سعيده عليپور
راست مي گفت، سروكارم تا به حال به پادگان و سربازخانه نيفتاده بود، چه مي فهميدم پوتين واكس زده و برپاي صبحگاهي يعني چه؟! از رژه و كلاغ پر رفتن آن هم يك كله از سرتا ته پادگان هم خيلي سر در نمي آوردم. شايد اگر من هم سربازي مي    رفتم بالاخره مي فهميدم،«سربازي آدم را آدم مي   كند يا نه؟!» مساله بهينه سازي خدمت سربازي كه از سوي معاونت وظيفه عمومي مطرح شد سرشوق آمديم. يعني بالاخره دوره سربازي هم سروسامان مي گيرد كه خلاصه اين خيل ناراضي سربازان را از دو سال عمرشان راضي مي كند يا نه؟ اين شد كه سر از معاونت وظيفه عمومي درآورديم.
جاي شلوغي است، يكي دنبال معافيت آمده، ديگري قصد دارد محل خدمتش را تغيير دهد.
نمي دانم اين چهره هاي جواني كه بعضي هاشان بي خيالند و بعضي نگران، چقدر اعتقاد دارند كه قرار است ازخدمت سربازي «مرد» بيرون بيايند. اين جوان ها و آن تك و توك كنكوري هايي كه از رفتن به دانشگاه نااميد شده اند.
سردار بهمن كارگر معاون وظيفه عمومي ناجا معتقد است: «سربازي يعني تمرين زندگي كردن»
علي مشتاقي هم كه چند سالي است سربازي اش را تمام كرده مي گويد: «سربازي آنقدرها هم كه مي گويند سخت نيست.» مخصوصا اينكه خدمتش را جايي گذرانده كه كاملا مورد علاقه اش بود. او بعدها همان كار را ادامه داد. البته دوستان علي او را آدم خوش شانسي مي دانند، چون وضعيت همه در دوران سربازي به اين خوبي نيست.
به اعتقاد بسياري، يكي از عمده مشكلات دوران سربازي، نبود برنامه منظم در طول دوران سربازي و به كار نگرفتن استعدادها و تخصص هاي سربازان در رشته هاي دلخواهشان است. سردار بهمن كارگر هم به همين موضوع اشاره مي كند و مي گويد: «طرح بهينه سازي دوران سربازي، شامل اين مورد نيز مي شود، به كارگيري تخصص افراد در دوران سربازي.»
سردار معتقد است وضعيت سربازي نسبت به چند سال گذشته كاملا متفاوت است. ۷۰ درصد راه براي رسيدن به ايده آل در دوران سربازي طي شده است. به هر حال او به اين نكته تاكيد دارد اينجا ايران است و توقعاتمان هم بايد در حد امكاناتمان باشد.
سربازي دوران ويژه اي است، دوراني كه همه جور آدم كنار هم جمع مي شوند و يك جور مي خورند و يك جور مي پوشند تا عدالت اجباري نظامي براي همه اجرا شود. لابد به همين دليل است كه خيلي از پدرها هنوز هم سربازي را براي شازده شان لازم و ضروري مي دانند« براي اينكه مرد شوند و از پس زندگي برآيند». اما آنچه سربازي را در كشور ما كه نه در اكثر كشورهاي دنيا به شكل اجباري درآورده است، نه «لزوم مرد شدن» كه احتياج كشور به نيروي دفاعي و تربيت اين نيروهاست.
سردار كارگر مي گويد: «چه كسي بايد از كليت كشور دفاع كند؟ آن هم با وضعيتي كه كشور ما دارد - دشمنان و ابرقدرت هايي كه در كمين اين نظام هستند- در واقع تضعيف سربازي خيانت بزرگي به كشور است.» و به همين استدلال مساله خريد سربازي را در سال هاي آينده به كلي منتفي مي داند و مي گويد: «هيچ چشم اندازي براي خريد سربازي حتي در آينده نيز وجود ندارد، چرا كه خريد سربازي يك ظلم بزرگ است و عملا كساني كه به سربازي مي آيند تحقير مي شوند.»
به عقيده سردار كارگر در خيلي از قسمت ها ما زير سقف مصوب، سرباز داريم و كمبود نيرو وجود دارد.
از بحث بهينه سازي دور نشويم، گرچه بهينه سازي ها حتي به قبل از سربازي هم مي رسند. در راستاي كاهش مراجعات حضوري و رفتن به سربازي، از فروردين ماه امسال ،اعزام ها به صورت غير خصوصي صورت گرفته و متولدان سال هاي ۶۴ و۶۵ به بعد از طريق پست اقدام به پركردن فرم كرده و در پادگان مربوطه كه از طريق نامه به آنها ابلاغ مي شود، آموزش مي بينند.
در دو سال گذشته كه اين فعاليت از جانب معاونت وظيفه عمومي ناجا صورت گرفت، تعداد مراجعان نسبت به سال ۸۱، ۴ ميليون كاهش پيدا كرد. خب. ديگه چه خبر؟ جز اينكه نگران عدم موفقيت در كنكور و پوشيدن لباس خاكي نباشيد. چون دو بار ديگر فرصت داريد تا در كنكور سراسري يا آزاد شركت كنيد، بدون آنكه نگران اضافه خدمت خود باشيد. طبق قانون مصوب، شانس امتحان دادن سه باره كنكور براي هر كسي وجود دارد. همچنين براساس مقررات امتيازات ويژه اي به ايثارگران، قهرمانان ملي و امداد جويان اعطا مي شود. البته اعتبار اين قانون تا ۲۳ تيرماه امسال است كه به گفته سردار كارگر معاون نظام وظيفه ناجا احتمالا يك سال ديگر هم تمديد مي شود.
... و طرح اصلاح قانون خدمت نظام وظيفه كه بعد از شوراي نگهبان اين طرح هم اكنون در مجمع تشخيص مصلحت نظام در نيز رد شد.
سردار كارگر مي گويد:« معاونت وظيفه عمومي هم با اين طرح مخالف است، چرا كه علاوه بر اينكه در آن به دليل اينكه فقط ديپلم و زير ديپلم ها را مشمول خدمت سربازي مي داند و اين خود نوعي تبعيض است، بودجه اي كه براي امور سربازي در نظر گرفته شده غير عملي است.
سردار كارگر مي گويد: «اگر بودجه كافي در اختيار ما قرار گيرد مي توانيم خدمات بهتري را در دوران سربازي ارايه دهيم.» اما يادتان باشد سربازي، سربازي است بايد سختي كشيد تا بشود روي نيروهايي كه قرار است در موقع خطر مدافع ما باشند، حساب كرد.

مريم ابره دري 
اگر نظر شما اين است كه اين گزارش در راستاي واكنش هاي كاملا حسي بعد از دو زلزله مهيب شمال و جنوب است، بايد اعتراف كنيم با شما هم عقيده ايم، يعني شايد اگر وضعيت ديگري بود اين گزارش چاپ نمي شد!
يك نفر سوال كرده: «وقتي كه درصد بالايي از ساختمان هاي تهران در برابر زلزله پايدار نيستند و در صورت وقوع يك زلزله شديد فرو خواهند ريخت، چه بايد كرد؟» و البته پاسخ داده: «راه حل در جيب ماست.» و اين گزارش فارغ از اينكه اين جواب عملي است يا نه، اقدام به معرفي ابتكاري مي كند كه البته كارشناسان بايد درباره آن نظر بدهند.
اوايل سال گذشته بود كه اتاقك ضدزلزله توسط يك مهندس ايراني اختراع و در پژوهشگاه بين المللي زلزله ثبت شد. بلافاصله در روز دهم آبان ماه گزارش اين نوآوري به ستاد حوادث غيرمترقبه وزارت مسكن و وزارت كشور و نيز به ستاد مديريت بحران شهر تهران رسيد. مركز تحقيقات ساختمان و مسكن وزارت مسكن و شهرسازي در اولين پاسخ به شماره نامه ۷۱۱۷-۳ در تاريخ ۲۹/۱۰/۸۲ اعلام كرد كه اين طرح در ساختمان هايي كه بناي قديمي دارند، قابل استفاده است. ليكن در مورد ساختمان هاي در حال احداث با طراحي و اجرا بايستي مطابق آئين نامه ها و ضوابط موجود باشد و به چنين اتاقكي نياز نخواهد بود.
اما ستاد مديريت بحران شهر تهران با لحني ملايمتر در شماره نامه ۴۵۷۸/۱۹۰ ضمن قدرداني از تهيه چنين طرحي آن را جهت تكميل و بررسي هاي پژوهشي به مراكز تحقيقات ساختمان و مسكن هدايت كرد. البته هنوز روشن نيست كه سرانجام اين طرح به كجا رسيده است.
اتاقك ايمن 
اتاقك ضدزلزله طرحي بود كه توسط يك مهندس ايراني اجرا شد. در تمامي اين طرح ها چند عامل حفظ جان و سلامتي انسان ها، جلوگيري از تخريب ناگهاني ساختمان و فراهم كردن فرصت فرار، ايجاد امنيت رواني براي ساكنان مناطق زلزله خيز و كم هزينه بودن فرآيند احداث اتاقك ها مدنظر بوده است.
طراح اين پروژه مي گويد: «اين اتاقك چون بخشي از فضاي ساختمان يا آپارتمان است به راحتي قابل دسترس است و مكان امني محسوب مي شود. به طوري كه در هنگام وقوع زلزله فرد مي تواند ظرف چند ثانيه خود را به داخل اتاقك رسانده و پناه بگيرد.»
به گفته وي اتاقك را مي توان بسيار آسان و سريع و بدون تخريب ساختمان و حتي مخفي و كم هزينه اجرا كرد. مساحت مطلوب براي اتاقك سه يا چهار مترمربع است كه اين فضا را به راحتي مي توان در راهروها ، انباري ها، دالان ها، پستوها، هال كوچك و هر ساختماني اعم از مسكوني و تجاري در نظر گرفت كه پس از مقاوم و مجهز شدن آنجا به اسكلت ضدزلزله، تاثيري منفي  در نحوه استفاده از آن فضا ايجاد نخواهد كرد.
اتاقك كاملا تجهيز شده به طوري كه افراد در داخل آن حتي تا چندين روز با استفاده از وسايل جاسازي شده مي توانند زنده بمانند.
به گفته وي حتي با تخريب كلي آپارتمان و ساختمان، احتمال زنده ماندن افراد داخل اتاقك بيش از ۸۰ درصد است.
ظاهرا احداث اين اتاقك به تخصص خاصي نياز ندارد و صرفا با نظارت شهرداري ها يا ستاد ويژه و كارشناسان آموزش ديده به سهولت قابل اجرا است.
آقاي طراح مي گويد: «اگر ساخت اين اتاقك با يارانه دولتي باشد هزينه اتاقك با هزينه ايمن سازي يك فضاي حداقل ۶۰ متري قابل مقايسه نخواهد بود.» هزينه ساخت اين اتاقك حداكثر ۴۰۰ هزار تومان يعني برابر با يك پنجم هزينه مقاوم سازي ساختمان است.
پناهگاه در خانه 
از ويژگي هاي اين اتاقك، سهولت دسترسي و افزايش ضريب و امكان نجات افراد داخل اتاقك توسط نيروهاي امدادي است. از آنجا كه اكثر زلزله هاي مخرب علايم هشداردهنده و پيش لرزه دارند، ساكنان مي توانند در اين هنگام براي چندين ساعت با خيال راحت در اتاق مستقر شده تا يا نيروهاي امدادي از راه برسند و يا خطر رفع شود.
بنا بر آنچه در معرفي نامه اين طرح آمده، اين اتاق را طوري مي توان بنا كرد كه كمد مخفي آذوقه در آن تعبيه كرده تا بتوان آذوقه هايي شامل كنسرو، آب و مايعات، چراغ قوه، شمع و كبريت، بيسكويت، نان سوخاري، راديو كوچك و ماسك بيني در آن قرار داد.
فضاهاي خالي ديوار را نيز مي توان با پتو، كپسول اكسيژن كوچك و جعبه كمك هاي اوليه پر كرد.
اين اتاقك ها در سه مدل تك واحد، دو واحدي و ستوني طراحي شده است و به گونه اي سازه هاي آن روي هم قرار مي گيرد كه هنگام ارتعاش، كمترين ميزان تخريب متوجه آن است. از طرفي در صورت قدرت بالاي تخريب، اتاقك به شعاع سه متر در اطراف خود فضاي خالي ايجاد و از ريزش آوار جلوگيري مي كند: «اتاقك پس از زلزله و ريزش آوار، يك برآمدگي ايجاد كرده كه راهنماي امدادگران براي نجات حادثه ديدگان خواهد شد.»
نماي اتاقك به گونه اي طراحي شده است كه به وسيله نازك كاري يا پوشش كاذب پوشانيده شده و در هماهنگي نماي داخلي تاثير نامطلوبي نمي گذارد.
شايد براي كسي كه حدود ۱۰۰ نفر از نزديك ترين بستگان خود را در زلزله رودبار و منجيل از دست داده است، انگيزه طراحي چنين اتاقكي كاملا قابل درك به نظر برسد. اما همانطور كه گفتيم اظهارنظر عملي بودن اجراي اين طرح، نه با ما كه با كارشناسان است.

پيش از اين هر وقت سخن از ناهماهنگي در ارايه خدمات اجتماعي به ميان مي آمد، داد مسوولان و دست اندركاران به هوا مي رفت كه اين خدمات متولي واحدي ندارد. اما اكنون كه قرار است وزراتي به نام وزارت رفاه تاسيس شود و متولي امور خدماتي و حمايتي باشد مدير هر كدام از سازمان ها نظري درباره اشكالات و ايرادات اين قانون مي دهد. راه چمني، رئيس سازمان بهزيستي هم ادغام سازمان هاي حمايتي و بيمه اي، بهزيستي، تامين اجتماعي و بيمه خدمات درماني را اشتباه محض دانسته. وي گفته است: وزارتخانه جديد رفاه تامين اجتماعي با هدف جلوگيري از موازي كاري و همپوشاني سازمان هاي حمايتي تحت پوشش تاسيس مي شود. وظيفه سازمان بهزيستي حمايت و توانبخشي مددجويان، زنان سرپرست خانوار، سالمندان، معلولان و آسيب ديدگان اجتماعي است كه بخشي از اين كار توسط كميته امداد انجام مي شود.

قرار است قانوني اصلاح شود تا خانواده هاي بي فرزند راحت تر بتوانند صاحب بچه شوند. اشتباه نكنيد اين قانون، قانون باروري و ناباروري نيست. مدير كل دفتر شبه خانواده سازمان بهزيستي از آسان تر شدن شرايط واگذاري كودكان بي سرپرست به خانواده هاي متقاضي خبر داد. نبي الله عشقي گفت: «در صورت اصلاح اين قانون كودكان بالاي ۱۲ سال هم مي توانند به فرزند خواندگي داده شوند.» در حال حاضر بر اساس قانون، كودكان بالاي ۱۲ سال فقط در صورتي كه پدر و مادرشان ناشناس باشند، مي توانند فرزند خوانده شوند و اگر خانواده اي مايل باشد، از آنان سرپرستي كند، مي تواند يا هزينه سرپرستي آنان را به بهزيستي داده يا به صورت امين موقت در خانواده ها نگهداري شوند. از اصلاح قانون كه بگذريم، تقاضاي خانواده ها هم مشكل فرزند خوانده پيدا كردن را تشديد مي كند. به گفته عشقي، بيشتر خانواده ها طالب دختر زير ۲ سال هستند. به همين دليل بايد مدت بيشتري را منتظربمانند.

بيش از سه هفته از آغاز تعطيلات تابستاني مي گذرد، تازه سازمان ملي جوانان و جمعيت هلال احمر تصميم گرفته اند، تفاهم نامه اي براي پر كردن اوقات فراغت دانش آموزان امضا كنند.بالاخره بايد فكري به حال پر كردن اين چاله كرد. بر اساس اين تفاهم نامه، در ۱۵ استان كشور، آموزش امدادرساني به جوانان انجام مي شود. برگزاري برنامه هاي فراغتي اين دو سازمان از تيرماه آغاز شده و اواخر شهريورماه با جشنواره پاياني خاتمه مي يابد، بخوانيد از اواسط تيرماه آغاز مي شود. اما از بودجه و اعتبار طرح اگر خواسته باشيد بدانيد، مبلغي معادل ۷۰ ميليون تومان براي اين طرح در نظر گرفته شده، شهروندان اين ۱۵ استان مي توانند، به اندازه ۷۰ ميليون تومان، برنامه براي جوانانشان از مسوولان بخواهند. سازمان ملي جوانان و جمعيت هلال احمر متعهد شده اند، ظرف دو هفته پس از ابلاغ اين تفاهم نامه نسبت به اجراي آن اقدام كنند.

سال تحصيلي تمام نشده، والدين بايد به فكر سال تحصيلي بعدي و مدرسه بچه ها باشند.اگر آدم هاي حساسي هم باشند و بخواهند فرزندانشان در مدارس غيرانتفاعي درس بخوانند، مشكل چند برابر مي شود. مساله شهريه مدارس غيرانتفاعي، مساله اي است كه شايد چندين ماه پدران و مادران را به خود مشغول كند. مدير كل مدارس غيرانتفاعي وزارت آموزش و پرورش، حسن مسعودي، خبر از منطقه اي شدن تعرفه شهريه مدارس غيرانتفاعي داده است.وي گفته: «از سال تحصيلي آينده كميسيون نظارت هر منطقه آموزش و پرورش، ميزان شهريه مدارس غيرانتفاعي را تعيين و بر چگونگي عملكرد اين مدارس نيز نظارت مي كند.»به گفته مسعودي از اين پس برابر تبصره ۲ ماده ۷ قانون تاسيس مدارس غيرانتفاعي، هزينه هايي كه مدرسه در سال تحصيلي قبل داشته و برنامه هاي تدارك ديده براي سال تحصيلي آينده از سوي موسس پيشنهاد شده و مبناي تعيين شهريه قرار مي گيرد.

فكر مي كنيد، چند نفر از موتورسواران تهران، گواهينامه داشته باشند. اينكه موتورسواران گواهينامه ندارند، يك طرف، طرح تشديد برخوردبا موتورسواران متخلف هم يك طرف. وقتي قرار است طرحي با متخلفان برخورد كند، به قاعده بايد زمينه را براي بروز تخلف هم كاهش دهد. اداره كل فرهنگ ترافيك راهنمايي و رانندگي ناجا اعلام كرده، شعبه جديدي براي صدور گواهينامه موتورسيكلت راه اندازي مي شود. بر اساس اعلام اين اداره موتورسواران مي توانند، به ميدان شمشيري، ابتداي پل جاده ساوه در منطقه ۱۸ مراجعه كنند و خدمات مورد نياز براي گرفتن گواهينامه را از همين محل جديد دريافت كنند.
در حال حاضر فقط دو مركز در تهران به متقاضيان گواهينامه موتورسيكلت مي دهند. يكي واقع در شهرك آزمايش و ديگري واقع در كوهك. از اين به بعد موتورسواران متخلف ديگر بهانه اي براي نداشتن گواهينامه نخواهند داشت.

ايدز آنقدر همه امور يك منطقه را تحت تاثير قرار مي دهد كه اينبار بانك جهاني نسبت به شيوع آن هشدار مي دهد. گويا هشدارهاي سازمان هاي بهداشت جهاني و منطقه اي آنقدرها كارساز نبوده كه بانك جهاني به ميدان آمده است. بانك جهاني تاكيد كرده اگر تدابير قاطعانه اي براي جلوگيري و درمان ايدز در روسيه و كشورهاي جنوب آسيا اتخاذ نشود، اپيدمي ايدز در اين منطقه به زودي با آسيب ديده ترين كشورهاي آفريقا قابل قياس خواهد بود. گويا قرار است اين هشدار در قالب بيانيه اي پيش از كنفرانس بين المللي ايدز صادر شود.با آنكه شايد ايران جزو مناطق پرخطر اعلام شده به حساب نيايد، اما به هر حال از نظر شيوع ايدز چندان هم در امان نيست. اكنون به گفته پاتل، يكي ازمقامات ارشد بانك جهاني، اپيدمي ايدز در حال جابه جايي از آفريقا به آسيا است.پاتل مي گويد: «درست مانند نخستين روزهاي اپيدمي در آفريقا، مسوولا ن برخي از كشورهاي  آسيا نيز در حالت سكوت و انكار هستند.»