شنبه ۲۴ بهمن ۱۳۸۳
فرهنگ
Front Page

گزارشي از فعاليت هاي فرهنگي شهرداري تهران به مناسبت فرا رسيدن ايام محرم حسيني
عطر سيب
ائلدار محمدزاده صديق
010008.jpg
با فرا رسيدن ايام ماه محرم و همزماني آن با ايام پيروزي انقلاب شكوهمند اسلامي ايران و سقوط نظام شاهنشاهي، بسياري از نهادها و سازمان هاي فرهنگي با ارائه ويژه برنامه هاي مناسب جهت شركت در مراسم بزرگترين واقعه تاريخي تشيع آماده مي شوند تا سهمي را براي انتقال پيام عاشورا داشته باشند. به همين مناسبت شهرداري تهران با همكاري سازمان تبليغات اسلامي، در ايام دهه فجر اقدام به برگزاري دومين نمايشگاه اهداي اقلام فرهنگي و تجهيزات به مساجد، مدارس، حسينيه ها و هيأت هاي مذهبي شهر تهران با عنوان «عطر سيب» نموده بود.
در اين نمايشگاه كه براي دومين سال پياپي تا پايان وقت اداري امروز بيست و چهارم بهمن ماه در خانه هنرهاي ايراني واقع در خيابان بهشت، جنب شهرداري تهران دايراست، بسته هاي فرهنگي و اقلام و تجهيزات مورد نياز به حسينيه ها، مساجد، مدارس و هيأت هاي مذهبي اهدا شد. در ارتباط با مراسم آغازين اين نمايشگاه گزارشي تهيه شده است كه در صفحه ۱۵ مي خوانيد.

009993.jpg
معاون فرهنگي اجتماعي شهرداري تهران اجراي اين نمايشگاه را خدمتي جهت نشر فرهنگ متعالي و ارزشمند حسيني به عنوان پايه اصلي نهضت هاي الهي و انساني تا ظهور حضرت ولي الله العظم(عج) دانسته است.
اسفنديار رحيم مشائي مكتب امام حسين(ع) را قضيه اي الهي براي زنده ماندن انسانيت، شرف، فضيلت و كرامت در پرده گيتي دانست و گفت: شيعه به عنوان پرچمدار دين توحيدي و بر حق راهبري بشريت و سازنده نظام و حكومتي جهاني، فرصت هاي كمال و رشد را بر همه بشريت ارزاني خواهد كرد.
وي ادامه داد: انقلاب اسلامي ايران در طول قرن ها پس از قيام آن حضرت، قضيه اي الهي بود، كه در پرده ايران اسلامي و شيعي تحقق پيدا كرد، تا به عنوان قوه محركه بتواند مسئوليت سنگين پيام امام حسين(ع) را به تمامي دنيا و مردم برسانند و جمهوري اسلامي ايران اين افتخار را دارد كه به عنوان نمادي سياسي، رهبري اين حركت پربركت و فضيلت را تا ظهور انقلاب جهاني اسلام بر عهده بگيرد. شيعه در نگاه به گذشته تكيه به گذشته دارد و در نگاه به آينده آرزومند و منتظر ظهور فرزند برومند حسين(ع) است.
رئيس سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران شيعه را داراي يك شناسنامه كه صفحه اي از آن را عاشورا و صفحه ديگر را انتظار به خود اختصاص داده است، دانست و گفت: زنده ماندن نهضت حسين(ع) از آن جهت يك ضرورت تمام عيار است، تا با ريشه  تاريخي خود را بشناسيم و بدانيم به كجا و چه كسي تعلق داريم.
009999.jpg
او افزود: نگاه به گذشته و يافتن ريشه و هويت مسئوليت سنگين پيام عاشورا است كه بر دوش يكايك ما سنگيني مي كند و اين آينده ما را مي سازد. شيعه در نگاه و مسئوليت هاي سنگين خود وامدار قيام امام حسين(ع) است تا بر اساس آنچه كه در آن روز تاريخي در جهان روي داد و نظام هستي را تحت تأثير شديد و تعيين كننده خود قرار داد، به آينده با هدف و با آرمان بيانديشد و مسئوليت سنگين خود را براي ادامه نهضت امام حسين(ع) دريابد.
مشائي ضرورت شناخت صحيح از نهضت امام حسين(ع) را لازمه تحقق نظام  واحد جهاني دانست و گفت: مفهوم عاشورا نمادي از حماسه، شور، عشق، معرفت و بينش است كه حاصل تلاش، جوشش و حركت و خروش و مسئوليت سنگين ساختن آينده اي است كه ما آن را نزديك مي دانيم، گرچه دشمنان دورش مي دانند.
معاون فرهنگي و اجتماعي شهردار، هدف اصلي نمايشگاه را ايجاد و اجراي برنامه هاي فرهنگي، هنري و اجتماعي در قالب هاي مختلف براي ارتقاي سطحي فرهنگ جامعه و برحسب نيازهاي فرهنگي و علايق مردمي دانست و گفت: با استفاده از فرصت، امكانات و ظرفيت هاي موجود، بايد تمام دستگاه هاي فرهنگي براي ارتقاي سطح فرهنگ، توسعه بينش و دانش لازم در موضوعات مختلف تلاش كنند و بر همين اساس يكي از مهمترين مسائل فرهنگي جامعه ما «محرم» است. در حوزه دين و فرهنگ موضوعي فراتر از «محرم» نيست، تا جامعه را تحت تأثير قرار دهد.
وي ادامه داد: جامعه ايران از ديرباز تحت تأثير فرهنگ مذهبي- مردمي بوده و برنامه هاي فرهنگي گسترده اي تحت عنوان فعاليت هيأت هاي مذهبي در حسينيه ها و مساجد و مراكز فرهنگي اجرا مي شود.
او با بيان اين كه حركت مردمي در ايام محرم و مسائل مربوط به حوزه فرهنگي محرم و نهضت امام حسين(ع) را نبايد ساده انگاشت، گفت: به اندازه اي كه در محرم شاهد فعاليت و تلاش مردمي هستيم در هيچ بحث ديگري شاهد آن نيستيم و شايد ريشه اصلي ماندگاري و بقاي پيام هاي حيات بخش اسلام را بايد در همين حركت مردمي در ايام محرم دانست. همچنان كه امام بزرگوارمان فرمود كه اين محرم و صفر است كه اسلام را زنده نگه داشته است.
رئيس سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران افزود: حمايت و تلاش در جهت حفظ روحيه مردمي براي توسعه اين حركت يكي از بزرگترين اقدامات فرهنگي است كه مي توان انجام داد. بنابر اين اساس اين ايام را بايد، ايام تحرك و كوشش فراوان مردمي دانست.
009996.jpg
مشائي در تحليل از چگونگي وقوع انقلاب اسلامي باور مردم به نهضت امام حسين(ع) را ريشه اصلي آن دانست و گفت: واقعيت اين است كه در شرايطي كه رژيم شاه به عنوان يكي از مستحكم ترين حكومت هاي منطقه و به عنوان ابزار قوي سياسي و نظامي براي آمريكا نقش بازي مي كرد، باور مردم به نهضت امام حسين(ع) و تأثير آن سبب ايجاد يك موج مردمي در سراسر كشور شد كه به سرنگوني حكومت پهلوي منجر شد و به دنبال آن يك نظام مستحكم سياسي و اسلامي ايجاد شد؛ نظام حكومتي كه بر مبناي دين اسلام، فرهنگ انقلاب تشيع و عدالت طلب و متأثر از مكتب فكري امام حسين(ع) است و اين يعني محصول تكريم و تعظيم شعائر حسيني در طول سال ها.
وي توسعه، تعميق و تحكيم فرهنگ انقلاب اسلامي در كل كشور، جهان اسلام و ملت هايي كه به آزادي فكر مي كنند را در تعميق، توسعه و تحكيم نهضت و مكتب فكري امام حسين(ع) و تلاش در اين راه دانست و گفت: در تمام حركت هاي فرهنگي سياست ما گسترده تر كردن نقش مردمي و حمايت و پشتيباني از آن است و اين سبب ماندگاري، تقدس و تعميق حركت هاي فرهنگي خواهد شد.
رئيس سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران با بيان اين كه در اين نمايشگاه ۷۰۰۰ هيأت مذهبي، ۷۰۰۰ مدرسه، ۱۸۰۰ مسجد و ۱۰۰۰ حسينيه به اقلام مورد نياز جهت برگزاري مراسم عزاداري سالار شهيدان مجهز مي شوند، در مورد سقف ريالي اقلام اهدايي گفت: مساجد ۳ ميليون ريال، حسينيه ها ۲ ميليون ريال، هيأت هاي مذهبي يك ميليون و پانصد هزار ريال و مدارس پانصد هزار ريال از اين هدايا برخوردار مي شوند و جمع مبالغ اهدايي بالغ بر ۲۰ ميليارد ريال است.
مشائي افزود: سال گذشته تنها حسينيه ها و هيأت هاي مذهبي شامل ۸۰۰۰ مركز مشمول طرح بودند، ولي با توجه به حضور پرشور مساجد و مدارس در مراسم عزاداري امام حسين(ع) اين دو نيز به طرح اضافه شدند و جمعاً ۱۶۴۰۰ مركز از اقلام و تجهيزات اهدايي بهره مند مي شوند.
معاون فرهنگي اجتماعي شهرداري تهران با بيان اين كه بيش از يكصد شركت توليد كننده داخلي و خارجي در اين نمايشگاه اجناس خود را تا ۵۰ درصد تخفيف عرضه مي كنند اظهار داشت: نمايندگان مراكز با در دست داشتن معرفي نامه و يا تاييديه از سازمان تبليغات اسلامي در تاريخ هاي مقرر به محل نمايشگاه مراجعه و با دريافت كارت هاي اعتباري كه به نام مراكز ثبت مي شود به خريد اقلام و تجهيزات مورد نياز خود اقدام مي كنند.
وي افزود: كارت هاي اعتباري كه به نام مراكز ثبت مي شود، قابليت  شارژ دارد و هر زمان كه شهرداري قصد كمك به هر يك از مراكز را داشته باشد كارت  آنها شارژ مي شود.
رئيس سازمان تبليغات اسلامي نيز در اين باره گفت: توفيق هيأت ها و تشكل هاي مذهبي در انتقال پيام عاشورا منوط به روز آمد كردن فعاليت آنهاست.
حجت الاسلام والمسلمين دكتر سيد مهدي خاموشي در اين مراسم خاطرنشان كرد: دستجات عزاداري و هيأت هاي مذهبي به عنوان شاخص ترين نماد حركت خود جوش مردمي نقش مهمي در ترويج فرهنگ حسيني و احيا و ماندگاري اين فرهنگ دارند. از اين رو براي استمرار ارتقاي وظيفه خطير خود بايد به زبان روز پيام خود را انتقال دهند و آگاهي و بينش خود را در اين زمينه بالا ببرند.
وي با اشاره به ضرورت ورود نهادها و سازمان هاي فرهنگي به تشكل هاي مردمي مذهبي و حمايت از اين تشكل ها اظهار داشت: يكي از محوري ترين كارها در حوزه فرهنگي، توسعه فرهنگ ديني است و دستگاه هاي فرهنگي در اين زمينه وظيفه اي خطير بر عهده دارند.
خاموشي افزود: اقدام شهرداري و شوراي شهر تهران براي اهداي امكانات به هيأ ت هاي مذهبي، مساجد، حسينيه ها و مدارس گامي در جهت انجام وظيفه اي است كه در زمينه توسعه فرهنگ ديني ميان شهروندان بر عهده دارند و سازمان فرهنگي هنري به عنوان مجري اين حركت ارزنده از سال گذشته اقدام به اجراي اين طرح كرد كه با استقبال گسترده مردمي روبه رو شد و اميدواريم برپايي چنين نمايشگاه هايي كمك بزرگي در طليعه ماه محرم باشد و آرزومنديم هيأت ها، مجالس و محافل كوچه و بازار روز به روز از قوت بيشتري برخوردار شده و رونق بهتري پيدا كنند.
رئيس سازمان تبليغات اسلامي اظهار اميدواري كرد با همكاري منسجم اين سازمان و سازمان فرهنگي هنري و نيز مشاركت اصناف و تشكل هاي مذهبي، مردمي، فضاي عزاداري حسيني هر سال پرشورتر شود و در اين زمينه فرهنگ سازي مناسب نيز صورت گيرد.

نگاه امروز
بوي عاشورا مي آيد

ناصر نوروزي
دهم محرم سال ۶۱ هجري يادآور بوي غربت فرزندان زهرا(س) و صداي يا حسين دل هاي عاشق است، بويي كه وقتي با عطر سيب در فضا پر مي شود دلهره بر دل ها مي اندازد و چشم ها را تر مي كند، فرزند عزيز فاطمه (س) به همراه هفتاد و دو تن از كسان و يارانش كه از وفادارترين انسان ها بودند، در نبردي نابرابر به تيغ كينه كشته شدند، تا اين روز آغازي براي ايجاد تحول در مسير تاريخ اسلام و بشريت باشد.
آن روزها، آنچه در كربلا روي داد، هر چند از ديد ماديگرايانه يك جنگ نابرابر و در زميني محدود بود كه به شهادت و اسارت جمعي از پاكان انجاميد، اما همين حادثه، آيين مقدسي را كه با تزوير و رياي زادگان ناپاك «اميه» به لبه پرتگاه نيستي رسيده بود، از سقوط رهانيد و جاني تازه داد. زماني كه حسين(ع) از ديار جدش رسول خدا(ص) هجرت تاريخ ساز خويش را آغازيد و تا آن زمان كه در زمين گرم كربلا به دست پيمان شكنان دنياپرست در خون غلتيد، هماره بر اجراي سنت خداوندي- امر به معروف و نهي از منكر- و پاسداري از اسلام عزيز تأكيد كرد و خون سرخش را در گروي ماندگاري دين محمد(ص) قرارداد كه: «... اي شمشيرها مرا در برگيريد!»
عاشورا چشمه جوشان حماسه و آزادگي و رمز جهاد و پايدار براي ماندگاري آيين  الهي اسلام است.آييني پيام آور توحيد و عدل و درخور شأن والاي انسان، تا به بركت شعور خدادادي و شور حقيقت خواهي، شايسته جانشيني پروردگار در زمين باشد. اين نهضت تاكنون و تا دنيا به پاست، همچون چشمه اي جوشان و زلال براي همه جهانيان پيام آور آزادي و شرف و كلمه رمز جاودانه حماسه قيام و رويارويي با ستم و ستمگري است. فرجام تاريخي و دستاوردهاي ماندگار عاشورا در جنگي كه از فرياد حسين(ع) بر بام تاريخ كربلا شكل گرفت به جرياني هويت بخشيد كه امروز مي توانيم از آن به عنوان «فرهنگ عاشورا» نام ببريم، تأثير محرم سال ۶۱ هجري و شهادت حسين(ع) و يارانش به روزگار ما، الهام بخش انقلاب مقدس به راهبري عاشورايي بزرگ زمانه، حضرت امام خميني(س) و تكرار حادثه نبرد حق جويان و حقيقت خواهان در برابر فرعونيان اهريمن صفت بود.
امام راحلمان(س) مي فرمايد:«حضرت سيدالشهدا(ع) به همه آموخت كه در مقابل ظلم، در مقابل ستم، در مقابل حكومت جائر چه بايد كرد، با اين كه مي دانست در اين راه كه مي رود، راهي است كه بايد همه اصحاب خودش و خانواده خودش را فدا كند و اين عزيزان اسلام را براي اسلام قرباني كند، لكن عاقبتش را هم مي دانست.»(۱)
امام خميني(ره) كه شاگرد مكتب حسين(ع) است، همه مقصد خويش را مكتب خود مي داند و مي فرمايد: «تمام مقصد ما مكتب ماست و همه بايد فداي اسلام شويم. اگر ما اسلام را در خطر ديديم، همه مان بايد از بين برويم، تا حفظش كنيم، بزرگان اسلام ما، در راه حفظ اسلام و احكام قرآن كريم كشته شدند، زندان رفتند، فداكاري ها كردند، تا توانستند اسلام را تا به امروز حفظ كنند و به دست ما برسانند، اگر جهانخواران بخواهند در مقابل دين ما بايستند ما در مقابل همه دنياي آنان خواهيم ايستاد» .(۲)
حسين بن علي(ع) در گيرودار معركه عاشورا و در ميان انبوه دشمنان پايه هاي كاخ ستم را متزلزل كرد و به آزاديخواهان جهان درس آموخت، درس «شهادت» به عنوان بهترين وسيله افشاگري و برانگيختن نيروهاي در درون نهفته، به عنوان يادآور نقش انقلابي و اصلاح جمع هاي ستم زده و به فساد كشيده شده و هنگامي كه عده اي از ياران او در خاك و خون غلتيدند، روحيه خود را از دست نداد و با ثبات و استقامت كامل گفت: «به خدا قسم، به هيچ يك از خواست هاي اينان تن در نمي دهم تا خداي خود را ملاقات كنم، در حالي كه به خون خود آغشته ام» .(۳)
آري نهضت امام خميني(س) نيز كه حيات اسلام ناب محمدي(ص) را تجديد كرد و وسيله تطبيق و تحقق اسلام نظري در زمان معاصر شد، در مكتب امام حسين(ع) شكل گرفته است و در مقاطع مختلف يادآور حماسه عاشورا و قيام كربلاست و به همين لحاظ دوست و دشمن ساز است و با تحقق آن، يزيدان زمان و ابرقدرت هاي دوران به جنبش درآمدند و از هيچ كوششي براي مقابله با اين نور الهي فروگذار نكردند و در نقطه مقابل، عاشقان الله و پروردگان اسلام ناب، با شهادت خواهي به ميدان كارزار شتافتند و دوست و دشمن را از رشادت خود متحير ساختند.
۱- صحيفه نور، ج ،۱۷ ص ۵۸.
۲- كلمات قصار امام خميني(ره)، ص ۳۱.
۳- نفس المهموم، ص ۶۳۳

اخبار فرهنگ

از سوي سازمان اسناد و كتابخانه ملي جمهوري اسلامي ايران
نخستين همايش تاريخ شفاهي ايران برگزار مي شود

گروه علمي فرهنگي - علي اصغر محمدي: نخستين همايش تاريخ شفاهي ايران طي روزهاي ۲۵ و ۲۶ ارديبهشت ماه سال آينده در سازمان اسناد و كتابخانه ملي جمهوري اسلامي برگزار خواهد شد.
دكتر كيانوش كياني هفت لنگ معاون اسناد ملي سازمان اسناد و كتابخانه ملي با اعلام اين خبر گفت: به منظور توجه بيشتر به نقش تاريخ شفاهي در تاريخ نگاري مستند، گردآوري خاطرات شفاهي و ترغيب و تشويق پژوهشگران و علاقه مندان به استفاده از اين منابع تاريخ نگاري ،اين همايش برگزار مي شود.دبير همايش تاريخ شفاهي با عنوان اين كه جمع آوري اسناد تاريخ محض، عام و تاريخ علم از موضوعات اصلي اين همايش است، گفت: درنظر داريم با برگزاري اين همايش با شناسايي شخصيت هاي قديمي، خلاءهاي تاريخي خود را پر كرده و به قدرت عمر افرادي كه در حوادث زنده بوده اند به گذشته برگرديم.كياني نقش منابع شفاهي در تاريخ نگاري اسلامي، خاطره نويسي و تفاوت آن با تاريخ شفاهي، شيوه هاي بهره برداري از منابع تاريخ شفاهي، تاريخ شفاهي هنر، گفت وگو، آرشيوهاي ملي و تحقيقات تاريخ شفاهي را ازجمله عناوين اين همايش اعلام كرد.وي در پايان گفت: علاقه مندان مي توانند مقالات خود را حداكثر در ۱۵ صفحه در قطع A4 تا تاريخ ۱۵ فروردين ۱۳۸۴ به نشاني دبيرخانه همايش ارسال كنند.پست الكترونيكي:
ORAL.HISTORY@ARCHIVES.ORG.IR
بزرگداشت انقلاب اسلامي ايران در موزه تاريخ قرقيزستان
جشن  دهه  فجر و سالروز پيروزي  انقلاب  اسلامي  ملت  ايران  در تالار «موزه  تاريخ » بيشكك  پايتخت  قرقيزستان  برگزار شد.
در اين  جشن  كه  جمعي  از ايرانيان  مقيم  قرقيزستان  حضور داشتند، شماري  از دانشجويان  بخش  فارسي زبان  دانشگاه  علوم  انساني  بيشكك  و دانشگاه  ملي  قرقيزستان ، با ارائه  مقاله  و شعرهايي  به  زبان  فارسي ، از حركت  غرورآفرين  ملت  ايران  در جريان  پيروزي  انقلاب  اسلامي ، تجليل  كردند.
«غلام رضا باقري  مقدم » سفير جمهوري  اسلامي ايران  در قرقيزستان  در اين  آيين  گفت : انقلاب  اسلامي  ايران  به  بركت  اراده  قاطع  ملت ، براي  رسيدن  به  مردم سالاري  ديني  و جلوگيري  از وابستگي  به  شرق  و غرب  شكل  گرفت . سفير ايران  با اشاره  به  نقش  محوري  حضرت  امام  خميني  (ره ) در به  ثمر نشاندن  انقلاب  اسلامي  افزود: انقلاب  اسلامي ايران  سبب  شد تا بيشتر ملت هاي  مسلمان ، به  هويت  اصلي  خود يعني  اسلام  و ارزش هاي  اسلامي توجه  بيشتري  داشته  باشند. در اين  آيين  همچنين ، شاگردان  مدرسه  امام  خميني  (ره ) در قرقيزستان  با لباس هاي  يكسان  ويژه  جشن  دهه  فجر، چند سرود درباره  دهه  فجر و امام  خميني خواندند.

|  اقتصاد  |    اجتماعي  |   انديشه  |   سياست  |   سينما  |   فرهنگ   |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |