چهارشنبه ۴ شهريور ۱۳۸۳
اقتصاد
Front Page

آسيا و اروپا در گرداب نفت
افزايش بي سابقه قيمت نفت به طور طبيعي اقتصاد جهان به ويژه اقتصاد در حال رشد آسيا و اقتصاد در حال نوسازي اروپا را تحت تاثير قرار داده است. در مقاله حاضر بخشي از آثار منفي اين پديده بر اقتصادهاي آسيا و اروپا مورد بررسي قرار گرفته شده است.
ترجمه: امير بهادري نژاد
اقتصاد كشورهاي آسيايي تاكنون در برابر افزايش بي سابقه قيمت نفت دوام آورده  است اما تداوم اين روند به تدريج آثار منفي خود را بر اقتصاد اين كشورها نمايان خواهد كرد و به طور حتم شاهد كاهش نرخ رشد اقتصادي خواهيم بود.
در حال حاضر قيمت نفت براي تحويل در ماه هاي آينده از۴۵ دلار براي هر بشكه فرا تر رفته كه اين افزايش باعث ايجاد اختلال در بازارهاي محلي و همچنين اظهار نظرهايي در مورد رسيدن قيمت نفت به ۵۰ دلار شد.
يك كارشناس نفتي در اين رابطه مي گويد: اگر قيمت نفت به۳۰ دلار برسد، كشورهاي آسيايي با مشكلي مواجه نخواهند شد و اگر قيمت نفت در سطح فعلي باقي بماند در آينده مشكلات جزئي بوجود خواهد آمد. اما در صورتي كه قيمت اين محصول به ۷۰ يا ۸۰ دلار براي هر بشكه برسد آنگاه نه تنها اقتصاد كشورهاي آسيايي، بلكه اقتصاد تمام كشورهاي جهان ضربه خواهد خورد.
از سوي ديگر جوزف تان يكي از اقتصاددانان بانك استاندارد چارترد در سنگاپور مي گويد: مهم ترين پرسشي كه در حال حاضر در ذهن ما نقش بسته اين است كه تا چه زماني قيمت نفت در محدوده ۴۲ تا ۵۰ دلار باقي خواهد ماند؟
002094.jpg

به اعتقاد وي در صورتي كه تا پايان سال، قيمت نفت در محدوده فعلي باقي بماند، آنگاه رشد اقتصادي كشورهاي آسيايي كند خواهد شد اما اين كارشناس پيش بيني مي كند، قيمت نفت در چند ماه آينده كاهش يابد. البته تأثير منفي افزايش قيمت نفت بر اقتصاد كشورهاي آسيايي متفاوت خواهد بود و كشورهايي چون كره جنوبي، هند و تايلند كه وابستگي شديدي به نفت دارند، بيشتر آسيب خواهند ديد.
يكي ديگر از كارشناسان كه نگران افزايش قيمت نفت مي باشد، اقتصاددان ارشد بانك توسعه آسيا مي باشد. افضل علي مي گويد: ما در حال برنامه ريزي براي زماني هستيم كه قيمت نفت به ۵۰ دلار برسد. در حال حاضر قيمت بالاي نفت نه تنها تهديدي جدي براي اقتصاد كشورهاي آسيايي بلكه براي اقتصاد جهاني به شمار مي آيد. حالا اگر افزايش قيمت نفت توأم با افزايش نرخ بهره ها شود، آنگاه لطمه شديدي به اقتصاد جهاني وارد خواهد شد.
به گفته اين اقتصاددان، در صورتي كه قيمت نفت به ۵۰ دلار برسد آنگاه رشد توليد ناخالص داخلي آسيا در سال آينده ۱/۱ درصد كاهش خواهد يافت. اما در صورتي كه قيمت نفت ۴۰ دلار باقي بماند تنها شاهد كاهش رشد ۸/۰ درصدي خواهيم بود.
البته در اين ميان هند با كاهش رشد ۲/۱ درصدي و چين با كاهش ۱/۱ درصدي مواجه خواهد شد، البته در صورتي كه قيمت نفت ۵۰ دلار شود.
در چنين شرايطي، موازنه تجاري قاره آسيا ۹/۰ درصد كاهش خواهد يافت و نرخ تورم ۹/۱ درصد افزايش مي يابد.
همچنين در اين ميان، كشورهاي جنوب شرق آسيا نيز كه وابسته به صادرات نفت هستند لطمه خواهند خورد.
به عنوان مثال، اگر نفت، ۵۰ دلار بشود آنگاه رشد توليد ناخالص داخلي فيليپين ۶/۲ درصد كاهش و نرخ تورم ۷/۲ درصد افزايش خواهد يافت و موازنه تجاري نيز ۱/۲ درصد بدتر خواهد شد.
همچنين تايلند با كاهش ۱/۳ درصدي رشد توليد ناخالص داخلي، افزايش ۸/۲ درصدي تورم و كاهش ۶/۲ درصدي موازنه تجاري مواجه مي شود.
با اين حال، كارشناسان بانك استاندارد چارترد معتقدند،  قيمت نفت بالا باقي نخواهد ماند و اين افزايش مقطعي به دليل مشكلات مالي شركت نفتي يوكاس روسيه است كه به تنهايي بيش از كشور ليبي (كه عضو اوپك است) نفت توليد مي كند.
حجم توليد نفت شركت يوكاس در روز، ۷/۱ ميليون بشكه است اما بيم آن مي رود كه توليد اين شركت در پي اختلاف نظر مسئولان آن با دولت روسيه متوقف شود كه همين نگراني باعث افزايش قيمت نفت شده است.
در چنين شرايطي برخي از كارشناسان نفتي معتقدند كه مقامات يوكاس و دولت روسيه با هم جنگ زرگري به راه انداخته اند و به طور حتم، دولت روسيه توليد نفت يوكاس را متوقف نخواهد كرد.
با اين حال بايد پذيرفت كه به دليل نابساماني در عراق، ونزوئلا و نيجريه، قيمت نفت حداقل تا پايان سال جاري ميلادي بالاي ۴۰ دلار باقي خواهد ماند.
البته نبايد فراموش كرد كه در حال حاضر كشورهاي آسيايي بهتر از گذشته قادر به تحمل شوك هاي نفتي خواهند بود كه عامل اصلي افزايش آستانه تحمل اين كشورها، پايين بودن نرخ بهره  و همچنين بالا بودن ذخاير ارزي شان است.
همچنين در حال حاضر، وابستگي اقتصاد جهاني به نفت به دليل افزايش اهميت بخش خدمات، كاهش يافته است و با توجه به شواهد موجود مبني بر متعادل شدن نرخ رشد اقتصاد جهاني در نيمه دوم سال ۲۰۰۴ و سال  آينده ميلادي، احتمالاً تقاضاي جهاني براي نفت نيز كاهش خواهد يافت و بازار عرضه و تقاضا و در پي آن قيمت نفت متعادل خواهد شد.
افزايش قيمت نفت و اقتصاد اروپا
اقتصاددانان مي گويند، افزايش قيمت نفت منجر به كند شدن رشد اقتصادي كشورهاي عضو اتحاديه اروپا خواهد شد.
يكي از اقتصاددانان كشور آلمان مي گويد: رشد اقتصادي اروپا با سرعت كمتري نسبت به ابتداي سال ادامه خواهد يافت اما در سال ۲۰۰۵ شاهد روند نزولي خواهيم بود و بايد در مورد پيش بيني هاي خود بازنگري كنيم.
از سوي ديگر يك اقتصاددان انگليسي مي گويد: افزايش قيمت نفت در كوتاه مدت روي رشد اقتصادي و تورم اثر منفي خواهد داشت اما گستره اين تأثير به حدي نيست كه منجر به ركود اقتصادي بشود.
قيمت نفت طي چند هفته اخير جهش قابل توجهي داشته و به مرز ۵۰ دلار نزديك شده است. البته تاكنون بانك مركزي اروپا نگراني زيادي در مورد افزايش قيمت نفت نداشته اما در صورت تداوم روند فعلي، احتمالاً رشد اقتصادي اروپا كند خواهد شد.
در حال حاضر پيش بيني اين بانك، رشد ۷/۱ درصدي در سال ۲۰۰۴ و رشد ۲/۲ درصدي براي سال آينده ميلادي مي باشد اما اين پيش بيني با در نظر گرفتن قيمت ۶۰/۳۴ دلار براي هر بشكه نفت در سال جاري و ۸۰/۳۱ دلار براي سال ۲۰۰۵، انجام شد.
البته قرار است ماه آينده، بانك مركزي اروپا پيش بيني هاي جديد خود را اعلام كند كه به احتمال بسيار زياد نرخ رشد براي سال آينده ميلادي كمتر از ۲/۲ درصد خواهد بود.
چندي پيش، آژانس بين المللي انرژي اعلام كرد، در صورتي كه رشد ۴۰ درصدي قيمت نفت حفظ شود آن گاه طي دو سال آينده، نيم درصد از رشد منطقه اروپا كاسته خواهد شد.
افزايش قيمت نفت باعث افزايش هزينه واحدهاي توليدي و كارخانه ها مي شود كه اين موضوع منجر به كاهش سرمايه گذاري و اشتغالزايي مي گردد.
همچنين افزايش قيمت فرآورده هاي نفتي باعث خالي شدن جيب مصرف كنندگان مي شود و آنها كمتر مي توانند براي خريد كالاهاي ديگر هزينه بكنند.
در حقيقت افزايش قيمت نفت نوعي ماليات براي مصرف كنندگان است. به عنوان مثال افزايش قيمت نفت باعث كاهش قدرت خريد مصرف كنندگان آلماني به ميزان ۷ ميليارد يورو خواهد شد. قرار است از ابتداي سال آينده ميلادي، ۵/۷ ميليارد دلار يورو، معافيت مالياتي براي مردم آلمان در نظر گرفته شود اما با توجه به تورم ناشي از افزايش قيمت نفت، عملاً قدرت خريد شهروندان افزايش نخواهد يافت.
در شرايط كنوني، اقتصاد اروپا براي حفظ رشد خود به افزايش هزينه مصرف كنندگان نياز دارد كه با افزايش قيمت نفت، مردم، كمتر پول خرج خواهند كرد.
تاكنون، عامل اصلي رشد اقتصاد اروپا، صادرات كالا و خدمات بود. اما اگر قيمت نفت افزايش يابد اين قاره نمي تواند به افزايش  صادرات خود اميدوار باشد چون ساير كشورها نيز به دليل گران شدن نفت، تقاضاي كمتري براي خريد كالا خواهند داشت.
با اين حال تأثير افزايش قيمت نفت بر رشد اقتصادي اروپا بستگي به واكنش بانك مركزي اين قاره دارد. در صورتي كه نرخ بهره ما براي مبارزه با افزايش نرخ تورم، بالا برود آنگاه تأثير منفي افزايش قيمت نفت بر رشد اقتصادي اروپا بيشتر نمايان خواهد شد.
نرخ تورم در منطقه اروپا در ماه جولاي ۳/۲ درصد بود كه نسبت به نرخ ۵/۲ درصدي در ماه مه كاهش نشان مي داد؛ اما در صورتي كه روند رو به رشد قيمت نفت تداوم يابد، به طور حتم تورم نيز بالا خواهد رفت.

كاربردهاي صلح آميز انرژي هسته اي

از حدود سه قرن قبل از ميلاد مسيح كه دانشمندي يوناني به نام «دموكريت» با مطالعه بر روي اشياء اطرافش وقتي به اين نتيجه رسيد كه آنها از ذرات بسيار ريز و غيرقابل تجزيه تشكيل شده اند نام اتم كه در زبان يوناني به نام «نشكن» است را براي آنها پيشنهاد كرد. البته دو هزار سال بعد جان دالتون كه يك دانشمند انگليسي بود به اين نتيجه رسيد كه اتم هم قابل تجزيه و شكستن است. بالاخره در سال ۱۹۲۷ ميلادي آلبرت اينشتين عنوان كرد اگر اتم شكافته شود، انرژي عظيمي ايجاد مي شود. كشف انرژي هسته اي يكي از مهمترين و اثرگذارترين كشفيات بشر در طول تاريخ بوده است. منهاي اثر تخريبي، انرژي هسته اي داراي كاربردهاي صلح آميز بسياري مي باشد كه بسياري از آنها هنوز در دست مطالعه است.
علوم و فنون هسته اي، هر رشته علمي ديگري را نيز با خود مرتبط مي كند و پتانسيل خوبي براي همه رشته هاي صنعتي، كشاورزي و پزشكي مي باشد.
آژانس بين المللي انرژي اتمي نيز در حوزه كاربردهاي صلح آميز انرژي هسته اي تحقيقات متعددي انجام داده است كه به مراحل كاربردي نيز رسيده اند. از جمله اين كاربردها در بخش صنايع مي توان به موارد ذيل اشاره كرد:
002091.jpg

- توليد برق از طريق ساخت نيروگاههاي هسته اي
- تهيه و توليد چشمه هاي پرتوزايي كبالت براي مصارف صنعتي
- توليد چشمه هاي ايريديم براي كاربردهاي صنعتي و بررسي جوشكاري در لوله هاي نفت و گاز
- توليد چشمه هاي پرتوزا براي كاربردهاي مختلف در علوم و صنعت از قبيل: طراحي و ساخت انواع سيستم هاي هسته اي جهت كاربرد هاي صنعتي مانند سيستم هاي سطح سنجي، ضخامت سنجي و...
- اندازه گيري خاكستر زغال سنگ
- بررسي كوره هاي مذاب شيشه سازي جهت تعيين اشكالات آنها.
- نشت يابي در لوله هاي انتقال نفت با استفاده از تكنيك هسته اي.
در شناسايي مين هاي ضد نفر هم از تكنيك هسته اي استفاده مي شود كه البته هنوز تحقيقات دراين زمينه ادامه دارد. دو سال پيش آژانس بين المللي انرژي اتمي از تكنيك  هسته اي در كروواسي به صورت آزمايشي براي شناسايي مين هاي ضدنفر استفاده نمود و نتيجه اين بود كه اندازه هاي خاصي از اين مين ها با توجه به نوع عملكرد و در شرايط خشكي خاك زمين  شناسايي شدند، اما كار بيشتري نياز است تا منجر به كشف مين هاي ضد نفر كوچكتر و در شرايط رطوبت خاك زمين گردد.
كاربرد تكنيك هسته اي در مديريت منابع آب هم قابل توجه است. بهبود دسترسي به منابع آب جهان، به عنوان يكي از زمينه هاي بسيار مهم در توسعه شناخته شده است. بيش از يك ششم جمعيت جهان در مناطقي زندگي مي كنند كه دسترسي مناسب به آب آشاميدني بهداشتي ندارند. تكنيك هاي هسته اي براي شناسايي حوزه هاي آب خيز زيرزميني، هدايت آب هاي سطحي و زيرزميني، كشف و كنترل آلودگي نشت و ايمني سدها به كار مي روند. از اين تكنيك ها همچنين در شيرين كردن آب شور و آب دريا استفاده مي شود. كاربرد انرژي هسته اي در بخش صنايع غذايي و كشاورزي هم گسترده است كه بعضي از موارد آن عبارتنداز:
- جلوگيري از جوانه زدن محصولات غذايي
- كنترل و از بين بردن حشرات
- به تأخير انداختن زمان رسيدگي محصولات غذايي
- افزايش زمان نگهداري
- كاهش ميزان آلودگي ميكروبي
- از بين بردن ويروسها
- طرح هاي باردهي و جهش گياهاني چون گندم، برنج و پنبه.
برطبق آمارهاي سازمان بهداشت جهاني، ميزان افراد سرطاني دركشورهاي درحال توسعه تا سال ۲۰۱۵ هر ساله ۱۰ ميليون نفر افزايش مي يابد. اين در حالي است كه شيوه هاي زندگي در حال تغيير است. اكثر كشورهاي در حال توسعه، داراي متخصصين كافي در اين زمينه يا دستگاههاي راديوتراپي نمي باشند تا بتوانند به طور مؤثر و ايمن با بيماران سرطاني خود تعامل كنند. در حدود ۱۵ كشور آفريقايي و چند كشور آسيايي حتي يك دستگاه راديوتراپي وجود ندارد. آژانس بين المللي انرژي اتمي در اين زمينه براي كمك به كشورها، برنامه هايي را تدارك ديده است. همچنين از تكنيك هاي هسته اي در ساخت داروهاي هسته اي نيز استفاده مي شود و در طول سال ۲۰۰۲ آژانس بين المللي انرژي هسته اي ۵ دوره آزمايشي فقط در آسياي غربي در اين خصوص برگزار نموده است. به طور كلي مي توان موارد ذيل را به عنوان مصاديق كاربرد تكنيك هاي هسته اي در حوزه پزشكي نام برد:
- تهيه و توليد راديو داروي يد- ۱۳۱ جهت تشخيص بيماريهاي تيروئيد و درمان آنها.
- تهيه و توليد كيت هاي راديودارويي جهت مراكز پزشكي هسته اي.
- كنترل كيفي راديوداروهاي خوراكي و تزريقي براي تشخيص و درمان بيماريها.
- تهيه و توليد كيت هاي هورموني.
- تشخيص و پيگيري سرطان پروستات.
- تشخيص سرطانهاي كولون، روده كوچك و برخي سرطان هاي سينه.
- شناخت محل تومورهاي سرطاني و بررسي ناراحتي هاي ريوي.
- تصويربرداري بيماريهاي قلبي، تشخيص عفونتها و التهاب هاي مفصلي، آمبولي و لخته هاي وريدي.
- تشخيص كم خوني يا سندرم اختلال در جذب ويتامين B12.
  - استريليزه كردن لوازم پزشكي يك بار مصرف. انرژي هسته اي در دامپروري هم كاربرد دارد كه عبارتند از:
- نقش تكنيك هاي هسته اي در پيشگيري، كنترل و تشخيص بيماريهاي دامي.
- نقش تكنيك هاي هسته اي در توليد مثل دام.
- نقش تكنيك هاي هسته اي در تغذيه دام.
- نقش تكنيك هاي هسته اي در اصلاح نژاد دام.
- نقش تكنيك هاي هسته اي در بهداشت و ايمني محصولات دامي و خوراك دام.
با توجه به اين همه كاربرد صلح آميز و مؤثر انرژي هسته اي در زندگي روزمره بشر، مي توان فهميد كه چرا اكثر كشورهاي درحال توسعه نگاهي به اين مقوله مهم از انرژي دارند.بايد يادآور شد پس از تجربه تلخ بشريت در زمينه استفاده غيرصلح جويانه انرژي هسته اي در بمباران شهرهاي ناكازاكي و هيروشيما، يك اراده جهاني بر استفاده صلح آميز از انرژي هسته اي در سطح دنيا وجود دارد كه مجري قانوني آن در سطح جهان، آژانس بين المللي انرژي هسته اي است. وظيفه اين سازمان بين المللي ابداع روش هايي بهتر و امن تر جهت استفاده از انرژي اتمي در مصارف صلح جويانه بوده، به طوري كه با در اختيار نهادن تجارب خود به كشورهاي درحال توسعه، آنها را در راه استفاده هاي صنعتي و صلح جويانه از انرژي اتمي ياري كند.
هدف ديگر از تأسيس آژانس بين المللي انرژي اتمي، كنترل توان هسته اي و خصوصاً كنترل كشورهاي غيرهسته اي و جلوگيري از تلاش آنها در راستاي رسيدن به توان توليد سلاح هسته اي است، تا بتوان از اين انرژي خارق العاده، با توجه به كاربردهاي بي شمارش در بهبود زندگي نهايت استفاده را  برد.
( البته ظاهراً اين سازمان كاري با دارندگان فعلي سلاحهاي هسته اي ندارد) هم اكنون دانشمندان بسياري در سطح جهان در تلاشند كه كاربردهاي بيشتري از اين انرژي را پيش چشم جهانيان به نمايش بگذارند.
رامتين راوندي
mail:st-ravandi@yahoo.com- e

سايه روشن اقتصاد

جهش كشورهاي درحال توسعه در سرمايه گذاري مستقيم خارجي
نتايج  يك  تحقيق  اقتصادي  نشان  مي دهد، زمان  سرمايه گذاري  كشورهاي  توسعه يافته  در كشورهاي  كمتر توسعه  يافته  روز به  روز به  پايان  خود نزديك  مي شود و هم  اكنون  كشورهاي  در حال  توسعه  به  عمده  ترين  سرمايه گذاران  خارجي تبديل  شده اند.بر اساس  گزارش  كنفرانس  سازمان  ملل  براي  توسعه  و تجارت  موسوم  به  انكتاد، سرمايه گذاري  مستقيم  خارجي  در ۱۵سال  گذشته  افزايش  يافته  و كشورهاي  در حال  توسعه  به  عمده ترين  سرمايه گذاران  خارجي  حتي  در كشورهاي  صنعتي  و توسعه  نيافته  تبديل  شده اند.
گزارش  انكتاد كه  در چارچوب  گزارش  سرمايه گذاري  منتشر شده است  تأكيد مي كند، در سالهاي  آينده  اين  روند ادامه  خواهد يافت  و باوجود پيچيدگيهاي  موجود در بازار كشورهاي  صنعتي  كه  از قدرت  رقابت  بالاتري در مقايسه  با شركاي  خود در كشورهاي  در حال  توسعه  برخوردارند موسسه  ها وشركت  هاي  كشورهاي  در حال  توسعه  به  سرمايه  گذاري  در ديگر كشورها ادامه خواهند داد.
اين  گزارش  نشان  مي دهد سرمايه  گذاري  مستقيم  خارجي  در كشورهاي  توسعه نيافته  و ثروتمند شاهد سقوط شديد در سالهاي  گذشته  بوده  است  كه  كاهش  رشداقتصادي  و در پي  آن كاهش  درآمد موسسه هاي  كشورهاي  صنعتي  و وضع  نامناسب بازارهاي  سهام  اين  كشورها به  اين  مشكلات  دامن  زده  است .
پوشش ريسك سرمايه گذاري صادراتي
صندوق ضمانت صادرات ايران آمادگي دارد ريسك  سياسي سرمايه گذاران ايراني را مشروط به ۵۰ درصد ارزش ايراني تحت پوشش خود قرار دهد.به گزارش روابط عمومي بانك توسعه صادرات ايران، كهزادي در آستانه هفته دولت در جلسه كار گروه توسعه صادرات غيرنفتي استان سمنان با اعلام اين مطلب افزود:  حداقل ۵۰ درصد ارزش سرمايه گذاري ايراني كه شامل مواد اوليه، نيروي كار و ماشين آلات است مي تواند تحت پوشش صندوق ضمانت صادرات قرار بگيرد.
سرپرست صندوق ضمانت صادرات ايران با اعلام اينكه اين صندوق چهار نوع ريسك را پوشش مي دهد، گفت: صندوق ضمانت صادرات ايران ريسك دولتها، بانكها، شركتهاي طرف قرارداد خريدار كالاهاي ايراني و همچنين ريسك سرمايه گذاري را تحت پوشش بيمه اي قرار مي دهد.
لايحه جديدي جايگزين طرح بهره مالكانه مي شود
وزارت نفت لايحه جديدي را به جاي بهره مالكانه كه از برنامه چهارم توسعه حذف شد به مجلس ارايه مي كند.
معاون برنامه ريزي وزير نفت با تاكيد بر ماده سوم برنامه چهارم گفت: مذاكراتي ميان وزارت نفت و نمايندگان مجلس شوراي اسلامي براي جايگزيني ماده سوم صورت گرفته است.
به گزارش مهر، اكبر تركان اضافه كرد: بر همين اساس وزارت نفت قرار شده است لايحه اي را تنظيم و براي بودجه سال آينده ارايه كند. به گفته وي، رابطه شركت نفت به عنوان يك بنگاه اقتصادي بايد با تعريف قانوني جديد در سال آينده، بار ديگر با وزارت نفت مشخص و شفاف شود كه البته بايد گفت در اين زمينه وزارت نفت در حال انجام  دادن اقداماتي است.

اقتصاد انرژي
به ۴۰ دلار عادت كنيم

اكونوميست
در شرايطي كه قيمت نفت از مرز ۴۴ دلار براي هر بشكه گذشت، رئيس اوپك خبر از ناتواني اين سازمان در توليد نفت بيشتر جهت كاهش قيمت ها داد. اما ۲۴ ساعت بعد، حرف هاي خود را تكذيب كرد. با اين حال، كارشناسان درمورد توانايي اوپك در زمينه توليد نفت بيشتر ترديد دارند.
پيش از حمله آمريكا به عراق، گروهي از كارشناسان تصور مي كردند كه اشغال عراق باعث سقوط شديد قيمت نفت خواهد شد اما نه تنها قيمت نفت كاهش نيافت، بلكه به بالاترين سطح خود طي ۲۱ سال اخير رسيد.صنعت نفت عراق با مشكلات زيربنايي و حملات تروريستي مواجه است به همين دليل نتوانسته با حداكثر ظرفيت به توليد نفت بپردازد. البته مشكل توليد نفت در ساير مناطق جهان نيز به چشم مي خورد. به عنوان مثال شركت نفتي يوكاس روسيه با دولت درگير است و شايد توليد نفت اين كشور متوقف بشود. از سوي ديگر، وضعيت توليد نفت در اوپك نيز مبهم است. در روز سوم آگوست، رئيس اوپك اعلام كرد، اين سازمان نمي تواند بيش از اين نفت توليد بكند تا قيمت ها را پايين بياورد. اما يك روز پس از اين اظهار نظر، رئيس حرف خود را تغيير داد چون از سوي عربستان مورد انتقاد شديد قرار گرفته بود.
وي ضمن تكذيب اظهارات قبلي خود، اعلام كرد، اوپك يك يا ۵/۱ ميليون بشكه ظرفيت مازاد توليد دارد كه آن را وارد بازار خواهد كرد. با اين حال قيمت نفت تنها يك دلار پايين آمد و در روز بعد مجددا افزايش يافت. در حال حاضر نه تنها بازارهاي نفتي روزهاي پرتلاطمي را سپري مي كنند بلكه شرايطي مشابه بر بازارهاي پولي حاكم است. كارشناسان معتقدند، افزايش قيمت نفت باعث كاهش رشد اقتصاد جهاني خواهد شد.
اقتصاددانان آمريكايي مي گويند، درصورتي كه قيمت نفت بالاتر از ۴۰ دلار باقي بماند آنگاه رشد اقتصادي آمريكا در سال ۲۰۰۶، نيم درصد كاهش و نرخ تورم ۷/۰ درصد افزايش خواهد يافت.از دهه ۱۹۷۰ به بعد در پي وقوع بحران هاي نفتي، قدرت اوپك به ميزان قابل توجهي كاهش يافته است. در آن زمان، اوپك با محدود كردن توليد، يك شبه قيمت ها را سه برابر كرد.
البته از آن زمان به بعد، كشورهاي صنعتي وابستگي اقتصاد خود را به نفت كاهش داده اند با اين حال هنوز هم اوپك ۴۰ درصد نفت مورد نياز جهان را توليد مي كند و عربستان به تنهايي يك چهارم ذخاير نفتي اثبات شده جهان را در اختيار دارد. به همين دليل اين كشور مي تواند با ايجاد تغيير در حجم توليد، قيمت نفت را دچار نوسان كند. در گذشته، در مورد توانايي اوپك در محدود كردن حجم توليد ترديد وجود داشت چون اغلب كشورهاي عضو بيش از سهميه در نظر گرفته شده نفت توليد مي كردند. امادر حال حاضر درمورد توانايي اين سازمان درمورد توليد بيشتر نفت ترديد وجود دارد. گفته مي شود كه ظرفيت مازاد توليد اوپك معادل يك تا دو درصد تقاضاي جهاني است آن هم در شرايطي كه براي ايجاد تغيير در بازار حداقل بايد معدل ۴ درصد تقاضاي جهاني، نفت وارد بازار كرد.به هر حال پر كردن اين فاصله آسان نيست و حداقل به دو سال زمان نياز است.
در ماه جولاي، توليد نفت عربستان ۲۵/۹ ميليون بشكه در روز بود درحالي كه سهم واقعي اين كشور ۴۵/۸ ميليون بشكه در روز است. باتوجه به مجموع اين عوامل بايد به خريد قيمت نفت به مبلغ ۴۰ دلار و يا بيشتر عادت كنيم.

|  اقتصاد  |   آلبوم  |   انديشه  |   سياست  |   علم  |   فرهنگ   |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |