد نياز انسان را تامين مي كردند، حتي بانواني كه در منزل به فعاليت مي پرداختند، پاسخگوي بخشي از اين نياز فيزيكي بود. اما امروزه با ماشيني شدن بيشتر مشاغل و سپردن امور به رايانه ها، افراد به فعاليت هاي ورزشي احتياج دارند تا بتوانند اين سكون و عدم تحرك را به ميزان چشمگيري جبران كنند.
خانم معين فر مي گويد: من خانه دار هستم و به دليل مشكل كمرم، پزشك، انجام ورزش هاي سبك را برايم اجباري كرده اما عملا ً نمي توانم با توجه به درآمد محدودمان هزينه حضور در مراكز ورزشي را بپردازم.
آن چه در زندگي هاي پرهزينه امروزي براي هر خانواده اي اهميت دارد، اين است كه يك فعاليت از هر نوع و به هر شكل، چه مقدار هزينه در بر خواهد داشت. بنابراين ورزش كردن هم، مانند هر عمل ديگر بخشي از مخارج يك خانواده به حساب مي آيد و در بسياري از موارد، عدم پرداختن به آن مي تواند برخاسته از مشكلا ت مالي خانواده ها باشد. در حال حاضر دلايل متعددي باعث شده كه مشكلا ت ورزش براي بانوان برجسته تر شود. با توجه به بافت سنتي و مذهبي جامعه ما، فعاليت هايي كه براي آقايان به راحتي قابل انجام است، براي بسياري از بانوان مقدور نيست. به عنوان مثال ساده ترين و كم هزينه ترين شيوه پرداختن به ورزش دويدن در پارك است كه فقط به كفش و لباس مناسب احتياج دارد، اما دويدن در پارك ها هم، اكنون راه حل مناسبي براي خانم ها نيست و با اعتقادات، تفكرات و شرايط جامعه ما مغايرت دارد. هر چند كه به تازگي دويدن بانوان در تعدادي از پاركها و مناطق مخصوص رايج شده است اما اين شكل از ورزش هنوز در بسياري از نقاط كشور عمويت ندارد و به بيان ديگر هنوز ورزش كردن بانوان در پاركهاي مختلف كشور با فرهنگ عمومي سازگار نيست.
|
|
|
بنابراين، اين بخش از جامعه مجبور هستند از باشگاه ها و سالن هاي ورزشي استفاده كنند طبيعتاً متقبل هزينه هايي شوند. استفاده از باشگاه ورزشي مسلماً مخارج زيادي در پي دارد چرا كه علاوه بر پرداخت شهريه، اعضاي باشگاه ملزم به تهيه پوشاك و لوازم ورزشي نيز هستند. وسايلي از قبيل كفش و لباس ورزشي، ساك و لوازم مربوط به هر يك از رشته هاي ورزشي. در عين حال علاوه بر تمام اين مخارج، هزينه رفت و آمد به باشگاه ها نيز قابل توجه است. با توجه به اين كه تعداد ورزشگاه هاي قابل استفاده براي بانوان در مناطق گوناگون شهر، محدود است و بايد مسيرهاي نسبتاً طولاني طي شود، هزينه رفت و آمد نيز افزايش چشمگيري خواهد يافت.
باشگاهها
در سال هاي اخير در بعضي مناطق، تعداد باشگاه ها و سالن هاي ورزشي مورد استفاده بانوان، افزايش يافته است، اما بيشتر آنها باشگاه هاي بدنسازي و ايروبيك هستند و براي پرداختن به ساير رشته هاي ورزشي مانند واليبال، بسكتبال، ژيمناستيك، بدمينتون و ... به ناچار بايد همان مسافت هاي طولاني و هزينه هاي هنگفت را بپردازند.
شايد براي درصد محدودي از خانواده ها تقبل اين -هزينه ها دشوار نباشد، اما براي اكثر خانواده هايي كه داراي يك درآمد ثابت متوسط هستند، تقبل چنين هزينه هايي به آساني امكانپذير نيست. خصوصاً اين كه ممكن- در هر خانواده چند نفري از اعضاي خانواده بخواهند در باشگاه ها و سالن هاي ورزشي ثبت نام كنند.
مريم ابراهيمي در اين رابطه مي گويد: خانواده ما پنج نفري است. پدرم بازنشسته ارتش است و در مجموع ۱۵۰ هزار تومان حقوق مي گيرد. حتي با اضافه كاري پدرم مخارج زندگي ما نمي چرخد. در چنين شرايطي ما هرگز به فكر هزينه كردن براي ورزش نمي افتيم.
ساحل انويروان نيز مي گويد: همراه با رژيم غذايي دكتر توصيه كرده كه يك ساعت پياده روي كنم. براي پياده روي بلوار خلوتي را انتخاب كرده ام چرا كه مزاحمت ها كمتر است. اما با اين حال گاهي ماشين هايي كه در اين بلوار حركت مي كنند با زدن بوق و چراغ اعصابم را خرد مي كنند. به تازگي با مادرم اين مسير را مي پيمائيم. اما با وجود اين كه مادرم در كنارم است مزاحمتها وجود دارد. وي در پاسخ به اين سوال كه چرا از پارك و سالن هاي ورزشي استفاده نمي كنيد گفت: پارك نزديك خانه ما محيط خوبي براي ورزش كردن بانوان نيست. به بيان ديگر فرهنگ ورزش كردن خانم ها در اين پارك هنوز جا نيفتاده است. بنابراين ناچاريم كه به بلوار پناه ببريم. كلاس هاي ورزشي نيز با توجه به قيمتي كه مي پردازيم كارايي ندارند. كلاس هاي ورزشي در مناطق بالا مجهز به دستگاه هاي مختلف ورزشي است اما در مناطق پايين تر تنها وسيله در دسترس تشك است. بنابراين در شرايط امروز كه بسياري از خانواده ها در مورد هزينه مواد غذايي، پوشاك، رفت و آمد، آموزش، مسكن و ... با مشكلات زيادي روبه رو هستند، مسلماً تقبل مخارج براي ورزش به هيچ وجه براي خانواده هاي كم درآمد مورد قبول نيست.
خانم ميانسالي به نام طاهره رفيعي اعتقاد دارد: «ما به دلايل گوناگون تا وقتي جوان تر هستيم ورزش را از زندگي خود حذف مي كنيم. حتي اگر مسئله مالي دليل اين امر باشد، روزي مي رسد كه به دردهايي از قبيل آرتروز مبتلا مي شويم و مجبوريم هزينه هاي هنگفت فيزيوتراپي را بپذيريم». در حالي كه آقاياني كه به مشكل من دچار هستند توانسته اند با ورزش هاي سبك و بسيار ارزان قيمتي مشكلات خود را بدون پرداخت هزينه هاي فراوان كاهش دهند. در حقيقت اكثر بانوان ادعا مي كنند تبعيض جاري در مورد ورزش آقايان و بانوان عملا ً بسياري از بانوان را از زنجيره فعاليت هاي ورزشي حذف كرده و عمدتاً خانوارهايي با درآمد بالا توانايي استفاده از امكانات موجود و خريد كفش و لوازم مربوطه را دارند.
فرشته كيانيان كه كارمند است مي گويد: «مي توانم آخر هفته را كه به تعطيلي و استراحتم اختصاص دارد صرف ورزش كنم اما نيمي از وقت مفيدم در راه هاي طولا ني تلف مي شود. همچنين ترجيح مي دهم اين هزينه را كه بايد براي شهريه باشگاه پرداخت كنم، صرف راحتي و آسايش بيشتر فرزندانم كنم.
اما فراموش نكنيم بر اساس آمار موجود تعداد بيشتري از افراد جامعه ما را زنان تشكيل مي دهند، ورزش ارزان قيمت و حتي رايگان حق آنها است. شما به ما حق بدهيد كه با توجه به شرايط موجود نتوانيم در پارك ها بدويم و نرمش كنيم، اما به هر حال ما كه توانايي مالي چنداني براي حضور در باشگاهها نداريم چه كنيم؟
راه چاره چيست؟
اكثر مردم، كم تحركي بانوان را فقدان فضا و مكان مناسب براي ورزش كردن ذكر مي كنند و معتقدند اگر فضا و جاي مناسبي با كمترين هزينه وجود داشته باشد مساله اي براي ورزش كردن بانوان باقي نمي ماند.
اما آنچه اهميت دارد فقط تأمين فضاي مناسب براي ورزش بانوان نيست. صرف تامين جا و مكان يگانه عامل كم تحركي بانوان بشمار نمي رود.
كودكان منشأ شور و نشاط هستند، لحظه اي آرام و قرار ندارد. ديدگاه سنتي ما اين است كه دختر بچه ها با عروسك بازي كنند و پسر بچه ها با توپ. داشتن چنين ديدگاهي باعث مي شود تحرك و ورزش در پسران خلا صه شود و جايگاه زن را ناديده بگيرد. در صورتي كه عملا ً چنين نيست. ورزش پسران و دختران به آموزشي كه آنان در دوران كودكي مي بينند ارتباط نزديكي دارد.
حسين زماني ۴۸ ساله مي گويد: معمولا ً افراد ورزشكار از خانواده هاي ورزشكار يا ورزش دوست تشكيل مي شوند. به عنوان مثال پدري كه هر هفته دختر يا پسر خود را به كوه مي برد فرزندش را با اين ورزش آشنا مي سازد، بنابراين طبيعي است كه آن فرزند در سن نوجواني كوه رفتن را به نشستن در كافي شاپ ترجيح مي دهد. همه نكته اين است، ورزش طي دوران كودكي و نوجواني اثر بسزايي در تحرك و عدم تحرك بانوان دارد.
در مدارس كشور ما در مقاطع ابتدايي، راهنمايي و دبيرستان ورزش جزو دروس اساسي ديده نمي شود. اين مساله در مدارس دخترانه به مراتب مشهودتر است. معمولا ً نمره ورزش دانش آموزان در مقايسه با ساير نمرات در نظر گرفته مي شود. تا زماني كه چنين وضعيتي در مدارس كشور كه بهترين مكان براي آموزش و پرورش افراد است حاكم باشد، دختران ما انگيزه اي براي تحرك نخواهند داشت.به بيان ديگر اهميت دادن به ورزش كردن دختران و نوجوانان در سنين كودكي و بلوغ از بروز بسياري از مشكلات در آينده جلوگيري مي كند.بنابراين دولت هم موظف است با اختصاص بودجه بيشتر زمينه آموزش بيشتر ورزش را براي بانوان فراهم سازد.
پريسا رهبر يك معلم ورزش مي گويد: فكر خوب و سالم از جسم سالم نشأت مي گيرد. اگر فردي به هر دليلي كم تحرك يا بيمار باشد قطعاً نمي تواند فكر خوب و طرح هاي جديد داشته باشد. چرا كه دغدغه اصلي ذهن چنين فردي بر طرف كردن مشكلات جسماني است.در عين حال استقبال و تمايل بيشتر دختران و بانوان نيز مي تواند دست بسياري از مقامات و مسئولين را براي فراهم ساختن محيط هايي امن براي ورزش فراهم سازد.
ورزش ارزان قيمت و رايگان بانوان بايد بيشتر و جدي تر مد نظر قرار گيرد.
