جهانگير كوثري
دنياي فوتبال امروز مرزهاي اقتصادي را درنورديده است و سرمايه هاي معنوي و مادي فراواني را جذب نموده است. جام جهاني، جام ملت ها، جام باشگاهها، جام يوفا و فوتبال المپيك ميدان هاي بزرگ و پيوسته به يكديگرند كه فوتبال را جان بخشيده اند و رشد فزاينده اي را در تمام قاره ها باعث شده اند. جام كنفدراسيونها نيز يكي از رخدادهاي بزرگ اين رشته است كه در ضمير خود الگوي فرهنگي و انساني را نيز تعريف مي كند. ايجاد اين گردهمايي كه با نام جام كنفدراسيونها شكل گرفته امروزه توانسته در دايره صلح و همزيستي مسالمت آميز به موفقيت هايي دست يابد.
يكي از اقدامات اخير فيفا براي معرفي تيم هاي ملي فوتبال در جهان برگزاري يك دوره رقابت به نام جام كنفدراسيونهاست. همانطور كه از نام آن نيز برمي آيد در اين مسابقات قهرمانهاي شش كنفدراسيون فوتبال از قاره هاي مختلف به همراه مدافع عنوان قهرماني و كشور ميزبان يا تيمي از قاره ميزبان در آن شركت مي كنند كه در جمع شمار تيمها را به هشت مي رساند.
تاريخچه
از سال ۱۹۹۷ جام كنفدراسيونها به عنوان يك رقابت مورد تأييد رسمي فيفا قرار گرفت، كه آن دوره در رياض عربستان برگزار شد، قبل از آن نيز دو دوره از اين رقابتها به سالهاي ۱۹۹۲ و ۱۹۹۵ با نام جام بين قاره اي در اين شهر برگزار شده بود.
آرژانتين گوي سبقت را ربود
عربستان ۱۹۹۲
در اولين دوره اين رقابتها آرژانتين به عنوان قهرمان آمريكاي جنوبي، مقام نخست اين رقابتها را نيز كسب كرد؛ آنها با ستارگاني مانند گويگوچه آ، باتيستوتا، ردوندو، گاني جيا و سيمونه پا به رقابتها گذاشتند و با شكست تيم ميزبان جام را تصاحب كردند. البته عربستان با حمايت تماشاگرانش به رتبه خوب دوم دست يافت.
تيمهاي شركت كننده به ترتيب رده بندي: ۱- آرژانتين ۲- عربستان ۳- آمريكا۴ - ساحل عاج
- شهرهاي ميزبان: تمام بازيها در شهر رياض برگزار شد.
- برترين گلزنان: گابريل باتيستوتا (آرژانتين) ۲ گل ، بروس موري (آمريكا) ۲ گل ، خالد مواليد(عربستان) ۱ گل
- تعداد تماشاگران: ۵۰۰/۱۶۹
- ميانگين تماشاگر: ۳۷۵/۴۲ نفر
ورود دانمارك از سرزمين هاي سرد
عربستان ۱۹۹۵
در دومين دوره رقابتها شش تيم حضور داشتند و اين بار دانمارك بود كه اين افتخار را نصيب كشورش كرد. آنها با بازيهايي درخشان تيمشان بويژه برادران لادروپ و با غلبه بر آرژانتين (مدافع عنوان قهرماني) به مقام قهرماني دست يافتند. مكزيك و نيجريه نيز به نيمه نهايي راه يافتند اما ژاپن و عربستان از صعود بازماندند.
- تيمهاي شركت كننده به ترتيب رده بندي: ۱- دانمارك ۲- آرژانتين ۳- مكزيك ۴- نيجريه ۵- عربستان ۶- ژاپن
- شهرهاي ميزبان: تمامي بازيها در شهر رياض برگزار شد.
- برترين گلزنان: لوئيز گارسيا(مكزيك) ۳ گل ، دانيل آموكاچي(نيجريه)، گابريل باتيستوتا(آرژانتين)، پيتر راسموسن (دانمارك) ۲ گل
- تماشاگران: ۰۰۰/۱۱۰ نفر
- ميانگين تماشاگر: ۷۵۰/۱۳نفر
درخشش برزيل
عربستان ۱۹۹۷
در سومين دوره اين رقابتها كه اولين بار با عنوان جام كنفدراسيونها برگزار شد، اين برزيلي ها بودند كه تسلط خود بر فوتبال را بار ديگر نشان دادند و جام را فتح كردند؛ استراليا با راهيابي به فينال اين دوره همه را متعجب كرد و تيمهاي چك و اروگوئه نيز به نيمه نهايي راه يافتند.
- تيم هاي شركت كننده به ترتيب رده بندي: ۱- برزيل ، ۲-استراليا، ۳- چك ۴- اروگوئه، ۵-مكزيك ۶- امارات ، ۷- عربستان ۸- آفريقاي جنوبي
- شهرهاي ميزبان: تمام بازيها در شهر رياض برگزار شد.
-برترين گلزنان: روماريو(برزيل) ۷ گل ، اسميچر(چك) ۵گل ، رونالدو(برزيل) ۴ گل
- تعداد تماشاگران: ۵۰۰/۲۹۳ نفر
- ميانگين تماشاگر: ۳۴۴/۱۸ نفر
جام در خانه مي ماند
مكزيك ۱۹۹۹
در چهارمين دوره، مكزيكي ها واقعاً سزاوار قهرماني بودند و نيز يكي از دو تيمي بودند كه در اين رقابت شكست نخوردند. آنها در ورزشگاه خانگي خود آزتك به مدت هجده سال هيچ شكستي را متحمل نشدند كه جالب توجه است و برزيل نيز با بازيهاي خوب چهره هاي جديد ديگري را به دنياي فوتبال معرفي كرد.
در اين دوره شاهد حضور دروازه بانهاي خوب با استانداردهاي قابل قبول بوديم كه مي توان از كيسي كلر (آمريكا)، خورخه كامپوس(مكزيك)، ديدا (برزيل) و اوتينك (نيوزلند) نام برد. نكته جالب اين رقابت احياي عربستان پس از شكست پنج بر يك برابر مكزيك بود كه با پيروزي پنج بر يك برابر مصر جبران شد و اين تيم را به نيمه نهايي رساند. آمريكا توانست آلمان بزرگ را مغلوب كند و تنها با گل طلايي بهترين گلزن جام بلانكو از راهيابي به ديدار نهايي بازماند. نيوزلند با شادماني از كسب تجربه برابر آلمان و آمريكا به خانه بازگشت.
- تيمهاي شركت كننده به ترتيب رده بندي: ۱- مكزيك ، ۲- برزيل ۳- آمريكا ۴- عربستان ۵- آلمان ۶- بوليوي ۷- مصر ۸- نيوزلند
- شهرهاي ميزبان:مكزيكوسيتي و گوادالاخارا.
- برترين گلزنان:رونالدينيو(برزيل)، بلانكو(مكزيك)، الاوطيبي(عربستان) ۶ گل
- تعداد تماشاگران: ۰۰۰/۲۸۷ نفر
- ميانگين تماشاگر: ۶۲۵/۶۰ نفر
كلاس بالاي فرانسه در مشرق زمين
كره و ژاپن ۲۰۰۱
در پنجمين دوره اين رقابتها، تيم ملي فوتبال فرانسه، قهرمان جهان در برابر چشمان ۶۵ هزار تماشاگر ژاپني تيم ميزبان را با يك گل شكست داد و جام را فتح كرد تا اين سومين جام پياپي آنها از سال ۱۹۹۸ به بعد باشد. آنها در نيمه دوم بازي فينال مجبور شدند تا جلوي حملات ژاپن را بگيرند و در برابر آنها مقاومت كنند.
- تيمهاي شركت كننده به ترتيب رده بندي: ۱- فرانسه، ۲- ژاپن ۳- استراليا ۴- برزيل ۵- كره جنوبي ۶- كامرون ۷- كانادا ۸- مكزيك
- شهرهاي ميزبان: دايجو، سوون، اوسان، ايباراكي، ينگاتا، يوكوهاما
- برترين گلزنان: شاون مرفي(استراليا)، پاتريك ويه را(فرانسه)، روبرپيرس(فراسه)، اريك كاريه (فرانسه)، سيلوين ويلتورد(فرانسه)، تاكايوكي سوزوكي(ژاپن)، سان هونگ هوانك (كره جنوبي) هر كدام ۲ گل
- تعداد تماشاگران: ۷۲۳/۵۵۶ نفر
- ميانگين تماشاگر: ۷۹۵/۳۴ نفر
ابقاي جام و تراژدي
فرانسه ۲۰۰۳
فرانسه قهرمان جام ملتها و مدافع عنوان قهرماني ميزبان ششمين دوره جام كنفدراسيونها بود. اين رقابتها در سه ورزشگاهي كه جام جهاني نيز در آنها برگزار شده بودند يعني ليون، سنت اتين و سنت دني پاريس برگزار شد.
برزيل با نمايشي ضعيف خيلي زود به خانه بازگشت و تركيه نيز كه به مقام سومي جام جهاني دست يافته بود، نمايش بسيار خوبي داشت و فقط نتوانست به ديدار نهايي راه پيدا كند. تيم كامرون اين دوره تحت تأثير مرگ غم انگيز مارك ويوين فو قرار گرفت اما به ديدار نهايي راه يافت اما باز اين فرانسه بود كه جام را در خانه حفظ كرد.
- تيمهاي شركت كننده به ترتيب رده بندي: ۱- فرانسه، ۲- كامرون، ۳- تركيه ۴- كلمبيا ۵- برزيل ۶- ژاپن ۷-آمريكا ۸- نيوزلند
- شهرهاي ميزبان: پاريس (سنت دني)، ليون(استات گرلان)،سنت اتين (جفري گيشار)،
برترين گلزنان: تيه ري آنري(فرانسه) تونكاي سانلي (تركيه)، شونسوكه ناكامورا (ژاپن)، جيوواني هرناندز(كلمبيا)، روبرپيرس(فرانسه)، اوكان ايلماز(تركيه)، ۳ گل
- تعداد تماشاگران: ۷۰۰/۴۹۱ نفر
- ميانگين تماشاگر: ۷۳۱/۳۰ نفر
احياي دوباره
آلمان ۲۰۰۵
هفتمين دوره جام كنفدراسيونها از ۲۵ خرداد ۸۴ تا ۸ تير در شهرهاي فرانكفورت، هانوفر، لايپزيك، كلن و نورمبرگ برگزار خواهد شد و آلمانها كه ميزبان جام جهاني آينده نيز هستند اميدوارند تا با حضور تيمهاي مطرح جهان در اين رقابتها، خود را محك بزنند تا بتوانند بار ديگر بر قله فوتبال جهان يعني قهرماني جام جهاني دست يابند و به نظر مي رسد كه اين رويداد مكان خوبي براي برآورد توانايي آلمانها باشد. در اين دوره تيمهاي آلمان، آرژانتين، تونس و استراليا در گروه اول و تيمهاي برزيل، يونان، ژاپن و مكزيك در گروه دوم حضور خواهند داشت.
نكات جالب
بيشترين تعداد گلي كه در يك دوره اين رقابتها به ثمر رسيده به سال ۱۹۹۹ مكزيك بازمي گردد كه پنجاه و پنج گل به ثمر رسيد و پس از آن ۱۹۹۷ عربستان قرار دارد كه پنجاه و دو گل به تور دروازه ها نشست. بيشترين ميانگين گل در هر بازي به سال ۱۹۹۲ عربستان باز مي گردد كه معدل ۵/۴ گل براي هر بازي به ثبت رسيد و پس از آن مكزيك ۱۹۹۹ با ۴۴/۳ گل در رده دوم قرار دارد.
در تمامي دوره ها فقط يك بار بود كه آقاي گل از تيم قهرمان نبود و آن نيز در سال ۱۹۹۵ عربستان بود كه لوئيز گارسيا بالاتر از پيتر راسموسن قرار گرفت. پرگل ترين بازي نيز در سال ۱۹۹۹ (مكزيك) انجام شد كه در آن برزيل با نتيجه هشت بر دو عربستان را مغلوب كرد، پس از آن در سه بازي ديگر قرار دارند كه هفت گل در آنها به ثمر رسيد يعني سال ۱۹۹۲عربستان و بازي آمريكا و ساحل عاج كه پنج بر دو به سود آمريكا خاتمه يافت و نيز بازيهاي اروگوئه و آفريقاي جنوبي كه چهار بر سه به سود آفريقاي جنوبي و بازي فراموش نشدني مكزيك و برزيل در سال ۱۹۹۹ كه چهار بر سه به سود مكزيك خاتمه يافت.
بازيكنان، مربيان، داوران، تماشاگران
جام كنفدراسيونها به عنوان رقابتي براي حضور ستارگان فوتبال خود را معرفي كرده و اين امر زماني مشخص مي شود كه تاكنون ۳۳۲ بازيكن كه در آن حضور يافته اند در جام جهاني حضور داشتند و چهل و پنج تن از آنان (۲۷ برزيلي، ۱۶ فرانسوي، يك آرژانتيني، يك آلماني نيز) جام جهاني را فتح كردند.
حتي قبل از آن كه اين رقابتها به عنوان رقابت رسمي فيفا دربيايد (سال ۱۹۹۷) رقابتها فرم خود را پيدا كرده بود كه اين امر با حضور بازيكناني چون باتيستوتا، روگري، سيمونه، برادران لادروپ، ميورا، خورخه كامپوس، كاني جيا، گويگوچه آ، سوآرز، جي جي اوكوچاودانيل آموكاچي ميسر شده بود. با وجود پيشينه كم، جام كنفدراسيونها داوران خوبي را به دنياي فوتبال معرفي كرده كه از اين جمله مي توان به علي بوسيم (امارات) اشاره كرد كه بعد در ديدار پاياني جام در ژاپن بين فرانسه و تيم ميزبان به قضاوت پرداخت.
در فينال سال ۱۹۹۹مكزيك يكصد و ده هزار نفر شاهد ديدار پاياني بودند كه اين رقم در تاريخ رقابتهاي فيفا نيز كم نظير است و در اين دوره رقمي نزديك به شصت هزار نفر از هر مسابقه ديدن كردند كه اين ميانگين دومين رده را در تاريخ فيفا از آن خود كرده است.