سمانه بامشاد
شبكه تلويزيوني المنار به خاطر انعكاس اخبار مقاومت در سرزمين هاي اشغالي فلسطين و عراق به نداي مقاومت اشتهار يافته است. كاركنان متعهد و توانمند اين شبكه نيز در عمل توانسته اند با ارايه اخبار صحيح و بهنگام مخاطبان زيادي را در منطقه خاورميانه براي اين شبكه تلويزيوني نوپا دست و پا كنند.
چندي قبل در صفحه رسانه همشهري، ترجمه اي از مقاله كارشناسان آمريكايي را در زمينه دلايل شكل گيري اين شبكه تلويزيوني به چاپ رسانديم كه از منظر مخالفان راه اندازي اين شبكه داراي نكات قابل توجهي بود. با دكتر محمد شمص، مدير شبكه تلويزيوني المنار در ايران كه فارغ التحصيل دكتراي فلسفه از دانشگاه امام صادق(ع) است گفت وگويي را در باره اهداف و سمت و سوي آن انجام داده ايم كه در پي مي آيد:
* شبكه تلويزيوني المنار در بين مردم خاورميانه از چه جايگاهي برخوردار است؟
- در حدود ۱۵ سال پيش اين شبكه تلويزيوني تأسيس شد و از ۴ سال گذشته برنامه هاي خود را به شكل ماهواره اي آغاز كرده است. اين شبكه تلويزيوني در كشورهاي سوريه و اردن از طريق ماهواره قابل دريافت است. شبكه المنار اولين پخش ماهواره اي خود را همزمان با پيروزي حزب ا... در جنوب لبنان بر ارتش رژيم صهيونيستي آغاز كرده است.
آمارهاي مخاطبان اين شبكه تلويزيوني در سطح مردم خاورميانه نشان مي دهد كه پس از الجزيره و العربيه، المنار در جايگاه سوم جذب مخاطبان تلويزيوني قرار دارد. البته براساس همان نظرسنجي كه قبل از بروز جنگ آمريكا و عراق صورت گرفت، بيشترين بيننده هاي شبكه المنار در كشورهاي سوريه و اردن قرار داشتند. همچنين با شروع انتفاضه دوم در سرزمين هاي اشغالي فلسطين، اين شبكه بينندگان زيادي را به خود جلب كرده است كه مي توان از آن به عنوان يك شيوه جنگ رواني عليه صهيونيزم ياد كرد.
* هزينه هاي پخش اين شبكه تلويزيوني را چه كسي مي پردازد؟
- اين شبكه تلويزيوني وابسته به حزب الله لبنان است، از اين رو برخي از سرمايه گذاران عرب از توليد و پخش برنامه هاي آن حمايت مي كنند ولي بخش عمده اين حمايت ها را حزب الله لبنان برعهده دارد.
* چرا به شبكه المنار، نداي مقاومت مي گويند؟
- اين شعار شبكه تلويزيوني المنار است، اين الگو باعث بيداري مسلمانان و پايداري مقاومت مردم فلسطين است. از اين رو طرح اين شعار يكي از آرمان هاي شبكه تلويزيوني المنار است اميدواريم كه در دستيابي به اين الگو موفق باشيم.
* در مقابله با اطلاع رساني مراكز خبري غربي در زمينه اخبار مقاومت چه توفيقي حاصل كرده ايد؟
- متأسفانه رسانه هاي گروهي جهان عرب بيشتر مصرف كننده اخبار مراكز خبري غربي هستند تا توليد كننده اخبار و اطلاعات، از اين رو ما با راه اندازي شبكه تلويزيوني المنار توانستيم انحصار خبري را بشكنيم به طوري كه هم اينك در خارج از مرزهاي لبنان، ۲۰ خبرنگار فعال داريم ، بنابر اين هر قدر تعداد خبرنگاران در حوزه هاي خبري بيشتر باشد انحصار خبري كمتر خواهد شد. البته در كنار انحصارشكني اخبار، دقت در ارسال و توليد خبر نيز اهميت دارد از اين رو ما در هر روستا و شهرهاي فلسطين خبرنگاراني داريم كه اطلاعات و اخبار خود را به طور مستقيم مخابره مي كنند. گفتني است كه ما در زمينه اطلاع رساني اخبار عراق و فلسطين نسبت به ساير شبكه هاي خبري و اطلاع رساني پيشرفت هايي داشته ايم كه بقيه نيز به اهميت آن اعتراف مي كنند. افزايش تعداد خبرنگاران شبكه المنار و ارتباط مؤثر با مردم فلسطين باعث شده كه دقت و سرعت انتشار اخبار در زمينه انتفاضه فلسطين افزايش يابد.
علاوه برآن ما از جنگ عراق پوشش خبري خوبي را براي مخاطبان تلويزيوني در منطقه خاورميانه ايجادكرده ايم.
* دولت لبنان چه امكاناتي را به اين شبكه اختصاص مي دهد؟
- حدود ۱۰ سال پيش در كشور لبنان ده ها شبكه خبري و تلويزيوني وجود داشت، اما هم اينك مردم لبنان ۶ تا ۷ شبكه انحصاري اطلاع رساني را به وجود آورده اند.
از آنجايي كه اين شبكه اطلاع رساني، خصوصي است از امكانات مالي و توليدي دولت لبنان برخوردار نيست ولي از پشتيباني معنوي آن بهره مي گيرد.
* سهم برنامه هاي سياسي و فرهنگي و اجتماعي در اين شبكه چگونه است؟
- اين شبكه تلويزيوني، شبكه عمومي است كه در آن برنامه هاي سياسي، فرهنگي، اقتصادي و ورزشي به فراخور نياز مخاطبان توليد و ارايه مي شود اما چون چهره اين شبكه تلويزيوني سياسي با پس زمينه ديني است از اين رو سهم برنامه هاي سياسي و مذهبي نسبت به ساير برنامه ها زيادتر است.
* پيام اصلي شما در منطقه خاورميانه چيست؟
- پيام اصلي اين شبكه اطلاع رساني، بيداري مسلمانان و افزايش روحيه مقاومت در سرزمين هاي اشغالي فلسطين و عراق است، به عبارت ديگر با تأسي از فرهنگ اصيل اسلامي و ملي مردم مسلمان در مواجهه با استكبار جهاني مقاومت كنند. البته علاوه برآن بيداري و مقاومت مسلمانان در مقابله با دو دشمن اصلي صهيونيزم و استكبار جهاني آمريكا نيز از جمله اهداف قابل پيگيري در منطقه خاورميانه است.
* مردم فلسطين چه نگاهي به شبكه المنار دارند؟
- براي بينندگان فلسطيني، اين شبكه تلويزيوني يكي از جذاب ترين شبكه هاي اطلاع رساني است، به همين خاطر فلسطيني ها به شبكه تلويزيوني المنار توجه خاصي نشان مي دهند. اين شبكه اطلاع رساني واقعيت هاي تلخي را از مواجهه مردم بي دفاع فلسطين با اشغالگران صهيونيست به نمايش مي گذارد، از اين رو اغلب مسئولان سياسي و رسانه اي صهيونيزم براين نكته اعتراف كرده اند كه شبكه المنار توانسته است در بين مخاطبان فلسطيني جايگاه مناسبي را كسب كند.
* آيا در كشورهاي عربي نسبت به فعاليت هاي خبري شبكه محدوديت هايي وجود دارد يا نه؟
- در روزهاي آغازين شكل گيري شبكه با محدوديت هايي در زمينه توليد برنامه مواجه بوديم ولي بعدها با ارايه برنامه هاي جديد شبكه اين مسايل تا حدي برطرف شد، هم اكنون در كشورهاي عربي مشكل خاصي نداريم ولي در كشورهاي آمريكا و اسراييل با مشكلاتي مواجه هستيم، به طوري كه هم اينك يكي از خبرنگاران شبكه در زندان اسراييلي ها اسير است و به او اتهام تروريست بودن وارد كرده اند. عليرغم اين مسايل، ما در سرزمين هاي اشغالي سال ۱۹۴۸ فلسطين خبرنگار نداريم ولي در ساير نقاط فلسطين اشغالي ارتباطاتي داريم.
* آموزش كارشناسان و كادر فني را چه كساني متقبل شده اند؟
- آموزش اصلي ما در خود شبكه هاي تلويزيوني و اطلاع رساني لبنان صورت گرفته است البته علاوه برآن ما از امكانات فني خوبي نيز برخورداريم، همچنين در طول توليد و پوشش برنامه هاي خبري، كادر خبري جوان را هم آموزش مي دهيم.
* به نظر شما يك شبكه اطلاع رساني مطلوب چه ويژگي هايي بايد داشته باشد؟
- اولين نكته در اين زمينه رعايت صداقت در انتشار اخبار است، چون برخي از شبكه هاي اطلاع رساني اغلب اخبار دروغي را منتشر مي كنند و يا اين كه اخبار كوچك را بزرگ جلوه مي دهند تا به نوعي مخاطبان را جذب كنند، دومين موضوع اطلاع رساني خوب و مناسب است به طوري كه شبكه المنار اين رويه را در اطلاع رساني اخبار فلسطين و عراق به خوبي نشان داد.
سومين نكته براي هر مركز اطلاع رساني، آرمان و هدف آن شبكه است، به عبارت ديگر هيچ مؤسسه خبر پراكني بدون هدف نيست از اين رو هر مركز اطلاع رساني اگر مدعي آزادي بيان و انتشار اخبار باشد گزافه گفته است چرا كه به هر حال اداره كنندگان چنين رسانه هايي اهداف پشت پرده اي را دنبال مي كنند.
* اخيراً در زمينه استفاده از امكانات پخش ماهواره اي در استراليا با مشكلاتي مواجه شده ايد اين موضوع از كجا ناشي مي شود؟
- ما در اروپا نيز با فشارهاي رسانه اي مواجه هستيم، گروهي مي خواهند پخش ماهواره اي برنامه هاي شبكه المنار را در اروپا قطع كنند ولي تاكنون اين مسأله اتفاق نيفتاده است، عليرغم آزادي اطلاعات و انتشار اخبار در غرب، استراليايي ها اين امكان را از ما گرفتند، ولي با اين حال ما از مشاركت ۷ ماهواره اطلاع رساني بهره مي گيريم.
* در آزادسازي لبنان به شيوه هاي نظامي متوسل شديد آيا با شبكه المنار مي توانيد مبارزه ضد صهيونيستي را گسترش دهيد؟
- در جنگ جنوب لبنان براي بيرون كردن دشمن از سرزمين اسلامي، از گروه هاي شبه نظامي استفاده كرديم، با تلاش و همت همين گروه هاي شبه نظامي، بحمدالله توانستيم دشمن را از خاك لبنان بيرون كنيم. همين موضوع موجب بازتاب مثبت در بين اعراب و مسلمانان منطقه شد، هم اينك نيز براي مبارزه با توطئه هاي رسانه اي اسراييل، شبكه المنار را تأسيس كرديم، البته در شرايط فعلي فقط برخورد نظامي چاره ساز نيست بلكه جنگ رواني نيز در اين مبارزه كارساز است.
* با شبكه هاي تلويزيوني ايران چه ارتباطاتي داريد؟
- ارتباط ما با شبكه هاي تلويزيوني ايراني در حد تبادل برنامه هاي توليدي است، به همين خاطر برخي از برنامه هاي تلويزيون ايران از جمله مجموعه تلويزيوني مريم مقدس، مردان آنجلس و... در شبكه المنار مورد استفاده قرار گرفته است. البته علاوه بر شبكه المنار، كشورهاي عربي امارات، سوريه، عربستان نيز از توليدات برنامه هاي تلويزيوني ايران استفاده مي كنند. عليرغم اين ارتباطات، هنوز براي توليد مشترك برنامه اي در دست نداريم.
در زمينه هاي آموزشي نيز همكاران تلويزيوني ايران در زمينه آموزش كارگرداني و خبر نويسي ما را ياري داده اند، اميدواريم كه در آينده نيز بتوانيم از تجربيات آموزشي استادان ايراني بهره بگيريم.
