معصومه صفايي
كشور ما ايران روي كمربند بياباني واقع شده است، بنابراين بيش از دو سوم مساحت آن را مناطق بياباني و اقليم خشك با بارندگي كم در بر گرفته است. بخش كوچكي از اين عرصه پهناور در شمال يعني حاشيه درياچه كاسپين (خزر) توسط رشته  كوه البرز از مناطق بياباني مركزي جدا شده و آب و هواي كاملا مرطوب با بارندگي قابل توجهي دارد، اما با توجه به وسعت كم اين منطقه كه حدود يك درصد از كل كشور را در بر مي گيرد، ايران جزو كشورهاي خشك طبقه بندي مي شود، اما در اين ميان رشته كوهي به نام زاگرس،  سيماي بخش زيادي از غرب كشور را دگرگون كرده است؛ كوه هايي سر به فلك كشيده كه نه تنها بر ويژگي هاي اقليمي، جغرافيايي و طبيعي منطقه تاثير گذار بوده، بلكه جوامع انساني و نحوه زندگي و امرار معاش آنها را بسيار تحت تاثير قرار داده است. زندگي آنها عجين با طبيعت است. كوه هاي زاگرس از شمال غرب كشور و از استان كردستان تا نواحي جنوب غربي و جنوب كشور به موازات سواحل نيلگون خليج فارس و درياي عمان امتداد مي يابد، به دليل فراهم كردن شرايط توپوگرافيك ويژه از يك سو و نيز ايجاد يك مانع عظيم طبيعي بر سر راه جريانات مديترانه اي كه آب و هواي كشور را از سمت غرب متاثر مي سازد از سوي ديگر، باعث شده كه به فراخور ارتفاع و توپوگرافي، اقاليم متفاوت و ميكرو كليماهاي متنوعي در اين منطقه به وجود آيد. همين تنوع چشمگير در وضعيت آب و هوا و نيز اختلاف ارتفاع نقاط در سر تا سر منطقه زاگرس موجب شده كه جوامع گياهي و جانوري با تنوع و گوناگوني تحسين برانگيزي بوجود آورده شده و آن را به لحاظ ارزش هاي بيولوژيك  در زمره جامعه هاي منحصر به فرد گياهي در جهان قرار داده است. بخصوص جنگل هاي بلوط غرب اين نواحي كه همراهي آن با بنه، كيكم،  ارژن و شن مجموعه  بي نظيري را خلق كرده است. اين منطقه چه به لحاظ زمين شناسي و چه به لحاظ زيستي بسيار حايز اهميت است. در كنار اينها حيات وحش غني منطقه اعم از پلنگ،  هما، كبك دري، خرس قهوه اي، سنجاب، كاراكال، گرگ، گربه وحشي و صدها گونه پرنده و خزنده و پستاندار و حشره همه و همه گواهي بر آن دارند كه زاگرس بايد بيش از اين مورد توجه قرار گيرد. مادها زندگي را از زاگرس شروع كرده اند. نام قديم آن پاطاقي بوده و پيشتر به آن زاگرس كهستان پهله مي گفتند. مستندات حاكي از آن است كه بيش از 80 درصد آب موجود در كشور ما از زاگرس سرچشمه مي گيرد. دشت هاي زاگرس روزي زيستگاه شير، اسطوره صلابت ايران زمين بوده است. با اين حال كه در حال حاضر نيز بخش هايي از رشته  كوه زاگرس به طور پراكنده توسط سازمان حفاظت محيط زيست تحت كنترل قرار دارد، تغيير شرايط اقتصادي – اجتماعي، افزايش روز افزون جمعيت و افزايش نياز ساكنان اين منطقه به منابع و عواملي از اين دست، زيستگاه هاي ناب زاگرس را با خطر جدي مواجه كرده است. اين نكته را نيز نبايد از نظر دور داشت كه بافت ارزشمند سنتي و خاص جوامع محلي زاگرس اعم از عشايري و روستايي با ادامه اين روند در آينده اي نزديك در پي تخريب اكوسيستم هاي طبيعي فرو خواهد پاشيد.
بالاخره بعد از 4-3 سال دوندگي، سند پروژه بين المللي حفاظت از تنوع زيستي در سيماي حفاظتي زاگرس مركزي بين سازمان حفاظت محيط زيست و برنامه عمران سازمان ملل متحد (UNDP) امضا شد و نتيجه آنكه، 10 ميليون دلار يعني حدود 9 ميليارد تومان بودجه براي اجراي آن در نظر گرفته شد كه قرار است 5 ميليون دلار آن از سوي ايران و 5 ميليون دلار آن هم از طرف برنامه عمران ملل (UNDP) و صندوق تسهيلات محيط زيست جهاني (GEF) و قسمتي از طريق مشاركت بخش خصوصي و تشكل هاي زيست محيطي داخلي و خارجي تامين شود.
طرح حفاظت از تنوع زيستي زاگرس در مجموع مساحتي بالغ بر 5/2 ميليون هكتار را دربرمي گيرد.
در ابتدا قرار بود اين طرح در 7 استان كشور يعني بيستون كرمانشاه، اشترانكوه لرستان، سبزكوه چهار محال و بختياري، سميرم اصفهان،  دنا كهكيلويه و بويراحمد، ميان كتل فارس و باغ شادي يزد به انجام برسد، اما در نهايت از بين اين 7 استان بعد از بحث و بررسي فراوان 4 استان فارس، اصفهان، چهارمحال و بختياري و كهكيلويه وبويراحمد، به عنوان اكوسيستم هاي نمونه انتخاب شدند. مدت زمان اجراي اين طرح پنج سال پيش بيني شده است.
هادي سليمان پور، محورهاي اصلي اين طرح را چنين بيان مي كند: مديريت توسعه و ارائه الگوهاي پايدار بهره برداري در منطقه در كنار ارتقاي سطح معيشتي ساكنان بومي منطقه از مهمترين اهداف پروژه است. يكي از ويژگي هاي منحصر به فرد اجراي اين طرح اين است كه دبيرخانه طرح در يكي از چهار استان مشمول طرح تشكيل مي شود.
اهميت منطقه زاگرس بيشتر به دليل پوشش گياهي منحصربه فردي است كه مي توان آن را يكي از نقاط مورد توجه گياهشناسان در سراسر دنيا به حساب آورد. جنگل هاي بلوط زاگرس از اكوسيستم هاي خاصي است كه گونه هاي جانوري بسياري را در خود جاي داده است. بيش از 2 هزار گونه گياهي ناب در منطقه زاگرس به دليل شرايط خاص آب و هوايي در كنار يكديگر گرد آمده اند.
منطقه زاگرس 460 هزار هكتار جنگل و حدود يك ميليون و 80 هزار هكتار، مرتع و علفزار دارد. در اين منطقه 10 تالاب فصلي و منطقه اي و 95 هزار هكتار اراضي كشاورزي وجود دارد.

بلوط؛ گونه شاخص زيستگاه زاگرس

طرح حفاظت از تنوع زيستي زاگرس در مجموع مساحتي بالغ بر 5/2 ميليون هكتار را دربرمي گيرد كه داراي ويژگي هاي برجسته اي به لحاظ تنوع زيستي، آب، كشاورزي و طبيعت گردي است.
آقاي يوشوشو نماينده سازمان ملل در اين مراسم ضمن ابراز خرسندي از پيشرفت هاي ايران در زمينه حفاظتي و همكاري با مجامع بين المللي گفت: توجه به بهره برداري پايدار از منابع طبيعي به منظور بالا بردن سطح معيشتي مردم محلي از اهداف اجراي اين طرح حفاظتي است. حفاظت موثر از گونه هاي گياهي وجانوري منطقه و اقدام جهت همسوسازي حفاظت از تنوع زيستي منطقه از ديگر اهداف اين طرح حفاظتي است.
سليمان پور معتقداست:  ايجاد مكانيزم هاي حمايتي ومديريتي در سطح ملي و تلاش جهت رسيدن به اهداف تعيين شده حفاظتي با همكاري كارشناسان اين طرح در سايت هاي تعيين شده، از برنامه  هايي است كه به انجام مي رسد.
فعاليت هاي اين طرح در سه بخش محلي، منطقه اي وملي با كمك فني و برنامه عمران سازمان ملل متحد و توانمندسازي منطقه و افزايش ظرفيت ها و آگاهي جوامع محلي شكل مي گيرد.
چرا زاگرس؟
اما اين سئوال مطرح است كه چرا از بين تمام اكوسيستم هاي خاص و منحصر به فرد كشور، زاگرس براي حفاظت انتخاب شد؟
چهار سال پيش، دبيرخانه طرح تنوع زيستي در قالب پروژه تدوين استراتژي و برنامه عمل ملي حفاظت از تنوع زيستي، از تمامي استان ها خواست تا طرح هاي پيشنهادي خود را براي اين مركز ارسال كنند. حدود 100 طرح كه البته به شكلي بسيار مختصر و كلي بيان شده بود به دبيرخانه ارسال شد كه از ميان آنها فقط 10 طرح واجد شرايط براي دريافت تسهيلات جهاني از GEF (صندوق جهاني حفاظت) بود. بعداز آن هم از ميان 10 طرح، 3 طرح حفاظت از اكوسيستم تالابي درياچه اروميه، حفاظت از اكوسيستم هاي جنگلي ارسباران و حفاظت از اكوسيستم هاي كوهستاني زاگرس از طرف GEF مورد تاييد قرار گرفت. اما از آنجا كه تالاب درياچه اروميه قبلا به دليل اهميت فوق العاده ملي و بين المللي مورد توجه كارشناسان ايراني و غير ايراني در طرح حفاظت از تالاب ها قرار گرفته بود و اجراي يك طرح واحد با حمايت يك منبع واحد مالي يعني GEF و UNDP امكانپذير نبود، طرح حفاظت از اكوسيستم درياچه اروميه از حد ايده فراتر نرفت و اين طرح به پروژه تالاب ها واگذار شد. بعد از آن كارشناسان داخلي و خارجي به بررسي اجمالي و پس از آن تجزيه و تحليل طرح هاي حفاظت از اكوسيستم هاي زاگرس و ارسباران پرداختند و نتيجه آنكه گزينه جنگل هاي ارسباران از يك سو به دليل ناشناخته بودن و فقدان اطلاعات پايه و از سوي ديگر به دليل گسترش اين اكوسيستم زيبا در فراسوي مرزهاي كشور در قسمتي از منطقه قفقاز و نياز به همكاري كشورهاي همجوار در قالب اقدامي گسترده و طرحي منطقه اي، حذف و در نهايت اكوسيستم كوهستاني زاگرس به عنوان طرح قابل اجرا از ميان 100 طرح برگزيده شد.
تا رسيدن به بودجه
تدوين طرح اوليه به منظور ارائه به مجامع بين المللي براي دريافت تسهيلات به موزه تاريخ طبيعي سازمان حفاظت محيط زيست سپرده شد.
پس از ارائه طرح به كارشناسان بين المللي، پروژه حفاظت از زاگرس مركزي بسيار مورد توجه قرار گرفت و حداقل اعتبار اين طرح يك ميليون دلار اعلام شد و بعد از آن در زمستان سال 1381، تيمي از متخصصان خارجي به منظور بازديد نزديك از اكوسيستم هاي زاگرس وارد ايران شدند و پرويوزاي فاز مطالعاتي پروژه را تهيه كردند كه ماحصل آن ارائه پيشنهاد نحوه طراحي پروژه اي بزرگ در منطقه زاگرس مركزي بود كه هفت ناحيه در هفت استان به عنوان سايت كانديدا براي اجراي طرح انتخاب شدند.
بعد از آماده سازي و ارائه پيشنهاد فاز مطالعات طرح كه با همكاري دفتر برنامه عمران ملل متحد در تهران و كارشناسان ملي و بين المللي به انجام رسيد، موافقتنامه آغاز فاز مطالعات در تاريخ چهاردهم اكتبر سال 2002 ميلادي به امضا نماينده سازمان ملل متحد در ايران و معاون محيط طبيعي و تنوع زيستي سازمان حفاظت محيط زيست كشورمان رسيد و فاز مطالعاتي طرح رسما آغاز به كار كرد.
بعد از نهايي شدن حد و حدود منطقه عملياتي و نيز شرح خدمات مطالعات تفصيلي منطقه، كارشناسان ملي در زمينه هاي مختلف گرد آمدند تا مطالعات خود را روي وضعيت طبيعي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي و در راس آن شناسايي عوامل تهديد تنوع زيستي آغاز كنند.
گزارش هاي آماده و نتايج حاصله از آن پس از بررسي در يك كارگاه مشورتي دو روزه نهايي شد. در اين پروژه علاوه بر بررسي شرايط فوق، راهكارهاي كنترل و حذف عوامل تهديد نيز ارائه شده. طرح نهايي شده براي ورود به مرحله اجرايي و تصويب بودجه اصلي يعني بودجه لازم براي اجراي طرحي كه تاكنون در مرحله مطالعه به سر مي برد به GEF و UNDP ارجاع شد و در تاريخ 30 ژوئن 2005 (هفته گذشته) بودجه لازم براي طرح حفاظت از تنوع زيستي در سيماي حفاظتي زاگرس مركزي به مبلغ 10 ميليون دلار به تصويب رسيد.
پروژه هاي تنوع زيستي GEF و UNDP به دنبال كمك به كشورهاي مختلف جهت حفاظت از تنوع زيستي جهان است و به دنبال راهكاري است كه بتواند داراي نتايج و تاثيرات مثبت در طولاني مدت باشد.

دانشمندان خبر داده اند كه احتمالا يخچال قديمي كه آب رود مقدس گنگ در هند را تامين مي كند تا پايان اين قرن ذوب خواهد شد و اگر تغييرات آب و هوايي ادامه پيدا كند، حتي ممكن است اين كوه عظيم زودتر هم ناپديد شود. آنها معتقدند يكي از عوامل موثر در گرم شدن هوا و تغييرات جوي، انتشار گاز دي اكسيدكربن مصنوعي است.
اين كوه عظيم يخي، آب مورد نياز اهالي منطقه هيماليا را تامين مي كند. به همين خاطر، ذوب شدن و فروپاشي آن، گريبان ميليون ها نفر انسان را در يكي از پرتراكم ترين مناطق زمين خواهد گرفت.
گروه مطالعات بين الملل دولت انگلستان، تحقيقاتي را در اين مورد انجام داده است. آنها در نهايت به اين نتيجه رسيده اند كه در مورد اين مسئله كمي اغراق مي شود. آنها مي گويند: اگرچه در نواحي كوهستاني، رودخانه ها به اين يخچال هاي طبيعي وابسته هستند ولي در ساير مناطق بيشتر آب مورد نيازشان را از بارندگي ها به دست مي آورند، اما دكتر چاپاري، رئيس هيات تحقيقات آب و هوايي داخلي هند، نظر ديگري دارد. او در مصاحبه با بي.بي.سي عنوان كرده است كه گرم شدن هوا و تغييرات آب و هوايي بر ميزان بارندگي ها تاثير خواهد گذاشت و اين موضوع به همراه آب شدن يخچال هاي طبيعي، مردم منطقه را آسيب پذيرتر مي كند.
به همين خاطر دولت نپال از ساير كشورها خواسته است تا انتشار گاز دي اكسيد كربن  خود را كاهش دهند. مردم نپال در حال حاضر هم از اثرات گرم شدن هوا در كوهستان ها رنج مي برند.
دكتر مادان شرسترا كه روي آبهاي سطحي مطالعه مي كند، در گفت و گو با بي.بي.سي گفته است كه سطح آب رودخانه ها در ناحيه هيماليا افزايش يافته و سرعت ذوب شدن يخ ها نسبت به قبل 20 برابر شده است.
پيــــش از اين نيز چندين يخچال طبيعي ديگر در نپال ذوب شده است. آب حاصل از ذوب اين كوه هاي يخي در بين ديواره هايي كه بر اثر فرو ريختنشان ايجاد شده اند، جمع مي شود و درياچه هايي درست مي كند، ولي اين سدهاي سنگي بسيار ناپايدارند. فرو پاشيدن هر كدام از اين سدها، مي تواند باعث ويراني بسياري از خانه ها و حتي نيروگاه هاي برق بشود. دولت نپال مي خواهد سطح آب پشت اين سدها را كاهش دهد ولي براي اين كار بودجه كافي در اختيار ندارد.
در نپال هم مانند ساير كشورها دي اكسيد كربن توليد و در هوا پخش مي شود، ولي مقدار اين گاز در نپال حدود 5 درصد مقداري است كه در آمريكا توليد مي شود.
سياستمداران نپال سعي دارند تا از كشورهاي صنعتي به خاطر اثراتي كه بر آب و هوا و شرايط جوي مي گذارند طلب غرامت كنند. اگرچه احتمال موفقيت آنها بسيار كم است، ولي با اين كار حداقل يك بار ديگر اين موضوع در مجامع بين المللي مطرح مي شود.
سازمان ملل تا چندي ديگر طرحي را مورد بررسي قرار خواهد داد كه طي آن برخي از كوه ها و نواحي كوهستاني به عنوان ميراث جهاني ثبت مي  شوند، در اين صورت همه اعضاي اين سازمان در مورد آسيب ديدن اين نواحي مسئول خواهند بود.

دانشمندان اكنون مطمئن هستندكه تغييرات سريع در جو كره زمين سبب ايجاد اختلال و تغيير زيستگاه بسياري از حيوانات مي شود. تنها تعداد كمي از گونه ها از تغييرات دمايي و سطوح بارندگي و سطح دريا در امان خواهند ماند. آلودگي وسايل نقليه، قسمت عظيمي از مشكلات را تشكيل مي دهد.
براي اجتناب از چنين تغييرات جوي ناگهاني ما بايد مقدار گازهاي گلخانه اي، بويژه co2 را كه به جو زمين آزاد شده اند كاهش دهيم. اين موضوع عمدتا به يافتن منابع جايگزين سوخت زغال سنگ، نفت، گاز و ساير منابع اصلي انرژي بستگي دارد.
تكنولوژي هايي براي كاهش يا حذف co2 از مصرف انرژي وجود دارد. نيروي خورشيدي، نور و باد به سرعت در حال توسعه هستند، اما نظرتان درباره خودروها چيست؟
يك تكنولوژي كه بيشترين پتانسيل ساخت خودروهاي سازگار با محيط زيست را نشان مي داد،  عملا در اواخر قرن نوزدهم پايه گذاري شد، اما به علت اينكه صنعت موتور جهاني به دنبال توسعه موتور اشتعال بنزيني بود، باتري سوختي هرگز براي توليد گسترده اصلاح نشد و تا به حال ادامه دارد.
يك سوخت حقيقتا پاك
هيدروژن به داخل تانكر سوخت رفته و نيروي برق توليد مي كند. تا زماني كه هيدروژن و اكسيژن به باتري رسانده شود، توليد برق ادامه خواهد يافت. آن تنها نيازمند تامين هيدروژن است. سپس سئوال اصلي پيش مي آيد، از كجا بايد اين هيدروژن را تامين كرد؟
يك منبع هيدروژن آب است، اما براي بهره برداري از اين منبع بي پايان، الكتريسيته مورد نياز است و اگر الكتريسيته توسط سوزاندن سوخت هاي فسيلي توليد شود، مزيت كاهش كربن باتري سوختي از بين مي رود. منابع تجديدشونده، انرژي كافي را براي آنكه بايد از نظر اقتصادي براي استفاده آنها در توليد هيدروژن به عنوان يك سوخت حمل و نقل دوام داشته باشد، توليد نمي كنند.
منبع ديگر هيدروژن گاز طبيعي (متان) است كه مي تواند به هيدروژن و co2 تجزيه شود. يك روش براي حل مشكل اينكه با co2 بايد چكار كنيم، ذخيره سازي آن زير سطح زمين است. شركت هاي نفتي همچون استات اويل نروژ، در حال آزمايش كردن منابع گاز و نفت در زمينه تجزيه زمين شناسي هستند.
معمولا امكانات لازم براي پر كردن مخازن گازها در وسايل نقليه اي كه با نيروي هيدروژن كار مي كنند در چندين محل محدود انجام مي شود كه اين مهم منجر به مدرنيزه كردن ساختار استفاده ازمنابع نفتي مي شود و مانع ديگر اين است كه انرژي سلولي را به مصرف كلان رسانده و آن را عمومي كرده است.
به رغم اين، تكنولوژي انرژي سلولي، در ميان صنعت خودرو در حال گسترش است و ناظران صنعت خودرو از بيشتر ظاهر شدن اين خودروها در آينده نزديك در نمايشگاه هاي خودرو خبر مي دهند، اما حقيقت اين است كه بيشتر دولت ها سياستي را براي سرعت بخشيدن به گسترش سوخت سلولي ندارند و آخر اينكه آيا نبايد سرمايه گذاري براي تاثير گذاشتن روي كم كردن تغييرات آب و هوايي انجام شود؟

جثه نسبتا بزرگ، سر دراز و پوزه پهن دارد. گوش ها كوچك، گرد با فاصله زياد از هم هستند. گوشكي كوچك، باريك،  با نوك گرد و كوتاهتر از نصف طول گوش دارد. دمش نسبتا كوتاه است و مهره آخر و قسمتي از ما قبل آن به طور آزاد از پرده دمي بيرون است كه علامت مشخصه اين خفاش است. رنگ موهاي پشت، قهوه اي تيره با نوك جلادار و زير شكم قهوه اي متمايل به زرد است. رنگ پوست برهنه، بسيار تيره است. طول سر و تنه اين گونه از 6 تا 8 سانتيمتر و وزن آن به 35 گرم مي رسد. بيشتر در سوراخ درختان، شكاف ديوارها و غارهاي واقع در مناطق جنگلي كوهستاني زندگي مي كند. اين خفاش اغلب در شهرها و روستاها در نزديكي انسان ديده مي شود.
در ايران از شمال خراسان تا مناطق جنوب درياي خزر، آذربايجان، زنجان، تهران،  دماوند و شيراز گزارش شده است.
خفاش سروتين اوايل غروب و معمولا در ارتفاع 7 تا 12 متري شروع به پرواز مي كند وپرواز با پر زدن و شيرجه هاي كوتاه همراه است.
غالبا در اجتماعات كوچك زندگي مي كند. معمولا خواب زمستاني دارد، در موقع خواب به طور انفرادي به داخل سوراخ ها و شكاف ها مي رود.از حشرات در حال پرواز تغذيه مي كند.

مهدي قناعت پيشه-
زماني كه دانشمندان از گرم شدن زمين به علت سوزاندن بي دقت سوخت هاي فسيلي خبر دادند و بيان كردند كه آزادسازي دي اكسيد كربن سبب ايجاد اثر گاز گلخانه اي مي شود، تلاش هايي صورت گرفت تا نظريه آنها را رد كند. يك لابي پرقدرت كه در آمريكا سازماندهي شده و توسط صنايع پتروشيمي، كاني و خودروسازي، حمايت مالي مي شد، با به كارگيري دانشمندان و روزنامه نگاران سعي كرد تا با هر گونه نظريه گرم شدن زمين مقابله كرده و اين افراد را جنجال برانگيز و نظريه آنها را خيالي ناميد. آنها سعي مي كردند تا با ترديد در مورد گرم شدن كره زمين صحبت كرده و اعتقاد داشتند، حتي اگر اثبات شود كه چنين موضوعي اتفاق مي افتد، به دليل مسائل طبيعي بوده و در واقع به جاي ترس از آن، بايد از اين موضوع استقبال كرد. اين حمله ناآگاهانه سبب ايجاد مشكلاتي براي دانشمندان شد؛ كساني كه سعي مي كردند تا توجه دولت و عموم مردم را به يك مسئله جدي جلب كرده و اهدافي را براي كاهش انتشار گاز گلخانه اي تعيين كنند.
اطلاعات مغاير
مشكل ديگري نيز وجود داشت و عمدتا توسط افراد شكاك ايجاد شده بود؛ اطلاعاتي كه نشان دهنده افزايش دماي سطح زمين بود و ظاهرا با ساير اطلاعات مغايرت داشت. گردآوري داده ها توسط ماهواره ها و بالن هاي هوايي نشان مي داد كه دماي سطوح بالاي جو ثابت مانده است. اما اخيرا، اداره تحقيقات ملي آمريكا اعلام كرد: اختلاف بين روند دمايي سطح زمين و سطوح بالاي جو هرگز ناقض اين نظريه كه دماي زمين در حال افزايش است، نيست. انجمن بيان كرد كه روندهاي گرمايي اغلب توسط اندازه گيري هاي دماي سطح زمين به دست آمده اند كه به صورت روزانه و در صدها نقطه كره زمين به مدت بيش از يك قرن ثبت شده اند. ثبت اين اطلاعات نشان مي دهد كه افزايش دما نه تنها از دهه 1860 بي وقفه صورت گرفت، بلكه در اين مدت شتاب گرفته است و اگر شما نموداري از افزايش دما را در مقابل افزايش Co2 جو، رسم كنيد، مشاهده مي كنيد كه دو خط به طور پيوسته به بالا حركت مي كنند.
پيش بيني تغيير
حتي روساي اداره هواشناسي بريتانيا و همتاي آن در آمريكا، يك عبارت صريح را در مورد اين موضوع بيان كرده اند: داده ها در مورد دماي سطح جهاني تاييد مي كند كه جو ما هم اكنون به سرعت در حال تغيير است و تاثيرات انساني را علت اين مسئله مي داند. اطلاعات و يافته هاي جديد هم اكنون به وضعيت بحراني كه ما با آن مواجهيم، اشاره مي كند. ما بايد ياد بگيريم كه چگونه با پيامدهاي احتمالي آن برخورد كنيم؛ هواي فوق العاده گرم، افزايش سطح دريا و جا به جايي اكولوژيك و كشاورزي و نيز شيوع گسترده بيماري هاي انساني. در آخرين كنفرانس ساليانه نورويچ Norwich در مورد تغيير شرايط جوي و زندگي جانوري، اين مسئله مورد بحث قرار گرفت كه چگونه درصد تغييرات جوي به حدي سريع است كه بعضي گونه ها نمي توانند به مكان هاي جديد بروند كه شرايط آنها مناسب باشد. طبق يافته هايي كه در مورد پنگوئن هاي آدلاي Adelie در قطب جنوب به دست آمده، آنها از سواحل براي لانه سازي و از قطعه هاي بزرگ يخ ساحلي به عنوان پلي براي رسيدن به غذا استفاده مي كنند. در دهه هاي اخير با افزايش سرعت آب شدن يخ هاي دريايي در مناطق قطبي، يخ هاي عظيم  در حال قطعه قطعه شدن هستند و براي اين پنگوئن ها رسيدن به دريا مشكل مي شود كه در نتيجه، جمعيت هاي اين گونه پنگوئن ها كوچكتر شده است. اين نابودسازي، قطعا بدتر خواهد شد مگر اينكه تغييرات آب و هوايي كمتر شود و در آغاز هزاره جديد ما بايد بپذيريم كه به اراده اي قوي براي مبارزه احتياج داريم.