در آستانه پايان يافتن سال ۱۳۸۲ در مي يابيم كه امسال يكي از سالهاي پركار سيما در امر ساخت مجموعه هاي عظيم تاريخي و مذهبي بوده است.
مجموعه هاي تلويزيوني چون مختارنامه، شيخ بهايي، روزگار قريب، در چشم باد، حضرت يوسف(ع) و ... گواهي بر اين مطلب هستند.
گروه هنري خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) نظر برخي از عوامل ساخت سريالهاي تاريخي را در خصوص لزوم ساخت چنين پروژه هايي و مشكلات موجود براي ساخت چندين پروژه همزمان با توجه به امكانات و شرايط فعلي را جويا شد.
به گزارش ايسنا، محسن دامادي، فيلمنامه نويس مي گويد: تلاش مي كنيم همواره براي فرزندانمان، ريشه اي باقي بگذاريم. وقتي كه براي هر كدام از ما اين موضوع مطرح است كه آدم بي ريشه و بي هويتي نباشيم به گونه اي پيوند ما با تاريخ، پيوند با گذشته و هويت خودمان است.
نويسنده مجموعه «شيخ بهايي» با انتقاد از عدم برنامه ريزي در انتخاب موضوعات تاريخي افزود: از تعقيب موضوعات مجموعه هاي تلويزيوني مي توان فهميد كه برنامه خاصي براي رفتن به سراغ موضوعات تاريخي نداريم و هر از گاهي مسأله اي مطرح مي شود.
دامادي در ادامه گفت: با ديدن برخي برنامه هاي تاريخي، احساس مي كنم اين كار مي توانست با تأمل بيشتري ساخته شود. در يكي دو مورد از موضوعات تاريخي پيش از اسلام، ديالوگها آنقدر به روز و معمولي نوشته شده  بودند كه احساس نمي كردي با يك كار تاريخي روبه رو هستي.
فرج الله سلحشور تصريح كرد: متأسفانه در مملكت ما، بهايي را كه بايد به اينگونه آثار بدهند نمي دهند و به همين دليل گاهي احساس مي شود خطر شكست فرهنگ غني ما در برابر فرهنگ منحط غرب در عرصه سينما و تلويزيون وجود دارد!
وي در پايان يادآور شد: مردم مجموعه هاي مذهبي را دوست دارند و خواهان آن هستند و در نتيجه از آنها تأثير مي گيرند و به همين دليل است كه از مجموعه هاي تلويزيوني چون امام علي(ع)، امام رضا(ع) و اصحاب كهف به عنوان بهترينها ياد مي كنند.
ايرج رامين فر، طراح صحنه و لباس، با اشاره به كمبود امكانات براي ساخت چند پروژه عظيم تاريخي به طور همزمان خاطر نشان كرد: استوديوها براي ساخت دكور و پرسنل ها به حدي نيستند كه بتوانيم جوابگوي چند مجموعه تاريخي به طور همزمان باشيم به همين جهت اتفاقي مي افتد كه الان دارد مي افتد! وي ادامه داد: ساخت چند پروژه همزمان به كيفيت كارها لطمه وارد مي كند. چرا كه اين مجموعه ها در فرصتهاي كم، با بودجه هاي كم و با آدم هايي كه وجود ندارد ساخته مي شوند. آن وقت است كه يك طراح صحنه مجبور است دو مجموعه را با هم كار كند و در نتيجه با مجموعه هاي تلويزيوني روبه رو مي شويم كه خطي و سطحي از يك مقطع تاريخي گذشته اند.
مسعود بهبهاني نيا، نيز متون تاريخي را مايه هاي خوبي براي داستان فيلم هاي سينمايي و تلويزيوني دانست و گفت: يكي از مشكلات ما اين است كه پيوندمان را با متون قديمي و آثار ارزشمند ادبي از دست داده ايم. از آنجا كه ساخت مجموعه هاي تاريخي متكي بر تحقيق و پژوهش است تدارك و تمهيدي كه براي چنين مجموعه هايي چيده مي شود درازمدتر خواهد بود.
بهبهاني نيا، كمبود بودجه را يكي از دلايل پخش مجموعه هاي تلويزيوني تكراري دانست و گفت: يكي از نكات ديگري كه دست مديران ما را مي بندد بحث عدم تداوم مديريت ها است و مديران ما نمي توانند براي ۵ سال آينده برنامه ريزي كنند. از آنجا كه تلويزيون خوراك دائمي مي خواهد مي توان با برنامه ريزيهاي دراز مدت تر از شتاب زدگي در نگارش ها يا توليد جلوگيري كرد.
آگهي بازرگاني پخش نكنيد
به گفته مشاور وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در امور رسانه ها، صدا و سيما بهتر است براي رعايت حقوق مخاطبان در يك يا دو كانال خود آگهي هاي بازرگاني ارائه نكند و محدوديت زماني را براي پخش اين آگهي هاي بازرگاني قرار دهد.
محمد تقي روغني ها، در گفت وگو با ايسنا اظهار داشت: جذابيت آگهي ها و پاسخ گويي  به نياز مخاطبان، دو عنصر ضروري در توليد آگهي هاي بازرگاني است كه بايد راديو و تلويزيون در پخش  آگهي هاي بازرگاني به آن توجه كنند.
وي با بيان اين كه هر يك از رسانه ها ويژگي هاي خاص خود را براي ارايه آگهي هاي بازرگاني دارند، گفت: در راديو، عنصر صدا اثرگذار است و بايد تكنيك هايي كه در اين رسانه  به كار برده مي شود، به گونه اي باشد كه تمام حواس مخاطب را به خود جلب كند. در سينما و تلويزيون بايد به ويژگي هاي تصوير توجه خاصي كرد، همچنين در مطبوعات ۳ عنصر عكس، متن و رنگ بايد به گونه اي انتخاب شوند تا بتوانند مخاطب را جذب كنند.
مدير مسئول ايران ديلي، بيان كرد: بر اساس تحقيقات انجام شده بر روي آگهي هاي بازرگاني، قطع كردن برنامه اي كه مخاطب در حال تماشاي آن است، مي  تواند هم اثر منفي و هم اثر مثبت بر روي مخاطب داشته باشد؛ در صورتي كه آگهي بازرگاني در مدت زمان كوتاهي در وقت مناسبي ارائه شود مي تواند بر روي مخاطب اثرگذار باشد و يا بر عكس طولاني بودن اين زمان مي تواند اثرات منفي همراه داشته باشد و سبب دلزدگي و تنفر مخاطب از آگهي بازرگاني باشد.
مسابقه «شهر به شهر»
- «شهر به شهر» عنوان مسابقه اي از گروه اجتماعي شبكه سه سيما و به تهيه كنندگي محمد محمديان است كه در ۹۰ برنامه ۳۰ دقيقه اي به صورت زنده در حال تهيه و پخش است. به گزارش روابط عمومي سيما، اين برنامه در صدد است با طرح سؤالاتي در زمينه ايرانشناسي و ايرانگردي به معرفي مناطق مختلف، آثار و ابنيه مذهبي و تاريخي، آداب و رسوم شهرها و نواحي مختلف كشور بپردازد. شايان ذكر است، علاقه مندان مي توانند از طريق تماس تلفني در اين مسابقه شركت نمايند.
سمفوني خاموش در كرمان
- تصويربرداري فيلم تلويزيوني سمفوني خاموش در تهران و كرمان به اتمام رسيد.
بنابراين گزارش فيلم مذكور داستان نويسنده اي را روايت مي كند كه قصد دارد زندگي استاد علي اكبر صنعتي (از بزرگترين مجسمه سازان و نقاشان معاصر ايران) را به صورت كتابي گرد آوري كند. او زماني استاد را مي بيند كه آثار او به دليل فقر مالي در حال حراج است. در ذهن خود به كرمان سال ۱۳۰۰ (زمان كودكي استاد) مي رود و داستان زندگي استاد صنعتي را مرور مي كند.
جمشيد مشايخي،  بابك نوري و سروش خليلي از جمله نقش آفرينان سمفوني خاموش هستند.
ادامه فيلمبرداري «در چشم باد»
فيلمبرداري مجموعه تلويزيوني «در چشم باد» كه چند ماه پيش در شهر ماسوله و اطراف آن آغاز شده بود پس از يك وقفه و با تغيير برخي عوامل خود در شهر تالش آغاز و تا پايان اسفند ماه ادامه خواهد داشت.
اين مجموعه تاريخي كه حدود سال هاي ۱۲۹۹ تا ۱۳۶۱ را در برخواهد گرفت سعي دارد برخي از تاريخ معاصر ايران را در بستر يك داستان عاشقانه روايت كند. فيلمبرداري اين مجموعه ۲۶ قسمتي با حضور عواملي چون: حسن پويا به عنوان مدير فيلمبرداري، مجيد ميرفخرايي به عنوان طراح صحنه و علي مختاري در مقام برنامه ريز شروع شد.
مجموعه تلويزيوني «در چشم باد» كه در گروه حماسه و دفاع شبكه اول سيما به تهيه كنندگي رضا انصاريان و كارگرداني مسعود جعفري جوزاني تهيه مي شود، يكي از عظيم ترين مجموعه هاي تاريخي تلويزيون در سال هاي اخير محسوب مي شود كه حدود ۳۰۰ شخصيت اصلي خواهد داشت و توليد آن حدود دو سال به طول خواهد انجاميد.
به گزارش ايسنا، اين مجموعه با حضور بازيگراني چون: محمدرضا فروتن، حسين ياري، سعيد نيكپور، ماه چهره خليلي،آرش تاج، رضا كيانيان، سياوش طهمورث، بهزاد فراهاني و چندين بازيگر خارجي در بخش هايي از شمال و جنوب كشور، تهران و چند لوكيشن در خارج از كشور فيلمبرداري خواهد شد.

ايليا چهاردولي
اشاره: ايجاد شبكه هاي بومي تلويزيوني از جمله كارهاي قابل تحسين در سازمان صدا و سيماست. به باور برخي از علاقه مندان به حوزه هاي فرهنگي، راه اندازي چنين شبكه هاي تلويزيوني در استان ها با فرهنگ و زبان خاص، نوعي ارج نهادن به اصل ۱۵ قانون اساسي است.
به عبارت ديگر وقتي طرح گفت وگو و محاوره به زبان محلي در رسانه هاي گروهي مورد تأكيد اين اصل فراموش شده قانون اساسي قرار گرفته سازمان صدا و سيما با طرح راه اندازي چنين شبكه هاي محلي توانسته است به نوعي دين خود را به اصول قانون اساسي ادا كند.
با «محمد حسين صوفي» مدير كل سيماي استان ها، در زمينه انگيزه راه اندازي شبكه هاي محلي و تأمين اعتبارات آن گفتگويي انجام داده ايم كه در پي مي آيد.
* براي راه اندازي شبكه استاني چه ويژگي هايي را در نظر مي گيريد؟
- تأسيس هر شبكه استاني، نيازمند يك سلسله معيارهاي بومي و منطقه اي است، به عبارت ديگر نيازهاي منطقه، محروميت ها، قرار گرفتن در حوزه هاي جغرافيايي مرزي، وجود نيروي انساني مجرب و مشاركت دستگاههاي اجرايي در استان ها از جمله معيارهايي است كه بر اساس آن اين گونه شبكه ها را رقم مي زند. البته گاهي اوقات هم تأكيد ويژه مقام معظم رهبري، عامل مؤثري براي شكل گيري اين نوع شبكه ها در استان هاست.
* هزينه  تأسيس شبكه استاني در هر منطقه چقدر است و از چه محلي تأمين مي شود؟
- براي راه اندازي سيماي استاني اغلب امكاناتي از قبيل دكل، احداث استوديو، فرستنده، تهيه و تجهيز فني شامل دوربين تصويربرداري، لوازم تدوين، وسايل نور و صدا و حركت و همچنين به كارگيري نيروي انساني متخصص مورد نياز است. با اين حال تأمين چنين شبكه هاي استاني اعتباري در حدود ۵ميليارد تومان نياز دارد، البته در طول اين سال ها با توجه به اعتبارات محدود صدا و سيما و مشكلات فراروي آن نه تنها اعتبارات صدا و سيما رشد نداشته بلكه نسبت به ساير دستگاههاي فرهنگي كاهش يافته است.
از سويي ديگر گسترش شبكه هاي سيما چه سراسري و استاني بي گمان هزينه هاي مالي زيادي را مي طلبد. بنابراين براي همراهي با شتاب موجود در جامعه اطلاع رساني جامعه، صدا و سيما خود را متعهد مي داند كه براي پيام رساني صحيح و به هنگام تلاش گسترده اي را به خرج دهد.
از اين رو صدا وسيما با صرفه جويي در اعتبارات خود و به كارگيري مشاركت دستگاه هاي اجرايي در استان ها دست به تأسيس چنين شبكه هايي مي زند.
* آيا سهم مشاركت مالي با همه استان ها يكي است؟
- همان طور كه گفته شد راه اندازي هر شبكه استاني هزينه هاي معادل ۵ ميليارد تومان را در بردارد كه در اين راستا صدا و سيما ۵/۲ ميليارد تومان از آن از طريق منابع مالي استاني تأمين مي كند البته اغلب در سازمان صدا و سيما به منابع كمتر از اين هم بسنده شده است به گونه اي در برخي از استان ها با مبلغ يك ميليارد تومان،  صدا و سيما يك شبكه استاني را راه اندازي كرده است.
* هم اينك چند شبكه استاني فعال هستند؟ آيا تمامي استان صاحب شبكه استاني خواهند شد؟
- بعد از راه اندازي شبكه  استاني «هامون» در زاهدان و راه اندازي شبكه ديگر تا پايان سال جاري، تعداد شبكه هاي استاني در ايران به ۲۲ شبكه مي رسد. اميدواريم با حمايت دستگاههاي اجرايي در ساير استان ها و تأمين اعتبارات لازم تا سال ۸۴ همه استان ها بتوانند از شبكه  محلي برخوردار شوند.
* اولويت برنامه سازي در شبكه هاي استاني با توجه به تنوع فرهنگي چگونه است؟
- مي دانيد كه توجه به خرده فرهنگ ها و كشف استعدادهاي بومي در منطقه مي تواند زمينه را براي بروز و تقويت باورهاي ديني در منطقه فراهم سازد، شايد معرفي فعاليت هاي اقتصادي، فرهنگي، صنعتي و ورزشي در استان ها از قد و قواره برنامه هاي سراسري شبكه هاي سيما برخوردار نباشد ولي مي تواند محمل خوبي براي برنامه سازي در حوزه هاي استاني باشد.
*ارتباط مخاطبان در شبكه ها استاني به چه نحوي است؟
همانطور كه گفته شد بيش از ۲۰ شبكه استاني هم اينك جداي از شبكه هاي سراسري و بين المللي سيما به تهيه و توليد برنامه مشغول هستند اما هر يك از اين شبكه هاي استاني با فرهنگ و زبان بومي ولي با يك هدف مشخص در تكاپوي برقراري ارتباط با مخاطبان هستند. اما بايد توجه كرد كه در مناطق هم مرز با كشورهاي همسايه كه مردم به نوعي شبكه هاي تلويزيوني آنها را روي گيرنده هاي خود دارند. بايد برنامه سازي به گونه اي باشد كه اشتياق مردم را براي ديدن برنامه هاي توليدي در داخل پررنگ كند. خوشبختانه مخاطبان داخلي به حدي از شعور فرهنگي رسيده اند كه نيازي به تماشاي برنامه هاي تلويزيوني همسايگان ما را ندارند.

سوددهي شبكه يك تلويزيون در فرانسه
شبكه يك تلويزيون فرانسه ت اف ان از رشد ۴/۲۳ درصدي سود خالص خود در سال ۲۰۰۳ خبر داد.
به نوشته روزنامه ليبراسيون در اينترنت سود خالص اين شبكه به دنبال درآمد حاصل از تبليغات و برنامه كاهش هزينه ها به ۵/۱۹۱ ميليون يورو رسيد.
نتايج حاصل از بهره برداري ت اف ان نيز با ۱۴ درصد رشد به ۹/۳۳۳ ميليون يورو رسيده است.
كارشناسان پيش بيني كرده اند درآمد حاصل از تبليغات در اين شبكه در سال ۲۰۰۴ سه تا پنج درصد افزايش مي يابد.
مجلس شوراي عربستان در تلويزيون
جلسات مجلس شوراي عربستان براي اولين بار از زمان تأسيس آن از تلويزيون اين كشور و بدون سانسور پخش مي شود.
به گفته يك منبع آگاه در مجلس شورا به روزنامه الجزيره، به دنبال توافق وزارت فرهنگ و اطلاع رساني از هفته آينده جلسات مجلس طي دو روز و به مدت دو ساعت از شبكه اول تلويزيون پخش خواهد شد.
روزنامه «الجزيره» روز سه شنبه به نقل از اين منبع افزود: اين برنامه بعد از ظهر روزهاي پنجشنبه و جمعه هر هفته پخش خواهد شد.
از چند ماه پيش تلويزيون عربستان تنها يك برنامه هفتگي در خصوص مباحث مجلس شورا داشت كه طي آن فقط مسائل مطرح شده در جلسات مذكور را گزارش مي كرد.
راديو رياض نيز در اقدامي مشابه عصر هر شنبه در يك برنامه كوتاه مباحث مطرح شده در مجلس شورا را اعلام مي كرد.
چند ماه پيش «احسان ابوحليقه» يكي از اعضاي اين مجلس ضمن اعلام پخش هفتگي مباحث مجلس در آينده نزديك، اين اقدام را در چارچوب ايجاد فضاي باز سياسي بيشتر و برخورد شفاف تر با رسانه ها ارزيابي كرد.
انتصاب يك روزنامه نگار در «العربيه»
«عبدالرحمن  راشد» سردبير سابق روزنامه فرامنطقه اي «الشرق الاوسط» به مدير كلي شبكه تلويزيون ماهواره اي العربيه منصوب شد.
به نوشته روزنامه «الجزيره» چاپ عربستان سعودي «وليد ابراهيم آل ابراهيم» رئيس هيأت مديره گروه شبكه هاي تلويزيوني «ام.بي.سي» در حكمي راشد را به اين مقام منصوب كرد.
راشد كه فعاليت خبري خود را از اين روزنامه آغاز كرده است، سردبيري روزنامه الشرق الاوسط و سردبيري مجله «المجله» را در كارنامه خود دارد.
راشد تحصيلكرده آمريكاست و در حال حاضر، يك ستون ثابت در روزنامه الشرق الاوسط دارد.

سه ربع قرن با شكوه و خاطره انگيز، براي تلاش يك ملت براي آزادي و موفقيت يك روزنامه نوپا در تثبيت خود به عنوان روزنامه شماره يك هند گذشت.
طي دو دهه متلاطم كه به استقلال هند در سال ۱۹۴۷ منجر شد و گذشت بيش از ۵ دهه از موفقيت دموكراسي در هند، روزنامه هندوستان تايمز به عنوان يك شريك فعال در عرصه تأمين منافع ملي باقي ماند.
همزيستي دوگانه ميان ملت و نخستين روزنامه ملي گراي هند، در طول هفت و نيم دهه آن، از روز اول آن پايه گذاري شد.
هنگامي كه مهاتماگاندي تصميم گرفت به درخواست چند تن از سيكهاي هندي كانادايي، براي انتشار يك روزنامه انگليسي زبان در هند تن دهد و در عوض حمايت اين روزنامه  را براي جنبش استقلال طلبي هند داشته باشد، «ك. ام. پانيكار» فارغ التحصيل دانشگاه آكسفورد انگليس را به عنوان سردبيري اين روزنامه برگزيد.
به تقاضاي پانيكار از رهبران هند اين روزنامه در دهلي انتشار يافت و سياست ملي را به مثابه يك خط سياسي برگزيد. و نيز اين پانيكار بود كه گفت، دهلي نياز به يك روزنامه ملي گرا دارد در حالي كه در آن زمان، انگليسي ها روزنامه «تايمز هند» را در بمبئي و «استيتس من» (سياستمدار) را در كلكته منتشر مي كردند كه صرفاً براي طبقه ممتاز خودشان منتشر مي شد.
نخستين شماره «هندوستان تايمز» با قلم «مهاتما گاندي» افتتاح شد و مقالاتي از موتي لعل نهرو، محمدعلي جناح و جواهر لعل نهرو بعدها در اين روزنامه چاپ شد.
اولين شماره آن روز ۲۴ سپتامبر (۲ مهرماه) ۱۹۲۴ در دهلي براي فروش عرضه شد. اين نشريه قبلاً به صورت يك روزنامه عصر بود كه بعدها ادارات بزرگي را در دهلي گشود. در سال ۱۹۲۵ سيكهاي هندي كانادايي، منافع خود را در هندوستان تايمز از دست دادند.
با تصويب قانون گومردوارا (مربوط به استقلال هند) در سال ۱۹۲۵ مالكيت اين روزنامه به پانديت «مادان موهان مالاويا» رسيد. اين روزنامه اغلب قادر نبود كه ماهيت ملي گراي خود را  پنهان كند و لذا چندين بار خشم انگليسي ها را برانگيخت وحتي درسال ۱۹۳۰، به خاطر قانون ضدمطبوعاتي وضع شده از سوي انگليسي ها مجبور، به تعطيل شد.
اين قانون پس از ماجراي كارخانه نمك انگليسي ها تصويب شد.
سال بعد، در اوج نافرماني مدني، انگليسي ها «جواهر لعل نهرو» را از زندان آزاد كردند تا نزد پدر بيمارش باشد. در عوض، پانديت نهرو از اين آزادي پيش آمده براي ايراد سخنرانيهاي آتشين در شهرهاي مهم هند بهره برداري كرد.
مقام هاي انگليسي كه از واكنش مردم بيمناك شده بودند، نهرو را دوباره دستگير كردند و مانع پخش سخنرانيهاي وي شدند. اين كار مدتي لعل نهرو (پدر جواهر لعل) را بر آن داشت كه بيماريش را به كناري گذارده و سخنرانيهاي پسرش را در قالب كتابي منتشر كند.
هندوستان تايمز، با يك چاپخانه موقتي، كتاب را چاپ كرد و هزاران نسخه از آن را به تمام نقاط كشور فرستاد. پليس انگليس به اين عمل شك برد، اما نتوانست موردي حقوقي براي آن بتراشد.
اما مديرمسئول روزنامه را دستگير كرد تا اينكه مديريت روزنامه مجبور شد ۲۰ هزار روپيه براي كنترل شوق ملي گرايي وي بپردازد. درست هنگامي كه ورشكستگي به نظر مي رسيد محبوب ترين روزنامه دهلي را خفه كند، «جي. دي. بيرلا» يكي از همكاران نزديك مهاتماگاندي گام پيش نهاد و روزنامه هندوستان تايمز را به يك مؤسسه بزرگ تبديل كرد. اقبال بلند روزنامه هندوستان تايمز اين بود كه در زماني اندك مسأله مالي آن حل شد. درعصري كه بيشتر روزنامه هاي مهم با مقالات بلند و متن سخنرانيها سر مي كردند، هندوستان تايمز با مقالاتي كوتاه و مؤثر و طيف وسيعي از اخبار و رخدادهاي جامعه در صفحه اول توانست نوآوري جالبي رقم بزند.
با حلول استقلال و ارتباط همبستگي آن با جنبش آزادي خواهي اين روزنامه شكوفا شد و به همكاري با دولت هند در رشد سريع اقتصادي پرداخت. شمارگان روبه افزايش اين روزنامه نشان داد كه مردم هند چه در سالهاي ۴۰ ، ۶۰ ، ۸۰ ميلادي، «هندوستان تايمز» را بازتاب دهنده حقيقي حالات، اميدها، آرزوها و عجزهاي خود دانسته اند.
انتخاب و ترجمه: سعيد علوي نائيني