مد جديد همچنان قرباني مي گيرد
كشتار روباه ها به خاطر دم
بتازگي مد شده مردم دم روباه به ماشين ها يا حتي داخل منازلشان آويزان مي كنند. حتي مردم به بعضي از ماشين هايي كه در اين جاده تردد مي كنند هم دم روباه مي فروشند
|
|
معصومه صفايي
عكس تزئيني است
صحنه اي نه چندان ناآشنا. لاشه حيواني پشمالو كنارجاده. به سرعت از كنارش مي گذريم. اول گمان مي كنيم طبق معمول شغال بيچاره اي نيمه شب قصد عبور از جاده را داشته و يك راننده خواب آلود و البته بي خيال كه به احتمال زياد به دليل سرعت بالا نتوانسته يا شايد نخواسته پايش رار وي پدال ترمز جفت و جور كند، به حيوان بخت برگشته زده و رفته است، اما آنچه در يك نگاه باعث تغيير نظرمان مي شود، عدم وجود دم در لاشه حيوان است. البته احتمال مي دهيم لاشه متعلق به يك خرگوش باشد. كنجكاوي ما را به عقب بازمي گرداند. لاشه اي توسي – قهوه اي با پوزه اي كشيده، پشت گوش ها همرنگ بدن است. ظاهرا لاشه مربوط به يك شاه روباه است؛ كمياب ترين روباه ايران و گونه اي در خطر انقراض.
از شواهد پيداست كه دم حيوان از بدنش جدا شده است. اثر شيء برنده در مقطع دم كاملا پيداست، اما دم قبل از مرگ جدا شده يا بعد از مرگ؟
جواب اين سئوال خيلي راحت نيست، اما حدس مي زنيم كه روباه در اثر تصادف مرده باشد و بعد از مرگ دمش توسط يك رهگذر به رسم يادگاري جدا شده باشد. در روزهاي بعد، دو لاشه ديگر هم در همان حوالي، يكي لابه لاي انبوه زباله ها و ديگري كنار جوي آب پيدا مي كنيم. شايد يك بيماري همه گير يا حتي يك انگل مشترك باعث مرگ و مير روباه ها شده باشد. البته در اين مورد بايد بررسي دقيق انجام بگيرد، اما صحبت هاي عضو شوراي يكي از روستاهاي همان حوالي (يزد) به تمام سئوال هايمان پاسخ مي گويد: جديدا مد شده مردم دم روباه بر ماشين ها يا حتي داخل منازلشان آويزان مي كنند. حتي مردم به بعضي از ماشين هايي كه در اين جاده تردد مي كنند هم دم روباه مي فروشند. چرا مگر دم روباه خاصيت درماني، چيزي دارد؟ نه، براي قشنگي ! و طبق معمول هيچكس معترض نيست، نظارتي هم كه وجود ندارد.
روباه هاي بيچاره به خاطر دمشان از دم تيغ مي گذرند و در اين ميان گاهي قرعه به نام شاه روباهي مي افتد كه اتفاقا مدت هاست به علت كشتار، جمعيتش بشدت كاهش يافته و به عنوان گونه اي در معرض خطر انقراض تحت حفاظت قرار دارد. البته اينكه واقعا تحت حفاظت قرار دارد يا نه و متولي اين امر كيست، بماند.
روباهي كوچك كه با دو نوار سياه در صورت كه ازچشم ها به طرف بيني امتداد دارند، مشخص مي شود. دمش بسيار بلند و پرمو است كه البته با رنگ يك دست توسي – قهوه اي از روباه معمولي با انتهاي دم سفيد تميز داده مي شود.
در شرايطي كه دنيا هر روز درصدد محدود كردن استفاده از اجزاي بدن حيوانات مختلف از پوست و شاخ و پنجه تا دندان و ناخن و چشم است و در جايي كه ديگر پوشيدن پالتو پوست نه تنها مايه فخر كه مايه شرمساري است، تازه در كشورمان آويختن دم روباه از ماشين و در و پنجره مد مي شود. استادي مي گفت: در مجلسي با يكي از دوستان انگليسي ام حضور داشتم كه خانمي با پالتوي پوست ببر از در وارد شد. او همسر يكي از صاحب منصبان دولتي بود. جلو آمد تا با ما باب صحبت را بگشايد. دوست انگليسي ام كه اتفاقا يكي از اكولوژيست هاي برجسته و اتفاقا آدم ركي هم بود، بي مقدمه رو به خانم كرد و گفت: خانم، شما هميشه لباس دست دوم مي پوشيد؟ واقعا ديدن دم آويزان يك حيوان جز جسد بي جان آن بيچاره تداعي كننده چه چيز مي تواند باشد.ما كه در دنيا از همه چيز عقب هستيم، اين هم يكي.
و اما مختصري درباره شاه روباه، گونه اي ناياب كه به علت داشتن پوست گرانبها بسيار مورد توجه شكارچيان پوست است. كوچكتر از روباه معمولي است، گوش هايش بزرگ و در قاعده بسيار پهن است. رنگ پشت گوش ها قهوه اي متمايل به خاكستري است. موهاي بدن انبوهند و رنگ موهاي پشت بدن خاكستري نقره اي با سايه قهوه اي و درناحيه ستون مهره ها كاملا قهوه اي و روي دم سياهرنگ است.
طول سرو تنه 40 تا 50 سانتيمتر و اندازه دمش به 41 سانتيمتر هم مي رسد. وزن اين حيوان حدود سه كيلوگرم است. شاه روباه در ايران در مناطق محدودي از شرق خراسان، كرمان، فارس، رباط پشت بادام يزد و اصفهان ديده شده است. اين روباه بسيار باهوش و بازيگوش است. او مي تواند مدت ها با سرعت 50 كيلومتر در ساعت بدود.
جمعيت اين گونه درحال حاضر در وضعيت بسيار وخيمي قرار دارد. كشتار و استفاده از طعمه هاي سمي نسل شاه روباه را در كشور با كاهش شديد مواجه كرده است. خطر انقراض، نسل اين گونه را هم تهديد مي كند.
|