دوشنبه ۲۸ ارديبهشت ۱۳۸۳ - شماره ۳۳۸۱
نگاه
معضل امنيتي عراق
آوريل ۲۰۰۴، مقطع زماني متفاوتي براي نيروهاي آمريكايي مستقر در عراق بود. گذشته از بررسي علل اين درگيريهاي فزاينده، كشته شدن بيش از ۱۰۰ تفنگدار آمريكايي در اين مدت، ضربه سنگيني به ايالات متحده است و در نوع خود بدترين تلفات ماهانه نيروهاي آمريكايي از زمان حمله به عراق مي باشد.
حساسيت فراواني كه نسبت به عواقب جنگ عراق وجود داشت امروز در شورش هاي فراواني كه انواع مشكلات را براي فرماندهان آمريكايي به ارمغان آورده، تجلي يافته است. افزايش فوق العاده كشته هاي ارتش ايالات متحده، ناشي از حملاتي است كه از جانب وفاداران رژيم پيشين عراق و عناصري از جامعه شيعيان عراق انجام مي گيرد. بيشتر تلفات نظاميان آمريكايي به دليل انجام حملات غافلگيركننده از جانب عراقيها و انجام درگيريهاي شهري است كه متأسفانه هنوز هم برآوردي دقيق از ميزان خسارات عظيم وارد شده به جامعه شهري عراق وجود ندارد.انتقادات فراواني به استفاده افراطي نيروهاي آمريكايي از خشونت كه به خاطر عصبانيت از دادن تلفات زياد، اشتباهات زيادي را هم مرتكب مي شوند، وارد است. واضح است كه نيروهاي آمريكايي خواهان پايان يافتن اين بحران ها بدون به كارگيري خشونت بيشتر هستند و به نظر مي رسد اين افزايش بي سابقه خشونت در عراق نيز قابل كنترل باشد.
تمامي صحبت ها و موضعگيري هاي دولت انتقالي عراق اين حقيقت بنيادي را نمي تواند پنهان كند كه آنها معتقدند آمريكا قادر به طراحي فرمولي براي تشكيل يك دولت كارآمد كه بتواند منافع گروه هاي مختلف شيعه، سني و كرد را در نظر داشته باشد، نيست. بدتر از اين، ناتواني ايالات متحده در فراهم كردن ثبات در عراق بعد از گذشتن يك سال از اشغال عراق، از به وجود آمدن جوي آرام براي بحث و مذاكره ميان طرف هاي متخاصم نيز جلوگيري مي كند.
منتقدان، اشتباهات نيروهاي آمريكايي را مسئول ناكامي ها آنها مي دانند. اين نيروها بعد از اشغال عراق مي بايست از ايجاد خلأ امنيتي پرهيز مي كردند، ولي با انحلال ارتش عراق كه به عنوان يكي از اشتباهات بزرگ آنها مطرح است به شكل گيري شورش ها كمك كردند. هم اكنون هم آنها پذيرفته اند كه استخدام و آموزش عجولانه نيروهاي امنيتي عراق كار صحيحي نبوده است.
از طرف ديگر، كناره گيري اسپانيا و قصد اين كشور براي خارج كردن ۱۳۰۰ نيروي نظامي خود از عراق، ممكن است در كوتاه مدت عملكرد نيروهاي ائتلاف را از لحاظ نظامي با مشكل مواجه كند ولي تأثير آن بيشتر در عرصه سياست خواهد بود. اين كناره گيري به معناي دادن رأي عدم اعتماد به اشغال عراق است و كشورهاي ديگر شركت كننده در اشغال عراق نيز ممكن است چنين ديدگاهي را اتخاذ نموده و حتي علاوه بر آن، عواقب اين تصميم اسپانيا باعث بروز منازعات داخلي در كشورهاي عضو ائتلاف شود.
بهترين گزينه براي آمريكاييها- حداقل در كوتاه مدت- اين است كه با نيروي نظامي بيشتري در عراق، كارشان را ادامه دهند هر چند كه تجربه نشان داده است كه مأموريت هاي نظامي بلند مدت هم براي خانواده هاي نظاميان آمريكايي بسيار ناخوشايند است.
اين احتمال هم بسيار قوي است كه از امروز توان نظامي آمريكا به مراتب دچار افتي شديدتر شده و اين مسأله بتواند باعث ضعف و شكنندگي هر چه بيشتر جورج بوش در انتخابات رياست جمهوري شود.
منبع: BBC NEWS
مترجم: محسن پيريايي

بازگشت گاندي ها
سلسله سياسي نهرو- گاندي در هند احيا شده است. اكنون همه چشم ها به سونياگاندي دوخته شده،  بيوه ايتاليايي الاصل راجيو گاندي پسر مقتول اينديرا گاندي كه خود دختر جواهر لعل نهرو پدر هند مدرن است. سونيا كه به نظر مي رسد به كارساز بودن ويژگي خانوادگي فعاليت سياسي اش در هند آگاه است در تبليغات انتخاباتي اخير حضور پسرش راهول و دخترش پريانكا را پررنگ نمود. او همواره مي گويد حضورش در صحنه سياست موقتي است و همه تصور مي كنند او كرسي شوهرش را براي يكي از فرزندانش حفظ مي كند.
نتيجه بزرگترين انتخابات در بزرگترين دمكراسي دنيا كه برگزاري آن سه هفته به طول انجاميد به حاكم شدن حزب كنگره در صحنه سياسي هند منجر شد. حزب كنگره و خانواده نهرو و گاندي از زمان استقلال هند از انگليس در سال ۱۹۴۷ بيشترين حضور را در صحنه سياسي هند نسبت به احزاب ديگر داشته اند.
اكنون بعد از شكست غيرمنتظره آتال بيهاري واجپايي و حزب بهارايتا جاناتا آنها بار ديگر با اتكا بر سنت استقلال طلبي شان نسبت به هر قدرت خارجي و تأكيد شان بر مؤلفه هاي فرهنگي، به قدرت بازگشته اند. اگر چه با توجه به تعداد كرسي هاي بدست آمده در پارلمان حزب كنگره به متحداني از جبهه چپ و كمونيست ها نياز دارد.
مسئولان حزب كنگره بلافاصله بعد از اعلام نتايج انتخابات تاكيد كردند كه آزادسازي اقتصادي در هند كه در زمان آخرين دولت آنها شروع شده در دولت واجپايي ادامه يافت، همچنان پيگيري مي شود. با اين حال موج نگراني از حضور كمونيست ها در دولت ائتلافي كنگره بازارهاي سهام را قرار گرفت و بسياري از نتيجه انتخابات به عنوان ترمزي براي اصلاحات اقتصادي و پايان برنامه خصوصي سازي هند نام بردند.
شكست ائتلاف غربگراي حاكم حقيقتا غيرمنتظره بود. بسياري از نظرسنجي ها پيروزي اين ائتلاف را اجتناب ناپذير مي دانستند. اما در ميان همه ناباوري ها حزب بهارايتا جاناتا بيش از ۴۰ كرسي از ۱۸۲ كرسي خود را در پارلمان از دست داد.
درپي نتايج خوبي كه بهارايتا جاناتا در انتخابات ايالتي سال گذشته بدست آورد، استراتژيست هاي اين حزب واجپايي را متقاعد كردند كه انتخابات سراسري را چند ماه زودتر برگزار كند. آنها چنين استدلال كردند كه سرمايه گذاري روي اقتصاد در حال رشد و موقعيت سياسي كه نخست وزير بدست آورده است، در اين زمان بهترين سود را به دست  مي دهد.
بارندگي هاي سال گذشته در كشوري كه هنوز كشاورزي محور اقتصاد آن است و همچنين سرازير شدن موقعيت هاي شغلي در بخش خدمات از آمريكا و ديگر كشورهاي پيشرفته به سوي هند موجب شد كه دولت واجپايي دارنده يكي از پرشتاب ترين اقتصادهاي دنيا باشد. بانك جهاني نرخ رشد سالانه اقتصاد هند را ۸ درصد تخمين زده است. اما دو ايالت مهم  اندراپرادش و كارناتاكا يك سال بدون بارش و خشك را پشت سر گذاشتند. در اين مناطق اهميت آب بسيار بيشتر از احداث شبكه هاي تلفن جديد است. در حقيقت دو سوم از ۶۷۰ ميليون راي دهنده هندي كه در روستاها زندگي مي كنند در حالي به پاي صندوق هاي راي رفتند كه شرايط بسيار بد اقتصادي دارند. يك چهارم جمعيت هند هنوز در فقر شديد به سرمي برند.
شعار تبليغاتي ائتلاف حاكم اين بود كه «هند در حال درخشيدن است.» از نظر معيارهاي جهاني، كارشناسان وال استريت و تحليلگران، تكنولوژي پيشرفته و علوم كامپيوتر هند در حال درخشيدن است اما براي ۸۰ درصد جمعيت هند كه در روستاها و شهرستان ها زندگي مي كنند، نشانه هاي اين درخشش، تكنولوژي آمار و ارقام رشد اقتصادي و پيشرفت در زمينه جهاني شدن و انتقال مشاغل از آمريكا به دهلي نيست. چند هفته بعد از شروع تبليغات انتخاباتي مسئولان بهارايتا جاناتا دريافتند كه تكيه و تاكيد بر «درخشش» هند بايد كمتر شود و ضرورت ادامه ثبات بايد مورد توجه قرار گيرد. اما نه بهارايتا جاناتا و نه حزب كنگره كه روي قرباني شدن تهيدستان در جريان اصلاحات اقتصادي دولت واجپايي تبليغات مي كردند و نه هيچ كس ديگر ،عمق خشم راي دهندگان را تا اين حد ارزيابي نكرده بودند. بعضي مطبوعات در هند نتيجه اين انتخابات را ابراز ناخشنودي از سوي «بهارات» تعبير كردند.
بهارات لغت هندي به معني «هند» است اما استفاده محاوره اي آن «هند روستايي» است.تعجبي ندارد كه هند روستايي در اين انتخابات تعيين كننده بود. در اين كشور كمتر از ۴۵ ميليون خانوار خط تلفن دارند. از ۰۵/۱ ميليارد نفر جمعيت هند تنها ۱/۲۶ ميليون نفر تلفن همراه دارند.نزديك به ۳۰۰ ميليون هندي هنوز با كمتر از يك دلار در روز زندگي مي كنند و تنها ۶۵۹ هزار خانواده در منزل كامپيوتر دارند. با توجه به چنين آماري تعجبي ندارد كه تبليغات گسترده و تكنولوژيك بهاريتا جاناتا نتيجه عكس داد. اين حزب در آستانه انتخابات پيش از چهار ميليون پست الكترونيك براي دهندگان فرستاد.
سونيا گاندي بعد از اعلام نتايج انتخابات تاكيد كرد كه برنامه آزادسازي اقتصادي كه واجپايي آن را اجرا مي كرد در حقيقت يك دهه پيش توسط شوهر او آغاز شده بود. گاندي گفت كه از حالا به بعد دولت او اين برنامه را پيگيري مي كند. البته اين سخنان او تا حدي با هدف آرام كردن اوضاع در بازارهاي سهام صورت گرفت.
ارزش سهام در اين بازارها بعد از اعلام نتايج انتخابات به پايين ترين حد طي چهار سال گذشته رسيد. اما حزب كنگره به برنامه اقتصادي شبيه برنامه حزب بهارايتا جاناتا متعهد است.
اين تعهد به آزادسازي اقتصادي روابط حزب كنگره با احزاب سوسياليست را تيره مي كند. كنگره به دليل موقعيت و تعداد كرسي هايش در پارلمان به حمايت اين احزاب نياز دارد. اهداف و سياست هاي متفاوت و گاه متضاد شركاي ائتلافي كنگره و همچنين ناهمگوني آن با بازارهاي بين المللي مي تواند فضاي مانور گاندي را محدود كند. از سوي ديگر حزب كنگره علاوه بر جلب حمايت احزاب چپ بايد به يك يا دو حزب غيرمتعهد هم تكيه كند. بزرگترين آنها حزب ساماجوادي و باهوجان ساماج دو حزب كم اهميت اما پرقدرت در ايالت بزرگ اوتارپرادش هند هستند.
اين شكست براي بهارايتا جاناتا پايان يك دوره بود. اين حزب ملي گراي هندو در اوائل دهه ۱۹۹۰ در نقش يك بازيگر عمده در صحنه سياسي هند ظهور كرد. شخص واجپايي چهره اي مؤدبانه ميانه و دولتمردانه از جنبشي را به نمايش گذاشت كه برخلاف كنگره سكولار، در مسائل قومي و مذهبي ريشه دارد. اما او اكنون ۸۰ سال دارد و به نظر مي رسد در انتخابات بعدي رهبر حزب بهارايتا جاناتا باشد. او جاي خود را به سونياگاندي ايتاليايي الاصل مي دهد. پنج سال پيش وقتي گاندي وارد عرصه سياست شد، هدف او و وارد كنندگانش به سياست، احياي حزب كنگره كاملا فروپاشيده بود. او در سن ۲۱ سالگي بعد از آشنايي با راجيوگاندي در دانشگاه كمبريج با وي ازدواج كرد. راجيو و مادرش اينديرا هر دو بعد از نخست وزير شدن ترور و كشته شدند و سونيا را به عنوان وارث بزرگترين خاندان سياسي مدرن هند تنها گذاشتند. او هويت شهروندي ايتاليا را دارد و پيش از انتخابات گفته بود فكر نمي كند اين موضوع براي راي دهندگان هندي مهم باشد. او در يك مصاحبه تلويزيوني گفت: «هرگز احساس نمي كنم كه آنها به عنوان يك خارجي به من نگاه مي كنند چون من خارجي نيستم، هندي هستم.» سونيا دفتر نخست وزيري را براي راهول پسر ۳۳ ساله اش كه در اين انتخابات براي اولين بار به پارلمان راه يافته است، آماده مي كند.
نتيجه اين انتخابات شايد به نفع ثبات سياسي هند و يا اصلاحات اقتصادي در اين كشور نباشد. اما همانطور كه خود واجپايي در نطق استعفايش در تلويزيون گفت، نتيجه انتخابات يك پيروزي براي دمكراسي بود. او گفت: حزب و ائتلاف من بازنده شدند اما هند برنده شد.
گردآوري و ترجمه: نيلوفر قديري

بحران ابوغريب
006894.jpg

نزديك به سه هفته است كه زندان ابوغريب در كانون خبري رسانه هاي جهان قرار گرفته است. آنچه اين مجتمع يك صد هكتاري را كه در وراي ديوارهاي بلند در ۳۰ كيلومتري غرب بغداد قرار دارد، اهميتي اين چنين داد، انتشار تصاوير شكنجه غيرانساني شماري از زندانيان عراقي در اين مكان به دست سربازان آمريكايي است. در اين مدت كاخ سفيد و پنتاگون دائماً در حال تلاش براي بازسازي وجهه تخريب شده آمريكا در جهان به خصوص در كشورهاي عرب و خاورميانه بوده اند.
ابوغريب در روزگار دراز حكمراني صدام حسين سياهچال مخوف مخالفان حكومت بعث بود كه در آن غيرانساني ترين شيوه هاي اعتراف گيري و آزار زندانيان اعمال مي شد. پس از سقوط حكومت صدام، اين زندان تعطيل شد، اما در مردادماه سال گذشته و در پي افزايش شمار بازداشتي هاي عراقي، ارتش آمريكا تصميم به بازگشايي آن گرفت و اين بار نام آن را به مجتمع تأديب بغداد تغيير داد. اما آنچه در خلال روزهاي گذشته در معرض ديد جهانيان قرار داشته است، نشان داد تغيير نام اين مكان تغييري در رفتار با زندانيان آن پديد نياورده است. اما ماجرا از كجا آغاز شد؟
شب نه ارديبهشت، تصاويري از شبكه CBS آمريكا در برنامه ۶۰ دقيقه پخش شد كه تعدادي از زندانيان ابوغريب را در حالتهاي شكنجه جسمي و رواني دردناكي نشان مي داد. در اين عكسها زندانيان عراقي برهنه در موقعيتهاي ناخوشايندي نشان داده شدند. از جمله آنكه به صورت عريان روي هم خوابانده شده يا پاكتي روي سرشان كشيده و روي جعبه به حالت ايستاده نگه داشته شده بودند كه در صورت سقوط با سيمهاي لخت برق كه اطراف جعبه تشكيل شده بود، تصادم كرده و دچار برق گرفتگي مي شدند و يا سرباز زن آمريكايي يك زنداني عراقي را در حالي كه ريسماني به گردن او انداخته بود به روي زمين مي كشيد.
پخش اين تصاوير در آمريكا و سپس در تلويزيونهاي سراسر جهان موجي از خشم و انزجار را در سراسر جهان نسبت به عملكرد غيرانساني نظاميان آمريكا در عراق به همراه داشت. انتشار اين تصاوير همزمان با بالاگرفتن ترديد در آمريكا در مورد ضرورت جنگ تأثير منفي بزرگي بر افكار عمومي مردم اين كشور برجا گذاشت. به علاوه در جهان عرب، اين امر باعث تقويت گمانهاي موجود در مورد تلاش آمريكا براي تحقير اعراب و مقابله با اسلام شد. عده زيادي از عراقي ها كه تا به حال اشغالگري آمريكا را پذيرفته بودند، به ناگهان و با ديدن تصاوير تحقير هموطنان خود، از به اصطلاح آزادكنندگان خود روي برگرداندند.
وخامت وضعيت حاصله به اندازه اي بود كه جورج بوش و ساير مقامات ارشد آمريكا در پي كاستن از خشم جهانيان به خصوص اعراب برآمدند. بوش كه مدعي است تا پيش از پخش تصاوير از سي بي اس از ارتكاب اين شكنجه ها و وجود تصاوير مطلع نبوده است، در مصاحبه با تلويزيونهاي عربي از جمله الحره اين اقدامات را انزجارآميز خواند و تأكيد كرد اين اعمال نشان دهنده ماهيت آمريكا نيست. اما سخنان وي نتوانست احساسات جريحه دار شده اعراب را ترميم كند. وي در واكنش اوليه خود از اين اقدامات عذرخواهي نكرد اما روز بعد ناچار شد صريحاً عذرخواهي كند. با اين حال، وجهه آمريكا در بيشتر جهان عرب به قدري آسيب ديده است كه به نظر نمي رسد اين اقدامات كمكي به آن بكند.
روزهاي بعد مقامات آمريكايي كوشيدند اين اقدامات را كار چند سرباز دون پايه جلوه دهند كه از سياست رسمي آمريكا تخطي كرده و به دلايل ساديستي خودسرانه دست به اين اعمال زده اند. خانم جانيس كارپينسكي، سرتيپ ارتش آمريكا، فرمانده ارشد ابوغريب بركنار شد و سربازان دخيل در اعمال ياد شده از پست خود كنار گذاشته  شدند.
روز ۱۱ ارديبهشت گزارشي در نشريه آمريكايي نيويورك چاپ شد كه دربرگيرنده مفاد گزارش سرلشگر آنتونيو تاگوبا بازرس اعزامي ارتش آمريكا از موارد تخلف در زندان ابوغريب بود كه اسفند ماه تهيه شده بود. در اين گزارش فرماندهان دژبان ارتش آمريكا كه مسئوليت اداره ابوغريب را بر عهده دارند، به خاطر نبود توان راهبري و عدم اعمال استانداردهاي اوليه مقصر شناخته شده بودند. گزارش تاگوبا پس از آن تدوين شد كه تعدادي از عكس هاي ياد شده به بيرون درز كرد و خبر آن توسط يك سرباز ساده به مقامات بالاتر رسيد. به رغم آنكه در اين گزارش به برخي ديگر از تخلفات نظاميان آمريكا اشاره شده بود،  هنوز مسايل ديگري بود كه افشا نشده بود، از جمله پوشاندن لباس زير زنانه بر تن زندانيان مرد، ريختن مايع گوگرددار بر بدن آنان، انجام عمل شنيع جنسي به وسيله جسم خارجي با مردان، تجاوز به زنان عراقي زنداني، استفاده از سگ براي ترساندن زندانيان.
گزارش تاگوبا فرماندهان اطلاعاتي نظامي و پيمانكاران غيرنظامي طرف قرارداد با ارتش را كه براي بازجويي مورد استفاده قرار مي گرفتند، مقصر وضعيت ناهنجار در ابوغريب شناخته بود. با اين حال، در خلال روزهاي بعد ادعا شد ژنرال مايرز رييس ستاد مشترك ارتش آمريكا و رامسفلد وزير دفاع هيچ كدام اين گزارش را نخواندند. عده اي از ناظران معتقدند افشاي گزارش تاگوبا توسط نشريه نيويوركر كه تمايلات صهيونيستي دارد، حكايت از عزم صهيونيست براي اثرگذاري بر انتخابات رياست جمهوري آمريكا دارد. در هر صورت اين گزارش در سلسله مراتب بالاي ارتش خوانده شده بود ولي هيچ گونه اعلام وضعيت غيرعادي به عمل نيامده بود كه خود حاكي از متعارف بودن شكنجه در عراق مي باشد.
پس از افشاي ماجرا زير فشار افكار عمومي سياستمداران داخلي، رامسفلد روز جمعه ۱۸ ارديبهشت در سنا مسئوليت اعمال انجام شده را بر دوش گرفت و هشدار داد تصاوير و فيلمهايي كه بعداً منتشر خواهد شد، اوضاع را بدتر خواهد كرد. منابع آمريكايي مشخصاً از شكنجه هاي جنسي، قتل و ساير مسايل نام مي برند.
اين جنجال اكنون به بحراني تمام عيار بدل شده است و كاخ سفيد مي كوشد براي تخفيف فشار عده اي معدود را عامل آن جلوه دهد كه بدون دستور مقام مافوق دست به اين اعمال زده اند. در اين ارتباط هفت سرباز كه تصويرشان در عكسها ديده مي شود، به طور رسمي به اتهام توطئه، بدرفتاري و اعمال ناشايست تحت پيگرد قرار گرفته اند. چند نظامي ديگر هم در مراتب بالاتر فرماندهي توبيخ شده اند. اما بسياري معتقدند مسئله به عمل خودسرانه چند سرباز دون پايه محدود نمي شود، بلكه اين امر حاكي از اعمال شكنجه نظام مند با هدف كسب اطلاعات از زندانيان است. گروهي از كارشناسان بر اين باورند كه آمريكايي ها در عراق دچار فقر اطلاعاتي هستند و توسل آنان به شكنجه هاي غيرانساني ناشي از نياز به اطلاعات است. اين ظن زماني تقويت مي شود كه بدانيم سربازان متهم اعمال خود را پيروي از دستور مافوق توصيف كرده اند. به نوشته نشريه تايم، سرلشگر نيروي زميني جفري ميلر فرمانده بازداشتگاه گوانتانامو كه شهريورماه از ابوغريب ديدار كرد، توصيه كرد نگهبانان بايد كار بازپرسان را تسهيل كنند. ايوان فردريك گروهبان ارتش آمريكا يكي از نظامياني است كه در معرض اتهام قرار گرفته است. عموي وي ويليام لاوسون اظهار داشته است برادرزاده وي و ديگر سربازان با اطاعت دستور به شكنجه و تحقير جنسي زندانيان پرداخته بودند. به علاوه سربازان ياد شده ابراز داشتند آنان به دستور فرماندهان واحد اطلاعات نظامي و پيمانكاران عمل كرده بودند كه فرمان داده بودند مقاومت زندانيان را در برابر بازپرسي درهم بشكنند.
«سابر نياها هارمن» سرباز زني كه در يكي از تصاوير پشت سر عده اي از زندانيان برهنه روي هم تلنبار شده ديده مي شود، به روزنامه واشنگتن پست گفت: فرماندهان واحد اطلاعات نظامي به او دستور داده بودند تا وضع را براي زندانيان جهنم كنند تا به حرف آيند.
نظاميان يادشده مدعي هستند به اين علت از زندانيان عكسبرداري مي شد تا از تصاوير به عنوان نوعي ابزار روانشناختي عليه آنان و ساير زندانيان تازه وارد استفاده شود. آمريكايي ها با شناخت حساسيت هاي مردان عراقي به خصوص از فنون تحقير جنسي استفاده مي كردند تا مقاومت آنان را درهم بشكنند. استفاده از سگ كه نزد مسلمانان ناپاك است، ديگر شگرد مورد استفاده در ابو غريب بوده است. نظاميان آمريكايي قصد داشتند با هدف قراردادن حساسيت هاي مذهبي زندانيان، ضربات سهمگيني بر اراده و مقاومت آنان وارد كنند و استقامت آنان را در هم بشكنند. در اين حال، روشن شده است در خلال مدت ياد شده ۲۵ نفر زنداني ارتش آمريكا در عراق و افغانستان كشته شده اند. با برملا شدن اوضاع رقت بار در ابوغريب، ظاهراً تحقيقاتي در مورد مرگ اين افراد آغاز شده است.
006936.jpg

در پي فاش شدن شكنجه ابوغريب، شماري از سازمان هاي بين المللي مدعي شدند پيشتر در مورد اقدامات غيرانساني در اين زندان هشدار داده بودند، از جمله عفو بين الملل كه مدعي شد در تيرماه در مورد اين تخلفات هشدار داده بود اما مقامات آمريكا بي نظمي را عامل آن دانسته بودند. به علاوه مقامات صليب سرخ بين الملل مي گويند: در آبان ماه وقوع بد رفتاري با زندانيان را ابوغريب را به اطلاع مقامات آمريكايي رسانده بودند. پي يرگاسمن مسئول هيأت صليب سرخ بين الملل در عراق به نشريه تايم گفت: در مصاحبه با زندانيان آزاد شده ابوغريب به شواهد تكان دهنده اي از بدرفتاري دست يافته بود. وي خاطرنشان كرد: نخستين گزارش را در اين زمينه به سرتيپ جانيس كارپينسكي فرمانده كل ابوغريب داده بود. چند ماه بعد گاسمن با برمر حكمران غيرنظامي عراق و ژنرال ريكاردو سانچز فرمانده نيروهاي آمريكايي در عراق ديدار كرد. وي گفت: قبل از ورود به اتاق ديدار با اين دو نفر احساس كرد آنان از اتهامات در مورد بدرفتاري با زندانيان ابوغريب اطلاع دارند.
واقعيت هم همين بود. ماه ها بود كه برمر و سانچز از اين وضع آگاه بودند. حتي وزارت خارجه آمريكا هم از ابعاد فاجعه بار آن مطلع بود. اما كسي كاري براي اصلاح اين وضع نكرد و اكنون سعي مي شود تقصير متوجه چند نظامي ساده شود. هفت نظامي متهم از اين قرار هستند؛ فردريك، هارمن، ديويس، گرينر، مگان امبول و سيوتيس كه در عراق نگه داشته شده اند و ليندي انگلند (كه چهار ماهه از گرينر باردار است) كه به پايگاه فورت برگ در كاروليناي شمالي اعزام شده است.
فرماندهان نظامي آمريكا از ماه ها قبل درباره وجود بدرفتاري و عكسبرداري از آن اطلاع داشتند اما اقدامي به عمل نياوردند. فقط زماني كه مطلع شدند سي بي اس قصد پخش تصاوير را دارد، ژنرال مايرز توانست دو هفته اين كار را به عقب بيندازد.
بنابر گزارش ها جورج بوش نيز پس از پخش تصاوير از وضعيت ابوغريب و وجود عكس ها مطلع شد و به اين دليل رامسفيلد را توبيخ كرد. اما بعداً وي پشت وزير دفاع خود ايستاد و كارش را ستود. وزير دفاع ۷۱ ساله آمريكا در سفر شتابزده اخير خود به عراق برخي اقدامات پيش از بازپرسي را تأييد كرد.
با وجودي كه مقامات آمريكايي سعي مي كنند اقدامات غيرانساني ابوغريب را اقداماتي محدود توسط عده اي خودسر كه احتمالاً ناهنجاري هاي رواني داشته اند، توصيف كنند، شواهد موجود حاكي از گستردگي اين اعمال است. گروه هاي حقوق بشر و بسياري از كارشناسان نظامي معتقدند رويكرد دولت بوش در مورد جنگ با تروريسم كه شامل بازداشت نامحدود زندانيان، سلب حق رسيدگي و فشار شديد جهت دستيابي به اطلاعات مورد نظر مي شود، محيط را جهت انجام اين قبيل اعمال غيرانساني آماده مي كند. ظاهراً مأموران اف. بي. آي از مدت ها قبل مي دانستند ارتش آمريكا از روش هاي خشونت آميز جهت بازپرسي از زندانيان عراقي استفاده مي كند. يك فرمانده نظامي آمريكا در مصاحبه با نشريه تايم گفت: در ميان مردان عرب هويت جنسي اهميت زيادي دارد. ترس از همجنس گرايي و نيز تسلط زن مسايل مهمي است. آنان با آزار جنسي زندانيان مرد، آسيب جبران ناپذيري بر روان آنان وارد مي كردند.
آنچه در اين ميان شايان توجه است، اعتراف تلويحي مقامات آمريكايي به استفاده از روش هاي تهاجمي جهت اعتراف گيري از زندانيان است. به گفته آنان اقداماتي مانند محروميت از خواب و وارد كردن فشار روحي براي اخذ اطلاعات زنداني توصيه شده است، در حالي كه اعمالي از اين دست و به طور كلي شكنجه روحي و جسمي اسرا براساس معاهده ژنو ممنوع است. به عبارت ديگر، در اينجا هدف وسيله را توجيه مي كند. مقامات آمريكايي معتقدند استفاده از روش هاي غير مجاز براي كسب اطلاعات از اسراي مطلع مشروع است.
006933.jpg

فاش شدن ابعاد گسترده اعمال خشونت آميز نظاميان آمريكا كه تنها به عراق محدود نشده و دست كم افغانستان را نيز در برمي گيرد، وضعيت فاجعه باري را در سال انتخابات رياست جمهوري آمريكا در داخل اين كشور براي دولت جورج بوش پديد آورده است. بنابر نظرسنجي ها، اكنون عده بيشتري از آمريكايي ها در مورد ضرورت جنگ در عراق اظهار ترديد مي كنند. عده ديگري هم مي گويند ديگر باره به بوش راي نخواهند داد. مردم آمريكا كه انتظار داشتند طبق گفته ولفووتيز قائم مقام وزارت دفاع از سربازان آزاديبخش آمريكا در عراق با گل استقبال شود، اكنون شاهد خشم مردم عراق و جهان عرب نسبت به خود هستند. سربازاني كه قرار بود آزادي و دموكراسي را براي عراقي ها به ارمغان آورند، در همان زنداني كه قبلاً صدام حسين مخالفان خود را شكنجه مي داد، اسراي عراق را مورد غيرانساني ترين اعمال قرار مي دهند.
گروهي از ناظران معتقدند به رغم آثار مخرب برملا شدن اين اعمال بر وجهه آمريكا،نومحافظه كاران حاكم در واشنگتن تعمداً و با پيروي از تاكتيك هاي مشت آهنين شارون در برخورد با فلسطينيان، در پي آن هستند تا با ايجاد رعب و وحشت، استقامت گروه هاي ضد اشغالگري را در هم بشكنند. شماري ديگر از ناظران نيز ارتكاب چنين اعمالي را توسط نظاميان آمريكا بي سابقه و غيرمنتظره نمي دانند. آنان به سوابق همكاري نظاميان و نيروهاي اطلاعاتي آمريكا در آموزش نيروهاي امنيتي كشورهاي ديكتاتوري آمريكاي لاتين و خاورميانه از جمله ايران دوران حكومت شاه مخلوع اشاره مي كنند. اين ناظران خاطرنشان مي كنند ارتكاب اين قبيل اعمال غيرانساني توسط افرادي كه خود را منادي حقوق بشر و پيشگام آزادي مي دانند، در واقع نشان دهنده انحطاط اخلاقي و اعمال روش هاي دوگانه در برخورد با مسايل مربوطه است.
006930.jpg

در اين حال، مرگ يك آمريكايي به نام برگ كه در شرايط ابهام آميزي ظاهراً توسط نيروهاي القاعده گردن زده شده بر تيرگي اوضاع افزوده است. عده اي مرد نقاب پوش در پيامي ويديويي اظهار داشتند كه گروگان خود را به انتقام بدرفتاري و هتك شرافت اسراي عراقي مي كشند. با اين حال،  برخي ناظران يادآوري مي كنند مرگ برگ در اين شرايط طبعاً باعث برانگيخته شدن احساسات ضدعراقي در ميان آمريكايي ها مي شود و تا حدي از بار احساس گناه آنان در ماجراي ابوغريب و فشار وارده بر دولت بوش مي كاهد. اما توجه به اين واقعيت كه برگ پيشتر در بازداشت آمريكايي ها بوده است و ظاهراً چند روز قبل از ربوده شدن، آزاد شده است، باعث ايجاد پرسش هايي در اين زمينه مي شود. به علاوه خانواده برگ دولت آمريكا را به علت كوتاهي در جلوگيري از مرگ وي مقصر دانسته اند.

نگاه امروز
گولاگ آمريكا
در سال ۱۹۱۹ زمامداران وقت اتحاد شوروي دست به ساخت يك رشته اردوگاه در اين كشور به خصوص در نقاط دور افتاده و بد آب  و هواي سيبري زدند كه به نام گولاگ معروف شد. در اين اردوگاهها انواع مجرمين و تبهكاران در كنار زندانيان سياسي نگه داري مي شدند. در دوره زمامداري استالين ميليونها نفر در گولاگ به سر مي بردند و ناچار بودند بيگاري كنند. در واقع بسياري از طرحهاي بزرگ از قبيل راه آهن و حفر كانال توسط نيروي كار ساكنان گولاگها اجرا شد كه خود در معرض انواع سختي هاي محيطي و آزار توسط نگهبانان بودند.
شايد همين توصيف باشد كه عده اي از ناظران مسائل سياسي را به مقايسه مثلث بازداشتگاههاي گوانتانامو- ابوغريب- پايگاه هوايي بگرام با گولاگ دوره كمونيسم واداشته است. اما فرق مهم گولاگ كوچك آمريكا با گولاگ شوروي در تعداد بسيار كم بازداشتي ها نيست. در شوروي زندانيان پس از محاكمه (هر چند ناعادلانه) با اتهامات روشن (هر چند بي پايه) به گولاگ فرستاده مي شدند تا از جامعه جدا شوند. اما در مثلث بازدشتگاههاي نبرد با تروريسم آمريكا، زندانيان بدون محاكمه، بدون ايراد اتهام و فقط به منظور كسب اطلاعات نگه داري مي شوند.
كسب اطلاعات در گولاگ آمريكا با روشهايي رايج بود كه عملا به معناي شكنجه بود. روزنامه واشنگتن پست در شماره روز ۹ مه سال جاري نوشت مقامات پنتاگون در عالي ترين سطح اعمال ۲۰ روش داراي فشار روحي را جهت كسب اطلاعات از «اسراي با ارزش» تصويب كرده اند. از جمله اين روشها كه تا به حال افشا شده است، برهنه كردن اسرا، آزار جنسي، تحقير شخصيت، نگه داشتن در مكانهاي تنگ و ناجور، كشيدن كيسه بر سر اسراء به منظور محروم كردن از ديدن، بي خوابي و غيره است.
كارشناسان با توجه به اين مسائل خاطرنشان مي كنند تاييد اين روشهاي شكنجه عملا مغاير با معاهده ژنو است كه اعمال رفتار خشن و شكنجه، تعرض به شرافت شخصي و رفتار تحقيرآميز را ممنوع كرده است. مقامات آمريكايي مدعي هستند روشهاي يادشده صرفا در موارد خاص و براساس دستور مشخص مافوق اعمال مي شود، اما گروههاي طرفدار حقوق بشر مي گويند اين امر دست نظاميان را در اين زمينه باز مي گذارد.

سياست
اقتصاد
انديشه
روزنت
ورزش
هنر
|  اقتصاد  |  انديشه  |  روزنت  |  سياست  |  ورزش  |  هنر  |
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |