همه چيز با استعفاي سيد رضا  هاشمي شروع شد؛ او را از مديرعاملي معمار نشر و رياست مسابقات بزرگ معمار به خاطر داريم و البته مجله وزين «معمار» و بعد هم پارك فن آوري پرديس و مسابقات مربوط به آن و البته فعاليت هاي مثبت او را در وزارت مسكن و شهرسازي هرگز نمي   توان فراموش كرد. به هر حال  هاشمي ديگر نمي  خواست از داوران رقابت آتي ساز باشد! ما هيچ حدس رسمي در مورد دلايل استعفاي او نمي زنيم!...
مباني صحيح در يك رقابت 
روند انتخاب شركت هاي مشاور براي ارايه طرح نوعا مناسب به نظر مي  رسيد؛ ۴۰ مشاور در ابتدا انتخاب شدند و با توجه به سوابق، به ترتيب عمليات انتخاب انجام شد و نهايتا ۱۰ مشاور مطرح و بزرگ باقي ماندند كه ۷ مشاور دعوت شده حاضر به ارايه طرح شدند... مسابقات معماري در مقام ارزيابي داراي انواع و اقسامي هستند: از مسابقات ايده تا مسابقات طرح از مسابقه هاي منطقه اي و داخلي تا مسابقات بين المللي، از فراخوان عمومي تا دعوت محدود؛ مسابقه آتي سنتر از نوع محدود بين المللي يك مرحله اي است، رقابتي كه در ازاي شركت مدعوين كارمزدي به آنها پرداخت مي شود (۴۰ ميليون تومان براي هر مشاور) و قراردادهايي لازم الاجرا في مابين شركت كنندگان و برگزاركننده منعقد مي شود، رقابتي كه هر شركت كننده فقط يك قدم با اجرايي شدن طرحش فاصله دارد: عبور از سد هيات داوران...
تعداد داوران، هر روز كمتر از ديروز
مشهودي از مديران مشاور زيستا كه خود از مدعوين اين مسابقه است مي  گويد: «... چيزي كه اتفاق افتاد اين بود كه داوراني كه اعلام شده بود در داوري شركت نداشتند ... معمولا طراحي با توجه به اينكه چه كسي آنرا داوري مي  كند انجام مي  شود...»
واقعيت اين است كه حق با مشهودي است؛ داوران هر روز از ليست حذف مي شدند و جالب اينجاست كه اين امر تا خود روز قضاوت نيز ادامه داشت! سيد رضا هاشمي با آن همه سوابق حضور در هيات هاي مختلف داوري استعفا داد، «رم كولهاس» كه وزنه اي در ژوري محسوب مي  شد برنامه زماني رقابت را مناسب ندانست، مهدي چمران به قول علي كرمانيان (دبير مسابقه) به دليل مشكلات نمايشگاه بين المللي تهران و مسايل مربوط به جابه جايي آن فرصت حضور در جلسه داوري را نيافت (صحت و سقم آن به عهده خود علي كرمانيان!)، و نهايتا پرفسور دالكو را هم هيچ كس نفهميد كه چرا نيامدند (احتمالا هنوز هم نفهميده)...
باز هم مديريت ضعيف
روند بهره گيري از مستشاران غير ايراني در اين رقابت براستي يك ركورد است؛ از اولين مراحل تهيه نقشه هاي مربوط به سايت و برنامه رقابت آتي سنتر، تقريبا همه چيز به عهده خارجي ها بود، دقيق تر بگوييم: انگليسي ها و آلماني ها تقريبا تمامي مراحل مربوط به تهيه و نظارت بر برنامه رقابت را بر عهده داشتند؛ حتي گزارشاتي كه داوران با توجه به آنها قرار بود قضاوت كنند توسط متخصصان غير ايراني تهيه شده بود (مراجعه شود به گزارش زيباشهر - سه شنبه هفته گذشته)!
در اينجا قصد نيست به سنت مالوف ايراني، كاسه كوزه ها را سر كسي بشكنيم، ولي به هر حال يك نفر حداقل بايد پاسخگوي مردم باشد.
متضرر واقعي مردم هستند...
رضا دانشمير (معمار) يكي از شركت كنندگان اين رقابت مي  گويد: « ... ما طبق قرارمان عمل كرديم ولي در واقع طرف قرار داد ما طبق قرارش عمل نكرد... ما در موعد مقرر خواسته هاي مطرح شده را ارايه كرديم و انتظار داشتيم و طبق قرارمان به وعده هاي داده شده عمل كنند و اسامي داده شده [داوران] بتوانند آنها را در روز قضاوت حاضر كنند؛ اين نياز مند برنامه ريزي بوده است و بايد آنها را ملزم به حضور در داوري مي  كرد ... آنكه در نهايت متضرر مي  شود با توجه به حجم عظيم بيش از ۵۰۰ ميلياردي پروژه، كشور و مردم هستند...»
اين موضوع غير قابل انكار است كه برگزار كنندگان هر دليلي كه براي عدم وفاداري خود به تعهداتشان بياورند (از آنجايي كه كار از كار گذشته است) ديگر نوشداروي بعد از مرگ سهراب است و از يك طرف شركت كنندگان و سرمايه گذار اصلي طرح و از طرف ديگر «مردم» (صاحبان اصلي اين طرح) متضرر شده اند...
بستر قانوني 
خوشبختانه، ظاهرا، قانوني به تاريخ اسفند ماه ۱۳۸۱ (در شوراي عالي انقلاب فرهنگي) در مورد مسابقات معماري و شهرسازي به تصويب رسيده است؛ اين مصوبه لازم الاجرا است. يكي از مواد اين قانون به الزام برگزار كننده در مورد عدم تغيير ليست اعلام شده خود بوده، به تبع آن هر نوع تغيير در اين فهرست مسووليت مدني براي برگزار كننده و حق پيگيري براي شركت كننده ايجاد مي كند.
اين قانون هر چند، چندان براي معماران شناخته شده نيست ولي به هر حال وجود دارد. جا دارد مواد اين قانون در جلساتي براي علاقه مندان و اعضاي حرفه اي فعالان عرصه ساخت و ساز از جانب ارباب فن تشريح شود؛ شايد كسي مايل باشد حقش را تعقيب كند!
شايد وقتي ديگر
اميدواريم كه مديريت آتي ساز كه ظاهرا تمايلي به ارايه هيچ توضيح رسمي در مورد مشكلات ايجاد شده در اين مسابقه ندارد، علي كرمانيان، (دبير مسابقه) را تنها نگذارد و حداقل كسري از مسووليت را بپذيرند؛ در هر حال، هر چقدر هم بخواهيم تقليل تعداد داوران را به كمتر از نصف آنهم آنچنان كه دانشمير به درستي بدان اشاره دارد به اعضايي كه سوابق حرفه اي در زمينه طراحي طرحهايي در اين حجم نداشته اند، به بازي سرنوشت و چرخ فلك و ... مرتبط بدانيم باز هم در مقام قانوني كرمانيان يا رئوف ملزم به پاسخگويي هستند. جاي تعجب است كه آتي ساز كه دست به مشاور خارجي گرفتنش خوب است در مورد عرف رايج و قوانين محرز برگزاري يك رقابت سالم از كمك مشاور خارجي استفاده نكرده است! شايد در آينده اين كار را هم بكنند ... شايد

يادداشتي كوتاه در مورد برنده جايزه اول رقابت آتي سنتر - مهندسين مشاور گنو
ايده ارايه شده براي اين پروژه بر اساس تلفيق دو سايت استوار بوده كه نهايتا موجبات تعريف آنها را در قالب يك بلوك عظيم فراهم مي سازد.
خلق فضايي ساخته شده كه در عين درونگرايي حسي صميمي را القا كرده، قابل دسترس براي عموم باشد؛ اين امر با تعريف بدنه اي ديواره اي (مسكوني) در اضلاع جنوبي و غربي زمين تحقق يافته و با ارتفاع گيري از سطح خيابان مردم را به سلسله فضاي پيوسته تجاري و باغ عمومي سرپوشيده هدايت مي كند.
در اين طرح سعي شده با بهره گيري از پستي و بلندي هاي زمين و همراه كردن تراكم و حجم توده بنا در همين راستا نقطه عطفي براي كل مجموعه حاصل گردد.
كليت اين پروژه از سه سطح تجاري/تفريحي، مسكوني و اداري/هتل تشكيل شده كه هريك با نوع برخورد فرمي خاص هويتي ويژه به خود مي گيرند.
در بخش تجاري و تفريحي، صفحاتي مواج با حركتي همپوشان در سطح پستي و بلندي زمين حركت مي كنند؛ كه با همكاري ديواره مسكوني نهايتا به برچي كشيده به لحاظ بصري ختم مي شوند كه خود به صورت واحدي چند منظوره با عملكرد اداري و هتل با ماهيتي منعطف عمل مي كند.
شايد بتوان عمده ترين ويژگي اين طرح را قابليت تغييرات آينده با توجه به نظر كارفرما دانست، چه، اين تغييرات چندان نمي تواند ايده اوليه طرح را لوث كند.

بهرام هوشيار يوسفي 
و اما مسابقات معماري ...، بحثي كه در معماري اخير كشور، علي الخصوص در دهه اخير از رشد كمي -نه رضايت بخش اما به لحاظ سوابق تاريخي-چشمگيري برخوردار بوده است؛ گستره برگزاري مسابقات علي الخصوص در كشورهاي پيشرفته در مقام روشي براي انتخاب طرح هاي مناسب و به نوعي ايجاد گفتمان، پرسمان و تبادل اطلاعات بين دست اندركاران عرصه معماري و ساخت و ساز از يك سو، سرمايه گذاران و صاحبكاران از ديگر سو و نهايتا و از همه مهم تر «مردم» در مقام صاحبان حقوق شهروندي، روشي جا افتاده و موفق بوده، در عين حال مرزهاي بهره وري در قلمرو اقتصاد ساختمان را نيز به شهادت كارشناسان فتح كرده است.
هر چند سوابق موجود در كشورهاي پيشرفته در اين حوزه، درخشان است ولي آنچه بيشتر مي  تواند به عنوان الگويي براي انتقال تجربه در ايران كارايي داشته باشد، منطقا موارد موفق در كشورهاي مشابه با شرايط شبيه به ايران است. هم اينك در كشورهايي كه نوعا و به لحاظ سنت رايج نيمه دوم قرن ۲۰، وارد كننده تكنولوژي هستند، مانند مالزي، سنگاپور، تركيه و كشورهاي حوزه خليج فارس، رويه ايجاد رقابت براي طرح هاي بزرگ معماري و شهرسازي، پاسخگويي مناسب را در جهت اهداف برگزاركنندگان به همراه داشته است.
در ايران، مسابقات معماري هر چند قدمت قابل توجهي ندارد ولي در چند دهه اخير نمونه هاي قابل ذكري را (البته با اندكي تلاش!) مي  توان يافت؛مسابقه كتابخانه ملي (در ادامه مسابقه كتابخانه پهلوي پيش از انقلاب)، موزه بزرگ خراسان، مجموعه فرهنگستان هاي جمهوري اسلامي، ساختمان نظام مهندسي استان خراسان، و البته اخيرا طرح عظيمي با عنوان «آتي سنتر ...»
آتي سنتر را بزرگترين مجموعه تجاري- فرهنگي تهران مي  خوانند؛ مجموعه اي با زيربنايي بالغ بر ۴۰۰هزار مترمربع! كارفرماي اصلي اين مجموعه در اصل بنياد مستضعفان (سازمان عمران و مسكن اين بنياد) با همكاري آستان قدس رضوي (كه در اصل مالك بخشي از زمين پروژه است) و با عامليت شركت آتي ساز از توابع بنياد مذكور.
اين مجموعه قرار است شامل بزرگترين بازار سرپوشيده تهران (شاپينگ مال) تهران، يك هتل ۵ ستاره، فضاهاي مسكوني، اداري، تفريحي و تجاري باشد؛ كارفرماي اين مجموعه در اقدامي منحصر بفرد با فراخواندن ۱۰ شركت مهندسين مشاور (كه بعدا به ۷ مشاور تقليل يافت) و پرداخت ۴۰ ميليون تومان به هريك از اين مشاورين توانست آنها را به شركت در رقابتي براي طراحي اين مجموعه (به شرط اينكه طرح خود را با همكاري يك شركت غير ايراني ارايه نمايند)، ترغيب كنند.
هيات داوران اين رقابت در روزهاي اول طبق اعلام برگزار كننده شامل افرادي صاحب تخصص و شاخص مانند: مهندس مهدي چمران رئيس شوراي شهر تهران، دكتر علي اكبر صارمي (معمار و استاد دانشگاه)، سيد رضا هاشمي، محسن مصطفوي، ايرج اعتصام، فرانچسكو دالكو (پرفسور معماري دانشگاه ونيز و ميلان)و نهايتا معمار بزرگ جهاني «رم كولهاس» بود؛ چهره هايي كه حضور آنها نويد يك رقابت فوق تخصصي و سالم را مي     داد ...اين چهره ها يكي بعد از ديگري حذف شدند و نهايتا يكشنبه هفته پيش هيات داوران تنها با حضور سه عضو خود به قضاوت پرداخت ... قضاوتي كه حاشيه اش بسيار بزرگ تر از متن آن است.
در نهايت، جوايز به ترتيب سوم به اول به مهندسين مشاور، محمدرضا جودت و همكاران، نقش جهان پارس و گنو اعطا شد.

معماري همواره مجموعه اي از فعاليت هاي پيراموني را ارايه كرده است كه هر يك به خودي خود منعكس كننده تخصصي منفرد و قابل تامل است؛ نگاهي به دانش آموختگان اين رشته، بازه اي وسيع را از حرفه مندي بدست مي  دهد كه هرچند به ظاهر غير مرتبط به نظر مي رسند ولي به اعتبار نتيجه، آنچنان كه اشاره شد، حاصل ماهيت ميان گستره اي خود هنر - صنعت معماري و قدرت انتخاب معمار با توجه به تنوع مفاهيم ارايه شده در سيستم آكادميك است.
در اين بين شايد كمتر معماري را بتوان در بين فعالان عرصه معماري زاد بوم ايران سراغ گرفت كه بتواند در تمامي حوزه هاي عمده نظري و عملي مرتبط با «ابر حرفه معماري» شخصيتي موفق و در خور از خود ارايه كند. محمد رضا جودت معمار ۶۵ساله با شخصيت آكادميك و پژوهشي و با آثار معماري خود بعد از بيش از ۴۰ سال طراحي، همچون هنرمندي تازه نفس، هنوز هم تبلور روزآمدي و جامعيت در توليد هنري است.
جودت عضو هيات علمي دانشكده معماري و شهر سازي شهيد بهشتي (از سال ۱۳۵۴) است؛ انتشار چند ده كتاب و مقاله در زمينه معماري و شهرسازي، برگزاري نمايشگاه هاي هنرهاي تجسمي، سردبيري مجله معماري و شهرسازي، مدير مسوولي فصلنامه «معماري ايران»، ارايه بيش از ۲۰ اثر معماري مطرح كه تقريبا همگي ساخته شده اند، ارايه چندين طرح جامع و هادي در زمينه شهرسازي و ... بسياري موارد ديگر همه و همه موجب مي شود «محمد رضا جودت» را معماري فراتر از مرزهاي جغرافيايي و فرهنگي ايرانمان بدانيم.

دفتر معماري «كوپ هيمل بلاو»(COOP HIMMELB(L)AU) يكي از مطرح ترين دفاتر معماري در عرصه بين المللي است؛ «ولف دي پريكس »(Wolf D. Prix) و «هلموت سويژينسكي» (Helmut wiczinsky) ، شايد زماني كه اقدام به تاسيس اين دفتر به سال ۱۹۶۸ در اتريش كردند، هرگز گمان نمي كردند كه در فاصله اي كمتر از ۱۰ سال صاحب يكي از پيشروترين دفاتر معماري با سوابقي بين المللي باشند.
همه چيز دست به دست هم داد و «كوپ هيمل بلاو» در ۲۰ ساله اول فعاليت خود، دومين دفتر خود را به سال ۱۹۸۸ در لس آنجلس افتتاح كرد؛ واقعيت اين بود كه معماران اين دفتر به خوبي نه تنها روح زمانه را درك كرده بودند، بلكه خود از شكل دهندگان اصلي آن بودند. پيشرو بودن آن هم در عصري از معماري كه تشت آرا بيداد مي كرد چيزي نبود كه بتوان آن را جز با نبوغ معمارانه و پشتكاري مثال زدني كسب كرد، آسان نبود، ولي «ولف» و «هلموت» در قله موفقيت جا خوش كرده اند!
حضور برخي نام آوران معماري ايران در رقابت مجموعه «آتي سنتر»، دفتر ««كوپ هيمل بلاو» را ترغيب كرد تا در كنار ايشان و با توجه به شرط ارايه طرح با يك دفتر معماري غير ايراني براي شركت كنندگان، به ارايه يك معماري جهاني با روحي ايراني بپردازند؛ اين تعامل براي معماران غربي و ايراني فرصتي را به دست داد تا بار ديگر مصداق «آري به اتفاق جهان مي توان گرفت ...» را به رخ بكشند... و البته هيات داوران به دادن جايزه سوم به اين تعامل قناعت كرد!

طرح برگزيده سوم مسابقه آتي سنتر- به مثابه مركزي جديد براي شهرك قدس در نظر گرفته شده است؛ معماري، سازماندهي فضايي و برنامه چند كاركردي آن، شهري كوچك در دل خود و در خدمت به اين مجموعه به وجود مي آورد كه مي توان به آن احساس نزديكي و در آن زندگي كرد. يعني مجموعه اي گسترده، با هدفي جديد براي فعاليت هاي شهري، با بازديد كنندگاني فهيم و جاذب گردشگر در حد بالا، در دل كلانشهر تهران...
شكل متمايز برج ۲۰۰ متري هتل آن، مي تواند نمادي كاملا جديد و رويت پذير براي اين مجموعه و نشانه اي قوي براي شهر باشد و در هويت بخشيدن به خط آسمان كلانشهر تهران سهيم شود.
آتي سنتر مركز همگاني شهري است، نه مكان خصوصي براساس تجارت و توليد؛ مكان مندي آن به مثابه همپوشاني فعاليت هاي همگاني و خصوصي در نظر گرفته شده است، نوعي لايه بندي عمودي و افقي، محيطي متراكم و پويا كه از طريق معماري خود پيوند با فضاهايي با ويژگي هاي متفاوت، باعث رشد ارتباطات، گفتمان و تبادل اطلاعات شده، فضاهاي شهري ايراني را به ياد مي  آورد... اين مجموعه، به دليل مقياس، تراكم و سازماندهي اش، اميزه اي از جزيره شهري، مركز شهر و ميدان (متبادر كننده بازار با ميدان مركزي) در جايگاه ميدان محلي و برج «آتي» عاملي آشنا ساز از فواصل دور است؛ عاملي كه مي  تواند سمبل تهران قرن ۲۱ باشد. فضايي تجاري بازار گونه آن به خوبي سه مضمون «بازار»، «بلوار براي تجمع در فضاي آزاد» و «گذر هاي خريد» را با هم تركيب مي كند.
نوعي جديد از طراحي در ايران كه به خوبي با دانش زمانه هماهنگ است. به لحاظ توده هاي حجمي، اين اثر از دو ساختمان افقي و سه ساختمان عمودي تركيب شده است كه پيرامون ميداني باز و عمومي با ارايه چشم اندازي زميني و هوايي، گردهم آمده اند كه به لحاظ موقعيت، فرم و جهت به بافت بلافصل محوطه خود واكنشي محلي و مثبت نشان مي دهند؛ واكنشي كه آنرا مي توان تركيبي از روح ايراني در تبلور انديشه جهاني دانست...

پانزدهمين گردهمايي گروه انديشه ايرانشهر با عنوان «فضا، شهر، سينما» امروز بعد از ظهر از ساعت ۳۰:۱۷ تا ۳۰:۲۰ در سالن اجتماعات بتهوون، خانه هنرمندان برگزار مي شود.
« شادمهر راستين» مهندس معماري كه فيلمنامه نويسي مي كند، قرار است درباره  معماري، فضا و سينما سخنراني كند؛ در اين جلسه فيلمي نمايش داده خواهد شد و مساله فضا همراه با نمايش فيلم بررسي مي شود. اين فيلم كه از تهران گرفته شده نشان دهنده نبودن فضاي عمومي در كلانشهري مثل تهران است. به گفته راستين، فضا در معماري، شهرسازي و سينما تعريفي خاص دارد و فضا در معماري مدرن و سينماي مدرن فصل مشتركي است.

چهارمين جلسه نقد معماري جامعه مهندسان معمار ايران پنج شنبه ۲۹ مرداد ماه، با نقد آثار مهندس يحيي فيوضي پيگيري مي شود.
يحيي فيوضي فارغ التحصيل معماري از دانشكده هنرهاي زيباي دانشگاه تهران بوده و طراح بسياري ساختمان هاي تاثيرگذار در روند معماري ايران، همچون بناي اجلاس سران است؛ وي از همكاران سابق نادر اردلان و فيليپ جانسون بوده است.
اين مجموعه نشست ها به طور مداوم در روزهاي پنج شنبه آخر هر ماه و طي ساعات ۱۶ تا ۱۹ در خانه هنرمندان ايران برگزار مي شود. هدف از اين نشست ها اطلاع رساني در حوزه معماري امروز ايران، ترويج و توسعه فرهنگ نقد معماري و اشاعه گفت و گو در فضايي زنده و شاداب است.

بعد از قريب ۶ ماه از توقف فعاليت سايت معمارانhttp://www.memaran.com ، اين هفته اين سايت فعاليت خود را از سر گرفت. معماران دات كام در اصل اولين سايت تخصصي معماري به زبان فارسي است كه به صورت ديناميك اداره شده، قابليت درج مطالب را از جانب تمامي كاربران دارد. ماهيت طراحي اين سايت به گونه اي است كه كاملا پتانسيل تبديل به يك خبرگزاري خودماني را در حوزه معماري دارد. طائفي كه خود دانشجوي رشته معماري است مدير و صاحب اين سايت است كه آن را با هزينه شخصي اداره مي كند. چندي پيش ميزبان اين سايت مورد تهاجم هكرها قرار گرفته بود كه اين امر موجب توقف طولاني مدت فعاليت هاي اين سايت شد. شما هم با ثبت نام در اين سايت مي توانيد جزو نويسندگان آن باشيد.