ماني راد
شايد آن روزي كه برادران لومير در اتاق تنگ و تاريك خود در حومه پاريس براي اولين بار تصاوير متحرك را به چشم ديدند، نمي دانستند كه پس از چندي اين پديده كه به نظرشان آينده اي هم نداشت، انسان هاي بسياري را مسحور خود كند و بر آنان سيطره يابد. سينما اين معجزه قرن بيستم خيلي زود توانست در دل ها رخنه كند. انبوهي از مشتاقان با پندارها و روياهايشان، ميزبان اين جادوگر قرن شدند. سوداي سينما سال هاست كه مردمان بسياري را مفتون كرده و بر آنان چيره شده است. شايد دليل عمده اين چيرگي در ذات آن نهفته باشد. در واقع سينما بازخواني ديگري از جهان است. جهاني كه چندان موافق آدمي نيامده و همواره معارض انسان بوده است. اين پديده روياي دور و دراز انسان است كه از ابتداي تاريخ، جهاني بايسته و در خور را متصور بوده است. سينما به كمك انسان آمده تا جهاني نو با قوانين جديد بيافريند و در آن از آنچه كه بايد، سخن بگويد. شايد همين كافي باشد براي جادوي سياهي روشني هاي پرده هاي عريض و طويل سينما. اما اين جهان نو و زاييده دست انسان اگر خود موافق آدمي نباشد چه؟ اگر قرار باشد كه سينما دنيايي را پي ريزي كند كه انسان ها در آن بخندند و بگريند، حرف بزنند و تلاش كنند و در آن زندگي كنند، خود آوردگاهي باشد براي بسياري از مشتاقانش، چه مي شود؟ اين افسونگر مصنوع انسان، با اوهام و روياپردازي، بسياري را به دام كشيده است. كم نيستند عاشقان آن و دل باختگان آن. كساني كه روزها و شب هاي بسياري در سالن هاي تاريك سينماها، همراه شخصيت هاي مختلف به وجد مي آمدند و با آنان راه مي رفتند و مي خنديدند و مي گريستند و زندگي مي كردند و در حالي كه سوداي جهاني جديدي را در سر مي پروراندند به وادي سينما آمدند. اما اين آرمانشهر چيزي برايشان نداشت جز اشك هاي تلخ ناكامي و حسرت و روزهايي خوش در پس پشت. آري، اين حقيقت دارد.سينما همواره افسونگر بوده است. ارباب جمشيد حكايت مرداني است كه دل در گرو سينما، روزها و سال ها را با حرف هاي كاراكترهاي مختلف سر كرده اند و در فيلم هاي بسياري بازي كرده اند، اما ديده نشدند. حكايت كساني است كه سرمست از جهان مصنوع، حتي در نهاني ترين سطوح زندگي خود رفتار شخصيت هاي فيلم ها را عملي مي كنند. آنان عاشقان سينمايند و اكنون در گوشه اي در همين تهران با خاطراتي از روزهاي گذشته زندگي مي كنند. شايد سخنان اميركبير در فيلم «ناصرالدين شاه اكتور سينما» دوباره در ذهن جان بگيرد. «اگر نيت يكساله داريد، گندم بكاريد. اگر نيت ۱۰ ساله داريد، درخت غرس كنيد و اگر نيت ۱۰۰ ساله داريد، آدم تربيت كنيد. سينما توگراف آدم تربيت مي كند.»