محققان راهي باور نكردني براي ترميم جراحات سنگين از جمله قطع نخاع يافته اند؛ اينكه آنها را با مدارهاي الكتريكي تحريك كنند.
اين روش كه به عنوان پايه اي براي جراحي مورد استفاده قرار گرفته است، جديدا در خلال مطالعات باليني تكميل شده و با اين روش پيشرفت باور نكردني در بيماران فلج قطع نخاعي حاصل شده است.
دراين روش بعد از قرار دادن جعبه باتري كنار نخاع قطع شده، بسياري از بيماران بعد از چند هفته اظهار كردند كه حس به پاها و دستانشان بازمي گردد. احساس به اندام هاي تحتاني نيز بازگشته بود.
پروفسور كالين  مك كيگ، رئيس دانشكده علوم پزشكي آبردين مي گويد: ما به تازگي كار روي اين روش را آغاز كرده ايم، ولي نتايج به دست آمده فوق العاده بوده اند. تا چند سال آينده هر كس مي تواند يك وسيله الكتريكي براي بهبود سريع تر زخم هايش در جعبه كمك هاي اوليه داشته باشد.
تكنولوژي پايه اين جعبه هاي باتري Oscillating field stimulators نام دارد كه توسط پروفسور مك كيگ متحول شد. او سلول هاي عصبي انسان را در آزمايشگاه كشت داد و وقتي آنها را در يك ميدان مغناطيسي كنترل ساده قرار داد، مشاهده كرد كه سلول ها مي توانند در مسير خاصي رشد كنند.
مك كيگ مي گويد: ما قرن هاست كه مي دانيم عصب و ساير سلول هاي بدن به تحريكات الكتريكي پاسخ مي دهند،  بنابراين در قرن 19، گروهي شارلاتان ادعا كردند كه مي توانند با قرار دادن بيماران در يك ميدان مغناطيسي معجزه كنند. نتيجه اين بود كه فقط موهاي بيماران سيخ مي شد. به همين دليل استفاده از ميدان هاي الكتريكي براي كارهاي درماني به شدت بي اعتبار و بدنام شد.
مك كيگ و گروهش با هدايت دقيق ميدان هاي الكتريكي در اطراف بافت هاي آسيب ديده دريافتند كه مي توانند در مدت زمان كوتاهي پوست و قرنيه صدمه ديده را ترميم كنند. نخستين آزمايش روي سلول هاي كشت يافته انجام شد. مك كيگ با پروفسور ريچار بورگنز از مركز تحقيقات پاراليز در دانشگاه اينديانا كار روي دستگاهي را آغاز كردند كه مي توانست در بدن انسان كاشته شود. پروفسور بورگنز مي گويد: ما فهميديم كه اگر دو انتهاي نخاع قطع شده را كنار هم قرار دهيم، مي توانيم با به كارگيري مدارهاي الكتريكي سلول هاي عصبي را وادار كنيم تا به سمت هم رشد كنند. ولي به هر حال مشكلي وجود داشت. اين دسته از سلول هاي عصبي كه پيام ها را از مغز دريافت مي كردند بايد به سمت پايين و دسته اي كه پيام ها را به سمت مغز مي بردند بايد به طرف بالا رشد مي كردند.
پروفسور بورگنز مي گويد: شما نياز به پيامي از سوي مغز داريد براي اينكه به مغزتان پيام حركت بدهد. به همين ترتيب مغز نياز به پيام هاي حسي از بدن دارد تا بتواند به شما بگويد كه دستتان دقيقا كجا قرار گرفته تا شما بتوانيد دست خود را به موقعيت جديد حركت دهيد.
به هر حال جزئيات به دست آمده توسط مك كيگ نشان داد كه با ايجاد حركت آونگي ميدان مغناطيسي كه هر نيم ساعت يكبار تغيير جهت مي دهند، سلول هاي عصبي مي توانند براي حركت و رشد در هر دو جهت بالا و پايين نخاع تحريك شوند.
سپس بر اين اساس تيم پروفسور بورگنز تحريك كننده اي ساخت كه در گروه كوچكي از بيماران دچار فلج دو دست و دو پا يا هر دو پا قرار داده شد. جراحي ها توسط پروفسور اسكات شاپيرو از دانشگاه اينديانا صورت گرفت. بورگنز مي گويد: ما سعي كرديم تا هر گونه اثر و عوارض جانبي پيش بيني نشده را كنترل كنيم، ولي هيچ عارضه جانبي مشاهده نشد. به هر حال ما از نتيجه درمان و پاسخ بيماران بشدت شگفت زده شده ايم.
در يك مورد ،بيماري كه حس تمام بدنش را از دست داده بود به طور كامل احساس خود را به دست آورد. بقيه، بخصوص آنهايي كه احساس دو دست و دو پاي خود را از دست داده بودند براي حركت دادن اندام هاي خود توانايي غيرقابل تصوري به دست آورده بودند. بعد از گذشت هر ثانيه جزئيات جديدي به اين يافته ها افزوده مي شود، ولي در حال حاضر صرفا مي توان گفت افرادي كه زخم هاي تازه دارند بخوبي به اين درمان پاسخ مي دهند. پروفسور بورگنز مي گويد: ما راهي طولاني درپيش داريم، با اين وجود بشدت مشتاق و مصمم هستيم.
در صورت انجام تحقيقات جديد و تثبيت يافته هاي اين تحقيق شايد آرزوي ديرينه درمان معلولان قطع نخاعي و بازگرداندن حس و حركت به اندام هاي از كار افتاده آنها امكان پذير شود. آرزويي كه حالا به صورت يك فرض محتمل مطرح شده است. گرچه تحقيق فوق صرفا روي گروه كوچكي از بيماران انجام شده بود، ولي نتايج خيره كننده آن نويدبخش چشم اندازي روشن در راه بهبود يا درمان كامل وضعيت ناخوشايند بيماران قطع نخاعي است. نتايج كامل تحقيق فوق در نشريه Observer به چاپ رسيده است.
منبع: گاردين

نتايج يك مطالعه جديد نشان مي دهد بيماراني كه دچار افسردگي شديد هستند، با سطح بالاي هورموني رو به رو مي شوند كه خطر حمله قلبي را افزايش مي دهد ولي درمان الكتروكانواليسو ECT با كاهش سطح هورمون ها در كنار درمان افسردگي مي تواند براي پيشگيري از خطر حمله قلبي هم مورد استفاده قرار گيرد.
مطالعات قبلي نشان داده بود كه بيماران افسرده يا افرادي كه واجد سطح بالايي از هورمون نوراپي نفرين در خون خود هستند، 10 برابر بيشتر در معرض خطر نارسايي مزمن قلبي هستند. براي يافتن ارتباط بين افسردگي و بالا بودن سطح نوراپي نفرين، محققان 10 بيمار درمان نشده مبتلا به افسردگي ماليخوليايي و 12 نفر فرد سالم را به عنوان گروه كنترل مورد مطالعه قرار دادند. افسردگي ماليخوليايي با الگوهاي خاص روزانه شناخته مي شود. اين افراد مثلا صبح دچار افسردگي شديدتري هستند.
دكتر فيليپ. دبيلو گلد، عضو هيات علمي موسسه ملي سلامت رواني ايالت مريلند آمريكا و همكارانش سطح نوراپي نفرين، اپي نفرين و كلسترول را در بيماران افسرده قبل و بعد از ECT اندازه گيري كردند. در ECT مدار الكتريكي در مغز برقرار شده بود. قبل از ECT بيماران افسرده به شكل معني داري واجد سطح بالاتري از هورمون در مقايسه با افراد سالم بودند. سطح اين هورمون ها در خلال شب بالا مي رفت و صبح به حداكثر ميزان خود مي رسيد و خطر حمله قلبي را بشدت افزايش داد. بعد از ECT افسردگي بهبود پيدا كرده و سطح هورمون ها به حد طبيعي بازگشته بود. مطالعه بنا بر اظهار محققان از اين فرضيه حمايت مي كند كه افسردگي يك بيماري است كه تمام بدن را تحت تاثير قرار داده و لزوم تشخيص فوري و درمان افسردگي شديد در بيماران مبتلا به نارسايي قلبي را مورد تاكيد قرار مي دهد.

HIV با قابليت تغيير شكل گسترده خود، حلقه هاي فراواني براي فريفتن و تهاجم به سيستم ايمني بدن دارد. همين امر، طراحي و توسعه يك واكسن موثر در برابر آن را به امري پر چالش بدل مي كند. حال محققان در آستانه به دست گرفتن ابتكار عمل هستند. چند تيم تحقيقاتي، به طور مستقل از هم، ساختار دو پروتئين اصلي HIV را شناسايي كرده اند كه اطلاعات ذي قيمتي را در خصوص ويروس مسبب بيماري ايدز به دست مي دهد. اگرچه حضور اين ويروس، سيستم ايمني را براي توليد بسياري از پادتن ها تحريك مي كند، اما از آنجا كه به وسيله يك غشا بشدت متغير الشكل محافظت مي شود، اين امكان را مي يابد تا مجددا بدن را مورد حمله قرار داده و در عين حال درون بدن به مدت طولاني فعال و سالم باقي بماند. اين حقيقت، يكي از مهمترين معضلات در برابر پروژه ساخت و توسعه واكسن HIV بوده و همچنين توضيحي بر اين سوال است كه چرا واكسن  هاي آزمايشي طراحي شده عليه اين ويروس تاكنون موفقيتي كسب نكرده اند. در حال حاضر، پيشرفته ترين واكسن هاي راه يافته به مراحل آزمون هاي باليني نيز از طريق ايجاد پاسخ ايمني سلولي عمل مي كنند كه به خودي خود، امري مفيد است، اما تنها زماني موثر مي افتد كه ويروس، پيش از آن موجب آلودگي سلول ها شده باشد. واقعيت آن است كه سيستم ايمني برخي بيماران كه به مدتي طولاني با آلودگي ويروس در بدن خود مواجه بوده اند، نوعي از پادتن خنثي كننده (Broadly Neutralizing Antibodies) يا سوپر آنتي بادي بيان مي كند كه ظاهرا عليه بسياري از گونه هاي HIV موثر عمل كرده است. به گفته رئيس بخش تحقيق و توسعه پيش باليني ايدز در موسسه ملي آلرژي و بيماري هاي عفوني مستقر در شهر بتسدا در ايالت مريلند، واكسني كه منجر به توليد اين سوپر آنتي بادي ها در بدن شود، همان قطرات معجزه گر و نجات بخشي است كه در ذهن همه انسان ها به صورتي تخيلي خودنمايي مي كند.
تاثير وسيع
محققان ايمونولوژيست در انستيتو تحقيقاتي اسكريپز در شهر La Jolla ايالت كاليفرنيا، تمركز كاري خود را روي 4E10 قرار داده اند. 4E10 وسيع الطيف ترين آنتي بادي شناخته شده عليه HIV در حال حاضر است. آنها ساختمان اين آنتي بادي را در هنگام اتصال به يكي از پروتئين هاي سطحي ويروس (موسوم به آنتي ژن gp 41) بررسي و شناسايي كرده اند. نتايج اين بررسي ها در نشريه Immunity منتشر شده است.
اين دانشمندان اميدوارند تا از اطلاعات فوق در طراحي واكسني بهره برند كه موجب تحريك توليد آنتي بادي هاي مشابه 4E10 شود. به گفته ايشان، با اين روش مي توانيم نوعي آنتي ژن تقليدي بسازيم تا موجب توليد همان نوع از سوپر آنتي بادي هايي شود كه تاثير آنها را در مطالعه خود شناختيم. سرپرستان پروژه، اين روش مطالعاتي را Retrovaccinology نام نهاده اند.

رئيس كميته نانوفن آوري وزارت بهداشت اعلام كرد: دستيابي به داروها و روش هاي نوين تشخيص و درمان سرطان، اولويت تحقيقات نانوپزشكي كشور در وزارت بهداشت است. دكتر سعيد سركار، رئيس كميته نانوفن آوري وزارت بهداشت و مدير كميته توسعه منابع انساني ستاد ويژه توسعه نانوفن آوري در گفت وگو با خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در زمينه فعاليت هاي وزارت بهداشت در زمينه نانو فن آوري گفت: در راستاي توسعه هرچه بيشتر اين فن آوري در وزارت بهداشت، كميته اي جهت سياستگذاري و اجراي برنامه هاي راهبردي توسعه نانوفن آوري در حوزه وظايف وزارت بهداشت تشكيل شده و وب سايت ويژه اي نيز طراحي شده است .همچنين سايت نانوپزشكي كه در حال حاضر تعداد زيادي بازديد كننده داشته و اطلاعات را به افراد در رابطه با كاربرد نانو
فن آوري در حوزه پزشكي ارائه مي دهد،ايجاد شده است .
برگزاري سمينارهاي اطلاع رساني ترويجي و علمي در دانشگاه علوم پزشكي تهران، از فعاليت هاي ديگر وزارت بهداشت در حوزه نانوفن آوري بوده است.
وي با اشاره به اينكه وزارت بهداشت به عنوان يكي از دستگاه هاي مشاركت كننده در ستاد ويژه توسعه فن آوري نانو دفتر همكاري هاي فن آوري رياست جمهوري، تابع برنامه ها وسياست هاي كلي اين ستاد است، اظهار داشت: وزارت بهداشت از حوزه هاي فعال در زمينه تحقيقات نانو است كه محور فعاليت هاي آن در راستاي تشخيص و درمان سرطان با استفاده از فن آوري نانو و دارورساني تعيين شده و در اين راستا طرح هايي به ارزش حدود يك ميليارد و 400 ميليون تومان به تصويب رسانده، طبيعي است اين طرح ها با مشاركت متخصصان و پژوهشگران دانشگاه هاي مختلف انجام مي شود.
دكتر سركار، خاطر نشان كرد: در راستاي برنامه هاي ترويجي و آموزشي نانو، سمينارهاي دانشجويي براي علاقه مندان در زمينه نانو از سوي وزارت بهداشت برگزار شده و  در حوزه آموزشي نيز براي راه اندازي دوره هاي كارشناسي ارشد و دكتري در حوزه نانوپزشكي، دانشگاه هاي علوم پزشكي تهران و شهيد بهشتي انتخاب شوند و براي برگزاري دوره هاي كارشناسي ارشد، دانشگاه علوم پزشكي تهران و مشهد منتخب شده اند كه بخشي از كمك هاي مالي در اين زمينه صورت گرفته، ما اميدواريم اين دوره ها را امسال راه اندازي كنيم.
رئيس كميته نانو فن آوري وزارت بهداشت با اشاره به برنامه هايي كه براي توسعه دوره هاي دانشگاهي اين رشته در نظر گرفته شده، گفت: هم اكنون دانشگاه هاي منتخب زير مجموعه وزارت علوم و وزارت بهداشت براي ارائه دوره هاي آموزشي نانو انتخاب شده اند. در وزارت علوم، اين دانشگاه ها شامل دانشگاه صنعتي شريف، دانشگاه علم و صنعت،  دانشگاه تهران و دانشگاه تبريز است كه دوره هاي PhD و كارشناسي ارشد را برگزار مي كنند. دانشگاه هاي تربيت مدرس، دانشگاه تهران، دانشگاه زنجان و پژوهشگاه مواد و انرژي نيز دوره هاي كارشناسي ارشد را برگزار مي كنند.
وي تصريح كرد: نانوفن آوري در كشور ما و ساير كشورها بسيار نوپا است، بنابراين اقداماتي كه در اين زمينه صورت گرفته هنوز به نتايج نهايي نرسيده، اما اميدواريم انجام تحقيقات به نتايج مطلوبي برسد.
دكتر سركار، در پايان با تاكيد بر اينكه بالغ بر 90 درصد تجهيزات استفاده شده در توليد مقالات محققان نانوفن آوري ايران در كشور موجود بوده و مي تواند در دانشگاه هاي مختلف و پژوهشگاه ها به صورت محدود استفاده شود، گفت: مراحل متعددي از فعاليت هاي چند سال اخير در بخش كارشناسي ستاد مورد بررسي قرار گرفته كه يكي از آنها شبكه تجهيزات آزمايشگاه هاي در حيطه نانو بوده كه ليست همه تجهيزات در دانشگاه ها و پژوهشگاه هاي مختلف و كاربري آنها مشخص شده و طبق توافق قبلي، اين تجهيزات مي تواند به تمام محققان نانو سرويس داده و همه از آنها بهره مند شوند.

محمدرضا جبلي -دانشمندان كره اي متخصص سلول هاي بنيادي، يك بار ديگر دنيا را در آستانه دستاوردي بزرگ قرار داده اند؛ ابداع رده سلولي اختصاصي متعلق به يك بيمار.
تيم فوق از دانشگاه ملي سئول، ديگر به جلب توجه جهانيان عادت كرده است. آنها سال قبل با ساختن اولين رده سلول هاي بنيادي از سلول هاي همانندسازي شده انساني، كانون بحث محافل علمي جهان شدند، يك رده از سلول هاي بنيادي، قابليت توليد بي پايان اين سلول ها در آزمايشگاه را داراست و براي دانشمندان امكان مطالعه جزئيات امر را فراهم مي سازد.
حال تيم پروژه با ساختن رده هاي سلول بنيادي از چندين مريض مبتلا به بيماري هاي مختلف، كار خود را يك مرحله مهم پيشتر برده است. دانشمندان اميدوارند با مطالعه اين رده ها به صورتي بنيادين، دريابند چگونه يك بيماري آغاز شده و با چه روشي و تحت چه شرايطي قابل درمان مي شود.
بنابر اظهارنظر يك محقق سلول بنيادي در مدرسه پزشكي هاروارد در بوستون ماساچوست كه خود شخصا در انجام تحقيقات تيم كره اي مشاركت نداشته است، كار فوق عالي است. عرصه به سرعت باز و گسترده شده است. اين نتيجه حقيقتا شما را متقاعد مي كند كه اين روش، عملي و قابل توجه است.
گروه فوق گزارش كرده كه تاكنون 11 رده سلول بنيادي جنيني را از 11 اهدا كننده سلول توليد كرده است. در ميان اهداكنندگان، زنان، مردان و كودكاني هستند كه برخي مبتلا به بيماري هايي چون ديابت يا دچار صدمات نخاعي بوده اند. گروه دانشمندان فوق، نتيجه تحقيقات خود را در نشريه Science به صورت Online گزارش مي كند.
رده هاي اختصاصي
هر رده سلولي دقيقا داراي همان توالي ژنتيكي سلول هاي فرد اهدا كننده است. همچنين به دليل بنيادي بودن سلول ها، آنها را مي توان به نحوي هدايت كرد كه به هر يك از انواع سلول انساني بدل شوند، لذا اين سلول ها طي فرآيند فوق، شواهدي درخصوص چگونگي گسترش بيماري در هر شخص مبتلا را هويدا مي سازد.
به طور مثال دانشمندان با ايجاد امكان تبديل سلول هاي بنيادي به سلول هاي توليد كننده انسولين، خواهند توانست علائم آغازگر نابودي اين سلول ها را كشف كنند. با اين شناسايي، علت بروز بيماري ديابت كشف خواهد شد. تاكنون هرگز با هيچ روش همانندسازي، چنين رده هاي سلول بنيادي اختصاصي براي يك بيمار خلق نشده بود.
به گفته محققان هاروارد، در توصيفي عملي، شما مي توانيد بيماري فرد مبتلا را به ظرف كشت آزمايشگاهي منتقل كرده و آن را با استفاده از سلول هاي بنيادي جنيني انسان مطالعه كنيد.
دانشمندان روزي قادر خواهند شد سلول هاي بيمار را دستكاري كرده و مجددا آنها را به بدن فرد بازگردانند تا موجب بهبود بيماري وي شود. البته مشخصا تا دسترسي به چنين روش هاي درماني هنوز چندين سال فاصله داريم.
مقاله جديد تيم كره اي روش گزارش شده همانندسازي آنها در سال قبل را نيز بهبود داده است.دانشمندان براي ساختن رده سلولي، قطعه اي از سلول هاي پوست فرد دهنده را جدا مي سازند. سپس هسته و سلول پوست را بيرون كشيده، آن را درون يك تخمك انساني كه هسته آن هم قبلا درآورده شده قرار مي دهند.
رشد تخمك، ساختاري كروي از تجمع سلول ها موسوم به blastocyst ايجاد مي كند. اين ساختار در مراحل اوليه شكل گيري جنين انسان ايجاد مي شود. دانشمندان سلول هاي بنيادي را از blastocyst جدا كرده و به مجموعه اي از داربست هاي حفاظت گر منتقل مي كنند. در اين محل سلول ها به رشد خود ادامه مي دهند تا اينكه آزمون هاي پژوهشگران بر روي آنها شروع شود.
تيم كره اي در تحقيق قبلي خود، 242 تخمك از 16 زن مختلف را تهيه كرده بود كه از آنها براي قرار دادن هسته سلول پوستي اهداكنندگان استفاده كرد. پس از جمع آوري همه آن سلول ها، گروه تحقيق تنها موفق به ساخت يك رده سلول بنيادين شد.
در حالي كه در تحقيق امسال اين گروه، به طور متوسط براي توليد هر رده سلولي، تنها 17 تخمك مورد نياز واقع شده بودكه بهبود زيادي در كارايي و نتيجه مشاهده مي شود. اهميت اين نكته آنجاست كه روش هاي ايجاد تحريك رهايش تخمك در زنان و فن آوري جمع آوري تخمك هاي رها شده، داراي مخاطرات سلامتي بوده و موجب ناراحتي هاي زيادي هم مي شوند.
يك زيست شناس همكار تيم كره اي كه در دانشكده پزشكي دانشگاه پيتزبورگ فيلادلفيا مشغول به كار است، اظهار مي دارد: بهبود كارايي استفاده از سلول هاي بنيادي جهت امر گسترش آنها در درمان هاي روزمره بيمارستاني ضروري است. چنين پيشرفت هايي، تحقيقات را شتاب بخشيده، ماهيت روش را قابل اعتمادتر ساخته و حتي هزينه هاي انجام آن را بشدت كاهش مي دهد.
موسسه اطلاع رساني توسعه فن آوري زيستي