اسماعيل رمضاني
در تيراژ۲۲۰هزار نسخه  چهاررنگ و با كاغذي مرغوب منتشر شده است و 500 تومان قيمت دارد. با اين حال به طور رايگان در خانه هاي شما توزيع مي شود. شايد تا به حال هيچ كتابي، بختي بدين بلندي نداشته است.
آمادگي در برابر زلزله نام كتابي است كه از سوي شوراي اسلامي شهر تهران جهت شناخت بيشتر شهروندان تهراني از پديده زلزله و ارايه الگوهاي مناسب براي آمادگي و مقابله جمعي و فردي از قبل، در هنگام و بعد از زلزله تهيه و تدوين شده است. اين كتاب در 40 صفحه و با 4 فصل زلزله را بهتر بشناسيم، آمادگي در برابر زلزله، آمادگي در برابر زمين لغزش و ميزگرد خانوادگي در زمينه آمادگي در برابر زلزله  در تيراژ اوليه 220 هزار نسخه چاپ شده و از سوي سازمان مديريت بحران شهر تهران به صورت رايگان در ميان شهروندان تهراني توزيع مي شود. در همين باره با دكتر حمزه شكيب، عضو شوراي اسلامي شهر تهران و مجري تهيه اين كتاب گفت و گويي انجام داده ايم. دكتر شكيب، دكتراي مهندسي سازه با گرايش مهندسي زلزله دارد و هم اكنون عضو هيات علمي دانشگاه تربيت مدرس است.
اگر بخواهيم يك دسته بندي كلي انجام دهيم، عمده ترين مشكلات شهر تهران را چه چيزهايي مي دانيد؟
مشكلات عمده شهر تهران را مي شود در سه محور كلي دسته بندي كرد. ترافيك يكي از اين مشكلات است كه وقت، هزينه و انرژي بسياري را از شهروندان تهراني مي گيرد. مساله دوم را مي توان مشكلات زيست محيطي و آلودگي هوا دانست كه دغدغه همه كساني است كه در اين شهر بزرگ زندگي مي كنند. علاوه بر اين دو مشكل، عمده مسايل مربوط به وضعيت لرزه خيزي گسل هاي تهران نيز از ديگر مشكلات مهم به شمار مي رود.
در عين حال كه مسايل و معضلات ديگري هست. فكر مي كنم اين سه مساله عمده ترين مشكلات حاضر باشند.
اگر بخواهيم روي مساله سوم تمركز كنيم، گسل هاي تهران الان در چه وضعيتي قرار دارند؟
ببينيد، تهران چند گسل دارد كه جزو گسل هاي فعال محسوب مي  شوند. يكي گسل شمال و ديگري دو تا گسل ري شمالي و جنوبي. اين گسل ها در اطراف تهران هستند. يك سري گسل هاي فرعي هم وجود دارند كه داخل شهر قرار دارند. با توجه به سابقه لرزه خيزي شهر تهران، اين گسل ها ممكن است هر لحظه از جاي خود حركت كنند و فعال  شوند اما لزوما اينطور نيست كه اگر يكي فعال شود بقيه هم فعال شوند. هر كدام از اين گسل ها، ساختار و مكانيزم خاص خود را دارند . در شوراي فعلي شهر تهران چه تمهيداتي براي آمادگي و مقابله در برابر فعاليت غير قابل پيش بيني اين گسل ها انديشيده شده است؟
شوراي اسلامي شهر تهران داراي سه كميسيون است كه هر يك چندين كميته را در زير مجموعه خود دارند. با شكل گيري شوراي شهر دوم در زير مجموعه كميسيون، كميته اي به نام كميته ايمن سازي و بهسازي تشكيل شد كه در آن براي آمادگي و مقابله با اين پديده محورهاي بسياري مورد بررسي قرار گرفت. از جمله مهمترين اين موارد تغيير و تحول اساسي در ساختار مديريت بحران شهر تهران بود. قبل از روي كار آمدن شوراي دوم، مديريت بحران در ساختار مديريت شهري شكل نگرفته بود و نه تنها هيچ بودجه و تشكيلاتي براي آن در نظر گرفته نشده بود، بلكه شايد بيشتر از يك اتاق هم در اختيار نداشت. با اين حال هم اكنون با پيگيري هاي شوراي شهر و شهرداري تهران، مديريت بحران در حال حاضر داراي يك سازمان با تشكيلات و بودجه مناسب به نام سازمان مديريت بحران شهر تهران است. ما تا جايي پيش رفته ايم كه هم اكنون الگوي سازمان مديريت بحران كشور هم دارد از همين جا شكل مي گيرد.
فعاليت مديريت بحران شهر تهران بيشتر در چه زمينه هايي است؟
بر اساس ساختار مصوب مديريت بحران در شوراي شهر تهران، اين سازمان قاعدتا بايد در سه فاز فعاليت كند. اولين فاز پيشگيري است، دو فاز ديگر نيز شامل هنگام وقوع بحران و بعد از آن است. هم اكنون دوستان ما در سازمان مديريت بحران شهر تهران در فاز حين بحران متمركز شده اند. در اين فاز برنامه ريزي هايي براي اسكان مردم و تهيه امكانات اوليه زندگي در شرايط بحراني انجام شده است. هماهنگي هاي لازم با تمامي دستگاه هايي كه زير مجموعه مديريت بحران به شمار مي    روند از قبيل مخابرات، شركت گاز، آموزش و پرورش و... نيز از ديگر اقداماتي است كه در اين زمينه در حال انجام است.
در زمينه پيشگيري چه تمهيداتي انديشيده شده است؟
سعي كرده ايم مردم را به گونه اي حساس كنيم تا به مساله آمادگي در برابر زلزله اهميت بيشتري بدهند. در همين زمينه نيز كتابي تهيه، تدوين و چاپ شده است كه در آن مسايلي از قبيل اينكه زلزله چيست و قبل، در حين و بعد از وقوع زلزله در جمع خانواده و بيرون چه كارهايي بايستي انجام دهيم، مورد بحث قرار گرفته است. اين كتاب در تيراژ 220 هزار نسخه چاپ شده و تا آخر آذرماه نيز بيش از 400 هزار جلد ديگر از آن چاپ مي شود. توزيع اين كتاب به سازمان مديريت بحران واگذار شده و اين سازمان قرار است كتاب مذكور را در ميان تمام خانواده هاي تهراني به رايگان و با اولويت مناطقي كه آسيب پذيرتر هستند، توزيع كند.
منظورتان از مناطق آسيب پذيرتر چيست؟
مناطقي كه بافت هاي فرسوده بيشتري دارند.
براي بازسازي اين بافت ها چه اقداماتي انجام داده ايد؟
طبق بررسي هاي ما هم اكنون 30 الي 40 درصد تهران را بافت هاي فرسوده تشكيل مي دهد و در تمامي مناطق كم و بيش يافت مي شود. در اين خصوص، تلاش مي كنيم تا اين بافت ها با مشاركت خود مردم بازسازي شوند. البته در همين راستا سعي داريم با ارايه شناسنامه فني ساختمان ها از شكل گيري بافت هاي سست و نااستوار در برابر زلزله در شهر تهران جلوگيري كنيم.
درباره اين شناسنامه ها بيشتر برايمان بگوييد.
ببينيد، كشور ما يك كشور در حال توسعه است و اكثر بودجه هاي آن نيز صرف ساخت و سازها و كارهاي عمراني مي شود، اما متاسفانه ما كنترل خوبي روي اين ساخت و سازها نداريم. از اين رو خروجي هاي ما، خروجي هاي مطلوبي نيست. هم زمان بازدهي آنها كم است و هم نمي توانيم بهره مناسبي از آنها ببريم. شناسنامه فني ساختمان ها در واقع ابزاري جهت كنترل كيفي اين ساخت و سازه هاست. اميدواريم با وجود اين شناسنامه ها كه شامل 2 بخش قبل از ساخت و حين ساخت است و با همكاري سازمان نظام مهندسي كشور صادر مي شود، بتوانيم وضعيت كيفيت ساخت و سازها را متحول كنيم.

نبود شرايط حركت خودروها در ساعات اوج ترافيك و ايجاد گره ترافيكي شديد در اكثر نقاط شهر، عامل مهمي در افزايش مصرف سوخت و آلودگي هوا محسوب مي شود. بررسي ها نشان داده با افزايش ترافيك، سرعت متوسط حركت خودروها روزانه 1 تا۵‎/۱ كيلومتر كاهش يافته است. طبق برآوردهاي سازمان بهينه سازي مصرف سوخت باتوجه به حجم ترافيك موجود و انجام روزانه 4 تا۵ ميليون سفر درون شهري غير ضروري در شهرتهران، براي كاهش حجم ترافيك بايد روزانه 5 كيلومتر راه در تهران احداث شود.
آمارهاي ديگر كه از سوي وزارت صنايع و معادن منتشر شده،  نشان مي دهد به طور متوسط از ابتداي سال جاري تا پايان آذرماه هر روز 2 هزار و 41 دستگاه خودرو در كشور توليد شده كه اين آمارها بر افزايش ساخت راه در هر روز تاكيد مي كند.
اين آمارها نشان مي دهد، از اين تعداد خودرو روزانه بيش از 1400 دستگاه به ناوگان حمل ونقل تهران افزوده مي شود و ساير خودروها در نقاط ديگر كشور مورد استفاده قرار مي گيرد. توليد خودروي سواري در كشور نسبت به مدت مشابه سال قبل 17 درصد افزايش يافته است. براساس اين گزارش بيش از 285 هزار و 600 دستگاه از خودروهاي توليدي دركشور پيكان و پرايد بوده است.

نايب رئيس شوراي اسلامي شهر تهران مي گويد: به رغم هشدارهاي مكرر كارشناسان، متاسفانه مسوولان ذي ربط خطر بافت  هاي فرسوده را جدي نمي گيرند و اين بي توجهي جان مردم را به خطر انداخته است.
مهندس حسن بيادي در گفت وگو با خبرنگار همشهري با اشاره به زلزله  خيز بودن كشور و خطر احتمالي آن براي ابرشهري مانند تهران، احيا و نوسازي بافت هاي فرسوده را تنها راه كاهش خطر و ريسك  پذيري پايتخت در برابر زلزله مي داند و خواستار مشاركت جدي دولت، بانك ها و دستگا ه هاي ذي ربط و در نظر گرفتن سياست هاي تشويقي براي نوسازي و احياي بافت هاي فرسوده است. وي مي گويد: حتي با وجود زلزله شديد و هولناك جنوب شرق آسيا و اخبار مربوط به تلفات و خسار ت هاي سنگين آن، برخي هنوز از خواب بيدار نشده اند و هيچ احساس خطري نكرده اند.
بيادي مي گويد: شوراي شهر تاكنون به نوبه خود تسهيلاتي از جمله اعطاي يك طبقه تراكم تشويقي و بخشودگي ميزان قابل توجهي از عوارض را براي نوسازي اين گونه بافت ها تصويب كرده است، ولي تسريع در نوسازي نيازمند عزم ملي و مشاركت جدي دولت و دستگاه هاي ذي ربط و دوري از هرگونه بخشي نگري است.
مصوبات راهگشا
از سوي ديگر، وي با اشاره به برخي مصوبات دومين دوره شوراي شهر و تاثير آن بر كاهش مشكلات شهروندان، حذف بهره از بدهي هاي تقسيطي مردم به شهرداري را از بهترين مصوبه هاي راهگشاي شوراي شهر دانست كه به اعتقاد وي نوعي شفاف سازي در مناسبات شهرداري با مردم و سيستم دهي در پرداخت ها را به دنبال داشت.
بيادي همچنين گفت: در دوره جديد مديريت شهري، حدود 15 مورد از مجوزهاي غير ضروري ساختماني حذف شده كه اين اقدام نوعي فاصله گرفتن از بوروكراسي و تسهيل در امر خدمات رساني شهرداري به مردم است.
وي افزود: قبلا اگر كسي مي خواست ديوار خانه خود را جابه جا كند، حتما بايد از شهرداري مجوز مي گرفت يا در برخي موارد براي تعويض و جابه جايي در خانه نياز به مجوز بود، ولي با حذف چنين مجوزهايي تا حد زيادي مشكل مردم حل شد.
وي همچنين مشكلات جوانان و بالا رفتن سن ازدواج در كشور را يادآور شد و با اشاره به مصوبه مربوط به اعطاي وام يك ميليون توماني شهرداري به زوج هاي جوان تهراني گفت: شوراي شهر و مديريت شهري در دوره جديد توجه خاصي به مشكلات جوانان داشته اند كه دادن وام ازدواج و تلاش به منظور ارايه طرح مسكن ارزان قيمت از جمله آنهاست.
بيادي ديدار دوره اي اعضاي شوراي شهر از مناطق مختلف شهرداري و ملاقات با مردم را براي آشنايي با مشكلات و يافتن راه حل هاي مناسب، بسيار مفيد مي داند و مي گويد: اين اقدام سبب حل و فصل بسياري از مشكلات مردم با شهرداري شده و جلب اعتماد عمومي را در پي داشته است، به گونه اي كه در حال حاضر مردم احساس مي كنند با تلاش شبانه روزي شهرداري در شهر، كارهاي اساسي در حال انجام است.
نايب رئيس شوراي شهر درباره علل انتقادهاي خود از شهرداري از يك سو و حمايت هايش از مديريت شهري از سوي ديگر گفت: ايرادي كه بنده از شهرداري مي گيرم، اصولا ايراد كارشناسي و نوعي انتقاد است كه به دنبال آن پيشنهاد هم ارايه مي شود. بايد توجه داشت كه اين انتقادها اختلاف نيست، زيرا شهردار تهران را شوراي شهر انتخاب كرده است و به حول و قوه الهي ايشان توانسته است در مديريت شهري تحول ايجاد كند و با روحيه بسيجي، دنبال شكل دادن و توسعه اين تفكر مهم است. وي در عين حال مي گويد: هر كس بايد وظيفه خود را به صورت قانوني انجام دهد و پاسخگو باشد.
بيادي افزود: خوشبختانه اكثر اعضاي شوراي شهر تهران در زمينه هاي گوناگون مسايل شهري تخصص داشته و برخي در دانشگاه ها تدريس مي كنند يا عضو هيات علمي هستند و در مديريت اجرايي نيز فعاليت داشته اند و كاملا به موضوعات بدون دغدغه سياسي اشراف دارند.
حريم تهران و نگراني از كاهش آرا
نايب رئيس شوراي شهر با اشاره به لزوم حفظ حريم شهر تهران، بي توجهي نسبت به اين موضوع را داراي پيامدهاي منفي فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي، زيستي و شهري دانست و گفت: كساني كه تصميمات و نظراتشان باعث نابودي حريم تهران مي شود، به طور يقين قبيله اي فكر مي كنند و ناراحت كاهش آراي دوره هاي بعدي نمايندگي خود هستند. با اين تفكر مردم آن مناطق به خصوص كشاورزان ضرر مي كنند و تنها عده معدودي صاحب ثروت هاي كلان خواهند شد.
وي افزود: متاسفانه در ساير كلانشهرها هم اين موضوع در حال شكل گيري است و راه حل اين مشكل اين است كه نمايندگان و مسوولان ذي ربط توجه خاصي به مسايل شهرسازي داشته باشند و به نظر كارشناس متخصص اين رشته احترام بگذارند.
ويژگي هاي يك آرمانشهر
همچنين بيادي تحقق آرمانشهر و به تعبير خود بلد امين را دور از دسترس نمي داند و مي گويد: ما به عنوان يك كشور مقتدر اسلامي بايد به عنوان ام القراي جهان اسلام، در تمام زمينه ها يك الگوي مناسب ارايه دهيم تا ديگر كشورها بتوانند الگو بگيرند.
به گفته وي در زمينه مسايل شهري، به جاي آرمانشهرهاي خيالي غربي، مانند اتوپيا مي توان بلد امين را به عنوان يك موضوع مهم جهاني مطرح كرد تا انديشمندان مربوطه بتوانند طرح هاي خود را ارايه دهند. من با اعتقاد راسخ مي گويم با توانايي هايي كه در نيروهاي متخصص و باوجدان وجود دارد، مي توانيم اين نمونه ها را خلق كنيم و به جهان اسلام ارايه دهيم.

آلودگي هواي تهران در دو سه روز اخير زنگ خطري در گوش مسوولان بود. هرچند ميزان آلاينده ها از حالت اضطراري خارج شده است با اين همه بايد به دنبال راهكارهاي اساسي براي جلوگيري از بازگشت به وضعيت بحراني بود. تداوم تعطيلي ادارات دولتي يا زوج و فرد كردن تردد خودروها طي روزهاي آينده منوط به اعلام گزارش سازمان هواشناسي است. دبير كميته مواقع اضطراري با تاكيد بر اين موضوع، معتقد است اگر شاخص آلودگي هوا همچنان در حالت اضطراري باقي بماند، كميته نسبت به اجراي هر يك از اين برنامه ها اقدام خواهد كرد. محمد پيراسته از بررسي احتمالي زوج و فرد كردن تردد خودروها براي يك دوره زماني كوتاه طي روزهاي آينده در حالي خبر داد كه مدير عامل سازمان حمل و نقل و ترافيك شهرداري تهران افزايش تعداد موتورسيكلت ها را در تشديد وضعيت ترافيك تهران موثر دانسته است. به گفته كامران حاج نصرالهي يك ميليون و 400 هزار دستگاه در تهران تردد مي كنند كه با نگاه خوشبينانه در آينده اي نزديك تعداد موتورسيكلت ها در تهران از تعداد خودروها نيز بيشتر خواهد شد. وي خطوط ويژه اتوبوس، اجازه واردات انواع وسايل نقليه عمومي بدون عوارض گمركي ومجوز ورود اتوبوس هاي گازوئيل سوز به ناوگان اتوبوسراني شهر تهران حداقل براي يك دوره كوتاه مدت كه موجب دست كم كاهش 20 درصدي ترافيك در ساعات اوج سفرهاي روزانه مي شود را مهمترين راهكارهاي پيشگيرانه درجلوگيري از حادتر شدن اين وضعيت دانست.

هرچند مدير عامل سازمان حمل ونقل و ترافيك از روند افزايش ورود موتورسيكلت به عبور و مرور در سطح شهر و دامن زدن به معضل ترافيك ابراز نگراني كرده است، با اين وجود در پي فعاليت پيك بادپا، ماهيانه به طور متوسط 739 تن از آلودگي هواي تهران كاسته شده است.
علي اكبر گلرخي، مدير عامل شركت حمل ونقل كالاي تهران، فعاليت روزانه حدود 6هزار دستگاه پيك موتورسوار و وانت بار را موجب كاهش مصرف بنزين به ميزان 62 هزار ليتر در هر روز و يك ميليون و 620 هزار ليتر در هر ماه درتهران اعلام كرده است.
وي با بيان اينكه هر ليتر بنزين مصرفي در خودروهاي سواري به طور متوسط موجب پراكنش حدود 456 گرم انواع آلاينده ها از جمله 378 گرم منواكسيد كربن و 78 گرم ساير آلاينده ها در هوا مي شود گفت: ناوگان پيك بادپا علاوه بر صرفه جويي در هزينه و وقت شهروندان از طريق كاهش مصرف بنزين و كاستن از زمان اتلاف زمان مصرفي در ترافيك ، موجب تامين سلامت مردم از طريق كاهش 738 هزار و 913 كيلوگرم انواع آلاينده ها در هواي آلوده تهران نيز شده است.

نماهاي شيشه اي ساختمان بيش از آنكه به زيباسازي نماي شهري كمك كند، مي تواند خطراتي را در زمان زلزله براي عابران به دنبال داشته باشد.رئيس مركز پيشگيري و مديريت بحران شهر تهران علاوه بر اين استفاده از نماهاي شيشه اي را موجب متصل نشدن سقف و كف ساختمان ها مي داند.دكتر مازيار حسيني در اين زمينه گفت: استفاده از نماهاي شيشه اي براي ساختمان ها معمولا پس از مدت كوتاهي زيبايي خود را از دست مي دهد و اين امر به وجهه و منظر شهري آسيب وارد مي كند.
وي افزود: استفاده از نماي شيشه اي همچنين از نظر تبادل گرما و سرما و امنيت صدايي، طبقات مختلف را دچار مشكل مي كند. چون نماهاي شيشه اي نمي توانند بين طبقات ساختمان تفكيك ايجاد كنند. حسيني گفت: علاوه بر ناامن بودن در برابر زلزله، در صورت بروز اتفاق هاي ديگر كه منجر به شكسته شدن شيشه مي شود مي تواند براي عابراني كه از كنار اين ساختمان ها عبور مي كنند، خطرات جدي را ايجاد كند.حسيني افزود: در زمان زلزله، نماي شيشه اي ساختمان ها به ويژه در مواردي كه از شيشه هاي معمولي استفاده شده باشد شكسته شده و تكه هاي آن به اطراف پراكنده مي شود و حتي در زلزله هاي متوسط نيز احتمال خرد شدن اين نماهاي شيشه اي ساختمان وجود دارد به گونه اي ممكن است به ساختمان در اين نوع زلزله، آسيب وارد نشود اما خرد شدن نماي شيشه اي جان افراد در معرض سقوط اين شيشه ها را با خطر جدي روبه رو مي كند.

آزاده طالبي 
صندوق هاي جمع آوري كمك در شهر دوبلين 
شهردار دوبلين اقدام به قراردادن صندوق هاي جمع آوري اعانه براي قربانيان حادثه تسونامي در آسيا كرده است.شوراي شهر دوبلين صندوق هايي در عمارت هاي شهر قرار خواهد داد و تعداد آنها تا هفته آينده تا 25 عدد در شوراها، اداره ها و كتابخانه هاي شهر افزايش خواهد يافت.
آقاي مايكل كناگهان، شهردار دوبلين اعتقاد دارد كه پاسخ مردم دوستانه  اي از شهروندانش دريافت خواهد كرد. او گفت: اين اولين بار است كه ما به اين طريق دست به جمع آوري اعانه زده ايم. اما كمك ها به قدري بوده است كه نمي  توانيم راجع به آن با كوته نظري برخورد كنيم.
تعداد كشته شدگان حادثه تسونامي درياي هند از مرز 130 هزار نفر گذشته است. دولت ها و ديگر موسسات در حال تدارك براي پناه دادن به ب از 5 ميليون نفر بي  خانمان از بزرگترين بلاي طبيعي تاريخ هستند.شوراي شهر دوبلين در حال سازمان دادن كمك هاي مردمي خود با آرم صليب سرخ است.او اضافه كرد كه شوراهاي محلي در تمام نقاط اطراف دوبلين براي دريافت كمك ها در دسترس هستند. دوبلين همچنين تصميم به گذاشتن كتابچه يادداشت تسليت ها در محلي كرده كه كمك هاي مردمي در آنجا دريافت مي  شود.
او در اين باره گفت: سنت قديمي كتابچه يادداشت تسليت ها از بعد از حادثه بسلان حدود 15 سال پيش كه در آن 330 نفر در حادثه گروگانگيري در يك مدرسه جان باختند وجود دارد.پيش بيني مي  شود صندوق هاي اعانه در تمام مكان هاي عمومي، باشگاه ها، رستوران ها و هتل ها در طول تعطيلات سال نوي ايو در سراسر كشور قرار داده شوند.
سال 2005 بدون دخانيات 
آقاي استريت، شهردار فيلادلفيا تصميم دارد پس از بازگشت شوراي شهر از تعطيلات سال نو در ماه آينده، يك ممنوعيت گسترده براي استعمال دخانيات در رستوران ها، كلوپ ها و ديگر اماكن عمومي در سطح شهر، اعمال كند.استريت گفت: اين لايحه، ممنوعيت فراگيري به دنبال خواهد داشت و آن را براي تقديم آماده كرده است.او درگفت وگو با مايكل آناتر، رئيس شوراي شهر كه او هم از هواداران اين طرح است، گفت: هنوز راهكارهايي براي انجام اين كار به تاييد نرسيده است.
او در يك كنفرانس خبري پايان سال اعلام كرد كوشش هاي مجدد جهت تحريم دخانيات در پي يك سري اهداف، انتظارها و برنامه ها در سال 2005 انجام شده است.او از اين موقعيت استفاده كرد و به تلاش مستمر مسوولان براي گسترش بزرگراه ها در فرودگاه بين المللي فيلادلفيا، جذب خرده فروشان به مركز شهر و ايجاد يك هيات مشاور براي تبيين برنامه هايي جهت سروسامان دادن به زندانيان آزاد شده اشاره كرد.