چندي قبل، در برخي از خبرگزاري هاي داخلي و خارجي، عبارتي كه در همه جا تحت عنوان «در منطقه فقط از افغانستان جلوتريم» به نقل از سرپرست سازمان هواپيمايي كشوري تيتر شده بود، چشم و ذهن هر ايراني را آزار داد. متن خبرها و گزارشها به صحبت هاي اين مقام مسئول كشور با خبرنگار خبرگزاري ايسنا اشاره داشت. در پي اظهارات ايشان، گروه هوا-فضاي مركز مطالعات تكنولوژي دانشگاه صنعتي شريف به منظور روشن شدن موضوع، اقدام به بررسي و تحليل وضعيت تعدادي از فرودگاه هاي بين المللي منطقه كرد كه نتايجي خلاف اظهارات وي داشت. با توجه به پايان يافتن فضاي خبري استيضاح وزير راه و ترابري، در متن حاضر نتايج اين تحقيق ارائه شده است.همچنين اين مطلب را در صفحه دانش چاپ مي كنيم ، چرا كه معتقديم اين قبيل مباحث نبايد در صفحات سياسي ويا حتي اقتصادي چاپ شود تا از شائبه سياسي بودن به دور باشد. پيشرفت ما درصنايع فرودگاهي ، به نوعي پيشرفت علمي كشور محسوب مي شود.
چكيده اي از خبر به نقل از ايسنا
حسن حاجعلي فرد- سرپرست سازمان هواپيمايي كشوري- در گفت وگو با خبرنگار حمل و نقل (۳۰/۵/۸۳)، ضمن اظهار نظر راجع به قرارداد BOT با شركت تركيه اي تاو و بررسي وضعيت كنوني فرودگاه امام اظهار كرد: «هنگامي كه در ايران فرودگاه وجود داشت، در تركيه و دوبي خبري از اين امر نبود، اما در سال جاري ظرفيت فرودگاه استانبول از۱۰ ميليون نفر به ۲۰ ميليون نفر رسيده و فرودگاه دوبي نيز در سال ،۲۰۰۳ حدود ۵/۲۰ميليون مسافر داشته و در طرح توسعه دوم آنها ظرفيت فرودگاه به ۳۶ميليون نفر و در طرح سوم توسعه به ۷۵ ميليون نفر در سال خواهد رسيد.»
وي افزود: «همچنين ظرفيت فرودگاه ابوظبي۴ برابر فرودگاه تهران، فرودگاه شارجه۱۰ميليون نفر و حتي فرودگاه قديمي بغداد، كه طرح توسعه آن هنوز اجرا نشده، ۷ ميليون نفر و بيشتر از ظرفيت فرودگاه امام(ره) است. ما در حال حاضر در منطقه تنها از فرودگاه افغانستان جلوتر هستيم.»
نقل اين صحبت ها آن هم از سوي عالي ترين مقام هواپيمايي كشور، هر كارشناس دلسوزي را ترغيب مي كند كه هر چند در صحت آن ترديد دارد، ليكن سعي كند با جست وجوي كارشناسي در آمار فرودگاه هاي منطقه و فرودگاه هاي مورد اشاره، ببيند جايگاه كشور ما تا چه حد نزول كرده است. چه شده كه در آستانه هفته دولت كه هميشه خبرهاي افتخار برانگيز و اميدواركننده مي شنويم، اين خبر بايد در خبرگزاري ها و برخي سايت ها تيتر شود. حاصل مطالعات اوليه دو نمودار زير است.
بررسي وضعيت فرودگاه هاي منطقه
در دو نموداري كه در اين متن مشاهده مي كنيد، وضعيت فرودگاه هاي مهر آباد، استانبول، دوبي، شارجه، ابوظبي، بحرين، كيف، تل آويو و تفليس با پارامترهاي ظرفيت و ترافيك مسافر در سال هاي ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۳ مقايسه شده اند. ظرفيت فرودگاه، بيانگر توانايي و امكانات فرودگاه در ارائه خدمات است و لزوماً فرودگاه ها از تمام ظرفيت خود نمي توانند استفاده نمايند، اما پارامتر ترافيك فرودگاه بيانگر تعداد مسافري است كه سالانه از فرودگاه استفاده مي نمايند. اطلاعات و آمار ارائه شده، از سايت ICAO و سازمان هاي هواپيمايي كشورهاي مربوط اخذ شده اند.
تحليل و جمع بندي
از آمارهاي يادشده استنباط مي شود كه بسياري از فرودگاه هاي منطقه از نظر ترافيك مسافر و ظرفيت در رتبه اي پايين تر از فرودگاه مهر آباد قرار دارند؛ در اينجا بايد از سرپرست سازمان هواپيمايي كشوري سؤال كرد كه طبق كدام مرجع معتبر و يا حتي غيرمعتبر اعلام داشته اند كه ظرفيت فرودگاه ابوظبي ۴ برابر ظرفيت فرودگاه مهرآباد است؟ يا ظرفيت فرودگاه شارجه در كدام منبع آماري۱۰ ميليون نفر اعلام شده است؟!
همان طور كه از آمار مشاهده مي شود فرودگاه ابوظبي ظرفيتي معادل ۵ ميليون نفر دارد كه تا سال ۲۰۰۲ تنها موفق شده است از ۸۰ درصد ظرفيت خود استفاده نمايد و حتي اگر با ۱۰۰ درصد ظرفيت اسمي خود نيز كار مي كرد، باز هم ظرفيتي نصف فرودگاه مهر آباد داشت. فرودگاه شارجه كه طبق اظهارات آقاي حاجعلي فرد ۱۰ ميليون نفر ظرفيت دارد، ظرفيت خود را ۲ ميليون نفر اعلام كرده است. در ضمن بايد اشاره كرد كه ظرفيت فرودگاه استانبول آن چنانكه اين مقام مسئول اظهار كرده است طي يكسال از ۱۰ميليون به ۲۰ ميليون نرسيده است، بلكه فرودگاه استانبول در سال ۲۰۰۰ به بالاترين مقدار مسافر در سال خود كه حدود ۱۵ميليون نفر بوده، رسيده است! يعني در همان زمان ظرفيت ۱۵ ميليون مسافر را داشته است؛ و از آن به بعد نيز تا سال ۲۰۰۴ سير نزولي داشته و در سال ،۲۰۰۴ ۱۲ميليون مسافر داشته است.
ارائه آمار نادرست و غيركارشناسي از سوي يك مقام رسمي، مي تواند پيامدهاي نامطلوبي را به همراه داشته باشد:
۱- ممكن است همين آمارها در گزارش ها به مقامات رسمي و مسئولان كشور ارائه شود و پايه گذار بسياري از تصميمات باشد.
۲- ارائه آماري كه در ذهن مردم ايجاد تفكر عقب ماندگي مي نمايد، از سوي يك مقام رسمي چيزي جز روحيه خودباختگي و وابستگي به بيگانگان را تقويت نمي نمايد و اين آن چيزي است كه دشمنان به دنبال آن هستند.
۳- ممكن است اين آمار به چشم بعضي از مسافران كه به فرودگاه هاي مزبور مسافرت داشته اند، صحيح به نظر برسد. اما آنچه كه در ذهن مسافر اين احساس را ايجاد مي نمايد، ظرفيت و يا تعداد مسافر سالانه فرودگاه نيست، بلكه امكانات و خدماتي است كه به او ارائه مي شود. متأسفانه در اين زمينه در كشور ما نقايص و ضعف هايي به چشم مي خورد كه طي ساليان اخير هم با عوض كردن مسئولين سازمان هاي هواپيمايي و علي الخصوص سازمان هواپيمايي كشوري، بهبود چشم گيري در آن ايجاد نشده است. به اين دليل ممكن است كه مسافري كه به فرودگاه ابوظبي يا شارجه مسافرت مي نمايد، اين فرودگاه را نسبت به فرودگاه مهرآباد كه در آن بايد در صف هاي طويل منتظر بماند و يا خدمات رفاهي اين دو فرودگاه، مقايسه نمايد و در وي اين ذهنيت به وجود آيد كه «بله! البته ما در منطقه فقط از افغانستان جلوتريم!!» و اين آن چيزي است كه مسئولين سازمان هواپيمايي كشوري در ارتباط با آن مسئولند و بايستي جوابگو باشند.
