اشاره:
دنياي پر هياهوي فوتبال در سه هفته اخير قاره اروپا را به تسخير خود درآورده بود. شانزده كشور برگزيده در پرتغال كه خود يكي از مهدهاي فوتبال لاتين است گردآمدند تا قهرمان برتر قاره را در رشته اي عالمگير معرفي كنند. ميزبان، پرتغال بود و پديده اين دوره مسابقات نيز يونان بود؛ مهد فلسفه و دموكراسي. اتفاقاً اين دو ،بازيها را افتتاح كردند و حال پس از سه هفته دوباره براي تعيين قهرمان به ميدان مي روند. هيچكس باور نداشت پرتغال شكست خورده به فينال برسد و هيچ پيشگويي نيز نگفت، يونان حريف پرتغال در فينال خواهد بود. امشب در پرتغال ميليونها نفر چشم به اين بازي دارند. يونان يكبار پرتغال را شكست داده و حال اين پرتغال است كه با پشتوانه اي از جمعيت قصد دارد از يونان انتقام بگيرد؛ دو سبك فوتبال و دو تفكر متفاوت ، مردان پا به توپ در مقابل بلندقامتاني كه تحت نقشه مربي خود بازي مي كنند. كداميك پيروز مي شوند؟
در ارتباط با بازي فينال وجام ملتهاي اروپا مطلبي تهيه شده است كه در صفحه ۱۱ مي خوانيد .
چگونه مي توان برابر تقدير ايستاد وقتي كه تاريخ، استمداد و حتي آسمان به ياري تيمي مي آيد؟ هيچ تيمي - جز لتوني - در پرتغال، اقبالي كمتر از يونان نداشت اما يونان، تيمي كه تا ماه پيش حتي يك بازي ساده در جام جهاني يا جام ملتها را نبرده بود، يونان كه بارها تا مرز انحطاط پيش رفته بود، يوناني كه همه آن را به ديده تحقير مي نگريستند حالا تا فينال جام ملت ها پيش آمده است.
همه چيز مثل رويا شده، مثل دنياي باشكوه كارتونهاي والت ديزني.
يك تيم كوچك و فقير از راه مي رسد و تمام بزرگان را پيشاروي انگيزه و جسارت خود به زانو درمي آورد و حالا مي خواهد جام زرين را به خانه ببرد. يونان برابر تمام آن ستاره هاي رنگارنگ پوشالي ايستاده و همه را به تحقير كشانده است.
ديدگاه هاي مردم كمي متفاوت است و به نوعي مقاومت و سرسختي برابر «پديده» اي كه حالا «واقعيتي مستمر» شده، پهلو مي زند. آنها معتقدند يونان وحشيانه و دفاعي بازي مي كند، سراسر خشونت. مردان اين تيم با نشانه رفتن ساقهاي پاي هافبكهاي حريف، سعي مي كنند بازي آنها را خراب كنند و همين شور و زيبايي مسابقه را مي گيرد. به اختصار، همه از يونان دلگيرند چون زيبا و جذاب بازي نمي كند.اين عقيده هم مثل هزاران ايده ديگر مي تواند جريان داشته باشد ولي مشكل اينجا است كه كمي نامنصفانه است.
هواداران اين عقيده معتقدند فوتبال بوجود نيامده تا تنها حس زيبايي طلب ما را ارضا كند و سرگرم مان كند. شايد اين جمله كمي درست باشد اما هيچ چيز جذاب تر از پيروزي تيم محبوب تان نيست. در كوچه هاي آتن مي توان هواداران بي شماري را يافت كه اين روزها سخت مشغول پايكوبي اند. قطعا آنها حسابي از نمايش يونان لذت مي برند.
در حقيقت تيم هايي نظير يونان به پرتغال نيامده اند تا زيبا بازي كنند. آنها فقط در پي نتيجه اند و با وجود محدوديت هايي كه دارند، نمي توانند به فكر چيز ديگري هم باشند. نتيجه ساده است: يونان مهره هاي لازم براي ارائه نمايشي ديگر را ندارد. آنجلوس چاريستيس، امسال در وردربرمن تنها چهار گل زد. زوج او در خط حمله، زيزيس وريزاس در سري B بازي مي كرد. جورجيوس كاراگونيس، بازيساز اصلي تيم بيشتر فصل را روي نيمكت اينتر سر كرد و ترايانوس دلاس، مدافع تيم هم گزينه چهارم در ميان مدافعان مركزي رم بود.
با چنين بازيكناني، چه كار ديگري از رهاگل بر مي آمد؟ به كار بستن شيوه اي هجومي در چنين برهه اي از سوي يوناني ها، خودكشي محض است.
در چنين شرايطي، رهاگل روي به استفاده از تاكتيكي فشرده و هوشيارانه آورد و مردانش را واداشت تا تنها از نظم تيمي پيروي كنند. حاصل آن در شكل گرفتن دفاعي سرسخت بود كه برابر پرتغال، فرانسه و چك تنها يك بار فرو ريخت و حمله هايي دقيق، كه به سادگي به دفاع رقيب رخنه مي كرد. يونان زيبا بازي نكرده اما قطعا مي توان ادعا كرد هوشيارانه عمل كرده و حالا فراتر از بزرگان سنتي، در فينال است.
داستاني مشابه را هم مي توان براي پرتغال تعريف كرد. سالها بود كه پرتغالي ها برخلاف غناي تكنيكي شان، به واسطه اعتماد به نفس درهم شكسته شان، در نتيجه گيري بسيار ضعيف عمل مي كردند. چه در يورو۲۰۰۰ برابر فرانسه و چه در جام جهاني ۲۰۰۲ مقابل كره جنوبي، پرتغال هيچ گاه خودباوري لازم براي رسيدن به موفقيت را نداشت اما انگار اين بار قضيه فرق مي كند.
ماهيت جو حاكم بر اردوي ميزبان را مي توان در جنجالي كه بر سر تعويض فيگو شكل گرفت ارزيابي كرد. در بازي با انگليس اسكولاري تصميم به تعويض كاپيتانش گرفت، فيگو با خشم زمين را ترك كرد و به رختكن رفت اما حادثه اي كه مي توانست به يك درگيري بزرگ تبديل شود، با درايت و شوخ طبيعي اسكولاري خيلي زود به فراموشي سپرده شد... و حالا پرتغال، برخلاف هميشه يك تيم است، يك مجموعه واحد و منسجم. از سوي ديگر، پرتغال هر چه در تورنمنت پيش مي رود بازيهاي بهتري ارائه مي كند و اين خود نشانه دلگرم كننده اي است كه مي تواند جام دوازدهم را در خانه حفظ كند.
