|
كاهش احتمال برق گرفتگي با خريد ابزار استاندارد
فيوز جانتان نپرد
فاطمه شهريزفر
تنها تا مرحله اي به خود مهندسي بپردازيد كه آگاهي لازم را داريد و اگر تنها كار برقي كه از دستتان برمي آيد تعويض لامپ سوخته يا پريز برق است به تعمير جاروبرقي و ماشين لباسشويي دست نزنيد
|
|
|
بيش از يك ماه است كه نوسانات برقي و همين طور قطع برق در تهران افزايش يافته و به دنبال آن ميزان برق گرفتگي ها و آسيب ديدن وسايل برقي منازل نيز بيشتر شده است. طبق آمار اعلام شده از طرف سازمان پزشكي قانوني، طي سال گذشته 559 نفر در اثر برق گرفتگي به كام مرگ رفته اند. بنا به گفته دكتر شاه محمدي مدير روابط عمومي اين سازمان، اين آمار نسبت به سال 82 با افزايش 9/16 درصدي روبه رو بوده است. بيشترين ميزان برق گرفتگي با 9/37 درصد در فصل تابستان و كمترين موارد با 5 درصد در فصل زمستان صورت گرفته است.
اكنون نيز در اين تابستان گرم كه سر و كار داشتن با كولر و ماشين لباسشويي بيشتر است، مراقبت بيشتر هنگام كار با وسايل برقي ضروري است.
حال اگر حداقل مبلغي حدود 7 هزار تومان براي يك بار هزينه كرده و چندين وسيله كار با برق و ابزار مربوط به اين انرژي مثبت را تهيه كنيد، احتمال وقوع حوادث و منفي شدن اثرات اين انرژي كاهش مي يابد.
البته اين ابزار تا سقف 40 هزار تومان هم قابل خريد است، اما با يك برنامه ريزي مي توانيد ابزار مناسب را با حداقل هزينه يا رقمي متناسب با درآمد خود خريداري كرده و در صورت نياز از آن استفاده كنيد. ابزار هم مثل جعبه كمك هاي اوليه است و بودنش دامنه خطرات و آسيب ها را كاهش مي دهد.
بودجه اي براي درامان ماندن
در صورت نداشتن آگاهي كافي در مورد وسايل برقي و امور الكتريكي، بهتر است تنها كارهاي ساده اي چون تعويض لامپ را انجام داده و كارهاي اساسي تر به متخصص سپرده شود.
در صورت قطع برق، ابتدا بررسي منطقه آن ضروري است، اگر قطع جريان برق مختص يك منزل در كل كوچه بود، ابتدا بايد كليد و فيوز نصب شده در زير كنتور بررسي شود. اگر قطع جريان برق به علت سوختگي فيوز يا در اثر عملكرد كليد باشد، قبل از وصل مجدد كليد يا فيوز بهتر است ارتباط وسايل برقي متصل به سيستم داخلي از طريق قطع كليد يا كشيدن دوشاخه وسيله، صورت گيرد و سپس به وصل كليد يا فيوز قبل از كنتور اقدام شود.
اما اگر به هر دليلي امكان حضور متخصص نبود و خود مجبور به انجام امور برقي منزلتان بوديد، با دراختيار داشتن ابزار كار برقي مناسب مي توانيد با اطمينان خاطر بيشتري به كارهاي برقي بپردازيد. تهيه اين وسايل اگرچه هزينه مالي چنداني دربر ندارد، اما با ايمني خود از جان و مال شما محافظت مي كند. البته در نظر داشته باشيد كه تنها تا مرحله اي به خود مهندسي بپردازيد كه آگاهي لازم را داريد و اگر تنها كار برقي كه از دستتان برمي آيد تعويض لامپ سوخته يا پريز برق است، به تعمير جاروبرقي و ماشين لباسشويي دست نزنيد.
اما ابزار برقي كه مي تواند براي راه اندازي امور برقي منزل مورد استفاده قرار گيرد شامل فازمتر، انبردست، سيم چين، چسب برق (لنت برق)، پيچ گوشتي دوسو و چهارسو، دم باريك، اهم متر، هويه، لحيم و سيم اضافه است.فازمتر براي چك كردن جريان برق در سيم، مورد استفاده قرار مي گيرد؛ با قرار دادن آن بر سر سيم يا دوشاخه و سپس تماس دست با انتهاي آن، در صورت روشن شدن چراغ فازمتر جريان برق وجود دارد. براي تهيه فازمتر از 350 تا 800 تومان مي توان هزينه كرد. انبردست كه به منظورهاي مختلفي چون لخت كردن سيم هاي ضخيم و (گاهي در صورت نبود سيم چين) چيدن سيم مورد استفاده قرار مي گيرد، يكهزار و 500 تومان قيمت دارد.
سيم چين نيز براي قيچي كردن و لخت كردن سيم مورد استفاده قرار مي گيرد و بهاي آن مثل انبردست يكهزار و 500 تومان است.
پيچ گوشتي دوسو و چهارسو براي باز و بسته كردن پيچ هاي مختلف كاربرد دارد و از 250 تا يكهزار تومان قيمت دارد.
دم باريك نيز براي مواقعي كه دقت كار بالاست يا براي دسترسي به محل مورد نظر نياز به ابزار ظريف تري دارد مورد استفاده قرار مي گيرد. دم باريك بين 250 تا يكهزار تومان به فروش مي رسد.
اهم متر كه بيشتر براي تشخيص سيم سالم به وسيله اتصال دو سر سيم به آن و عبور جريان برق استفاده مي شود، از يكهزار تا 5 هزار تومان عرضه مي شود. چسب برق 150 تومان و سيم، متري 100 تومان هستند. استفاده از هويه و لحيم هم تنها در كارهاي الكترونيكي كاربرد دارد؛ قيمت هويه از يكهزار و 500 تا 20 هزار تومان است و سيم لحيم، هر متر 150 تومان است.با در اختيار داشتن اين جعبه ابزار كوچك و ارزان و اندكي هم اطلاعات فني، حافظ سلامت خود و وسايل برقي تان باشيد.
حال با اين قيمت ها و اين وسايلي كه مي توان آنها را در خانه آماده داشت، به اين نكته هم توجه داشته باشيد كه اگر نحوه درست استفاده از اين وسايل و دستورالعمل هاي ايمني كار با برق رعايت نشود، چه تبعاتي متوجه ماست.
در واقع يك هزينه 7 هزار توماني يا كمي بيشتر مي تواند به همراه احتياط ها و رعايت نكات ايمني، سلامت ما را تضمين كند. براي روشن شدن اين نكات به مطالب بعدي توجه كنيد.
برق گرفتگي و جان عزيز انسان
اثرات برق گرفتگي و آسيب هاي ناشي از آن بر بافت هاي بدن، به عواملي چون ولتاژ، نوع جريان (مستقيم يا متناوب)، مسير جريان و مدت زمان عبور جريان از بدن، بستگي دارد. هرچه ميزان ولتاژ بالاتر بوده و برق متناوب و در زمان طولاني در بدن جريان داشته باشد، درصد صدمات وارده بيشتر خواهد بود. برق گرفتگي مي تواند عواقب مختلفي چون مرگ ناشي از ايست قلبي، سوختگي داخلي و خارجي، از كار افتادن كليه ها، (در صورت شدت سوختگي) قطعي عضو و شكستگي اعضا در اثر شدت پرتاب داشته باشد. البته در اثر ميدان الكتريكي، امكان بروز نازايي و عقيمي نيز وجود دارد. برق گرفتگي در ولتاژهاي متوسط و قوي، غير قابل علاج است، چرا كه قوس هاي الكتريكي، با درجه حرارت بيش از چندهزار درجه اي كه توليدمي كنند، تمام عضلات، سلول ها، ماهيچه ها و استخوان ها را سوزانده و از بين مي برند. از اين رو تماس با سيم هاي هوايي، خطرات بسياري به دنبال دارد، زيرا فشار و اختلاف سطح اين سيم ها به اندازه اي زياد است كه براحتي و حتي از فاصله دور، تماس الكتريكي را مانند صاعقه از طريق هوا ايجاد مي كنند و باعث مرگ حتمي انسان مي شوند. در هنگام عبور جريان برق، ماهيچه هاي بدن عكس العمل هاي شديدي نشان مي دهند و مفصل ها با از دست دادن حالت تعادل خود منجر به پرت شدن شخص مي شوند، اين نتيجه در اثر فرمان مغز جهت رهايي از مدار الكتريكي صورت مي گيرد.
از آنجا كه تمامي نسوج و مايعات بدن هادي الكتريسيته هستند، اگر قسمتي از بدن در حالت مرطوب در مدار الكتريكي قرار بگيرد، مقداري گرما نسبت به نسوج در بدن ايجاد شده و طبق خصوصيات مختلف شيميايي نسوج، آسيب هاي گوناگوني چون تبديل پروتئين به سموم را خواهند داشت. اين فرآيند در پوست به ميزان كمتر و در اندام هاي داخلي بدن همراه با آسيب هاي شديد است. در زمان عبور جريان برق از بدن انسان، در قلب و دريچه هاي قلب، خون لخته شده و چربي هاي خون در وهله اول نرم و سپس سخت شده وماهيچه هاي خود قلب نيز دچار جراحات و گرفتگي قلبي يا فلجي يا از كار افتادن دائمي مي شوند. قلب با وجود اين جراحات، قادر به جريان سازي خون لخته شده در رگ ها نيست و در اين شرايط سكته قلبي رخ مي دهد.
در اثر گرما و اثرات بيوشيميايي در بدن به علت عبور جريان برق، خون يونيزه شده و اكسيژن گلبول هاي قرمز كه در بر دارنده آهن هستند به گاز كربنيك و منوكسيدكربن تبديل شده كه با جمع شدن در خون و ريه ايجاد خفگي مي كند.
ايمني در منزل
تعمير لوازم برقي را در وهله اول به افراد متخصص و مجاز بسپاريد. براي آنكه از برق گرفتگي ايمن باشيد،رعايت برخي موارد ضروري است . از آن جمله اينكه مي توان با حفاظت پريزهاي برق توسط در پوش ايمني، از آسيب ديدن بچه ها جلوگيري كرد. با دست مرطوب وخيس نبايد به اجزاي برقي چون پريز، كليد، دوشاخه و ... دست زد. هرچند وقت يك بار وضعيت سيم ها و دوشاخه ها را بررسي كرده و در صورت وجود مشكل ، نواقص رفع شود. هنگام قطع جريان برق دستگاه، از كشيدن خود سيم خودداري كنيد؛ اين كار حتما با بيرون آوردن دو شاخه صورت گيرد. چند وسيله برقي پرمصرف را با يك سه شاخه به برق متصل نكنيد، در غير اين صورت با گرم شدن محل اتصال، امكان آتش سوزي زياد است. هنگام انتشار گاز در هوا، از قطع و وصل كليد خودداري كرده و در اولين فرصت جريان برق ساختمان را به وسيله كنتور قطع كنيد. پيش از تعويض لامپ سوخته، حتما از جريان نداشتن برق، اطمينان حاصل كنيد. هيچ گاه بخاري هاي برقي همراه با وسايل برقي ديگر به يك سه شاخه وصل نشود، چرا كه مصرف برق وسايل الكتريكي گرما زا بسيار بالا بوده و خطر داغ شدن و سوختن سه راهي بالاست. از آنجا كه در بيشتر موارد سيم كشي ها در شوفاژ خانه غير اصولي صورت مي گيرد، به دليل شرايط مرطوب و عبور لوله هاي آب خطر برق گرفتگي زياد است.
لوازم اندازه گيري و ايمني ساختمان
كنتور برق، مهمترين بخش برق منزل است و كنترل برق ساختمان به كمك آن صورت مي گيرد، از اين رو نكاتي را جهت ايمني اين وسيله بايد رعايت كرد. محل كنتور بايد از آسيب هاي مكانيكي و رطوبت به دور باشد. از دستكاري فيوزهاي كنتور خودداري شود. براي اطمينان از صحت كار كنتور، بايد بعد از قطع فيوز، با فازمتر عبور برق را كنترل كرد. در صورت روشن نشدن فازمتر، كنتور به درستي كار مي كند. نصب كنتور گاز در نزديكي كنتور برق خطر آفرين است و اين دو بايد با فاصله مناسب از يكديگر قرار بگيرند، اگر در صورت ايجاد حرارت در پايه فيوز، جرقه ايجاد شود، بايد آن را باز كرده و از اداره حوادث منطقه براي اصلاح، درخواست كمك كرد. از آنجا كه كارهاي جوشكاري همراه با نوسان ولتاژ بالاست، براي اين كار نبايد از كنتور برق استفاده كرد.
با دست مرطوب و خيس به فيوز كنتور دست نزنيد و در هنگام نظافت، براي جلوگيري از تماس آب با تجهيزات برقي و كنتور دقت كنيد. در صورت پايين آمدن شديد ولتاژ برق، پريز لوازم برقي را خارج كرده و به برق منطقه اي اطلاع دهيد، ضمن اينكه يادتان باشد هيچگاه نبايد ميزان آمپرفيوزپاي كنتور را افزايش داد.
|
