چهارشنبه ۱۴ مرداد ۱۳۸۳
اقتصاد انرژي
سياسي شدن تحقيقات علمي در آمريكا
شركت كنندگان در آخرين جلسه مركز علم در خدمت منافع عموم معتقدند كه دانشمندان آمريكايي بايد از سياسي شدن و جهت دارشدن تحقيقات علمي خود جلوگيري كنند.به گزارش ايتكا، مدير مركز علم در خدمت منافع عموم؛ مريل گورنز مي گويد: متحدساختن دانشمندان و افزايش آگاهي آنان از اهداف سياسي دولت، آنان را براي مقابله با هرگونه سوءاستفاده آماده مي سازد.يكي از سخنرانان جلسه، برايان برد دولت آمريكا را به سركوب كردن فعاليت هاي علمي محكوم كرد و افزود: دولت بوش محدوديت هاي بسياري بر تحقيقات علمي غيرسياسي تحميل كرده است و فرهنگ سانسور را در جامعه رواج داده است او از جامعه علمي به علت سكوت در مقابل اين فشارها به شدت انتقاد كرد.
خصوصي سازي در صنعت فضا
براي اولين بار يك پروژه فضايي در آمريكا توسط بخش خصوصي انجام شد.به گزارش ايتكا، به نقل از مجله Nature (طبيعت) مايك ملويل، خلبان سفينه «كشتي فضايي شماره ۱»، قصد داشت براي اولين بار و در برابر ديدگان صدها هزار نفر در ارتفاعي بالاتر از صدهزار كيلومتر پرواز كند.هرچند كه در نهايت همه امور آنگونه كه پيش بيني شده بود، پيش نرفت و سفينه در حضور برت راتن، طراح اين پروژه و پال آلن سرمايه گذار آن كه به همراه هزاران نفر ديگر براي تماشاي اين حركت تاريخي جمع شده بودند تا ارتفاع پيش بيني شده اوج نگرفت اما در جاي خود كاملا قابل تحسين بود.صنعت فضانوردي از معدود حوزه هايي است كه تاكنون در هيچ كجاي دنيا روند خصوصي سازي در آن از انحصار دولت ها خارج نشده است.اما دولت آمريكا درپي آن است تا نقش بخش خصوصي را در اين حوزه پررنگ تر كند. علت اين امر را مي توان در رقابت همه جانبه پيشين بين آمريكا و اتحاد جماهير شوروي سابق جست وجو كرد زيرا يكي از بارزترين حوزه ها در اين رقابت حوزه فضا و صنعت فضانوردي بود. از اين رو به دليل مسايل امنيتي خاص، بنيان هاي صنعت فضا در آمريكا كاملا دولتي شكل گرفته اند. امروزه كه ديگر مبحث جنگ سرد موضوعيتي ندارد، دولت آمريكا به دليل توسعه تكنولوژيك اين صنعت برخي از پروژه ها را به بخش خصوصي واگذار كرده است.از همين روست كه شاهد چنين پروژه هايي هستيم و باتوجه به علاقه و هيجان فوق العاده اين بخش، در آينده اي نزديك شاهد تعداد بيشتري از اين حركت ها خواهيم بود.
دانشمندان سهم بيشتري در تدوين پروتكل بيوتكنولوژي مي خواهند
دانشمندان خواستار نقش چشمگيرتري در شكل گيري پروتكل بيوتكنولوژي «كارتاجنا» هستند.
به گزارش ايتكا (آژانس خبرنگاران تكنولوژي ايران) كارشناسان بيوتكنولوژي بلژيك از دانشمندان همه رشته ها درخواست كرده اند تا بر اتحاد خود افزوده و نقشي موثر در جلسه آينده پروتكل بيوتكنولوژي كارتاجنا ايفا كنند.اين پروتكل به منظور حمايت از تنوع زيست محيطي از طريق ايجاد قوانيني براي صادرات و واردات ارگانيزم هاي زنده اي به وجود آمده كه ازنظر ژنتيكي دچار تغيير شده اند.تاكنون جامعه دانشمندان تحقيقات عمومي سهم چنداني در تصميم گيري مربوط به اين پروتكل نداشته است ولي در نخستين جلسه پروتكل كارتاجنا كه اوايل سال در كوالالامپور برگزار شد، بيش از صد نماينده از سازمان هاي غيردولتي شركت كردند.

سرنوشت خودروي ملي در گفت وگوبا دكتر كاتوزيان ( بخش آخر)
خودكفايي
000942.jpg
اشاره :
بخش نخست گفت وگو با دكتر كاتوزيا ن ، نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي در مورد خودروي ملي در شماره گذشته از نظر خوانندگان گرامي گذشت.اكنون بخش پاياني اين گفت وگو را در پي مي آوريم .
قطعه سازي در كشور ما رشد چشمگيري داشته و منصفانه نيست كه شركتي چون رنو به ارزيابي قطعه سازان ما بپردازد و آنها را پايين تر از توانمندي هايشان نشان دهد. ما بايد با رويكردي دوباره به طراحي خودرو روي آوريم و از مونتاژ كاري يا سي كي دي كاري دست برداريم
* چراطرح پيكان جديد متوقف شد؟
- علت متوقف شدن پروژه پيكان جديد، تغيير تفكر مديران صنعت كشور در خصوص طراحي خودرو ملي بود. براساس تفكر بخشي از كارگزاران نظام كه انعكاس آن در سند توسعه استراتژي صنعت آمده دليلي براي طراحي وجود ندارد. تأثير اين تفكر در خودروسازي اين گونه است كه اساساً چرا ما بايد طراحي خودرو انجام دهيم؟ اين همه خودرو در دنيا توليد مي شود، ما اين خودروها را بگيريم و در داخل مونتاژ كنيم و نوعي سي كي دي كاري را در كشور توسعه دهيم. يعني برگرديم به همان كارهايي كه با تالبوت انجام داديم،ولي اين بار پژو جايگزين پيكان شود ال ۹۰ جاي آن را بگيرد.
* اين تفكر در كشورهاي ديگر آيا حامياني دارد يا فقط دركشورما دنبال مي شود ؟
- ممكن است لفظ مناسبي براي سؤال شما پيدا نكنم. اما در كشورهاي مستقل، اين تفكر نبايد وجود داشته باشد. اين كشورها دنبال خودكفايي هستند و اين تفكر بنيانگذار جمهوري اسلامي نيز هست. اما از سال ۷۶ و حتي قبل از آن، در هر حوزه اي كه اين تفكر رسوخ كرد ما در آن زمينه با مشكل مواجه هستيم، به طوري كه واردات در اين حوزه ها صورت مي گيرد و سازنده داخلي فلج و ورشكسته مي شود.
در صنعت نساجي شما اين را دقيقاً مي بينيد و محصولات وارداتي سبب شده اين صنعت در كشور ورشكسته شود. خودرو نيز به اين شكل است. خودروسازاني كه در كشور اين مراحل را طي كرده و مي توانند خودرويي مثل سمند توليد كنند، به سمتي مي روند كه پروژه هاي ملي در آنها متوقف و جايگزين آنها پروژه هاي مونتاژكاري است، اين جايگزيني براي واردات است. اين كه يك خودرو به صورت كامل و سي بي يو وارد شود به دليل تعرفه هاي سنگين اجرا نمي شود، اما كساني كه دنبال كسب سود سرشار هستند و دنبال اين مسأله هستند كه صنعت مستقل در كشور شكل نگيرد، تنها راهي كه دارند ،واردات قطعات است. قطعه مي آورند، سود مي كنند و جلوي رشد صنعت ملي را مي گيرند.
* ولي من متوجه نيستم كه چه منطقي پشت اين تفكر است؟ آيا فقط هزينه طراحي كه در خصوص خودروي ملي مي پردازيم باعث تسلط اين فكر در صنعت كشور شده است؟
- نه اين فكر داراي ريشه  هايي است كه بايد آن تفكر را نقد كرد و من اسم آن را ليبراليسم جديد در حوزه اقتصادي مي گذارم.
براساس اين تفكر است كه اگر فرانسه زانتيا طراحي مي كند، ديگر نيازي نيست در ايران نيز خودرو طراحي شود. همان طور كه مي بينيد در اين تفكر نوعي ساده انديشي وجود دارد، البته اين ساده انديشي در حوزه فكري لزوماً به معني ساده بودن افراد نيست. اينها دقيقاً مي دانند چه كار مي كنند. در كشور ما از زمان اميركبير دو نوع فكر در حوزه صنعتي بوده است كه يكي فكر اميركبير بود. وي معتقد به استقلال صنعتي است و تأكيد دارد كه ايراني بايد خودش داراي صنعت باشد.
* آقاي دكتر يعني با اين مباحث مسئولان صنعت در كشور ما نمي دانند راهي كه انتخاب شده جز وابستگي ثمري نخواهد داشت؟
- قسمتي از صحبتهاي من به شكل تئوريك قابل بحث است و واقعاً برخي تصور مي كنند ما داراي قابليتهايي براي ورود در عرصه طراحي خودرو نيستيم. براساس يك تئوري سياست گذاران معتقد هستند در مباحث توليدي سه روش وجود دارد. اولين روش اختراع است كه رواج يافته،اختراع كار ما نيست. اين وظيفه بعضي كشورهاي اروپاي غربي يا آمريكا است و حتي ژاپن نيز جزو آنها است.
روش ديگر به اين صورت است كه در اختراعات تغييراتي بدهيم. در اين روش ابزارها و وسايل وجود دارند، در آنها تحول ايجاد مي شود. در اين قسمت نيز رواج يافته كه ما توانايي اين كار را هم نداريم، ژاپني ها و كره اي ها در اين رده هستند. مرحله و كار سومي كه مي شود در صنعت انجام داد، كپي كردن است. مسئولان فعلي صنعت خودرو معتقدند ما حتي كپي كار خوبي نيستيم. افرادي كه اين تفكر را داشته و در صنعت كشور قدرت دارند اجازه نمي دهند در كشور طراحي شكل بگيرد، لذا مي بينيد كه بخشهاي طراحي در صنعت خودرو كشور در حالت تعديل به معني كاهش نيروي انساني و كاهش ظرفيت  است البته آنها را تعطيل نكرده اند بلكه بيكار نگه داشته اند و من دانشجوياني دارم كه در قسمت طراحي هستند و اعلام مي كنند كه هيچ كاري به آنها داده نمي شود و كار طراحي در صنعت خودرو ما تعطيل شده و من با همه خودروسازان حاضرم در اين زمينه مناظره كنم.
* شما معتقديد ما در صنعت داراي چه توانايي هايي هستيم؟!
- من معتقدم ما توانايي طراحي داريم و نشان داديم سمند را مي توانيم طراحي كنيم و حتي نشان داديم پيكان جديد مي توانيم طراحي كنيم و اين كار را كرديم.
*پيكان جديد تا چه مرحله اي پيش رفت؟
- چيز فيزيكي ساخته نشد و يك مدل كلي با مشاوران ايتاليايي ساخته شد و من آن را از نزديك ديدم كه خودرو جذابي بود. موتور و سيستم تعليق و پلت فرم آن مشخص بود و بدنه، شيشه، داشبورد، سپر و صندلي هاي آن مشخص شده بود و آماده بود تا براي ساخت قالبهاي بدنه برود و طراحي جزئيات آن انجام شود. قرار بود آخر سال ۸۳ وارد بازار شود كه متأسفانه با فشار خارجي ها متوقف شد و من به صراحت به اين نكته تأكيد مي كنم، چگونه ممكن است اين پروژه تعطيل شود و پروژه ال ۹۰ فرانسوي ها در اين كشور شكل بگيرد يا صندوق دار ۲۰۶ به بازار آيد؟ در هر كدام از اين پروژه ها هزينه هاي سنگيني از سوي كشور انجام مي شود. مثلاً در ال ۹۰ حجم پروژه ۷۰۰ ميليون يورو است كه قسمت اعظم آن به عهده ايران است. در پيكان جديد ما مي خواستيم در خط پيكان آن را توليد كنيم. اما در ال۹۰ قرار است خط جديدي براي آن درست شود.
علاوه بر اين قرار است ۲۰۶ صندوق دار به بازار آيد. در اين پروژه ايران خودرو ۲۰۰ ميليون يورو سرمايه گذاري خواهد كرد. سرمايه گذاري عظيمي كه براي يك خودروي خارجي صورت مي گيرد.
البته صندوق دار طرحش براي ايران است. روزي كه ما رفتيم مدل كلي پيكان جديد را ببينيم در كنارش يك ۲۰۶را صندوق دار كرده بودند كه ببينيم چگونه مي شود و معلوم نيست فرانسوي ها را چه كسي دعوت كرد كه آمدند و به صندوق دار كردن ۲۰۶ تأكيد كردند. ولي بايد توجه داشت كه بدنه آن بدنه پژو است و همه قطعات آن را بايد از پژو بخريم.
* چرا، مگر ما نمي توانيم قطعات آن را توليد كنيم؟
- شما از ايران خودرو سؤال كنيد، چند درصد ۲۰۶ در داخل قطعه سازي مي شود؟ من به شما مي گويم. اين ميزان كمتر از۱۰ درصد است.
* اما در قراردادها چيز ديگري ذكر شده است؟
- به اين قراردادها عمل نشده است.
* شايد ما توانايي نداشتيم مطابق استانداردها قطعه توليد كنيم؟
- اما سؤال اين است كه چه كسي آن را ارزيابي مي كند؟ چون خودروي پژو متعلق به اين شركت است بايد همه قطعات براساس معيارهاي آن باشد و خودش آنها را تعيين و تصويب مي كند و ما حق اعتراض نداريم. اين اتفاق در پژو ۴۰۵، پژو پارس و ۲۰۶ افتاد، اما در سمند روي نداد. سمند مال ما است و هر كاري بخواهيم روي آن انجام مي دهيم. اگر خودرو براي كشور ديگري باشد همه چيز بايد با تأييد آن شركت باشد. شما نمي توانيد كمك فنر پژو يا هر چيز ديگر آن را عوض كنيد.
با اين كلك الان عمري است كه از خارجي ها لطمه مي خوريم. به ما مي گويند قطعه شما به درد نمي خورد. مي گوئيم چه كار بايد كرد، مي گويند از آن كه من مي گويم قطعات را بگيريد. الان گرفتاري ما در پژو ۲۰۶ همين مسأله و ايرادهاي بني اسرائيلي فرانسوي ها است.
ببينيد پژو در هند يك سال بيشتر دوام نياورد و از آن كشور اخراج شد. من با كارشناسان هندي در خصوص پژو صحبت كرده ام. اينها صراحتاً مي گويند ما پژو را از هند اخراج كرديم چون نمي گذاشت ما قطعه سازي كنيم اما همين شركت در ايران مانده و هر روز بيشتر ريشه مي دواند.
الان پژو ۳۰۷ و صندوق دار در راه است و به قولهايي كه همه اش روي آب است اميد بسته ايم.
مثلاً پژو به ما گفته سالانه ۳۰ يا۴۰ هزار پژو صندوق دار به آفريقا صادر مي كنيم. شما بررسي كنيد ببينيد كل صادرات پژو به آفريقا چقدر است؟ كل صادرات پژو به آفريقا زير۱۵ هزار است. حال آيا اگر جاي صادرات بود خودش صادر نمي كرد؟
* اما ما شاهد نمونه هاي جديد سمند هستيم كه به بازار مي آيد؟
- اولاً به شما بگويم تلاش مي شود تا سمند در بازارهاي داخلي و خارجي شكل نگيرد، زيرا به هر ميزان سمند در بازار آيد جاي خودروهاي خارجي را مي گيرد. اما اين كه مي بينيد هنوز سمند پابرجاست به دليل تعهد برخي مديران و كارشناسان است و از سوي ديگر تعطيلي آن موج سياسي دارد يعني اگر خط توليد خودرو ملي را تعطيل و به جاي آن ۳۰۷ توليد شود خوب هزينه هاي سياسي دارد كه حاضر نيستند آن را بپذيرند.
* اما اگر ال۹۰ يا صندوق دار در تيراژ بالا توليد شود آنگاه عملاً سمند حذف خواهد شد؟
- همين گونه نيز خواهد شد. اگر توليد سمند در۶۰ تا ۱۰۰هزار تيراژ باشد و ال۹۰، ۵۰۰ هزار تا، اين يعني حذف شدن سمند.
* آيا فرانسوي ها در انتقال تكنولوژي به قطعه سازان ما كمك كرده اند تا توليدات آنها استاندارد شود؟
- قرار بود شركتهاي قطعه سازي كه با فرانسوي ها كار مي كنند مانند «ولوو» با قطعه سازان ايراني طرح هاي مشترك اجرا كنند و آنها را رشد دهند اما تا مي توانند به ايران قطعه صادر كنند هيچ گاه اين كار را نمي كنند. اما كاري كه مي شود كرد اين است كه اگر ما پروژه ملي تعريف كنيم در مورد قطعات مي توان مستقل از ايتاليا يا فرانسه با قطعه سازان دنيا كار كرد، مثلاً كمك فنر در دنيا متولي دارد كه مي توان با آنها مذاكره كرد و اينها حاضرند مستقيم با ما كار كنند و تكنولوژي را منتقل كنند. اما اگر رنو و پژو جلو آيند ديگر كنترل دست اينهاست.
* آقاي دكتر چرا ما همه اش به فرانسوي ها دل بسته ايم و سراغ ديگر خودروسازان دنيا نمي رويم؟
- به نظر مي رسد در حوزه صنعت كشور ما فرانسوي ها خيلي نفوذ پيدا كرده اند، در نفت نيز همين گونه است. ما داريم نوعي وابستگي به فرانسوي ها پيدا مي كنيم. در گذشته با شركتهايي چون فيات مذاكره كرديم كه خود من با آنها صحبت كردم و عددي كه فيات پيشنهاد داد خيلي كمتر از رنو بود. عرض من اين است كه در مورد ال۹۰ نيز اتفاقات گذشته تكرار مي شود. همين الان از ال۹۰ آمده اند تا قطعه سازان ايراني را ارزيابي كنند. از اين همه قطعه  ساز ۲۹ تا را گفته اند پتانسيل اين را دارند كه به استاندارد جهاني برسند، حالا چطور ممكن است رنو بپذيرد اينها براي ما قطعه بسازند؟ نتيجه كار معلوم است كه ما بايد به قطعه ساز خارجي رو آوريم و قطعه ساز داخلي ضربه مي بيند. در اين شرايط اگر قطعه سازان متوجه شوند از ايشان قطعه نمي خرند، قطعه سازي خود را تعطيل و به جرگه وارد كنندگان مي پيوندند. اين نتيجه واگذاري تصميم گيري به ديگران است.
* و صحبت آخر؟
- من تأكيد دارم كه قطعه سازي در كشور ما رشد چشمگيري داشته و منصفانه نيست كه شركتي چون رنو به ارزيابي قطعه سازان ما بپردازد و آنها را پايين تر از توانمندي هايشان نشان دهند. ما بايد با رويكردي دوباره به طراحي خودرو روي آوريم و از مونتاژ كاري يا سي كي دي كاري دست برداريم.
محمد ابراهيمي

اقتصاد
انديشه
ايران
روزنت
سياست
فرهنگ
ورزش
|  اقتصاد  |  انديشه  |  ايران  |  روزنت  |  سياست  |  فرهنگ   |  ورزش  |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |