Hamshahri Newspaper

محمد مهدوي
از ديرباز آمار فعاليتهاي ساختماني مورد توجه پژوهشگران و محققان آماري و برنامه ريزان اقتصادي بوده است. اهميت اين موضوع از چند حيث است؛ اول اينكه بخش قابل ملاحظه اي از تشكيل سرمايه ثابت در كشور به اين بخش از فعاليتها اختصاص دارد. دوم اينكه تامين مسكن و دستيابي به سطح بالاتري از رفاه در جامعه نيازمند بررسي و مطالعه ميزان سرمايه گذاري در ساختمان است؛ بالاخره سوم اينكه آگاهي از روند حجم سرمايه گذاري در اين بخش، از جمله اطلاعات مفيدي است كه مي تواند در طراحي و اجراي سياست هاي پولي مفيد واقع شود.
در ادامه آمار پروانه هاي ساختماني صادره توسط شهرداريهاي مناطق شهري كشور و نيز سرمايه گذاري در شش ماهه نخست از سال ۱۳۸۱ تاكنون كه از نتايج تحقيقات دايره آمار ساختماني اداره آمار اقتصادي بانك مركزي، تهيه شده ارايه مي گردد. در انتها نيز به چند نتيجه مهم اشاره مي شود.
الف) آمار پروانه هاي ساختماني صادر توسط شهرداريهاي مناطق شهري كشور در شش ماهه اول سال ۸۱:
۱- كل مناطق شهري:
در شش ماهه اول سال ،۸۱ در كل مناطق شهري كشور براي ۷۹۸۰۴ دستگاه ساختمان، پروانه احداث صادر شده است كه نسبت به شش ماهه اول سال قبل ۶/۵ درصد افزايش نشان مي دهد.
از كل تعداد پروانه هاي صادر شده ۹/۱۶ درصد به مناطق مختلف تهران، ۶/۳۱ درصد به شهرهاي بزرگ و ۴/۵۱ درصد به ساير مناطق شهري اختصاص داشته است. سطح كل زيربناي ساختمانهايي كه در شش ماهه مورد گزارش براي آنها پروانه احداث صادر گرديده، حدود ۸/۳۱ ميليون متر مربع بوده است كه ۲/۸ درصد بيشتر از شش ماهه اول سال قبل مي باشد. از مجموع سطح كل زيربناي در نظر گرفته شده ۵/۲۹ درصد به شهر تهران، ۹/۳۷ درصد به شهرهاي بزرگ و ۶/۳۲ درصد به ساير مناطق شهري اختصاص داشته است.
۲- تهران:
در شش ماهه اول سال ،۸۱ از طرف شهرداريهاي مناطق مختلف تهران براي ۱۳۵۱۵ دستگاه ساختمان با حدود ۴/۹ ميليون مترمربع سطح كل زيربناي طبقات، پروانه احداث صادر گرديده است كه نسبت به شش ماهه اول سال قبل از نظر تعداد ۸ درصد افزايش و از نظر سطح كل زيربناي طبقات ۳/۱۳ درصد كاهش نشان مي دهد.
۳- شهرهاي بزرگ:
در شش ماهه اول سال ،۸۱ از طرف شهرداريهاي شهرهاي بزرگ، مجموعا براي ۲۵۲۴۰ دستگاه ساختمان با حدود ۱۲ ميليون مترمربع سطح كل زيربناي طبقات، پروانه احداث صادر گرديده كه نسبت به شش ماهه اول سال قبل از نظر تعداد ۴/۱ درصد و از نظر سطح كل زيربناي طبقات ۲۵ درصد افزايش داشته است.
۴- ساير مناطق شهري:
در شش ماهه اول سال ،۸۱ شهرداريهاي ساير مناطق شهري كشور مجموعا براي ۴۱۰۴۹ دستگاه ساختمان با حدود ۴/۱۰ ميليون مترمربع سطح كل زيربناي طبقات، پروانه احداث صادر نموده اند كه در مقايسه با شش ماهه اول سال قبل از نظر تعداد ۵/۷ درصد و از نظر سطح كل زيربناي طبقات ۱/۱۶ درصد افزايش نشان مي دهد.
* سرمايه گذاري در شش ماهه اول سال ۸۱:
در شش ماهه مورد گزارش، مجموع سرمايه گذاري بخش خصوصي در ساختمانهاي جديد مناطق شهري كشور، به قيمت جاري معادل ۲۵۱۱۴ ميليارد ريال بوده است كه ۱/۳۶ درصد نسبت به شش ماهه اول سال ۸۰ افزايش نشان مي دهد. از كل مبلغ سرمايه گذاري مذكور، ساختمانهاي مسكوني با ۸/۸۵ درصد بيشترين سهم را داشته است. ۳/۵۵ درصد از سرمايه گذاري فوق در سه استان تهران، خراسان و اصفهان انجام پذيرفته است كه به ترتيب با ۹/۴۰ درصد، ۳/۷ درصد و ۱/۷ درصد بيشترين سهم را در مقايسه با ساير استانها دارا بوده اند. در مقايسه با شش ماهه اول سال ،۸۰ سرمايه گذاري مزبور در استانهاي تهران، خراسان و اصفهان به ترتيب ۸/۳۰ درصد، ۸/۲۳ درصد و ۶/ ۵۳ درصد افزايش داشته است.
ب) آمار پروانه هاي ساختماني صادره توسط شهرداريهاي مناطق شهري كشور در شش ماهه اول سال ۸۲:
۱- كل مناطق شهري:
در شش ماهه اول سال ،۸۲ در كل مناطق شهري كشور براي ۸۳۴۳۹ دستگاه ساختمان پروانه احداث صادر گرديده است كه نسبت به شش ماهه اول سال قبل ۶/۴ درصد افزايش نشان مي دهد.
از كل تعداد پروانه هاي صادر شده ۴/۵ درصد به مناطق مختلف تهران، ۹/۳۴ درصد، شهرهاي بزرگ و ۷/۵۹ درصد به ساير مناطق شهري اختصاص يافته است. سطح كل زيربناي ساختمانهايي كه در شش ماهه مورد گزارش براي آنها پروانه احداث صادر گرديده، حدود ۷/۳۵ ميليون مترمربع بوده است كه ۳/۱۲ درصد بيشتر از شش ماهه اول سال قبل مي باشد از مجموع سطح كل زيربناي در نظر گرفته شده ۱/۱۱ درصد به شهر تهران، ۷/۴۸ درصد به شهرهاي بزرگ و ۳/۴۰ درصد به ساير مناطق شهري اختصاص داشته است.
۲- تهران:
در شش ماهه اول سال ،۸۲ از طرف شهرداريهاي مختلف تهران براي ۴۴۹۱ دستگاه ساختمان با بيش از ۹/۳ ميليون مترمربع سطح كل زيربناي طبقات ، پروانه احداث صادر گرديده است كه نسبت به شش ماهه اول سال قبل به ترتيب ۸/۶۶ درصد و ۹/۵۷ درصد كاهش نشان مي دهد.
۳- شهرهاي بزرگ:
در شش ماهه اول سال ،۸۲ از طرف شهرداريهاي شهرهاي بزرگ مجموعا براي ۲۹۱۳۶ دستگاه ساختمان با حدود ۴/۱۷ ميليون مترمربع سطح كل زيربناي طبقات، پروانه احداث صادر گرديده كه نسبت به شش ماهه اول سال قبل از نظر تعداد ۴/۱۵ درصد و از نظر سطح كل زيربناي طبقات ۳/۴۴ درصد افزايش يافته است.
۴- ساير مناطق شهري:
در شش ماهه مورد نظر، مجموعا براي ۴۹۸۱۲ دستگاه ساختمان با حدود ۴/۱۴ ميليون مترمربع سطح كل زيربناي طبقات، پروانه احداث صادر شده كه در مقايسه با شش ماهه مشابه سال پيش از آن، از نظر تعداد ۳/۲۱ درصدو از نظر سطح كل زيربناي طبقات ۷/۳۸ درصد ا افزايش نشان مي دهد.
* سرمايه گذاري در شش ماهه اول سال ۸۲:
در نيمه اول سال مورد نظر ، مجموع سرمايه گذاري بخش خصوصي در ساختمانهاي جديد مناطق شهري كشور، به قيمت جاري حدود ۳۱۶۲۰ ميليارد ريال بوده است كه ۹/۲۵ درصد نسبت به شش ماهه اول سال ۸۱ افزايش نشان مي دهد. از كل مبلغ سرمايه گذاري مذكور، ساختمانهاي مسكوني با ۴/۸۳ درصد بيشترين سهم را داشته است. بيش از ۴۹ درصد از اين سرمايه گذاري در سه استان تهران، خراسان و فارس صورت پذيرفته كه در مقايسه با ساير استانها به ترتيب با ۲/۳۴ درصد، ۱/۸ درصدو ۱/۷ درصد بيشترين سهم را داشته اند. در مقايسه با مدت مشابه سال ،۸۱ سرمايه گذاري مزبور در استانهاي تهران، خراسان و فارس به ترتيب ۳/،۵ ۱/۴۰ و بالاخره ۲/۵۰ درصد افزايش داشته است.
ج) آمار پروانه هاي ساختمان صادره توسط شهرداريهاي مناطق شهري كشور در شش، ماهه اول سال ۸۳:
۱- كل مناطق شهري:
در نيمه اول امسال، در كل مناطق شهري كشور براي ۷۲۸۲۹ دستگاه ساختمان پروانه احداث صادر گرديده است كه نسبت به نيمه اول سال قبل ۷/۱۲ درصد كاهش نشان مي دهد. از كل تعداد پروانه هاي صادر شده ۳/۹ درصد به شهر تهران، ۹/۲۵ درصد به شهرهاي بزرگ و ۸/۶۴ درصد به ساير مناطق شهري اختصاص داشته است. سطح كل زيربناي ساختمانهايي كه در مدت مورد نظر براي آنها پروانه صادر گرديده، بيش از ۶/۳۲ ميليون مترمربع بوده است كه ۴/۸ درصد كمتر از شش ماهه اول سال قبل مي باشد. از مجموع سطح كل زيربناي در نظر گرفته شده ۹/۱۷ درصد به شهر تهران، ۵/۳۲ درصد به شهرهاي بزرگ و در نهايت ۶/۴۹ درصد به ساير مناطق شهري اختصاص داشته است.
۲- تهران:
در شش ماهه اول امسال، براي ۶۷۸۲ دستگاه ساختمان با بيش از ۸/۵ ميليون مترمربع سطح كل زيربناي طبقات، پروانه احداث، صادر شده كه نسبت به مدت مشابه سال پيش از نظر تعداد و سطح كل زيربناي طبقات به ترتيب ۹/۵۱ و ۱/۵۲ درصد افزايش نشان مي دهد.
۳- شهرهاي بزرگ:
در نيمه اول امسال، از سوي شهرداريهاي شهرهاي بزرگ كشورمان مجموعا براي ۱۸۸۸۶ دستگاه ساختمان با حدود ۶/۱۰ ميليون مترمربع سطح كل زيربناي طبقات، پروانه احداث صادر گرديده كه نسبت به مدت مشابه سال ۸۲ از نظر تعداد و سطح كل زيربناي طبقات به ترتيب ۲/۳۵ درصد و ۹/۳۸ درصد كاهش داشته است.
۴- ساير مناطق شهري:
در مدت مورد نظر، شهرداريهاي ساير مناطق شهري كشور مجموعا براي ۴۷۱۶۱ دستگاه ساختمان با حدود
۲/۱۶ ميليون مترمربع سطح كل زيربناي طبقات، پروانه احداث صادر نموده اند كه در مقايسه با مدت مشابه سال قبل از نظر تعداد ۳/۵ درصد كاهش و از نظر سطح كل زيربناي طبقات ۴/۱۲ درصد افزايش نشان مي دهد.
* سرمايه گذاري در شش ماهه اول سال ۸۳:
آمار مقدماتي (و نه نهايي) كه چندي پيش از سوي بانك مركزي منتشر شد ،نشان مي دهد كه بخش خصوصي در كل كشور در نيمه اول امسال بيش از ۳۷ هزار ميليارد ريال در بخش ساختمان سرمايه گذاري كرده است كه از افزايش ۲۰ درصدي نسبت به مدت مشابه سال پيش حكايت مي كند. اين گزارش مي افزايد كه بخش خصوصي در تهران تا پايان ششماهه اول امسال حدود ۴۸۰۴ ميليارد ريال در بخش ساختمان سرمايه گذاري كرده و اين در حالي است كه اين ميزان در پايان شهريور سال گذشته ۸۶۲۸ ميليارد ريال بوده كه از كاهش ۴۵ درصدي حكايت مي كند. لازم به ذكر است كه آمار نهايي در اين باره هنوز توسط بانك مركزي تهيه و منتشر شده است.
از اين آمار و ارقام نتايج زيادي حاصل مي شوند. در اينجا به مهمترين اين نتايج اشاره مي گردد:
۱- تعداد پروانه هاي صادر شده در كل كشور در نيمه اول سال ۸۲ نسبت به نيمه اول سال ۸۱ افزايش پيدا كرده است ولي اين تعداد در مدت مشابه سال ۸۳ نسبت به سال ۸۲ كاهش داشته است. افزايش موردنظر نامحسوس ولي كاهش بعدي تا حدي محسوس بوده است. در كل در نيمه اول سال ۸۳ نسبت به نيمه اول سال ۸۱ پروانه هاي كمتري صادر شده است. در مورد شهر تهران مي توان نتيجه گرفت كه در تهران در نيمه اول سال ۸۲ نسبت به مدت مشابه سال ۸۱ كاهش شديد در صدور پروانه ها داشته ايم، در حالي كه در نيمه اول سال ۸۳ نسبت به مدت مشابه سال ۸۲ كاهش شديد بوده است. در كل مي توان گفت كه تعداد پروانه هاي صادر شده در شش ماهه اول سال ۸۳ نسبت به مدت مشابه در سال ۸۱ در تهران به طرز چشمگيري كاهش داشته است.
۲- سطح كل زيربناي ساختمانهايي كه در كل كشور در شش ماهه اول سال ۸۲ براي آنها پروانه صادر شده نسبت به مدت مشابه سال ۸۱ افزايش ولي در سال ۸۳ نسبت به سال ۸۲ كاهش داشته است.
در كل سطح كل زيربناي پروانه هاي صادر شده در نيمه اول سال ۸۳ نسبت به مدت مشابه سال ۸۱ افزايش كمي داشته است. در مورد تهران مي توان گفت كه سطح كل زيربناي ساختمانهايي كه در مدت مورد مطالعه سال ۸۲ براي آنها پروانه صادر شده است نسبت به مدت مشابه سال ۸۱ كاهش محسوسي داشته است،اين در حالي است كه سطح كل زيربناي ساختمانهايي كه در شش ماهه اول ۸۳ براي آنها پروانه صادر شده است نسبت به مدت مشابه سال ۸۲ كاهش چشمگيري داشته است. در كل بايد گفت كه پارامتر مورد مطالعه در مدت مورد نظر سال ۸۳ نسبت به نيمه اول به سال ۸۱ كاهش زيادي داشته است.
۳- در نيمه نخست سال ۸۲ نسبت به مدت مشابه سال ،۸۱ مجموع سرمايه گذاري بخش خصوصي ساختمانهاي جديد مناطق شهري كشور افزايش داشته است. اين روند در نيمه اول سال ۸۳ نسبت به مدت مورد نظر در سال ۸۲ نيز همچنان افزايشي بوده است. چنانكه پيشتر نيز اشاره شد، آمار مقدماتي نشان مي دهد كه مجموع سرمايه گذاري بخش خصوصي در ساختمانهاي جديد مناطق شهري تهران در نيمه اول ۸۳ نسبت به مدت مشابه سال ۸۲ برابر ۴۵ درصد كاهش داشته است.