مهدي اللهياري
حجت الاسلام موسي قرباني نماينده قائنات كه يكي از چهره هاي روحاني تأثيرگذار در فراكسيون اقليت مجلس ششم بود اكنون از اعضاي هيأت رئيسه مجلس هفتم است.
تذكرات آيين نامه اي و قانون اساسي وي در مجلس ششم، او را به چهره اي جدي در انتقاد از عملكرد هيأت رئيسه مجلس ششم تبديل كرد. آقاي قرباني كه در اين گفت وگو به ارزيابي عملكرد هيأت رئيسه مجلس ششم و كارنامه فعاليت هاي تقنيني نمايندگان به ويژه در حوزه اقتصاد پرداخت، در عين اينكه يكي از نقاط قوت مجلس ششم را هماهنگي و همسويي كامل مجلس و دولت مي داند اما به اعتقاد وي،اين امر به ويژه در حوزه اقتصاد زمينه ساز ركود و انفعال مجلس در برابر دولت شد.

* آقاي قرباني شما يكي از نمايندگان فعال در دوره ششم بوديد لطفاً بفرماييد عملكرد مجلس ششم را چگونه ارزيابي مي كنيد؟
- از نظر اقتصادي و سياسي مجلس ششم، خصايص خوب و البته عيوبي داشت، از جمله چيزهايي كه به عنوان حسن مجلس ششم مي توان مطرح كرد، شجاعت و تحول خواهي نمايندگان مجلس ششم بود. و اين شجاعت باعث شد كه آنها در هر زمينه اي وارد شوند و نكته ديگر اينكه نمايندگان دوره ششم سازماندهي تشكيلاتي خوبي داشتند. و مهمترين برتري مجلس ششم اين بود كه دولت را به عنوان همراه و يار كاملاً در اختيار داشتند و هر چيزي را كه مي خواستند از كانال دولت به آن مي رسيدند، كه متأسفانه همين حسن، باعث ايجاد مشكل و كم كاري در بين نمايندگان شد و خصايص خوب آنها به عيوب تبديل شد. حتي شجاعت و تحول خواهي كه آنها داشتند، باعث گرديد نمايندگان پا را فراتر از حيطه وظيفه شان بگذارند و فكر نكردند كه مجلس طبق اصول صريح قانون اساسي محدوديت و وظايف مشخصي دارد. محدوديت مجلس وضع قوانين در چهارچوب قانون اساسي و موازين شرعي اسلام است ولي متأسفانه در مجلس ششم به اين موارد كم توجهي شد و كارهايي انجام گرديد كه در كشور مشكل ساز شد و به جاي پرداختن به مشكلات و دغدغه هاي مردم به اموري پرداختند كه از اول مشخص بود جواب نخواهد داد، براي اينكه قانون اساسي جلوي آنها را خواهد گرفت و تنها آبروريزي نصيب آنها خواهد شد و مردم بخاطر اينكه اين عده نتوانستند شعارهايشان را عملي كنند بي اعتماد خواهند شد و اين در حالي بود كه اولويت هاي مهمتري در جامعه وجود داشت تا نمايندگان دوره ششم به آن بپردازند ولي عده اي كه براي مجلس خوراك تهيه مي كردند، مجلس را به سمت و سويي سوق دادند تا به اهداف سياسي خود برسند و عملاً منافع سياسي و گروهي را دنبال نمودند.مانند آوردن طرح هايي كه عمدتاً در جهت دفاع از يكسري اهداف و افراد خاص بود، مثلا با بعضي از طرحها زمينه قانوني پيشگيري از جرم را از بين بردند و با لغو برخي از مقررات به برخي از مجرمان مصونيت قانوني مي دادند اين در حالي بود كه اگر مصاديق اين طرح ها را در كل جامعه نگاه مي كرديد در كشور به صد نفر نمي رسيد.
* برخورد آنان با اقليت چگونه بود؟
اگر مثلاً فراكسيون اقليت طرح مفيدي را مي داد آنها قبول نمي كردند. من يادم است كه ما طرح اعاده حيثيت را در اوايل مجلس ششم ارائه داديم ولي رأي نياورد، دقيقاً يادم است آقاي كروبي موافق اين طرح بودند ولي عده اي از دوستان رأي ندادند. در حالي كه ما در اين طرح آورده بوديم اگر يكي زنداني شد و بعد معلوم گرديد بي گناه است، به ازاي هر روز زنداني شدن، خسارت به آنها داده شود و در روزنامه از وي اعاده حيثيت شود و اگر كارش را از دست داد، به او كار داده شود، اين طرح يك طرح فراگير بود ولي آقايان قبول نكردند و به دنبال كارهايي رفتند كه فقط يكسري افراد خاص را شامل مي شد.
اكثريت نمايندگان دوره ششم به جاي پرداختن به مشكلات مردم پا در اموري گذاشتند كه دردي از مردم دوا نمي كرد، مثلاً نظرسنجي در اين باره كه با آمريكا رابطه داشته باشيم يا نه و يا به جاي اشتغال زايي و حل معضلات اقتصادي كارهاي ديگر كردند و به اهداف اقتصادي نرسيدند.
* برخي اعتقاد دارند مجلس ششم در تصويب قوانين اقتصادي خوب عمل نكرده است؟
اگر كسي مي گويد مجلس ششم در امور اقتصادي موفق بوده بايد از ادعاي خود دفاع كند. براي اينكه آماري كه آقايان درباره تصويب طرحهاي اقتصادي مجلس مي  دهند مشخص است. از ۵۰۰ مورد بيش از ۲۰۰ مورد از كارهاي اقتصادي مجلس مربوط مي شود به موافقت نامه هاي اقتصادي بين ايران و ساير كشورها، من يادم مي آيد در يك روز ۳۰ مورد در مجلس تصويب شد، بعد آقايان آن را جزو طرحهاي اقتصادي مجلس مي دانند. البته نبايد طرحهايي مانند اصلاح قانون ماليات، تجميع عوارض وبرنامه چهارم توسعه را از ياد ببريم. اما در عين حال به نظر من مجلس ششم امكانات خوبي در اختيارش بود ولي به نحو احسن از آن استفاده نكرد و فضاي مجلس تبديل به فضاي خارج از آيين نامه شد و داد و فرياد افراد متدين و دلسوز كه استقلال داشتند، درآمد كه مجلس خلاف قانون عمل مي كند و به كانون دفاع از مخالفان نظام تبديل شده است.
* تعدادي از كارشناسان سياسي، حضور اپوزيسيون در مجلس ششم را نقطه ضعف مجلس ششم عنوان مي كنند. نظر شما چيست؟
به نظر من اواخر دوره ششم اپوزيسيون نظام وارد مجلس شد كه نمونه بارز آن را در قضيه تحصن مشاهده كرديم، در حالي كه مجلس بخشي از حاكميت است و نبايد اينگونه شود و اين اقدامات باعث شد كه حتي در درون فراكسيون اكثريت مجلس ششم نيز اختلاف بيافتد كه بارزترين اين اختلاف را در تحصن و انتخابات مجلس هفتم مشاهده كرديم كه تندروهاي مجلس كه خود را به ملي- مذهبي ها نزديك مي دانستند برخلاف نظر عقلاي دوم خرداد حاضر به شركت در انتخابات نشدند.
* تقابل بين عقلا و افراطيون دوم خرداد را در مجلس ششم چگونه ارزيابي مي كنيد. اين تقابل به نفع افراطيون بود يا عقلا؟
- اكثريت مجلس ششم كساني بودند كه اعتقاد داشتند اصلاحات هيچ حد و مرزي ندارد و حتي قانون اساسي را هم شامل مي شود و آدمهاي خيرانديش در حدي نبودند كه تأثيرگذار باشند و البته اين عده خيرانديش و معقول دوم خردادي در هر جا كه با اقليت همراه شدند مؤثر واقع شد و هر موقع كه تكروي كردند در حدي نبودند كه بتوانند كاري انجام بدهند. مثلاً در مورد رياست مجلس ششم چون كسي را نداشتند كه به عنوان رئيس مطرح كنند كه مورد نظر همه باشد، آقاي كروبي كه فردي دلسوز و متدين بود و مورد توجه و اعتماد اقليت بود مطرح شد كه ديديد كمتر از ۲۰۰ رأي آورد و اين نشان دهنده آن بود كه تندروهاي دوم خردادي به وي علاقه اي ندارند.
جناح تندرو مجلس كه نمي دانم حالا ايشان را چه اسم بگذاريم معتقد بودند، اصلاحات هيچ حد و مرزي ندارد، حتي بحث عبور از خاتمي را نيز مطرح مي كردند .در مجلس ششم حرف هيچ كس را گوش نمي كردند و حتي رايزني نيروهاي مجمع روحانيون نيز در بسياري موارد تأثيرگذار نبود.
* اشاره كرديد به فراكسيون اقليت مجلس ششم، گفته مي شود خيلي مواقع اكثريت مجلس ششم نمايندگان اقليت را خيلي تحت فشار قرار مي دادند و حتي در كميسيونها برخورد حذفي داشتند، نظرتان در اين مورد چيست؟
- فراكسيون اقليت در دوره ششم تمام سعي خود را براي حفظ مصالح و منافع ملي انجام داد .در برخورد با طرح ها و لوايح و رأي اعتماد به وزراء اقليت هر جا كه احساس مي كرد منافع و مصالح ملي در ميان است با تمام وجود وارد ميدان شد و حتي در بحث استيضاح وزير بهداشت و مسكن كه اكثريت به دنبال آن بود چون ما احساس كرديم كه از نيروهاي خوب هستند رأي نداديم، اما در اقدامات و جاهاي حساس كه فكر مي كرديم اكثريت برخلاف مصالح نظام و قانون اساسي حركت مي كنند اقليت به جد در مقابل آنها مي ايستاد و حتي ديديد چندين بار آبستراكسيون كردند. متأسفانه در قضيه كميسيونها نيز اكثريت با نمايندگان اقليت برخورد حذفي داشتند، اما ببينيد در مجلس هفتم هر كسي به كميسيون دلخواه خود رسيد. البته آنها نبايد انتظار داشته باشند كه رئيس كميسيون شوند و اين در حالي بود كه برخي از اعضاي اكثريت مجلس هفتم به خاطر اقليت بودن از كميسيون دلخواه خود محروم شدند.
در قضيه اعتبارنامه ها هم شاهد بوديد كه كمترين اتفاقي در تصويب اعتبارنامه ها به وجود نيامد، در حالي كه دوم خردادي ها در مجلس ششم به اعتبارنامه دكتر حداد عادل اعتراض كردند كه اين عمل نشان دهنده تفاوت بين دو مجلس است.
* اكثريت هيأت رئيسه مجلس ششم در دست تندروهاي دوم خردادي بود و كمتر چهره هايي مانند آقاي كروبي متعادل وجود داشت. عده اي معتقدند كه هيأت رئيسه مجلس ششم قيم مأبانه كار مي كرد و به طور مثال در قضيه استيضاح ها، اجازه ندادند هيچ استيضاحي به نتيجه برسد؟
- روشن بود كه هيأت رئيسه مجلس ششم در اجراي آيين نامه كاملاً گزينشي عمل مي كردند و در برخورد با يك قانون گاهي چند ديدگاه بيان مي كردند. يادم مي آيد در جلسه اي آقاي بهزاد نبوي رياست جلسه را برعهده داشت، وقتي بنده خواستم تذكر آيين نامه اي بدهم اجازه تذكر دادن به من نداد و حتي بعد از پايان جلسه خبرنگاران از وي علت اين كار را سؤال كردند به صراحت اعلام كرد كه گردن كلفت است. حال ببينيد ما در مجلس ششم با آن هيأت رئيسه چه كرديم.
* به مجلس هفتم برسيم. در دو ماه گذشته شاهد بوديم. چند بار اعضاي فراكسيون اقليت مجلس هفتم و برخي اعضاي فراكسيون وفاق و كارآمدي نسبت به عملكرد هيأت رئيسه انتقاد داشتند كه سلايق سياسي را در تصميمات و رأي گيري هاي خود دخالت مي دهد، شما به عنوان يكي از اعضاي هيأت رئيسه آيا اين مطلب را قبول داريد؟
- گمان نمي كنم كه در مجلس هفتم چنين اتفاقي افتاده باشد و يا در آِينده صورت بگيرد. البته بايد قبول كرد كه از شروع مجلس هفتم هنوز حدود ۲ ماه مي گذرد و كارها روي روال عادي نيفتاده و ممكن است كم و كاستي هاي وجود داشته باشد كه بايد قبول كنيم تا رسيدن به هماهنگي كامل نواقصي وجود خواهد داشت ولي هيچ كدام از اين اشكالات نشان دهنده آن نيست كه هيأت رئيسه مجلس سليقه اي عمل مي كند و بنده به عنوان يكي از اعضاي هيأت رئيسه قطعاً  چنين امري را قبول ندارم و خودم اولين كسي خواهم بود كه زيربار عملكرد سليقه اي نخواهم رفت و مطمئن باشيد كه هيأت رئيسه مجلس هفتم براساس قانون كار خواهد كرد و مانند هيأت رئيسه مجلس ششم وارد مسائل حزبي و جناحي نخواهد شد.
* مجلس هفتم با شعار مبارزه با گراني، تورم، فقر، فساد و تبعيض را كه از دغدغه هاي مقام معظم رهبري و مردم است وارد شدند، براي تحقق اين شعارها چه برنامه هايي داريد؟
- مجلس هفتم براي تصويب طرح ها و لوايحي كه بتواند مشكل مردم را حل كند روال خاص خودش را طي خواهد كرد و با رسيدن به يك نظم خاص و زمان مناسب با ساماندهي منظم و با يك مديريت قوي حل معضلات و مشكلات اساسي و اصلي مردم را در اولويت خود قرار خواهيم داد، البته بايد كمي صبر كرد تا فراكسيون اكثريت جان بگيرد تا كارها انجام بگيرد. در بحث مبارزه با مفاسد اقتصادي مجلس هفتم با جديت پيگير آن خواهد بود و با برنامه ريزي منظم سعي در حل كليات موضوع داريم.
* گفته مي شد در مجلس ششم هيچ استيضاحي به نتيجه نخواهد رسيد كه چنين هم شد. قضيه استيضاح ها در مجلس هفتم چگونه خواهد بود؟
- قطعاً مجلس هفتم هر وزيري را كه احساس كند كه با تذكر و سؤال نظرات نمايندگان را تأمين نمي كند و اقدامات مناسبي ندارد، استيضاح خواهد كرد و مطمئن باشيد مؤثر واقع خواهد شد. اما اين نكته را مدنظر داشته باشيد كه مجلس هفتم به دنبال اصلاح امور اداري و حل مشكلات مردم است و هر اتفاقي مانند استيضاح بيفتد در اين راستا خواهد بود. هر وزيري كه پاسخگو نباشد و كار خود را به خوبي انجام ندهد مطمئن باشيد كه استيضاح مؤثر خواهد بود.
* ما در چند ماه آينده انتخابات رياست جمهوري را در پيش داريم. برخي گروهها از اكنون نامزدهاي خود را معرفي مي كنند نظر شما در اين باره چيست؟
- معتقدم براي پرداختن به مسائل انتخابات رياست جمهوري عده اي خيلي زود وارد مسائل شده اند. اما يك واقعيت را بايد در نظر داشته باشيم كه عملكرد مجلس هفتم در انتخابات رياست جمهوري بسيار مؤثر است. مانند عملكرد شوراهاي شهر و روستا كه زمينه ساز موفقيت نيروهاي اصولگرا در انتخابات مجلس شد. ما فرصت داريم با عملكرد مناسب خود زمينه ساز موفقيت در انتخابات رياست جمهوري باشيم.
در مورد افرادي كه از اكنون معرفي مي شوند نوعي حدس و گمان است و نمي توان تا ۱۱ ماه آينده همه چيز را پيش بيني كرد.
* خيلي ها اعتقاد دارند كه چون جامعه ما، جامعه اي جوان است رئيس جمهور آينده بايد از نسل دوم انقلاب باشد و نسل اول انقلاب بايد اين وظيفه خطير را به جوانترها واگذار نمايد، شما در اين زمينه چه نظري داريد؟
- در قضيه رياست جمهوري بايد به سراغ افراد متدين، مدير، مدبر و كارآمد برويم. در واقع بنده شروط قانون اساسي كه رئيس جمهور بايد از رجال سياسي، مذهبي باشد را قبول دارم و فردي بايد اين وظيفه خطير را به دست بگيرد كه ويژگي هاي لازم را داشته باشد.
* هشت سال از جريان دوم خرداد و اصلاحات مي گذرد. با توجه به اين كه ديده مي شود اختلافات زيادي بين گروههاي جبهه دوم خرداد وجود دارد، شما آينده اصلاحات و اصلاح طلبان را چگونه پيش بيني مي كنيد؟
- اگر اصلاح طلبان از اصلاحات سوء استفاده نمي كردند و اغراض سياسي خود را در مورد پيگيري مطالبات مردم دخالت نمي دادند و اصلاحات را در چارچوب قانون اساسي پيش مي بردند نه تنها مشكلي براي اصلاحات پيش  نمي آمد بلكه تمام مردم جامعه به سمت آن مي رفتند ولي متأسفانه اصلاحاتي كه برخي آن را دنبال مي كردند خارج از فرهنگ و ديدگاههاي مردم ايران بود و به هيچ وجه چارچوب قانون اساسي و مصالح ملي را مدنظر نداشت و ديديد كه بي نتيجه ماند و به نظر من يكي از علل ناكامي بزرگ اصلاحات اين بود كه نظرات و تفكرات اصلاح طلبان با حرفهاي انقلاب، نظام و مردم همخواني نداشت و از بطن جامعه نبود و ديديد كه با مقاومت مردم مواجه شد و بي نتيجه ماند.