سه شنبه ۳ خرداد ۱۳۸۴ - - ۳۷۰۶
دخل و خرج
Front Page

نگاهي به ارزش ها و تاريخچه فرش ايراني
تاروپودهايي گرانبها
003096.jpg
عكس: جعفر سميعي
قيمت فرشهاي معمولي كمتر از 45هزار تومان نيست. يك متر فرش دستباف كه بتوان روي آن حساب كرد، كمتر از متري 50 هزار تومان نخواهد بود. قالي هايي كه كمتر از اين قيمت دارند،ممكن است عيبي داشته باشند
مي گويند قديمي ترين فرش ايران را يك تيم باستانشناس روسي درمنطقه پازيريك كشف كرده است. فرش پازيريك احتمالا متعلق به قرن چهار يا پنجم پيش از ميلاد است و داراي اسب سواراني است كه به جاي زين،  قالي بر پشت اسب هاي جنگي خود گذاشته اند.
در زمان مغول قاليبافي به سطح بالايي از زيبايي و تكنيك رسيده اما اوج قاليبافي كلاسيك درايران به زمان حاكميت شاه طهماسب اول يعني بين سال 1587 - 1524 ميلادي و شاه عباس كبير بين سالهاي 1629-1587 مي رسد كه اكنون حدود 3000 نسخه از آن دور ه ها درموزه هاي دنيا جاي گرفته اند. مشهد، كرمان، جوشقان، يزد، استرآباد، هرات و ايالات شمالي نظير قره باغ و ستروان از جمله مراكز توليد قالي آن دوره بوده اند.
در آن زمان نقاشان و نگارگران مطرح نيز زيباترين طرح ها را براي قالي خلق مي كردند اما با اشغال ايران به وسيله افغان ها اين هنر- صنعت ايراني رو به انحطاط گذاشت و دوره رنسانس قالي ايران پايان يافت. قرن نوزدهم بود كه قالي ايران و فرش هاي كهنه به اروپا رفت اما با به پايان رسيدن منابع كهنه، شركت هاي انگليسي و آمريكايي به تاسيس كارگاه هايي در تبريز، سلطان آباد و كرمان پرداختند، اينگونه بود كه دامنه صنعت فرش ايران گسترش يافت.اكنون با به وجودآمدن رقباي وسيع در سطح جهاني براي فرش ايران به خاطر عدم آينده نگري مسئولان و دست اندركاران فرش كشور، صادرات فرش ايران به كشورهاي جهان كاهش يافته و رقيبي چون چين با حضور كارگران ارزان قيمت و استفاده از طرح هاي ايراني، قيمت اين فرش را به شدت كاهش داده است.
اما فرش ايران در همين تنگنا هنوز خريداران خاص خود را در دنيا حفظ كرده است.
انواع فرش از نظر اندازه
فرشهاي دستباف اكنون در حدود 9 اندازه استاندارد بافته مي شود اما اين اندازه خود به علت دستباف بودن مي تواند اندكي در حد يك يا دوسانتيمتر متفاوت باشد. دست اندركاران و طراحان فرش دستباف اكنون تصميم دارند اين اختلاف و خطا را به حد صفر برسانند.
«قالي» اندازه اي بيش از 6مترمربع و ابعادي چون 6*،۴ 7*،۵ 10*۶ مترمربع دارد. «كلگي» معمولا 3*۵‎/،۱ 3*۷۰‎/،۱ 5/3*۲ مترمربع است و بافت آن در ميان روستائيان معمول است.
«كناره» كه در قديم براي استفاده در اطراف فرش ها و پوشاندن فضاي خالي آنها استفاده مي شد، اكنون در راهروها و راه پله ها استفاده مي شود و پهناي آن معمولا 70 تا 110 سانتيمتر است. قاليچه ها، فرشهاي كوچكي هستند كه در ابعاد 20/2*۴۰‎/۱ متر بافته مي شوند. «ذرع و نيم» در ابعاد 156*۱۰۴ سانتيمتر بافته مي شود.
«ذرع و چارك» نيز معمولا 130*۸۰ سانتيمتر است و پشتي ها فرشهايي هستند كه با عرض حدود 50 تا 80 سانتيمتر و طول 80 تا 120 سانتيمتر بافته مي شوند و در نهايت پادري ها به اندازه پاگرد در ورودي يعني در حدود 70*۵۰ بافته مي شوند.
انواع فرش
از نظر جنس پرز
فرشها با نخ هاي گوناگون بافته مي شوند؛ فرشهاي تمام پشم، كرك- ابريشمي، كف ابريشم، گرده ابريشم و فرش صوف. بافتن فرشهاي تمام پشم در بين عشاير، كوچ نشين ها و تركمن ها متداول است.
فرشهاي كرك از الياف ظريف و بلند پشمي تهيه مي شوند، جنس چله و پرز فرشهاي تمام ابريشمي از نخ هاي ابريشم است،جنس پرز فرشهاي گل ابريشم از كرك است. اين فرشها نقوش مختلف ابريشمي دارند.فرشهاي گرده ابريشم كه بافت آنها در نائين، اردستان و اصفهان متداول است، نقوش و طرح هاي ابريشمي دارند.فرش صوف نيز به جاي گره، پود زيرورو دارد و نقشهاي آن با پرز بافته مي شود. از اين رو نقوش آن حالت برجسته دارند.
چگونگي نگهداري فرش دستباف
فرشهاي دستبافي كه در نوع بافت و خريد آنها دقت لازم وجود داشته، هرچه استفاده شوند و به قول معروف پا بخورند، جلوه بيشتري پيدا كرده و زيباتر خواهند شد.اما چگونگي نگهداري از اين فرشهاي دستباف نيز در نگهداري و افزايش عمر فرش و مرغوبيت آن تاثير بسزايي دارد.
سطحي كه فرش روي آن پهن مي شود، بايد صاف، خشك و عاري از گردوغبار باشد و گچي، خاكي و آهكي نباشد. بهتر است موكت يا پلاستيك و فرش ديگري روي آن پهن نباشد. اگر سطح، سراميك يا موزائيكي است، نبايد محفظه اي خالي داشته باشد تا به محل رشد بيد تبديل شود. چنانچه دچار بيدخوردگي شد، بايد كنترل و ترميم شود تا به قسمت هاي بيدخورده آن آسيب نرسد.
بيدزدگي فرش از طريق پشم هاي ضدعفوني نشده، هواي شرجي و مرطوب و نگهداري آن در محل هاي سربسته و متروك يا عدم توجه و نظافت فرش پيش مي آيد.شست وشوي فرش نبايد با مواد پاك كننده داراي خاصيت اسيدي انجام شود، زيرا اين مواد باعث كم دوامي و از بين رفتن تارهاي فرش مي شود. نكته قابل توجه آن است كه روشويي فرش با هر نوع شامپو باعث پوسيدگي فرش و كاهش مرغوبيت فرش مي شود. در نقاطي كه آب و هواي آن گرم و مرطوب است، از فرشهاي تمام پشم استفاده مي شود. نور، آب و هواي مرطوب و مواد آلوده كننده هوا از ديگر عواملي است كه براي فرش مشكلات فراواني ايجاد مي كند.
چه فرشي بخريم؟
خريد فرش نكته بااهميتي است كه بايد به دلايل گفته شده به آن توجه كرد. فرشي كه مواد مصرفي به كار رفته در آن شامل پشم، نخ و ابريشم كاملا از مواد طبيعي و عاري از مواد زائد باشد، فرشي كه در رنگرزي مواد اوليه آن از رنگهاي گياهي استفاده شده باشد، فرشي عاري از عيوب فني مثل غلط بافي، دورستي، كجي، سره، شانه كوبيدگي و بدقيچي مي تواند عمر طولاني داشته باشد و بر قيمت آن افزوده مي شود.
مصطفي چيت ساز، رئيس انجمن اتحاديه فرش دستباف ايران در گفت وگويي با سايت اطلاع رساني فرش ايران گفته است: «جامعه فرش به تازگي دوران تاريك دو دهه بي ثباتي در قوانين صادراتي را پشت سر گذاشته، در حالي كه هنوز عوارض بيشمار ناشي از آن سالها گريبانگير صنعت فرش است. از طرفي رقباي خارجي در عرصه تجارت جهاني بتدريج حضور خود را هرلحظه پررنگ تر مي كنند، همچنين با از دست دادن بيشتر بازارها، تهديدي جدي براي آينده جامعه فرش دستباف ايران به وجود آمده است.»
وي معتقد است كه مي توان با استفاده از تفكر يا بينش روز جهاني و ايجاد تغييرات، دانسته هاي فرهنگي- هنري ايران را كه فرش دستباف مصداقي از آن است، حفظ كرده و ايجاد اشتغال كرد.
گران و ارزشمند
به گفته يكي از فروشندگان با سابقه قالي دستباف اين فرش چند وقتي است به خاطر گران شدن مواد مصرفي فرش و مزد كارگران گران شده است. وي مي گويد: «يك فرش 12 متري كه كمي به چشم بيايد را نمي توان كمتر از 600 هزار تومان خريد.»
او مي گويد يك خانواده با درآمد متوسط ترجيح مي دهد كه فرش ماشيني بخرد تا يك فرش خرسك نه چندان مرغوب 6 متري كه 210 يا 220 هزار تومان است. قيمت فرشهاي معمولي كمتر از 45 هزار تومان نيست. وي توضيح مي دهد كه يك فرش كه بتوان روي آن حساب كرد كمتر از متري 50 هزار تومان نخواهد بود.
او معتقد است فرشهاي كمتر از متري 50 هزارتومان حتما عيبي دارند و ادامه مي دهد: «هرقدر پول دهي، آش مي خوري» الان فرش 6 متري 7 ميليون توماني نيز در بازار هست.
اين فروشنده فرش درباره فرشهاي دست دوم دستباف مي گويد: فروش اين فرشها مثل فروش طلاست كه دستمزد ساخت از آن كم مي شود. فرش فروشان هم به خاطر منافع خودشان حتما فرش فروخته شما را به قيمت كمتري مي خرند و قيمت فرشهاي دستباف دو سال استفاده شده، كمي بيش از يك سوم قيمت اوليه آن است.به هرحال فرش دستباف اكنون قيمت بالايي دارد، اما بسته به نگهداري خريداران در آينده مي توان به قيمتي هرچند كمتر از اوليه آن را فروخت.

حجره
003138.jpg
باز هم كاهش قيمت
همزمان با واگذاري 12 اولويت جديد با سيم كارت هاي اعتباري تلفن همراه تاليا قيمت سيم كارت تلفن همراه بار ديگر كاهش يافت. به گزارش فارس، قيمت سيم كارت  تلفن هاي همراه 30 تا 80 هزار تومان در بازار كاهش نشان داد. اين امر باعث شد فروشندگان سيم كارت براي جلوگيري از ضرر بيشتر، سيم كارت هاي خود را روانه بازار كنند. بنابراين گزارش، واگذاري سيم كارت هاي اعتباري كه قرار است از امروز آغاز شود و تا پايان شهريور ادامه يابد هفته اي 75 هزار سيم كارت خواهد بود. بيشترين كاهش قيمت سيم كارت مربوط به كد 5 با 80 هزار تومان و كمترين آن مربوط به سيم كارت هاي صفر كد 2 با 30 هزار تومان است.
۸۵ معدن در دست مهندسان جوان
طي طرحي از سوي شركت تهيه و توليد مواد معدني ايران 85 معدن متروكه به بيش از 300 نفر از مهندسان جوان رشته مهندسي معدن و علوم وابسته واگذار مي شود. به گزارش روابط عمومي خانه معدن، اردشير سعد محمدي، مدير اكتشاف و بهره برداري شركت تهيه و توليد مواد معدني ايران گفت: براي هر معدن دست كم يك تيم سه نفره انتخاب و بر اساس محل تولد و گرايش رشته تحصيلي آنها گروه هاي كار تشكيل شده و پس از معرفي به وزارت صنايع و معادن، فارغ التحصيلان جوان به معادن مورد نظر فرستاده خواهند شد. وي ابراز داشت: اين گروه ها در كنار مشاور داخلي به بررسي راهكارهاي مربوط به بازگشايي و نيز عمليات مورد نياز جهت اكتشافات تكميلي خواهند پرداخت كه پس از ارائه نتايج مطالعات آنها توسط مشاور خارجي كه يك شركت كانادايي است، مورد ارزيابي و بررسي قرار خواهد گرفت.
003090.jpg
موتورسيكلت هاي كم مصرف
تنها دو نوع موتور سيكلت كم مصرف در كشور وجود دارد. بنا بر تحقيقات سازمان بهينه سازي مصرف سوخت و موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران، در بين موتور هاي با حجم 125 سي سي پس از نوع wave هوندا، چهار نوع موتور در جايگاه  B يعني داراي مصرف كمتر يا برابر با 7/2 قرار دارند.
همچنين 27 نوع موتور سيكلت داراي مصرف 8/1 تا 9/1 در يك صد كيلومتر هستند و با توجه به اين ميزان مصرف در جايگاه  c يعني كمتر يا برابر 9/2 مصرف قرار مي گيرند.
بر اساس اين گزارش، در بين موتورهاي با حجم 70 سي سي، 110 سي سي و 150 تا 200 سي سي، تنها يك موتور (جهانرو 150 سي سي) داراي استاندارد كم مصرف ترين سوخت است. در اين بخش 18 موتور مابقي داراي جايگاه e.b.c.d هستند و خط توليد يك موتور با حجم 150 تا 200 سي سي نيز به دليل مصرف بيش از اندازه متوقف شده است.
سمند در غنا
تعجب نكنيد اگر خودروي ملي ايران را در غنا ديديد. يك مقام ارشد دولت اين كشور سطح كيفي خودرو سمند را در سطح استاندارد جهاني دانسته و تاكيد كرده كشورش بازار مناسبي براي عرضه اين خودرو دارد. شيخ ابراهيم كوجه كواي در ديدار از بخش هاي مختلف ايران خودرو اظهار اميدواري كرده است كه محصولات اين شركت به غنا صادر شود.

زاويه ديگر
پيكان، بنزين و جايگزين
تعطيلي خط توليد پيكان سبب شد بازار اخبار مربوط به حوزه خودرو داغ تر از پيش شود. در اين زمينه همچنين ميزان مصرف بنزين مورد توجه قرار گرفته است.
با تعطيلي خط توليد نخستين خودروي ملي، گروهي خاطرات گذشته خود را ازدست رفته دانستند و گروهي در دل شادمان شدند كه بالاخره اين اژدهاي پرمصرف در چارچوب عكس هاي يادگاري باقي خواهد ماند.
گرچه تعداد پيكان هاي موجود در خيابان ها و جاده ها افزايش نخواهد يافت اما قطعه سازان قرار است تا 10 سال ديگر محصولات خود را به بازار عرضه كنند. بدين ترتيب پيكان داران مي توانند از كمبود لوازم يدكي هراسي به دل راه ندهند؛ قيمتش هم كه رفته بالا!
حذف يا اضافه؟
حذف پيكان عده اي را با نگراني مواجه كرد، آنهايي كه روزگار و معيشتشان را با اين خودرو مي گذراندند از آينده شان بيمناك شدند اما وعده هاي ارائه شده از سوي مسئولان توانست تا حدي اين نگراني ها را كاهش دهد. از يك سو توليد قطعات به اين زودي ها قطع نخواهد شد و از سوي ديگر توليد پرايد افزايش مي يابد، شايد به اين دليل مديران شركت سايپا چنين تصميمي گرفتند كه پرايد، جايگزين پيكان شود. اما واقعيت اين است كه پيكان به طور كامل از چرخه حذف نشده است. هنوز قلب پيكان را مي توان در كالبد پژو مشاهده كرد.
به همين دليل نيز قائم مقام مدير عامل گروه صنعتي ايران خودرو پژو آردي بهينه سازي شده را بهترين جايگزين پيكان اعلام كرده است. مجتبي شيوا پور به تهران نيوز گفته است: با وجود موارد موثر در افزايش ايمني و رفاه سرنشنيان و همچنين ارتقاي مشخصات فني و زيست محيطي در پژو آردي اين خودرو با هر خودروي ديگري در محدوده قيمت پيكان رقابت مي كند.
وي مصرف سوخت پژو آردي را 4/7 ليتر در شرايط استاندارد با سرعت ثابت 90 كيلومتر ذكر كرد و افزود: براي كاهش مصرف سوخت و تامين استانداردهاي زيست محيطي، موتور اين خودرو بهينه سازي شده، كه سطح آلايندگي آن را به سطح استاندارد يورو 2 نزديك خواهد كرد.
با توجه به اينكه موتور پژو آردي همان موتور پيكان است، ميزان مصرف سوخت ارائه شده از سوي قائم مقام مدير عامل ايران خودرو، كمي عجيب به نظر مي رسد. چندي پيش ميزان مصرف سوخت پيكان 13 ليتر به ازاي هر صد كيلومتر عنوان شده بود در حالي كه كارشناسان سازمان بهينه سازي معتقد بودند موتور اين خودرو به سرعت از تنظيم خارج شده و حدود 17 ليتر به ازاي هر صد كيلومتر بنزين مصرف مي كند.
در واقع مهمترين دليلي كه عده اي از كارشناسان با توليد اين خودرو مخالفت مي كردند، مصرف سوخت بيش از حد استاندارد آن بود.
ضررهاي اقتصادي ناشي از اين امر كل اقتصاد كشور را تحت تاثير قرار مي دهد، اما نفت خيز بودن ايران اين موضوع پراهميت را براي 4 دهه به حاشيه راند.
بر اساس آمارهاي رسمي شركت ملي پخش فرآورده هاي نفتي كشور، بيشترين مصرف سرانه بنزين موتور هر ايراني در سال 82 ، برابر با 310 ليتر معادل 8/0 ليتر در روز بوده است. بر پايه اين آمار بيشترين مصرف سرانه بنزين در منطقه چالوس با 513 ليتر در سال (روزانه۴‎/۱ ليتر) بوده كه 6/1 برابر سرانه مصرف كشور است. همچنين كمترين سرانه مصرف بنزين نيز در منطقه خرم آباد با مصرف سالانه 177 ليتر (روزانه 5/0 ليتر) گزارش شده است.
بر اساس برآوردها در سال جاري روزانه 66 ميليون ليتر بنزين به طور متوسط مصرف مي شود كه در كل سال 24 ميليارد ليتر را در بر مي گيرد. از اين ميزان حدود 40 درصد از طريق واردات و با صرف هزينه هاي گزاف ارزي تامين مي شود.
ادامه دارد...

|  آرمانشهر  |   ايرانشهر  |   تهرانشهر  |   جهانشهر  |   دخل و خرج  |   زيبـاشـهر  |
|  شهر آرا  |   يك شهروند  |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |