پرويز خاكپور در آستانه ۳۰ سالگي شركتش جايزه اول آتي سنتر را دريافت مي كند....
يكشنبه شب هفته پيش (۱۷ مرداد) شبي فراموش نشدني براي پرويز خاكپور و كارمندانش در مهندسين مشاور «گنو» بود؛ چشمان خاكپور از شادي مي  درخشيد و لرزش آشكار صدايش پشت تريبون در هنگام دريافت جايزه اول مسابقه معماري آتي سنتر احساسات يك «معمار موفق» را به خوبي لو مي  داد. او امسال ۳۰ سالگي دفترش را هم جشن مي  گيرد... ۱۳۸۳ يعني سالي پر از شكوه و افتخار براي آقاي مدير عامل...!
وي سال گذشته نيز در معيت دفتر «گنو» شايسته دريافت مقام دوم مسابقه عظيم دفتر مركزي شركت نفت تشخيص داده شد. به نظر مي رسد بعد از ۳۰ سال فعاليت اكنون اين دفتر وارد مرحله اي جديد از بلوغ حرفه اي شده است ...
گفت وگو را در ادامه مي خوانيد.
- و طعم برنده بودن در ۳۰ سالگي دفتر ...
بالاخره همه اش كار است، طعم كار است، طعم دلبستگي شديد به حرفه و كار وعشق.
- از اين ۳۰سال راضي هستيد؟
البته، چون كم نساختيم و كم كمك نكرديم به خودمان و به اجتماع؛ اينجا ۲۰۰ پرسنل و ۲۰۰ مدير عامل دارد، «خاكپوري» در اين ميان وجود ندارد، همه چيز نتيجه همكاري است...
-و آتي سنتر ...
پروژه آتي سنتر به نظر من يكي از پروژه هايي است كه اصولا جايش در اين مملكت خيلي خالي بود. اين نشان مي دهد كه كشور ما توانايي پروژه هايي با اين وسعت را داشته و دارد، ولي در سال هاي اخير مديريت كشور چون به سمت پروژه هاي خرد رفته، پروژه هاي كلان فراموش شده است. پروژه هايي كه بتوانند در عين خدمات دهي كامل به خودشان به منطقه نيز خدمات بدهند به راستي مورد نياز بودند. فكر مي كنم اگر مشكلات مديريتي و قانوني كه هميشه به پروژه هايي اينچنيني حاكم هستند نباشد، اين پروژه موردي بسيار با عملكرد و خوب خواهد بود.
- روند كار براي شركت در اين رقابت چگونه بود؟ رضايت بخش بود؟
روند خيلي فشرده بود. بخصوص اينكه تعطيلات عيد و اسفند ماه هم مصادف با كار روي مسابقه بود و مي دانيد كه در اين زمان ها به هيچ وجه نمي توان بر روي تيم كار، زياد فشار آورد. بنابراين تقريبا پروژه را يك ماه و نيم الي دو ماهه كار كرديم.
از آنجايي كه اين دومين مسابقه بين المللي بود كه كار مي كرديم [مسابقه قبلي ساختمان مركزي شركت نفت در زمين هاي عباس آباد بود كه در آنجا دوم شديم]، فكر مي كنم در اين چند ساله اين دو مسابقه بار بسيار زيادي از نظر فرهنگ حرفه اي و كار حرفه اي به ما ياد داد.
-مسابقات معماري و لزوم وجود آنها ...
من كه فكر مي كنم هر از چندگاهي براي هر معمار و هر شركت معماري لازم باشد در يكي از آنها دست و پنجه نرم كند، البته مسابقه نه براي هر پروژه اي. ما هميشه آنقدر از لب پشت بام عقب عقب مي رويم كه ممكن است از طرف ديگر بام بيفتيم! پروژه هاي منتخب بايد به مسابقه گذارده شود...
- به نكته خوبي اشاره كرديد؛ «فرهنگ حرفه اي»، در اين مورد بيشتر حرف بزنيد...
ببينيد تقريبا از سال ۲۰۰۰ ميلادي در تمام دنيا به اين نتيجه رسيده اند كه حرفه معماري و ساختمان دچار تحولات عظيمي شده است. اگر ما بتوانيم اين تحولات را ببينيم و در جريان آنها قرار بگيريم، مي توانيم باز هم در اين حرفه [درمعناي جهاني] حضور خود را حفظ كنيم و اما اگر سر خودمان كلاه بگذاريم و با همان روشهاي خودمان كار كنيم، خودمان را با سيستم هاي نوين مديريتي و آموزشي وفق ندهيم، ما از چرخه خارج خواهيم شد. اين تغييرات آنقدر سريع و باور نكردني در حال وقوع هستند كه اگر آنها را پيش بيني نكنيم، اين تغييرات ما را از عالم حرفه اي حذف خواهند كرد.... موقعيتي به وجود آمده كه در حال حاضر در اين عرصه بيشتر «فرهنگ كاسبي» متداول شده است تا يك «فرهنگ كاري» صحيح....
- ما هم از صميم قلب اميدواريم اين فرهنگ اصلاح شود؛ برگرديم به «آتي سنتر»، قضاوت را چگونه ديديد [البته فراموش كنيد كه شما اول شديد!]؟
به نظر من اينكه باقي [داوران] نيامدند كار خوبي نبود؛ در يكي دو جلسه هم اين موضوع مورد اعتراض شديد من قرار گرفت. قول و قرار يك چيز بود و آنچه اتفاق افتاد چيز ديگري؛ وقتي ما به زمان مسابقه اعتراض كرديم [برگزار كننده] اعلام كرد كه به خاطر قرارشان با داوران حتي دو روز هم نمي توانند آن را عقب بيندازند اما در نهايت دو ماه و نيم عقب افتاد كه مي توانستند مقداري از اين زمان را به مسابقه اختصاص دهند [تازه بعد از اين زمان هم با سه نفر از داوران ژوژمان برگزار شد!]. وقتي از كساني مثل «رم كولهاس» يا «زاها حديد» دعوت مي كنيم كه براي قضاوت بيايند بايد خيلي مطمئن تر از آنچه اينها [برگزار كننده] عمل كردند، عمل كنيم....
در مجموع با اين حداقلي كه برگزار شد، سالم برگزار گرديد.
- اين آخرين سوال من است؛ به اعتقاد بسياري از كارشناسان، عمده دليل انتخاب اثر شما به عنوان اثر اول، انعطاف پذيري شديد آن بوده است. يعني داوران تشخيص داده اند كه در آينده با توجه به نظر كارفرما شايد بتوان تغييرات زيادي البته توسط خود شما يا توسط مشاوران و ناظراني كه از بين شركت ها و موسسات غير ايراني انتخاب مي شوند، داده شود و اين علت اصلي برنده شدن شما بوده است. نظر شما در اينباره چيست؟ آيا اين موضوع صحت دارد؟
تقريبا اين موضوع امكان پذير نيست، اين پروژه را ما مي شناسيم، پروژه اي كه ۱۲۰ هزار متر مربع بناي تجاري و تفريحي دارد با احتساب ساخت ۶۰ درصد زمين سه طبقه را اشغال مي كرد. شايد خيلي ها در اين مسابقه تمام مساحت ها [برنامه ارايه شده از طرف برگزار كننده] را رعايت نكرده بودند، ما همه شرايط مسابقه را رعايت كرده بوديم. به ما گفته بودند حداكثر ۴۰ طبقه و ما حداكثر ۴۰ طبقه داشتيم، گفته بودند هتل ۲۰ طبقه باشد و هتل در طرح ما ۲۰ طبقه بود، تعداد واحد هاي مسكوني خواسته شده نيز به دقت رعايت شده بود. ۵هزار پاركينگ خواسته بودند و ما ۵هزار پاركينگ داشتيم و ... بنابراين اين طرح قابليت انعطاف آنچناني ندارد، به خصوص اينكه مكان يابي آيتم هاي طراحي در طرح ما بسيار حساب شده است... من اين موضوع [مورد سوال] را صد در صد رد مي كنم و چنين چيزي امكان پذير نيست.

جايي كه باغ به پايان مي رسد، حركتي رها و تابدار آغاز مي شود، بنايي با خطوط غلتان و پرصلابت كه با طنازي روي زمين پيچ وتاب مي خورد؛ يكپارچه و خوابيده، متداوم و نرم گسترش مي يابد و معرف فضايي نو مي شود و البته تجربه اي نو...

سيدهادي ميرميران، مديرعامل و مدير طراحي «نقش جهان پارس»، برنده رتبه اول بسياري از مسابقات برگزار شده طي دهه اخير در ايران، برنده رتبه دوم جايزه بزرگ معمار ۸۰ و برنده جايزه پيرنيا، داراي تقديرنامه (ديپلم افتخار) از مسابقه كتابخانه ملي ژاپن در كانساي ، عضو داوران جايزه بزرگ معمار ۱۳۸۱ ، داراي سابقه سال ها تدريس در دانشگاه ونويسنده ده ها مقاله معماري

آنچه به طور عمده در برنامه و فرم و فضاي معماري طرح آتي سنتر ميرميران مي توان ديد، اختلاط و تركيب كاربري هاي مختلف در عين درهم تنيدگي فرم و يكپارچگي ساختار است؛ عملكردها هيچ مرزبندي مشخصي ندارند، بلكه در هم فرورفته اند، همانگونه كه در يك شهر زنده قديمي نيز اينچنين است. در اينجا بايد گفت كه اثر ميرميران به لحاظ ماهوي ايده، بسيار به طرح برنده دوم نزديك مي شود... دو طرح مختلف و بديع با يك بن مايه متحد.
«بناي ما يك شهر است با تنوع زياد زندگي درون آن، خانه ها، واحدها و مجموعه هاي اداري، هتل، فضاهاي عمومي، فضاهاي تجاري بزرگ، دكان هاي كوچك و ميدان ها، باغ ها، كوچه ها و... كه با زيبايي در يكديگر تنيده شده اند. اين يك شهر عمودي كامل است...»
باغ «خوردين» چونان يك جريان سبز پيوسته در تمام طول زمين تداوم مي يابد و به مثابه يك فرش طبيعي، فرشي سبز در بهار و رنگارنگ در پاييز، بر زمين پهن مي شود؛ باز هم طبيعت و محيط مصنوع هم آغوش شده اند.
گويي هيچ مرزي در كار نيست، همه چيز در حركت است و مناظر بديعي كه پيوسته آشكار  شده و مداوم نو به نو مي شود؛ مسير ناگهان به زير زمين مي خزد و به يكباره سربرمي آورد... پايان مرزها و شروع رقص فرم ها در فضايي باز و بازگشت دوباره به خويشتن...

شما به رتبه سوم جشنواره رسيديد. ضمن تبريك دليل سوم شدن خود را در چه مي بينيد؟ عمده ايرادي كه داوري در مورد كار ما مطرح كرد، وجود تقارب و تداخل ميان كاركرد ها بود، جالب است كه رعايت تداخل كاركردها دقيقا كوششي بود كه در اين طرح از طرف ما صورت گرفته بود! نه تنها ما، امروزه همه در طراحي، اين تداخل را رعايت مي كنند، حتي طراحان و شهر سازان كلاسيك و محافظه كار هم پي برده اند كه بايد هر چه بيشتر كاربري ها با هم تداخل داشته باشند. در گزارش برلين هم ذكر شده است كه كارهايي موفق از آب در آمده اند كه كاربري هايي چون تجاري، خدماتي و مسكوني با هم تركيب شده اند و آنهايي كه با تفكيك كاربري ها اقدام به طراحي كرده اند معمولا جواب خوبي نتوانسته اند از آنها بگيرند.
در اصل فكر مي كنم تركيب و تداخل كاربري ها در معماري ايراني اسلامي هم بوده است...
بله، در بافت قديمي شهر هايمان هم اين مساله رعايت مي شده؛ زنده بودن بافت در اصل از همين قضيه ناشي مي شود. خودتان در جريان هستيد كارهاي معماران بزرگي مثل «رم كولهاس» هم به مراتب شديد تر اين نكته را رعايت مي كنند [و اين موضوع حتي توسط كارفرمايان نيز كاملا درك شده است و زنده بودن فضاي طراحي شده طي تمام ساعات شبانه روز مورد نظر همه آنهاست].
خوب مساله ساختن برج، پيچيدگي هاي خود را دارد و مسايل هويتي را نيز در برمي  گيرد.
بله، امروزه يكي دو دهه است كه يك برج نبايد فقط يك ساختمان بلند باشد؛ بايد علاوه بر بلند بودن، ويژگي هم داشته باشد، هويتي به خودش بگيرد اين برج، ما سعي كرديم در اين طرح با استفاده از فن آوري كاملا هويت داشته باشد. كه البته به نظر آقايان اين كار عملي نبوده است! در ساير مسابقات هم در ديگر كشور ها اين مساله رعايت مي شود و كار ما در اين زمينه بديع نبوده است، اما با توجه به موقعيت شهر تهران سعي كرديم برج را از صورت ساده خارج كنيم.
بعد از ديدن طرح و مطالعه گزارش آن، من به اين نتيجه رسيدم كه نوعي نگاه ايراني در زمينه طراحي البته نه به شكل تقليدي متداول آن، بلكه به صورت تشخيص روند و ادامه آن در طرح وجود داشت... يعني تركيب مختصات جهاني پروژه با انديشه هاي ايراني بالا خص درديد شهرسازي مورد توجه قرار گرفته بود...
بله؛ من چون مطالعاتي در مراكز خريد و بازار هاي [مال هاي] اروپا و آمريكا داشته ام، در اروپا بيشتر فضا ها به صورت بسته است و ارتباط آنها با مردم قطع پذير است ولي در آمريكا شبيه بازار و روابط فضايي خودمان است و من با همكار اروپايي مان مطرح كردم و موجب شد كه نتيجه كاملا داراي روحيه زنده ايراني و با توجه به هويت ايراني آن باشد.
حال به مسابقات معماري در ايران بپردازيم؛ سه موضوع اصلي در اين مورد به نظر من مي رسد: لزوم وجود مسابقات، نحوه قضاوت آنها و نيز نوع برخورد كارفرما با اين كليت ...
به نظر من در درجه اول بايد هر چه بيشتر تكرار مسابقات را داشته باشيم؛ يكي از دلايل ارتقاي معماري در كشور هايي كه در اين زمينه پيشرفت كرده اند وجود مسابقات معماري در تمام درجات، چه شهري و منطقه اي و چه بين المللي است. به طور مثال در فرانسه هر كاري كه از حد نصابي بيشتر هزينه داشته باشد، لزوما بايد به مسابقه گذاشته شود و البته اين حد نصاب هم چندان بالا نيست.

« بهشت نياوران» نام پروژه اي است كه با زير بناي بيش از ۵ هزار متر مربع و در زميني به مساحت ۶ هزار متر مربع در شمال تهران به بهره برداري رسيده است.
طراح جوان ( ۲۷ ساله ) اين پروژه كه اخيرا از دانشگاه علم و صنعت فارغ التحصيل شده، اين بنا را بزرگترين و با شكوه ترين ويلاي كشور و حتي منطقه ناميده و معتقد است كه رويكرد طراحي در اين بنا براي اولين بار در كشور در يك بناي مسكوني شخصي، متضمن اوج بهره گيري از تكنولوژي هاي نو، چه در استفاده از مواد و مصالح و چه در زمينه معماري توام با فن آوري روز و عناصر معماري هوشمند است.
حضور پر رنگ تر معماران جوان يكي از عوامل اصلي پويايي و پيشرفت در معماري يك كشور است؛ بايد بيشتر به آنها اعتماد شود.

سمينار «استحكام بخشي ابنيه تاريخي» با حضور «ئورس مه ير» در تالار گفت وگوي خانه هنرمندان ايران برگزار مي شود.
اين سمينار با هدف آشنايي متخصصان مرمت آثار تاريخي و مهندسان معمار و سازه درباره چگونگي و نحوه استفاده از تكنولوژي جديد نوار FRP براي مقاوم سازي ساختمان هاي تاريخي در برابر زلزله برگزار مي شود.
پرفسور مه ير استاد دانشگاه زوريخ، ۲۵ سال پيش اين نوار را ابداع كرده و در خارج از كشور براي ابنيه آجري و قديمي همچون كليساها و ساختمان هاي قديمي مورد استفاده قرار داده است. اين سمينار ساعت ۱۸ روز ۲۸مرداد در خانه هنرمندان ايران برگزار مي شود؛ حضور كليه علاقه مندان در اين سمينار امكان  پذير است.

دفتر مركزي شركت «تلكوم كويت» يك فانتزي معمارانه به معناي واقعي كلمه است؛ بنايي به شكل يك كشتي بادباني كه با رويكردي نوستالوژيك، نيم نگاهي به همجواري با خليج فارس و فرهنگ حاصل از آن دارد.
نكته جالب توجه در مورد اين بنا، حضور يك شركت ايراني در جايگاه طراح آن است. درGulf Telecom Head Officeكه در اصل دفتر مركزي يك شركت مخابراتي است، حتي ماهيت مسير هاي ارتباطي متداول در طراحي يك كشتي حفظ شده است. برج و آنتن مخابراتي در اين بنا، دكل بلند كشتي هاي بادباني را تداعي مي كند!
اين بنا كه در منطقه تجاري جديد كويت واقع شده به زودي به بهره برداري خواهد رسيد.