سه شنبه ۱ دي ۱۳۸۳ - سال دوازدهم - شماره - ۳۵۸۸
براي اولين بار جراحي زير آب با بيهوشي
اما گربه ماهي مرد
معلوم نيست چطور شد كه يكدفعه گربه ماهي هوس كرد طعم جديدي را امتحان كند و يك اسفنج پلاستيكي را به عنوان طعمه بلعيد
025830.jpg
اينكه شيء به اين بزرگي چطور ازگلوي اين ماهي پايين رفته، براي ما هم عجيب است.جراحان در حال خارج كردن شيء از بدن گربه ماهي هستند.
آناهيتا دروديان 
خودي ها چندان عزيز نيستند، اما اغلب خارجي ها براي ما ايرانيان جذابيت خاصي دارند. اين مساله حتي در مورد حيوانات هم صدق مي كند. نشان به همان نشان كه ماهيان درياي خزر و بعضي از رودخانه هاي كشورمان صد تا صدتا كه چه عرض كنيم، هزار تا هزار تا روي ساحل مي پوسند و خاك مي شوند، ولي به چشم هيچ كس نمي آيد. اما در جاي ديگري از همين كشور يك گربه ماهي آفريقايي تحت عمل جراحي بي سابقه قرار مي گيرد. البته ما رسم ميهمان نوازي را به جا آورديم، حتي براي اين گربه ماهي بيگانه، به طوري كه از تمام امكاناتمان استفاده كرديم تا اين ميهمان آفريقايي از مرگ نجات پيدا كند.
اما گذشته از جذابيت بيگانه بودن، اين گربه ماهي يك ويژگي مهم دارد، اين ماهي به گروه ماهيان تزئيني تعلق دارد و براي حضورش در آكواريوم شخصي بايد اسكناس هاي سبز فراواني هزينه شود، به علاوه از لحاظ ابعاد هم نسبت به ساير ماهيان تزئيني بزرگتر است. اين است كه زنده ماندنش اهميت دارد و تلاش براي بقاي حيات او عجيب نيست. ظاهرا اختلاف طبقاتي يك قانون است كه حتي در ميان حيوانات هم ديده مي شود!
عمل جراحي 
و اما اين گربه ماهي چطور به اتاق عمل كشيده شد؟
اين گربه ماهي نه چندان سنتي در يكي از رستوران هاي سنتي تهران زندگي مي كرد،  داخل يك آكواريوم. اين طور كه مي گويند شرايط زندگيش آنقدرها هم بد نبود. به هر حال زندگي در يك اكوسيستم كوچك و محدود هر كسي را خسته مي كند.
اين شد كه هوس كرد طعم جديدي را امتحان كند و يك اسفنج پلاستيكي را به عنوان شكار در نظر گرفت، شايد هم گرسنگي او را به اين كار مجبور كرد، ولي شكار او غذاي لذيذي نبود، چون بعد از چند ساعت شكمش ورم كرد و بر اثر تجمع هوا در ناحيه شكمي به سطح آب آمد.
صاحب اين گربه ماهي گرانقيمت هم براي بهبود گونه با ارزش آكواريومش او را به درمانگاه دامپزشكي دانشگاه تهران منتقل كرد.
ليلا كرمي -مسوول روابط عمومي دانشكده دامپزشكي دانشگاه تهران - در اينباره مي گويد:اين گربه ماهي 3ساله بود و 5/3كيلوگرم وزن داشت. از طريق راديوگرافي مشخص شد كه جسمي در شكمش قرار دارد. سپس با بيهوشي كامل تحت عمل جراحي قرار گرفت. اين عمل جراحي 45 دقيقه به طول انجاميد و سرانجام يك جسم اسفنجي 10 سانتيمتري كه بين آن يك لوله پلاستيكي قرار داشت از شكمش خارج شد . تيم جراحي اين گربه ماهي عبارت بودند از: دكترموسوي ، متخصص بخش آبزيان و بيماري هاي ماهي، دكتر سروري ، متخصص راديولوژي و دكتر دهقان، متخصص جراحي. اين افراد همگي از اعضاي هيات علمي دانشكده دامپزشكي دانشگاه تهران هستند.
مرگ پس از كلي ماجرا
اين گربه ماهي بيچاره فقط 4 روز بعد از عمل زنده ماند. سپس جسد بي جانش را از آب آكواريوم بيرون كشيدند. در حقيقت مراقبت بعد از عمل در مورد او ناديده گرفته شد، چون بلافاصله بعد از جراحي او را مجددا به خانه اش منتقل كردند تا در معرض ديد مشتريان قرار بگيرد.
به علاوه اين گربه ماهي اولين جانور آبزي بود كه در ايران تحت عمل جراحي قرار گرفت. به همين دليل شهرتي هم كسب كرده و بيشتر جلب توجه مي كرد. باز هم توجه سريع به مقاصد اقتصادي و مراقبت هاي نادرست پزشكان كار دست ما داد، حتي براي غريبه هاي عزيزتر از خودي.
دكتر موسوي متخصص آبزيان و بيماري هاي ماهي دراين باره مي گويد: بعد از عمل جراحي، آبزيان بايد در حمام دارو غوطه ور شوند. يعني مرتبا بايد به آب آكواريوم آنتي بيوتيك اضافه مي شد. متاسفانه بنا به دلايلي مثل، حساسيت  ماهي به پني سيلين يا مناسب نبودن غلظت داروهاي مصرفي، اين ماهي نتوانست زنده بماند.
هزينه چنين اعمال جراحي در درمانگاه دامپزشكي حدود 60-50 هزار تومان است، ولي اين جراحي براي صاحب ماهي مجاني تمام شد، چون بيشتر جنبه تحقيقاتي داشت و اولين بار بود كه در ايران انجام مي شد.
ميهمان مامان
اين اتفاق فيلم ميهمان مامان را در ذهن تداعي مي كند در آنجا هم عمل مشابهي براي يك ماهي كوچك انجام شد. براي كساني كه موفق به ديدن اين فيلم نشدند مي گوييم كه در آنجا يك ماهي توسط گربه اي زخمي شده بود و يك پزشك كه متخصص دامپزشكي نبود، بدن او را بخيه زد. آن ماهي قرمز كوچك بدون غوطه ور شدن در حمام دارو دوران سخت پس از عمل را پشت سرگذاشت. شايد به اين دليل كه ايراني بود و شايد هم به اين دليل ساده كه ميهمان مامان فقط يك فيلم بود!
بگذريم. به گفته دكتر موسوي اين عمل جراحي در ايران بي سابقه بود و تا به حال هيچ يك از آبزيان تحت چنين عملي قرار نگرفته بودند.
ضمنا مدت زمان اين عمل هم بسيار طولاني بود.
نتيجه؟ ميهمان آفريقايي مثل ميهمان مامان خوشبخت نبود.


امسال فقط سه درنا
025833.jpg
هر سال تعداد درناها كمتر مي شود و جلسه و سمينار و مراسم  تشريفاتي بيشتر. امسال فقط سه درناي سيبري به كشور ما آمدند و باز هم مقصدشان فريدون كنار بود.
اما همچنان جلسه ها و سمينارها ادامه دارد. اما واقعا در اين گردهمايي ها چه مي گذرد و در نهايت به چه نتايجي مي رسد كه تعداد درناها هر روز كمتر و كمتر مي شود؟
سومين نشست كميته راهبردي پروژه حفاظت از درنا با حضور نمايندگان كشورهاي آذربايجان، چين، روسيه، قزاقستان، نمايندگان سازمان هاي بين المللي نظير بنياد بين المللي درناIef برنامه محيط زيست سازمان ملل unep، كنوانسيون حفاظت از گونه هاي مهاجر cms نمايندگانSNGO ، نظير انجمن حفاظت از درناي مازندران ICCA مديركل حفاظت محيط زيست مازندران دفتر حيات وحش و آبزيان سازمان حفاظت محيط زيست و ديگر كارشناسان اين پرنده در محل هتل رامسر شهرستان رامسر برگزار شد. در اين اجلاس چهار روزه، علاوه بر ارايه گزارش هاي ملي كشورهاي عضو پروژه، پيشرفت برنامه كاري و بررسي مجدد اقدامات در سال 2004 شناسايي و مشكلات و تنگناي موجود در روند انجام پروژه، برنامه كاري سال 2005 و نيز فعاليت هايي كه در جهت تحقق اهداف پروژه در كشورهاي عضو بايد انجام گيرد، مورد بحث و بررسي و تبادل نظر قرار گرفت. از مباحث ديگر در اين نشست، ايجاد يك سايت شبكه مربوط به پرندگان آبزي مهاجر و درناي سيبري، عضويت آذربايجان در اين پروژه پس از عضويت در كنوانسيون گونه هاي مهاجر، انجام فعاليت هاي مربوط به حفاظت از درناي سيبري در ايران و به ويژه سايت فريدون كنار بود. روز چهارم اين نشست به بررسي مسايل و مشكلات پروژه، پيشرفت هاي انجام شده در دستورالعمل هاي 2005 ميلادي در ايران و نهايتا تصويب زمان در محل چهارمين نشست كميته راهبردي اختصاص داده خواهد شد. در راستاي برنامه هاي اجلاس، پارك ملي بوجاق كه يكي از مناطق حفاظت شده استان گيلان و زيستگاه پرندگان مهاجر و نيز درنا است، مورد بازديد شركت كنندگان در سمينار قرار گرفت.

مواد شيميايي رشد مغز كودكان را مختل مي كند
هيچ كس كاري نمي كند!
025827.jpg
مواد شيميايي ساخته بشر آسيب فراواني به رشد مغز در كودكان وارد ساخته است. مطالعات نشان داده است اين مواد اثرات مخربي بر هوش كودكان به جا مي گذارد.
ضعف حافظه، كاهش درك تصويري، كاهش مهارت هاي حركتي و كاهش ضريب هوشي از جمله اين اثرات است.
در گزارشي كه تمامي تحقيقات صورت گرفته درباره اثرات مواد شيميايي بر انسان ها را جمع آوري كرده، اعلام شده اين مواد به طور نگران كننده اي به رشد و قدرت هماهنگي مغز در كودكان آسيب مي رساند.
برآورد شده است كه از دست دادن هر يك نمره ضريب هوشي برابر است با كاهش 39/2 درصد از توان ايجاد درآمد درزندگي، اگرچه هنوز عوارض درازمدت اين تاثيرات در كودكان مشخص نيست.
به علاوه تاثير افزايش بيماري هايي مثل اختلال در تمركز و توجه ADHD و اوتيزم اختلال بينايي، نگراني ها درباره تاثير نقش مواد شيميايي بر روند اين ناهنجاري ها را بيشتر كرده است.
درحال حاضر ناتواني هاي رشدي و آموزشي به يك معضل عمده سلامت عمومي تبديل شده است.
به گفته سازمان جهاني حفاظت بسياري از مواد شيميايي موجود در بازار فاقد اطلاعات ايمني هستند، خصوصا درباره ميزان مسموميت هاي رشدي يا نقص هاي مادرزادي كه ايجاد مي كنند.
با وجود آنكه بررسي هاي علمي اثرات مخرب اين مواد را مشخص كرده، ليكن هيچ برخورد صريحي از سوي دولت ها صورت نگرفته است. رشد مغز و سيستم عصبي كه بخش هاي خيلي حساسي در انسان هستند از دوران جنيني آغاز شده و تا سن بلوغ ادامه مي يابد.
مطالعات صورت گرفته نشان مي دهد رشد مغز در كودكاني كه در كشورهاي صنعتي اروپايي زندگي مي كنند با مواد شيميايي آسيب مي بينند كه در بدن مادرانشان انباشته شده و در دوران جنيني به كودك منتقل شده است.
مواد شيميايي كه موجب مسموميت سيستم عصبي مي شوند در زندگي روزمره ما حضور دارند. مثل تركيبات شيميايي برم دار ضد حريقي كه در ويدئو، تلويزيون و بعضي از اثاثيه منزل، صندلي هاي ماشين و مبلمان به كار رفته است، تركيبات PCB ناشي از مبدل هاي صنعتي قديمي و برخي مصالح ساختماني، دي اكسيني كه نيروگاه ها و برخي كارخانه ها منتشر مي كنند و بالاخره سوزاندن زباله هاي پلاستيكي در محيط باز.
با اينكه زندگي در محيطي امن و سالم حق طبيعي فرزندان ماست، ولي هيچ قانوني براي كنار گذاشتن اين تركيبات مضر وجود ندارد.
در واقع ما در يك آزمايشگاه شيميايي زندگي مي كنيم كه هيچ يك از ما عواقب آن را به درستي نمي دانيم. فرزندانمان آينده ما هستند و آينده ما در خطر!
ترجمه: شيرين معتمدي 

دستكاري ژنتيك كافيست
025818.jpg
اين روزها عواقب و دستكاري هاي ژنتيك بي حساب و كتاب اينقدر زياد شده كه كشورهاي توسعه يافته فعاليت هايشان را محدود يا حتي كاملا متوقف كرده اند و اين درحالي است كه جهان سومي ها تازه با افتخار عنوان مي كنند كه چه پيشرفت ها در اين زمينه داشته اند.
و حالا اولين كنگره بين المللي اخلاق زيستي قرار است برگزار شود البته هنوز فرصت هست تاريخ برگزاري اين كنگره 6 تا۸ فروردين سال 84 است.
كنگره اخلاق زيست محيطي از سوي سازمان علمي، فرهنگي و آموزشي سازمان ملل متحدUNESCO و وزارت علوم، تحقيقات و فن آوري و با همكاري وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي كنگره بين المللي اخلاق زيستي Bioethics برگزار مي شود. اين مجمع هدف برگزاري اين كنگره را بررسي و تعيين معيارها و مولفه هاي اخلاق زيستي پژوهشگاه ملي مهندسي ژنتيك و زيست فن آوري عنوان مي كند.

آخرين گزارش موزه بريتانيا
025821.jpg
طبق آخرين اطلاعات رسيده از موزه بريتانيا تعداد پستانداران ايران كه در كتاب راهنماي صحرايي پستانداران ايران هوشنگ ضيايي چاپ 1375، 160 گونه عنوان شده بود كه به 175 گونه رسيده است. مهندس هوشنگ ضيايي كه براي چاپ مجدد اين كتاب به جمع آوري اطلاعات جديد اقدام كرده مي گويد: مي دانستم گونه هاي جديدي كشف شده اند ولي فكرش را هم نمي كردم كه اين تعداد به 175 رسيده باشد اما در بازديدي كه از موزه بريتانيا داشتم با جمع آوري اطلاعات و طبقه بندي آنها مجموعه گونه هاي جديد را 15 گونه يافتم كه براي خودم هم جالب بود. مثلا خرگوش ايران را ما يك گونه Lepus Capensis مي دانستيم ولي خرگوش ايران در آخرين تحقيقات به دو گونه شرقي و غربي تقسيم شده است. تمام اين گونه ها توسط ثبت كنندگان نامگذاري شده اند. هر ساله تعداد زيادي از محققان خارجي در زمينه هاي مختلف پرندگان، خزندگان، پستانداران، حشرات و ... به ايران مي آيند و به كشف گونه هاي جديد مي رسند كه به نام خودشان ثبت مي كنند حتي بدون اينكه ما بفهميم. واقعا چرا نبايد اين امكانات براي محققان داخلي فراهم شود.
گزارش كامل اين مطلب را در صفحه محيط زيست خواهيد خواند.

زباله هاي جلسه ساز
025815.jpg
اينكه بحث زباله در كشور ما كي به سرانجام خواهد رسيد... بازهم صحبت از مديريت پسماندهاي بيمارستاني شد و روش هاي امحاي آن، دستور العمل اجرايي مديريت پسماند. مطابق با مقررات اتحاديه اروپا و پتانسيل هاي ممانعت از ايجاد پسماند، بازيافت و كنترل شيرابه و پسماند، البته اينبار فقط مسوولان خودمان نبودند، پنج نفر از استادان كشور فنلاند هم به جمع استادان هميشه در صحنه كشورمان پيوستند و باز هم جلسه و كارگاه و صحبت و صحبت، البته يك بازديدهم انجام شد. هيات پنج نفره فنلاندي به بيمارستان ميلاد در تهران رفتند و اتفاقا درباره سيستم دفع زباله هاي بيمارستاني بحث و تبادل نظر هم كردند. اما اينكه اين تبادل نظرها به كجا بينجامد و چه تاثيري در سيستم مخدوش و بي سامان زباله كشورمان داشته باشند، باز هم...

حيات اقيانوس ها در خطر
025824.jpg
سازمان جهاني حفاظت، از نمايندگان صنعت شيلات درخواست كرده هرچه سريعتر براي نژاد ماهي ها چاره اي بينديشند و به نظرات انجمن بين المللي پژوهش درياها ICES جامه عمل بپوشانند.
آمار ارايه شده از سوي ICES درباره اكثر ماهي ها در اروپا همچنان نااميد كننده است و نسبت به ارقام منتشر شده در سال 2003 تغيير نكرده است. براي جلوگيري از ورشكستگي تجاري ICES توصيه كرده است تا مدتي از صيد برخي گونه ها مثل ماهي روغن در درياي شمال، غرب اسكاتلند، درياي ايرلند، ماهي هيك جنوب hake، ماهي۱ poat نوروژي و گورماهي خودداري شود و گونه هاي مهمي مثل كفشك ماهي كمتر صيد شوند.
از جمله دلايل كاهش سريع نژاد ماهي هاي تجاري، موقعيت هاي سياسي كوتاه مدت و عدم نظارت موثر بر صنعت ماهيگيري است؛ بي آنكه درباره آينده صنعت ماهيگيري يا منابع طبيعي كه اين صنعت به آن وابسته است، ديدگاهي واقعي و بلند مدت وجود داشته باشند.
ICES چند سال است كه هشدار مي دهد به ويژه نژاد ماهي روغن به طور خطرناكي كاهش يافته است و با وجود موافقت درباره طرح بازيابي نژاد ماهي ها در درياي شمالي ، اجراي اين طرح مدت زيادي طول كشيد و نتايج مفتضحي به بار آورد.
بايد طرح هاي بازيابي جدي تري مورد موافقت قرار گيرند و اجرا شوند تا به احياي نژاد اغلب گونه هاي مهم ماهي هاي تجاري و ادامه صنعت ماهيگيري اميدي باشد.
ICES معتقد است در طرح هاي بازيابي اخير براي گونه هايي مثل ماهي هيك جنوب و كفشك ماهي در خليج بيسكي biscay بايد معيارهايي مثل كنترل واقعي ، استفاده موثر و سنجيده از مولفه هاي زمان و مكان و شيوه پرداختن به صيدهاي اتفاقي و رها شده در نظر گرفته شود.
نمايندگان بايد براساس تعهدات صورت گرفته در بررسي مجدد CEP عمل كنند. در جهت كمك به احياي مجدد نژاد ماهي ها و اطمينان از مديريت مداوم بر آنها تصميمات مهمي اتخاذ شود و اصولا رويكرد اكوسيستمي انتخاب شود كه در طرح هاي بازسازي موثر باشند.
پي نوشت:
۱ poat -:از انواع ماهي هاي آبهاي آزاد

حيات وحش ايران
۱۰۴-دلفين گوژپشت 
گونهSousa chinensis:
خانواده دلفين هاDELPHINIDAE :
راسته نهنگ هاCETACEA :
رده پستاندارانMAMMALIA :
025836.jpg
جثه متوسط، پوزه دارد! استوانه اي شكل را در ناحيه پشت، معمولا برجستگي قوز مانندي دارد كه باله پشتي مثلثي شكلي روي آن قرار گرفته است. در تقسيم بندي هاي جديد، دلفين خالدار كه در روي بدن لكه هايي شبيه كك و مك دارد را همان دلفين گوژپشت مي دانند.
طول متوسط اين گونه 2 متر و وزن آن حدود 85 كيلوگرم است. دلفين گوژپشت در ايران در خليج فارس و درياي عمان زندگي مي كند.
به صورت اجتماعي در گروه هاي 2 تا 20تايي مشاهده مي شود. بچه ها بازيگوش اند و اغلب از آب بيرون مي پرند. سرعت آن از دلفين معمولي كمتر است. در چند ثانيه اي كه تنفس مي كند، پوزه و قسمتي از قوز پشت از آب بيرون مي آيد. سپس به مدت 1 تا 5 دقيقه به زير آب فرو مي رود. از ماهي ها و سخت پوستان تغذيه مي كند. معمولا در هنگام شب و در مناطق كم عمق به جستجوي غذا مي پردازد.

محيط زيست
آرمانشهر
ايرانشهر
تهرانشهر
خبرسازان
دخل و خرج
در شهر
يك شهروند
|  آرمانشهر  |  ايرانشهر  |  تهرانشهر  |  خبرسازان   |  دخل و خرج  |  در شهر  |  محيط زيست  |  يك شهروند  |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |