فاطمه شهريزفر
همزمان با روشنايي كمرنگ آسمان، بوي خوش چاي هم در فضاي آشپزخانه مي پيچد و اين آغاز بيداري است. وسوسه خوردن صبحانه چنان قوي است كه حاضر است نيم ساعت زودتر از خواب شيرين دست بكشد و پاي بساط چاشت بنشيند. خوردن صبحانه آنقدر لذت بخش و ضروري است كه در دوران مدرسه هميشه با تاخير به مدرسه مي رفت چرا كه بدون خوردن صبحانه دلش به رفتن راضي نمي شد، اما آن زمان دلمشغولي ها كمتر بود.
اكنون اما ،شب ها آنقدر خسته به رختخواب مي رويم كه صبحدم دل كندن از آن سخت است. گذشته از آن، گذر تند عقربه هاي ساعت و ترافيك مسير آنقدر شديد است كه ناگزير از خوردن اين وعده غذايي محبوب منصرف مي شويم؛ وعده اي كه بنا به شرايط زماني خود از اهميت بالايي برخوردار است. صبح، بدن پس از چندين ساعت استراحت دستگاه گوارش، آمادگي پذيرش بالايي براي جذب مواد مغذي دارد. علاوه بر اين ميزان قندي كه درصبحانه جذب مي شود باعث به كارگيري بهتر از فكر است.
در شرايط ناشتايي كوتاه مدت، بدن مي تواند گلوكز خون را در سطح ثابتي حفظ كند تا به عملكرد طبيعي مغز لطمه وارد نشود، اما اگر مدت زمان ناشتايي طولاني شود، نگهداري قندخون در سطحي كه مغز فعاليت طبيعي خود را حفظ كند، دشوار شده يادگيري و تمركز حواس را مختل مي كند .
اما فقط خوردن هر روزه صبحانه براي بهره بردن از مزاياي آن كافي نيست، شرايط صبحانه خوردن نيز اهميت خاص خودش را دارد. كمي زودتر از خواب بيدار شدن و خوردن صبحانه با آرامش هم مهم است.
اگر به جاي توجه به سفره رنگين صبحانه مدام به عقربه ساعتي كه مي دود چشم بدوزيد، نه تنها لذتي از خوردن نمي بريد كه به خاطر استرس هاي ايجاد شده امكان بروز بيماري هاي گوارشي چون معده درد را نيز پيش رو خواهيد داشت. به خاطر تنوع بالايي كه در اين وعده غذايي وجود دارد هر فرد خود مي تواند متناسب با ذائقه، زمان و سطح درآمد، صبحانه متفاوتي را در نظر بگيرد. اگر وقت كافي براي نشستن سرسفره و لقمه كردن و خوردن يا پاي اجاق ايستادن و دم كردن چاي يا سرخ كردن يك تخم مرغ نباشد با خوردن يك ليوان شير و چند عدد خرما يا يك عدد موز يا سيب مي توان نياز بدن را پاسخ گفت.
اما اگر زمان براي صرفه صبحانه كافي باشد به طور معمول خوردني هايي چون پنير، كره، حلوا شكري، مربا، ارده شيره، عسل، خامه، شكلات صبحانه، چاي، شير، شيركاكائو، نسكافه، قهوه، تخم مرغ، املت و... مي تواند رنگين بخش سفره صبحانه باشد. خوردني هايي كه هركدام بنا به مواد تشكيل دهنده بخشي از نياز بدن را برآورده مي كنند. اما بسيار پيش مي آيد كه پيش از شنيدن نداي معده، به صداي جيبمان توجه كنيم. خوردن هركدام از اين موادغذايي هزينه هاي متفاوتي را در بر دارد.
براي فردي با اشتهاي متوسط يك وعده صبحانه با خوردني هاي گوناگون چنين هزينه هايي در بردارد؛ براي خوردن نان و پنير، به ازاي يك نصف نان با هزينه 13تا۱۰۰تومان و 50گرم پنير با۱۵۰ تومان حداقل مجموع هزينه۲۰۰ تومان خواهد بود.
جدول هزينه هاي صبحانه
اگر بخواهيد كمي مفصل تر صبحانه بخوريد خوردن 25 گرم كره، 90تومان و مرباي متناسب با آن مثل مرباي هويج۱۰۰، تومان، بالنگ 150تومان، توت فرنگي۱۵۰تومان، انجير 200تومان، بهارنارنج۲۳۰تومان، زرشك۲۳۰تومان و آلبالو 250تومان است. صبحانه يك نفره كره، مربا همراه با نان به طور ميانگين 300تومان خرج بر مي دارد.
اگر هم ذائقه فردي خوردن خامه يا شكلات هاي صبحانه را مي پسندد بايد براي خوردن هركدام 200 تومان هزينه كند، البته خامه صبحانه كمي بيشتر خرج برداشته و حدود۲۳۰تومان مي شود. براي خوردن حلوا شكري حداقل۱۵۰تومان لازم است.
صبحانه هاي شيرين و پرباري مثل عسل وشيره انگور آنقدرها كه تصور مي شود هزينه در بر ندارد. هزينه هر فرد در يك وعده صبحانه خود۱۵۰تومان براي شيره انگور و 500 تومان براي عسل است.
شما مي توانيد متناسب با سليقه خود نوشيدني هايي مثل چاي، قهوه، نسكافه يا شير را انتخاب كنيد، حداقل هزينه چاي براي يك نفر 40تومان، قهوه۱۰۰تومان، نسكافه۷۰تومان و يك ليوان شير۵۰تومان است.
صبح ها به اين دليل كه هنوز معده خالي است خوردن غذاهاي سرخ كرده توصيه نمي شود اگر به جاي خوردن تخم مرغ سرخ كرده از تخم مرغ آب پز استفاده كنيد، بهتر است. هر عدد تخم مرغ در مغازه ها 55 تومان است و در بسته هاي شش تايي تاريخ مصرف دار 600تومان كه براي هر دانه۱۰۰تومان به حساب مي آيد، اما اين هزينه را با رفتن به بازار تره بار و خريد شانه اي تخم مرغ مي توان به دانه اي۳۵تومان سرشكن كرد.
اما در مجموع برآورد هزينه يك خانواده كه دست كم 3 عضو دارد، هر يك از موادغذايي فوق تنها ميهمان چند روز سفره خانه خواهند بود. مثلا پنير، كره، حلوا شكري، خامه، خامه عسل، شكلات صبحانه و... كه بسته بندي هاي 100گرمي دارند هر روز مصرف مي شوند و شيشه هاي مربا حداكثر ميهمان 2روز سفره خانه است. گذشته از ميزان مصرف، بسياري از موادغذايي داراي تاريخ مصرف هستند و حتي اگر مدت بيشتري در يخچال بمانند پس از پايان تاريخ مصرف ديگر قابل خوردن نخواهند بود و عملا دور ريخته مي شوند.
از سوي ديگر معمولا تمام اعضاي خانواده سليقه يكساني نداشته و هركدام صبحانه خاص ذائقه خود را طلب مي كنند. با اين وصف در طول يك ماه صبحانه هزينه قابل توجهي در بر خواهد داشت، اما صرف اين هزينه باتوجه به تاثيري كه در سلامتي جسم دارد، به طور قطع از هزينه هاي درماني كه نخوردن صبحانه در پي دارد پيشگيري كرده و در واقع غيرمستقيم در اقتصاد خانواده تاثير مثبت مي گذارد.
بدون شك سلامتي بزرگترين سرمايه اعضاي خانواده است كه با آسيب ديدن آن خسارات فراوان مادي و معنوي به بار خواهد آمد.
